1کارشناسی ارشد، علوم قرآن و حدیث، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران.
2دانشیار، علوم قرآن و حدیث، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران.
چکیده
توجه به زمینههای نزول قرآن امری است که از همان عصر نزول قرآن مدنظر عالمان این عرصه بوده است. این اهتمام را میتوان در خلال مباحث متقدم شان نزول و اسباب نزول و همچنین مباحث متاخر بینامتنیت مشاهده کرد. در این میان شفاهیت قرآن یکی دیگر از این حوزههاست با این تفاوت که توجه به زمینههای شکل گیری آیات قرآن را رکن رکین قرآن پژوهی و فهم قرآن میداند. دیدگاه شفاهیت قرآن، کلام مقدس مسلمانان را به سان نمایشنامهای میبیند که پیامبر و همه اقتضائات معاصر وی در شکل گیری آن نقش فعال خود را دارند و آن ها را از شنونده صرف به عنصر فعال تبدیل میکند. از این رو دیدگاه مذکور، متن بودگی قرآن را ساحتی غیر اصیل دانسته و اصالت را به مشافهه میان پیامبر و عصر او میدهد. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی، ضمن بررسی آراء باورمندان به دیدگاه شفاهیت قرآن همچون آنگلیکا نویورث، ویلیام آلبرت گراهام، دانیل مدیگان و ... و نیز تدقیق در وجه نامگذاری وحی اسلامی به «قرآن»، «قول، «ذکر» و «حدیث» در خلال آیات ابتدایی و همچنین بهره گیری از راهبرد تحدی به عنوان سنجه ارزیابی دیدگاههای قرآن، دیدگاه شفاهیت قرآن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. حاصل آن که به نظر میرسد شواهد قرآنی استفاده شده در این پژوهش، همگی بر اصالت قدسی قرآن تاکید داشته و دیدگاه شفاهیت قرآن از این نظر مخدوس است.
The Application f Quranic Evidence in Critiquing Angelica Neuwirth's Perspective on the Orality of the Quran
نویسندگان [English]
Mohammad Hosein Hajiahmadi1؛ Azam Puyazade2
1MA, Quranic studies and Hadith, Faculty of theology and Islamic studies, Tehran university, Tehran
2Associate Professor, Quranic studies and Hadith, Faculty of theology and Islamic studies, Tehran university, Tehran
چکیده [English]
The consideration of the contexts of the Quran's revelation has been a focal point for scholars since the time of its descent. This dedication can be observed within earlier discussions of the cause of revelation (Sha'ni nūzūl), the circumstances of revelation ('asbābūn nūzūl) and, more recently, in intertextuality debates. The orality of the Quran represents another domain of inquiry, yet it posits that the essence of the Quran is shaped within specific contexts. From this perspective, the notion is not that an eternal message has been revealed from a transcendent and ahistorical standpoint merely colored by a particular event; rather, this message is fundamentally context-bound and has emerged from specific situations and dialogues. Consequently, instead of viewing the Qur’an as a vertical process descending from the heavens to the earth, it should be understood as a horizontal process. This study employs a descriptive-analytical method to examine the views of proponents of the orality of the Qur’an, such as Angelica Neuwirth, William Albert Graham, and Daniel Madigan, while also scrutinizing the terminology employed in Islamic revelation, including "Quran," "qawl,", " dhikr" and "hadith" within the initial verses. Furthermore, it utilizes the challenge (tahaddi) as a metric for evaluating Quranic perspectives, ultimately adjudicating between the dichotomy of contextuality and sanctity. The findings suggest that an emphasis on the contexts and circumstances shaping a message, framed as a horizontal process, is a common feature in any form of communication. What distinguishes the Quran from other texts and shapes its identity is the vertical process of its formation, which the concept of Quranic orality inadequately addresses.
ابنمنظور، محمدبنمکرم(بیتا).لسان العرب. بیروت: دار صار.
ابوالفتوح رازی، حسینبنعلی(۱۳۷۶). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مصحح: محمد جعفر یاحقی. مشهد: آستان قدس رضوی.
ابوزید، نصرحامد(۱۳۹۵).نوسازی، تحریم و تاویل: از شناخت علمی تا هراس از تکفیر. مترجم: محسن آرمین. تهران: نشر نی.
اخوان صراف، زهرا(۱۳۹۶). بازتقریر تحدی به مثابه استدلالی عقلی به جای آزمونی تجربی (شبهه شناسی در زمینه اعجاز قرآن).دوفصلنامه دین و دنیای معاصر، 4(1)، صص21-34.
ازهرى، محمدبناحمد(۱۴۲۱).تهذیب اللغة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
الجابری، محمدعابد(۱۳۹۳). رهیافتی به قرآن کریم در تعریف قرآن. (مترجم: محسن آرمین. تهران: نشر نی.
