تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 938 |
تعداد مقالات | 7,697 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,624,261 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,986,553 |
پناهندگی سیاسی در دوره ی صفویه؛ با تکیه بر پناهندگی اُلامه تکلو به امپراتوری عثمانی | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 1، دوره 24، شماره 23، آذر 1393، صفحه 5-24 اصل مقاله (525.99 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2015.796 | ||
نویسندگان | ||
هاشم آقاجری* 1؛ محمدحسن رازنهان2؛ هادی بیاتی3 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس | ||
2استادیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی | ||
3دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
چکیده | ||
هدف این مقاله بررسی و تحلیل زمینهها و علل شورش و پناهندگی اُلامه تکلو به دولت عثمانی و تأثیری است که این پناهندگی در روابط دولت صفوی با عثمانیان داشت. یافتههای پژوهش نشان می دهد که این شورش که از سنخ کشمکش های نخبگان بر سر قدرت سیاسی بود، در سال 937 ه.ق، در ایالت آذربایجان به وقوع پیوست و با حمله ی اُلامه تکلو به دارالسلطنه ی تبریز و غارت آنجا آغاز شد. پس از آن، اُلامه چون نتوانست نیروی لازم برای جنگ با شاه طهماسب را فراهم کند، درصدد همکاری با عثمانیان برآمد و از ترس پادشاه ایران و برای دریافت کمک، به سلطان سلیمان عثمانی پناهنده شد و او را به حمله به ایران تحریک کرد. در بروز شورش و پناهندگی اُلامه تکلو، تضادهای داخلی حکومت، قدرت طلبی و انگیزههای شخصی او، شیوه ی خشن شاه طهماسب در برخورد با طایفه ی تکلو و نیز تأثیر سیاست خارجی کشور عثمانی برای به دست آوردن اهرم فشار برای به چالش کشیدن دولت مقابل را نمیتوانیم نادیده بگیریم. این پناهندگی موجب وقوع اولین دوره ی جنگ های چهارگانه ی ایران و عثمانی، تضعیف نیروی کارآمد و نخبگان سیاسی قبیله ی تکلو در ساختار قدرت صفویان، ازدست رفتن بغداد و تصرف آن به دست عثمانیان، خدشهدار شدن مقام قداست و پادشاهی و ویرانی گسترده در غرب ایران شد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاه طهماسب؛ سلطان سلیمان؛ اُلامه سلطان؛ عثمانیان؛ تکلوها | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Refugee in Safavid period; Relying on UlamhTakalu asylum to the Ottoman Empire | ||
نویسندگان [English] | ||
Hashem Aghagari1؛ Mohammad Hasan Raznahan2؛ Hadi Bayati3 | ||
1Assistant Professor, Department of History, Tarbiat Modarres University | ||
2Assistant Professor, Department of History, Khawrazmi University | ||
3PhD Candidate in History of Islamic Iran, Khawrazmi University | ||
چکیده [English] | ||
This paper aims to study and analysis of backgrounds and reasons that caused Ulamh Takalu's riots and refugee to Ottoman government, and its impacts on the Safavid- Ottoman relations. Studies show that this revolt, which was a elite class struggles over political power, took place in Azarbaijan 937 AH and started with Ulamh Takalu's attack to Tabriz and looting the city. After the uprising since Ulamh failed to provide requiring force for fight with Shah Tahmasp, seek cooperation with Ottomans, and fearing Persian king he took refuge in Sultan Soleiman and intrigued him to attack Iran. In this case internal contradictions of government, Ulamh's power seeking and his personal motives, Shah Tahmasp's crude attitude of dealing with the Takalus, and the impact of foreign policies of Ottoman Empire in order to gain leverage for challenging the Iranian government and obtain the benefits should not be ignored. This revolt led to the first of four wars between Iran and the Ottoman, weakening of political elites and qualified forces of the Takalus in Safavid power structure, lose of Baghdad and its possession by ottomans, weakening of sanctity and kingship and widespread destruction in western Iran. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Shah Tahmasb, Sultan Suleiman, ulamh Sultan, Ottomans, Takalus | ||
مراجع | ||
منابع - استرآبادی، سید حسنبن مرتضی حسینی. (1366). از شیخ صفی تا شاه صفی. به اهتمام دکتر اشراقی. چ 2. تهران: علمی و فرهنگی. - اوزون چارشی لی، اسماعیل حقی. (1369). تاریخ عثمانی. ج 2. ترجمهی ایرج نوبخت. تهران: کیهان. - بدلیسی، شرف خان. (1373). شرفنامه. با تعلیقات محمد عباس. چ 3. تهران: حدیث. - بهنامفر، محمدحسن. (1389). پناهندگی سیاسی بین حکومتهای عثمانی، صفوی و بابری. پایاننامهی کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. - بوداق منشی. (1378). جواهر الاخبار. تصحیح محسن بهرامنژاد. تهران: مرکز نشر میراث مکتوب. - تاریخ ایران (در دوره صفویان). (1380). پژوهش در دانشگاه کمبریج. ترجمهی یعقوب آژند. تهران: جامی. - ترکمان، اسکندر بیگ (منشی). (1375). تاریخ عالمآرای عباسی. به اهتمام ایرج افشار. ج 3. تهران: امیرکبیر. - جنابدی، میرزا بیگبن حسن. (1357). روضة الصفویه. به کوشش غلامرضا مجد طباطبایی. تهران: بنیاد موقوفات ایرج افشار. - خواندمیر، امیرمحمود. (1370). تاریخ شاه اسماعیل و شاه طهماسب صفوی (ذیل تاریخ حبیبالسیر). تصحیح محمدعلی جراحی. تهران: گستره. - دلابی آر، آلفرد. (1369). سلیمان خان قانونی و شاه طهماسب. ترجمهی ذبیحالله منصوری. تهران: زرین. - روملو، حسن بیگ. (1357). احسنالتواریخ. