پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 934 |
| تعداد مقالات | 7,668 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,520,519 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,899,427 |
جایگاه و کارکرد منصب داروغه در دوره تیموریان | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 24، اسفند 1393، صفحه 41-78 اصل مقاله (1.08 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2015.806 | ||
| نویسندگان | ||
| صالح پرگاری* 1؛ حسین مفتخری1؛ اکبر صبوری2 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره‌ی اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از پیامدهای تهاجم مغول، رواج تعابیر و اصطلاحات مغولی در سرزمینهای مفتوحه بود. «داروغه» یکی از واژگان و منصب‌های واردشده از فرهنگ مغول به ایران است. این منصب که در تمامی حکومتهای جانشین مغولان دیده میشود، در عصر تیموریان هم به موجودیت خود ادامه داد. در این پژوهش، برآنیم با استفاده از اطلاعات موجود در منابع، جایگاه و کارکرد این منصب را در ساختار دیوانی امپراتوری تیموریان، به ویژه با تأکید بر دوره‌ی حکمرانی تیمور، شاهرخ، ابوسعید و سلطان حسین بایقرا، بررسی کنیم. مسئله‌ی اصلی در این پژوهش این است که داروغه چه جایگاه و کارکردی در سلسله‌مراتب دیوانی دوره‌ی تیموریان داشته است؟ پژوهش حاضر را با بهره‌گیری از روش تحقیق تاریخی و مبتنی‌بر اسناد و مدارک اصلی انجام داده‌ایم. نتیجه‌ی تحقیق نشان میدهد که منصب داروغه که معمولاً با حاکم به‌صورت مترداف استفاده میشد، در سلسله‌مراتب دیوانی دوره‌ی تیموری، جزو مناصب ایالتی بود و پشت‌سر امرای دیوان مال قرار میگرفت. داروغه‌ها با توجه به شناور بودن مسئولیتها در این دوره که از خاستگاه قبیلهای این حکومت ناشی میشد، کارکردهای مختلف اداری و نظامی، ازجمله حفظ نظم در داخل منطقه‌ی تحت اختیار خویش، تأمین رفاه و امنیت، عزیمت به لشکرکشیها، مشارکت در فعالیتهای عمرانی و زراعی و ... را برعهده داشتند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| داروغه؛ تیموریان؛ تیمور؛ شاهرخ؛ ابوسعید؛ بایقرا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Position and Function of the Office of Darugha in the Timurid Era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saleh Pargari1؛ Hossein Moftakhari1؛ Akbar Sabouri2 | ||
| 1Associated Professor, Department of History, Kharazmi University | ||
| 2PhD Candidate in History of Islamic Iran, Kharazmi University | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the consequences of Mongol invasion was the prevalence of phrases and comments in conquered lands, that one of them is Darugha. This office is seen in the whole of Mongol government successors, continued its existence in Timurids age. In the study, we are going to study position and function of this office in the bureaucratic empire structure of Timurids especially by emphasizing on the period of governance of Timur, Shahrukh, Abu Said, Sultan Hussein Bāyqarā, by the use of existing data in resources. Therefore, the main question in this study is that, what has been position and function of Darugha in bureaucratic hierarchy in the period of Timurids and What was the abonnement of Darugha with governor? This research applies the method of historical analysis and is based upon the original and first-hand scripts and documents .The result of the study show that Darugha is used often synonymous with governor. It has been one of state offices in the bureaucratic hierarchy in the period of Timurid and placed in behind of court mall princes in this organization. They were responsible for various administrative and military functions including: maintain order in areas under their control, providing welfare and security, departure to campaigns, participation in construction and agricultural activities, regarding floating responsibilities in the period that were resulted from The origins of tribal government. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Darugha, Timurids, Timur, Shahrukh, Abu Said, Bāyqarā | ||