الصدیق، یوسف(۲۰۱۳). هل قرأنا القرآن؟ ام علی قلوب اقفالها. ترجمه منذر ساسی. تونس: دار محمدعلی للنشر.
پاکتچی، احمد(۱۳۹۹). کاوشی در آیه نزلنا الذکر با رویکرد معناشناسی تاریخی. هفتمین دوره کارگاههای معناشناسی و مطالعات قرآنی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
جانی پور، محمد و ایزدی، مهدی(۱۳۹۲). جستاری در تبارشناسی ماده «قرأ» در ساخت واژه «قرآن». پژوهشهای زبان شناختی قرآن، 2(2)، صص21-40.
DOI: 20.1001.1.24233889.1392.2.2.2.8
جوهرى، اسماعیلبنحماد(بیتا).الصحاح. بیروت: دار العلم للملایین.
ذوالفقاری، محسن و دست رنج، فاطمه(۱۳۹۸). بررسی آیات «تحدی» بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی «نورمن فرکلاف». پژوهشهای ادبی-قرآنی،7(3)، صص163-179.DOI: 20.1001.1.23452234.1398.7.3.7.9
راغب اصفهانی، حسینبنمحمد(۱۴۱۲). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار القلم.
معرفت، محمدهادی(۱۳۸۲). تاریخ قرآن. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانى دانشگاه ها (سمت).
معرفت، محمدهادی(۱۳۸۱). علوم قرآنی. قم: موسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید.
مفید، محمدبنمحمد(۱۴۱۳). الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد. قم: کنگره شیخ مفید.
نکونام، جعفر(۱۳۸۰). درآمدی بر تاریخگذاری قرآن. تهران: هستی نما.
همتی، محمدعلی؛ کاظم شاکر، محمد؛ تبریزی زاده، راضیه(۱۳۹۸). بررسی دیدگاه لوکزنبرگ در سریانی - آرامی بودن واژه قرآن. دو فصلنامه قرآن پژوهی خاورشناسان، 14(2)، صص157-178.
Crystal, David. (2008). A dictionaty of linguistics and phonetics. Malden: Blackwell.
De Durand, Georges M. (1999). Fathers of the Church. Encyclopedia of Christian Theology, 1, 572-574.
Genette, Gerard. (1997). Palimpsests: Literature in the second degree. (Newman, Channa & Diubins, Claudeky, trans.). lincoln/london: university of Nebraska press.
Graham, William A. (1987). Beyond the Written Word: Oral Aspects of Scripture im the History of the Religion. New York: Cambridge University Press.
Graham, William A. (2003). Orality. Encyclopedia of The Qur’an, 3, 584-587.
Graham, William A. (2004). Scripture and the Qur’an. Encyclopedia of the Qur’an, 4, 558-569.
Grintz, Yehoshua M. (2007). Jubilees. Encyclopedia Judaica, 11, 473-474.
Hall, Christopher A. (1998). Reading Scripture with the Church Fathers. Downers Grove: InterVarsity Press.
Jones, Alan. (2003). Orality and writing in Arabia. Encyclopedia of The Qur’an, 3, 587-593.
Madigan, Daniel A. (2001). The Qur’ān’s Self-image. Writing and Authority in Islam’s Scripture. Princeton: Princeton University Press.
Neuwirth, Angelika. (2002). Form and Structure of the Qur’an. Encyclopedia of the Qur’an, 2, 245-264.
Neuwirth, Angelika. (2010a). Two Faces of The Qur’an: Qur’an and Mushaf. Oral Tradition, (25), 141-156.
Neuwirth, Angelika. (2010b). Two Faces of the Qur’an: Qur’an and Mushaf. Oral Tradition, (25), 141-156.
Neuwirth, Angelika. (2010c). Two Faces of the Qur’ān: Qur’ān and Muṣḥaf. Oral Tradition, (25), 141-156.
Neuwirth, Angelika. (2019). The Qur’an and Late Antiquity: A Shared Heritage. (Wilder, Samuel, tran.). New York: Oxford University Press.
Onions C.T; Friedrichsen, G.W.S; & Burchfield, R.W. (1966). The Oxford Dictionary of English Etymology. New York: Oxford university press.
Radscheit, Matthias. (2004). Provocation. Encyclopedia of the Qur’an, 4, 308-314.
Reeves, John C. (2003). Bible and Qur’an: Essays In Scriptural Intertextuality. Atlanta: Society of Biblical Literature.
Sinai, Nicolai. (2006a). “Qur’ānic Self-Referentiality as a Strategy of Self-Authorization” In Self-Referentiality in the Qur’ān. Diskurse der Arabistik, (11), 103-134.
Sinai, Nicolai. (2006b). Qurʾānic Self-Referentiality as a Strategy of Self-Authorization. Self-Referentiality in the Qurʾān, 103-134.