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: بابک. - رهُر، بُرن. (بیتا). نظام ایالات در دورهی صفویه. ترجمهی کیکاووس جهانداری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - شاه طهماسببن اسماعیلبن حیدر الصفوی. (1363). تذکرهی شاه طهماسب. با مقدمهی امرالله صفری. چ 2. تهران: شرق. - شیرازی، عبدی بیگ. (1369). تکملهالاخبار. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: نشر نی. - سرور، غلام. (1374). تاریخ شاه اسماعیل صفوی. ترجمهی محمدباقر آرام و عباسقلی غفاری فرد. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - سومر، فاروق. (1371). نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعهی دولت صفوی. ترجمهی احسان اشراقی و محمدتقی امامی. تهران: گستره. - طلوعی، محمود. (1377). فرهنگ جامع سیاسی. چ 2. تهران: نشر علم. - عطیفه، باقر. (بیتا). پناهندگی سیاسی و تحولات آن در قرن بیستم. [بینا]: [بیجا]. - عالمآرای شاه طهماسب. (1370). به کوشش ایرج افشار. تهران: دنیای کتاب. - غفاری، قاضی احمد. (1343). تاریخ جهانآرا. تهران: حافظ. - فلسفی، نصر الله. (1364). زندگانی شاه عباس اول. تهران: علمی. - قزوینی، بوداق. (1999). جواهرالاخبار. به کوشش محمدرضا نصیری و کوئیچی هانه وا. توکیو: مؤسسهی مطالعات فرهنگها و زبانهای آسیا و آفریقا. - قمی، قاضی احمد. (1359). خلاصهالتواریخ. به تصحیح احسان اشراقی. دانشگاه تهران. - قدیانی، عباس. (1384). تاریخ و فرهنگ و تمدن در دورهی صفویه. تهران: فرهنگ مکتوب. - مطالعه و بررسی تحلیلی پیرامون علل اقامت، مهاجرت و پناهندگی ایرانیان. (1365). تهران: ادارهی کل امور کنسولی. - مستوفی، محمدحسن. (1375). زبدهالتواریخ. به کوشش بهروز گودرزی. تهران: مجموعهی انتشارات ادبی و تاریخی. - نطنزی، افوشتهای محمودبن هدایتالله. (1373). نقاوهالآثار فی ذکرالاخیار. به اهتمام دکتر احسان اشراقی. چ 2. تهران: علمی و فرهنگی. - نوایی، عبدالحسین و عباسقلی غفاری فرد. (1386). تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دورهی صفویه. تهران: سمت. - ----------------------------(بیتا). شاه طهماسب صفوی مجموعه اسناد و مکاتبات. تهران: بنیاد و فرهنگ ایران. - Chimni, B.S. )2009(. The Birth of a Discipline: From Refugee to Forced Migration Studies. Oxford University. - Colinp, Mitchell. (2009). The Practice of Politics in Safavid Iran. Power, Religion and Rhetoric. London. - Convention and the 1967 Protocol relating to the Status of Refugees. (1992). Geneva, January. - F. Dalf, Stephen. (2010). The Muslim Empires of the Ottoman, Safavids, Mughals. Cambridge University. - Gokbilgin, M. Tayyip. (1957), “Aez ve Raporlar1na Gore Ibrahim Pasan1n Irakeyn Seferindki I1k Tedbirleri ve Futuhati” Belleten, XXI/ 183, Temmuz,. - Haneda, Masashi. (1987). Le chah et Les Qizlibas: Le systeme Militarie Safavide. Berlin. - J. Newman, Andrew. (2006). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. London: I. B. Tautis. - Kneebone, Susan. (2006). Global Perspectives on Forced Migration. Monash University. Australia. - Korokoglu, Bekir. (1993). Osmanli – Iran Siyasi Munasebtleri (1587- 1612). Istanbul. - Kilic ,Remzi. (2001). yuzyillarda Osmanli- Iran Siyasi Antlasmalari, Tez Yayinlari. - ـــــــــــــــــــ (2006). Kanuni Devri Osmanlı-İran Münasebetleri (1520-1566). İstanbul. - Kupeli,Ozer. (2010). Irak- 1Arap ta Osmanli – Safevi Mucadelisi ( XVI- XVII. Yuzyllar). Izmir. - ــــــــــــــــــ. (2010). “Osmanlı-Safevi Münasebetlerine Dair Türkiye'de Yapılan Çalışmalar Hakkında Birkaç Not ve Bir Bibliyografya Denemesi”. Tarih Okulu, VI, Ocak-Nisan. - Labib, Subhi. (1979). The Era of Suleyman the Magificent, Crisis of rientation. Internation Journal of Middle East studies. X/4. November. - Melville, Charles. (1996). Safavid Persia (The history and politics of an Islamic Society). Center of Middle Eastern Studies University of Cambridge. London. - Mitchell, Colinp. (2009). The Practice of Politics in Safavid Iran. Power, Religion and Rhetoric. London. - See Unhcr Handbook on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status under the 1951. - Smith, William. (1853). Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: OxfordUniversity.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,986 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 947 |