| مراجع | ||
|
منابع - اسفزاری، معین‌الدین محمد زمچی. (1338). روضات‌الجنات فی اوصاف مدینه‌الهرات. تصحیح سید محمدکاظم امام. تهران: دانشگاه تهران. - ------------------------. [بی‌تا]. ترسل: منشآت معین‌الدین زمچی اسفزاری. ش 13718. تهران: نسخه‌ی دست‌نوشته‌ی فارسی کتابخانه‌ی ش 2 مجلس شورای اسلامی. - بارتولد، و. و. (1352). ترکستان‌نامه. ج 2. ترجمه‌ی کریم کشاورز. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. - تاج السلمانی. [بی‌تا]. تاریخ‌نامه. ش 304. نسخه‌ی دست‌نوشته‌ی کتابخانه‌ی لاله اسماعیل افندی. - تسف، ولادیمیر. (1365). نظام اجتماعی مغول (فئودالیسم خانه‌بدوشی). ترجمه‌ی شیرین بیانی. تهران: علمی فرهنگی. - جعفری، جعفربن محمدبن حسن. (1389). تاریخ یزد. به‌کوشش ایرج افشار. تهران: علمی فرهنگی. - ----------------------. [بی‌تا]. تاریخ کبیر. نسخه‌ی دست‌نوشته‌ی کتابخانه‌ی دولتی سن‌پترزبورگ. ش 201. - جوینی، علاءالدین عطاملک. (1385). تاریخ جهانگشای جوینی. تصحیح علامه محمد قزوینی. ج 1. تهران: دنیای کتاب. - حافظ ابرو. (1380). زبده‌‌التواریخ. تصحیح و تعلیقات سید کمال حاج سید جوادی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - -------. (1378). جغرافیای حافظ ابرو مشتمل بر جغرافیای تاریخی مدیترانه، ارمنستان، فرنگستان، جزیره، عراق، خوزستان و فارس. ج 2. مقدمه، تصحیح و تحقیق صادق سجادی. تهران: میراث مکتوب. - خنجی، فضل‌الله روزبهان. (1383). تاریخ عالم‌آرای امینی. تصحیح محمد اکبر عشیق. تهران: میراث مکتوب. - خواندمیر. [بی‌تا]. نامه‌ی نامی. ش 3888. دست‌نوشته‌ی فارسی کتابخانه‌ی ملی ملک. - ------. (1380). تاریخ حبیب‌السیر. ج 3 و 4. با مقدمه‌ی جلال‌الدین همایی. تهران: اساطیر. - دوغلات، میرزا محمد حیدر. (1383). تاریخرشیدی. تصحیح عباسقلی غفاری‌فرد. تهران: مرکز نشر میراث مکتوب. - دولتشاه سمرقندی. (1385).تذکره‌الشعرا. تصحیح فاطمه علاقه. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - روملو، حسن بیگ. (1389). احسن‌التواریخ. تصحیح و تحشیه‌ی عبدالحسین نوایی. تهران: اساطیر. - سمرقندی، عبدالرزاق. (1383). مطلعسعدینومجمعبحرین. به‌کوشش عبدالحسین نوایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - شامی، نظام‌الدین. (1937). ظفرنامه. به‌کوشش فلیکس تاور. ج 1. بیروت: چاپ مطبعه‌ی آمریکایی. - -----------. (1956). ظفرنامه. ج 2. به‌کوشش فلیکس تاور. پراگ: پداژوک. - طهرانی اصفهانی، ابوبکر. (1356). کتاب دیاربکریه. تصحیح و اهتمام نجاتی لوغال و فاروق سومر. تهران: کتابخانه‌ی طهوری. - فصیح خوافی، احمدبن جلال‌الدین. (1339). مجمل فصیحی. تصحیح و تحشیه‌ی محمود فرخ. مشهد: کتابفروشی باستان. - فومامتسوپی. (1357). ارمنستان در زمان تیمور لنگ. ترجمه‌ی ح. صدیق. تبریز: کتاب ساوالان. - کاتب، احمدبن حسین‌بن علی. (1386). تاریخجدیدیزد. به‌کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر. - کتبی، محمود. (1364). تاریخ آل مظفر. به‌اهتمام و تحشیه‌ی عبدالحسین نوایی. تهران: امیرکبیر. - مرعشی، ظهیرالدین. (1345). تاریخ طبرستان رویان و مازندران. به‌کوشش محمدحسین تسبیحی. تهران: مؤسسه‌ی مطبوعاتی شرق. - مستوفی بافقی، محمد مفیدبن محمود. (1385). جامع مفیدی. ج 1. به‌کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر. - معزالانساب فی شجره‌الانساب [بی‌تا]. ش 67. نسخه‌ی خطی. پاریس: کتابخانه‌ی ملی پاریس. -مکاتبات تاریخی گورکانیان. [بی‌تا]. ش 9468. نسخه‌ی دست‌نوشته‌ی کتابخانه‌ی مجلس شورای ملی. - منشی یزدی، محمدبن علی‌بن جمال‌الاسلام. (1357). همایون‌نامه. به‌کوشش رکن‌الدین همایون فرخ. تهران: دانشگاه شهید بهشتی (ملی). - میرخواند، محمدبن خاوندشاه‌بن محمود. (1380). تاریخ روضه‌الصفا فی سیره‌الانبیاء الملوک و الخلفا. ج 6. تصحیح و تحشیه‌ی جمشید کیان‌فر. تهران: اساطیر. - نخجوانی، محمدبن هندوشاه. (1976). دستورالکاتب فی تعیین‌المراتب. تصحیح عبدالکریم علی اوغلی علی‌زاده. مسکو: فرهنگستان علوم جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان. - نطنزی، معین‌الدین. (1383). منتخب‌التواریخ معینی. به‌کوشش پروین گنابادی. تهران: اساطیر. - نظامی باخرزی، عبدالواسع. (1357). منشاءالانشاء. به‌کوشش رکن‌الدین همایون فرخ. تهران: دانشگاه شهید بهشتی (ملی). - نوایی، عبدالحسین. (2536). اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - همدانی، رشید‌الدین فضل‌الله. (1358). تاریخ مبارک غازانی. تصحیح کارل یان. هرتفرد: استفن اوستین. - -------------------. (1381). اسماعیلیان و فاطمیان. تصحیح محمدتقی دانش‌پژوهش و محمد مدرسی. تهران: علمی فرهنگی. - -------------------. (1387). جامع‌التواریخ.