تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 938 |
تعداد مقالات | 7,697 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,624,739 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,986,796 |
اهمیت تاریخی دیوان لغات ترک محمود کاشغر | ||
تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
مقاله 3، دوره 22، شماره 9، فروردین 1391، صفحه 45-59 اصل مقاله (253.49 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2014.878 | ||
نویسنده | ||
مجتبی خلیفه* | ||
استادیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند | ||
چکیده | ||
سدهی چهارم هجری آغاز حاکمیت یافتن فرمانروایان ترک در سرزمینهای اسلامی بود.حاکمیت ترکان در جهان اسلام در سدهیپنجم به حدی گسترش یافت که همزمان چندین دولت قدرتمند ترک نواحی شرقی قلمرو خلافت عباسی را بین خود تقسیم کرده بودند:قراخانیان در بخشهای وسیعی از ماوراءالنهر، غزنویان در شرق خراسان و غرب هندوستان و سلجوقیان در ایران، آناتولی و شام.از بین این دولتها قراخانیان نگارش به زبان ترکی را به شدت تشویق کردند.از آثار نگارشیافته در سدهی پنجم در قلمرو قراخانیان و تحت حمایت آنها، کتاب دیوان لغات الترک نوشتهی محمود کاشغری بود.این لغتنامهی ترکی- عربی به زبان رایج علمی آن زمان، یعنی عربی نگارش یافته است.این نوشتار در پی مشخص کردن اهمیت و ارزش این اثر از بعد تاریخی است؛ از اینرو اهمیت دیوان لغات ترک برای تاریخ میانهی ایران، به ویژه دورهی ترکان بررسی شده است.همچنین، در این نوشتار نقش ترکان در اقتصاد و تجارت ماوراءالنهر و جادهی ابریشم بر اساس دیوان لغات ترک به دقت بررسی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
محمود کاشغری؛ دیوان لغات ترک؛ اهمیت تاریخی دیوان؛ تجارت جادهی ابریشم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Historical Importance of Mahmud Kashghari's Divan Loghāt Al-Turk | ||
نویسندگان [English] | ||
Mojtaba Khalifeh | ||
Assistance professor, Department of History, University of Birjand | ||
چکیده [English] | ||
Fourth century was the beginning of Turks ruling in Islamic territories. The Turks' domination in Islamic world was expanded in a way that several states divided eastern parts of Abbasid Caliphate simultaneously in fifth century: Qarakhanids, vast part of Transoxania, Ghaznavids in east of Khorasan and west of India and Saljuks in Iran, Anatolia and Syria. Qarakhanids encouraged writing in Turkish. The book of Divan Loghāt AlTurk by Mahmud of Kashghari is one of the works that was written in fifth century. This book was a Turkish-Arabic dictionary that was written in Arabic. This Article tries to investigate the importance and value of this book from historical aspect in medieval history of Iran, especially Turks period. also The role of Turks in economy and trade of Transoxania and Silk road has been investigated based on Divan Loghāt Al-Turk. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Mahmud Kashghari, Divan Loghāt Al-Turk, Historical Importance, Silk Road Trade | ||
مراجع | ||
- بیرونی، ابوریحان.(1374).الجماهر فی الجواهر. به کوشش یوسف هادی. تهران: نشر میراث مکتوب. - جوادی، سید مهدی. (1390).دیوان لغات الترک محمود کاشغری و اصطلاحات مهم دیوانی آن. اردبیل:محقق اردبیلی. - __________(1385).«بازتاب تاریخ در دیوان لغات الترک محمود کاشغری». فصلنامه ی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.ش4. - جوزجانی،منهاج سراج.(1366). طبقات ناصری.تصحیح عبدالحی حبیبی.تهران: دنیای کتاب. - جوینی،عطاملک. (1911). تاریخ جهانگشای جوینی. تصحیح محمد قزوینی.ج1. لیدن: انتشارات بریل. - حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله.(1387). کشف الظنون. ج1. تهران: مکتب الاسلامیه ومکتبه الجعفری. - شبانکاره ای، محمد.(1363). مجمع الانساب. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر. - صادقی، علی اشرف. (1383). «نسخه برگردان دیوان لغات الترک». نامه ی بهارستان. ش 1 و 2. دفتر 9-10. صص 381-383. - کاشغری، محمود. (1333- 1355ق). کتاب دیوان لغات الترک. 3ج. تصحیح معلم رفعت. استامبول:مطبعه عامره. - ـــــــــــــــــــــــــــ ( 1375). نام ها، صفت ها، ضمیرها و پسوندهای دیوان لغات الترک. ترجمه ی دبیرسیاقی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی. - ـــــــــــــــــــــــــــ (1384). دیوان لغات الترک. ترجمه ی حسین محمدزاده صدیق. تبریز: نشر اختر. - قریب، بدرالزمان. (1374).فرهنگ سغدی. تهران:پژوهشگاه علوم انسانی. - کوپریلی زاده. (1926). محمد فواد. تورک ادبیاتی تاریخی. استامبول. ملی مطبعه. - گردیزی، ابوسعید عبدالحی. (1363). زین الاخبار. چاپ عبدالحی حبیبی. تهران: دنیای کتاب. - نسوی،شهاب الدین محمد زیدری. (1365). سیرت جلال الدین منکبرنی. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: علمی و فرهنگی. - همدانی، رشیدالدین فضل الله. (1373). جامع التواریخ. به کوشش محمد روشن ومصطفی موسوی.ج3. تهران: نشر البرز. - Akalin,Sukru Haluk.(2008).Kasgarli Mahmud ve Divanu Lugati i-Turk. Ankara:Turk Dil Kurumu Yayinlari. - Akun,F. (2002). “Kasgarli Mahmud” in Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi. Vol.25. Ankara.Pp.9-15. - Bilge, Rifat. (1939). “دیوان لغات الترک un Basindeki Makale”.Turkiyat Mecmuasi. Vol.6.Pp.355- 358. - _________(1939) . “دیوان لغات الترک un Talif Tarihi”. Turkiyat Mecmuasi. Vol.6. Pp. 358-360 - Hazai,G. (1978). “ Al-Kashghari” in Encyclopedia of Islam. Vol.4. Pp.699-701. - Kasgarli, Mahmud. (1985). Divanu Lugati i-Turk Tercemesi. Translated by Besim Atalay. 3Vol.Ankara: Turk Tarih Kurumu. - ________________ (1970).Divanu Lugati 0_turk. Edited by Ali CiCekli. May Yayinlari. - Pritsak. Omeljan.(1981). “Mahmud kasgari Kimdir?” in Studies in Medieval Eurasian History. London: Variorum Reprints, XVIII. Pp. 243.246. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,672 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,320 |