تصحیح محمد روشن. تهران: میراث مکتوب. - یزدی، تاج‌الدین حسن‌بن شهاب (ابن‌شهاب). (1356). جامع‌التواریخحسنی. به‌کوشش حسین مدرسی طباطبایی و ایرج افشار. دانشگاه گراجی. - یزدی، شرف‌الدین علی. (1387). ظفرنامه. تصحیح سید سعید میرمحمد. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس. - Alan, Hayrunnisa. (2007). BozkirdanCennet Bahçesine Timurlular (1360- 1506). Istanbul: Ötüken Neşrıyat. -Aka, Ismail. (1994). Mirza Şahruh ve Zamani. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basimevi. - Ando, Shiro. (1989). “Das corps der Timuridischen Emire Unter Sahruh“. ZDMG 139. - ---------------. (1992). Timuridische Emire nach dem Muizz al-ansab. Untersuchung zur Stammesaristokratie Zentralasiens im 14. und 15 Jahrhundert. Berlin: K. Schwarz. - Aubin, Jean. (1956).Deux Sayyids des Bam au XV Siecle Contribution a I’histoire de I’Iran timuride, (Wiesbaden: Akad D. Wisse. U. D. Lit. Ab.De.Geistes-u. Sozialisse. kl. Jahrgang.NR.7). - Babur, Gazi Zahiruddin Muhammed. (1987).Vekayi Bauru’un hatirati, Dogu Tukçesinden Çeviren Reşit Rahmati Arat. Ankara: Turk Tarih Kurumu basimevi. - Doerfer, Gerhard. (1963). Turkische und Mongolische Elemente im Neupersischen. in Akademie der Wissenschaften und der Literatur. Veroffent-Lichungen der Orientalischen Kommission, hdI, wiesbaden. - Herrmann, Gottfried. (1968).der historische Gehalt desNama-ye nami von handmir,Göttıngen. - Koprulu, M.Fuad. (1977). “Daruga” IA(Islam Ansiklopedisi). Cilt 3. Istanbul. - Lambton, K.S. (1991). ” Darugha” in Encyclopaedia of Islam, N.E.Vol II. 162-63. - Manz ,Beatrice Forbes. (1985). “The Office of Darugha under Tamerlane”. Festschrift for Prof. Frances W. Cleaves, in Journal of Turkish Studies. - ---------------------------. (1989) Rise and Rule of Tamerlane, Cambirdige: - ---------------------------. (2005) ‘‘Nomad and Settled in the Timurid Military.’’ In Mongols, Turks, and Others: Eurasian Nomads and the Sedentary World. Eds. Reuven Amitai and Michal Biran.( Leiden, Boston: Brill. - Subtelny ,Maria Eva. (1980). »Ali shir Nava’i: Bakshi and Beg«. Volume III/IV, Massachusetts: Harvard Ukrainian Studies. - Togan ,Zeki velidi. (1949). Buyuk Turk hukumdari sahruh, edebiyat fakultesi Turk Dili ve Edebiyati dergisi, Istanbul, sayi 3-4, cilt III. - Vasary, Istvan. (1976). ‘The Golden Horde Term daruga and its Survival in Russia“. XXX/2. Budapest: Acta Orientalia Hungarica. - ----------------. (2007). “The origin of the institutaion of the basqaqs”. inTurk, tatars and Russians in the 13th -16th centuries. Budapest: Acta Orientalia Hungarica. - Yuvali, Abdülkadir. (1993). “Daruga”.Türkiye Diyanet Vakfi islam ansiklopedisi.Cilt.8. Istanbul. -Caferi. b. Muhammed el-hüseyni. (2011). Tarih-I Kebir (Tevarih-I Enbiya ve Mülük). Farsçadan çeviren. Ismail Aka. Ankara,Türk Tarih Kurumu Basimevi. -Miniorsky. (1957).Persian in A.d 1478-1490in abridged Translation of Fadullahb. Ruzbihan Khonji's Tarihke Alam-ara-yi Amini. London. -Roemer, Hans Robert. (1952).staatsschreiben der Timuridenzeit, Das şaraf-namä des Abdallah Marwarid. in Kritischer Auswertung. Wiesbaden. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,859 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,154 |
||