پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 938 |
| تعداد مقالات | 7,697 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,623,787 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,986,339 |
غزوه ی تبوک، حرکتی نظامی یا تدبیری اجتماعی ـ سیاسی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 21، اردیبهشت 1393، صفحه 151-169 اصل مقاله (758.96 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2014.790 | ||
| نویسندگان | ||
| علیمحمد ولوی* 1؛ سمیه بخشی زاده2 | ||
| 1استاد گروه تاریخ دانشگاه الزهرا | ||
| 2دانشجو ی کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| غزوه ی تبوک در نهمین سال از هجرت پیامبر (ص) و مصادف با زمانی رخ داد که اسلام سراسر جزیره العرب را در برگرفته بود و شبه جزیره در حال کسب بزرگ ترین تجربه ی سیاسی خود بود. در این دوره، مردمی که فهم سیاسی شان درحد پذیرش نظام های پدرسالارانه بود، در پرتو اسلام به سمت تشکیل امت اسلامی و حکومت متمرکز پیش می رفتند و به لحاظ اجتماعی دوره ای متفاوت را تجربه می کردند. در چنین شرایطی و در برخورد با اوضاع جدید، سه جهت گیری کلی در جامعه ایجاد شد؛ برخی به پاسداری از سنن گذشته پرداختند، بعضی موافقان منفعت طلب و فرصت جو درپی تثبیت قدرت و تحکیم جایگاه فردی و قبیله ای خود بر آمدند و گروهی نیز با علاقه مندی به دفاع از آموزه های دینی، با سنن پیشین مقابله کردند. در این شرایط، یکی از وظایف مهم پیامبر (ص) به عنوان رهبر سیاسی ـ اجتماعی جامعه، شناسایی و اصلاح این وضعیت بود. ایشان برای این کار به آوردگاه هایی برای محک زدن یاران خود نیاز داشتند. در روایات و اخبار غزوه ی تبوک، نشانه هایی دیده می شود که اصالت نظامی این حرکت را به چالش می کشد. آیا هدف پیامبر (ص) از تدارک این غزوه، مقابله با تحرکات نظامی امپراتوری روم بود یا این غزوه را به دنبال اهداف خاص سیاسی ـ اجتماعی برنامه ریزی کرد و هدف از سازماندهی آن، ایجاد فضایی برای شناسایی و شناساندن جریان های سیاسی ـ اجتماعی درون جامعه بود؟ برای پاسخگویی به این سؤالات می توانیم حوادث این غزوه را به روش های مختلف مورد بررسی قرار دهیم. در این مقاله این موضوع را در سخنان پیامبر و خطبه های قطعی الصدور از جانب ایشان بررسی کردیم. برای این کار به تحلیل محتوای متن سخنرانی پیامبر (ص) در تبوک پرداختیم و برای اطمینان از درستی استنباطات، این متن را با متن خطبه ی ایشان در اعزام نیروی نظامی به مؤته مقایسه کردیم؛ زیرا به لحاظ زمان، مکان و هدف حرکت با هم شباهت های زیاد دارند. این مقایسه نشان داد که هدف اصلی پیامبر (ص) از لشگرکشی به تبوک، نظامی نبود؛ بلکه ایشان در این غزوه هدفی کاملاً سیاسی ـ اجتماعی را دنبال می کردند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیامبر (ص)؛ غزوه ی تبوک؛ سریه ی مؤته؛ تحلیل محتوا؛ سخنرانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The battle of Tabuk: A military move or a socio-political concern? | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Mohammad Valavi1؛ Somayeh Bakhshizadeh2 | ||
| 1Professor, Department of History, Al-Zahra University | ||
| 2Master student, Alzahra University | ||
| چکیده [English] | ||
| Tabuk battle occurred in the ninth year of Hijra when Islam had already been spread across the Arabian Peninsula. Undertaking a new political experience people who used to digest patriarchal system were now moving towards an oriented establishment by the name of Ummah. Three strata should be considered here: Some preserve the old traditions, some try to establish individual or tribal authority for the sake of interests and others rise against old traditions by defending the Islamic teachings. To recognize the situation and likely reforms, the prophet needs to put his followers on trial at this vital point of history. Narrations on Tabuk issue raise some questions about the originality of this military move for the researcher: Was the purpose of troops deployment to confront the Rome Empire or the prophet had some other concerns regarding socio- political purpose? Can we argue that the purpose of such action could be a kind of recognition as to make the socio-political flows in the society to be recognized? Using content analysis, this research focuses on the genuine traditions and sermons uttered by the prophet on Tabuk event. To put more credit on validity of research the prophet’s sermon on the deployment of troops for Mooteh battle is also taken to account for the similarity of event. The findings maintain that the prophet had no military assumption by troops deployment but a particular socio-political concern to pursue. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Prophet, Tabuk Battle, Mooteh battle, Content analysis, Sermon | ||
| مراجع | ||
|
منابع - ابن‌اثیر، عزالدین أبوالحسن على‌بن ابى‌الکرم. (1385). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر - دار بیروت. - ابن‌خلدون، عبدالرحمن‌بن محمد. (1408). دیوان المبتدأ و الخبر فى تاریخ‌العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر. تحقیق خلیل شحادة. ط الثانیة. بیروت: دارالفکر. - ابن‌سعد. (1410). الطبقات‌الکبرى. تحقیق محمد عبدالقادر عطا. بیروت: دارالکتب العلمیة. - ابن‌عبد‌البر، أبوعمر یوسف‌بن عبدالله‌بن محمد. (1412). الاستیعاب فى معرفة الأصحاب. تحقیق على محمد البجاوى. بیروت: دارالجیل. - ابن‌هشام. [بى‌تا]. السیرة النبویة. تحقیق مصطفى السقا و ابراهیم الأبیارى و عبد الحفیظ شلبى. بیروت: دار‌المعرفة. - أبوعمرو خلیفة‌بن خیاط‌بن أبی‌هبیرة اللیثی العصفری الملقب بشباب. (1415). تاریخ خلیفة‌بن خیاط. تحقیق فواز. بیروت: دارالکتب العلمیة. - اتسلندر، پیتر. (1371). روش‌های تجربی تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه‌ی بیژن کاظم‌زاده. تهران: آستان قدس. - باردن، لورنس. (1374). تحلیل محتوا. ترجمه‌ی محمد یمنی دوزی سرخابی و ملیحه آشتیانی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. - بلاذری، أبوالحسن أحمد‌بن یحیى. (1988). فتوح‌البلدان. بیروت: دار و مکتبة الهلال. - بلاذرى، أحمد‌بن یحیى‌بن جابر. (1959). انساب الأشراف. تحقیق محمد حمید‌الله. مصر: دار‌المعارف. - پاکتچی، احمد. (1388). نقد متن. تنظیم و ویرایش صالح زارعی. تهران: انجمن علمی دانشجویی الهیات دانشگاه امام صادق (ع). - ذهبى، شمس‌الدین محمدبن احمد. (1413). تاریخ‌الاسلام و وفیات‌المشاهیر و الأعلام. تحقیق عمر عبدالسلام تدمرى. ط الثانیة. بیروت: دارالکتاب العربى. - دمشقى، أبو الفداء اسماعیل‌بن عمر‌بن کثیر. (1407). البدایةوالنهایة. بیروت: دارالفکر. - صالحى الشامى، محمدبن یوسف. (1414). سبل‌الهدى و الرشاد فى سیرة خیر‌العباد. تحقیق عادل احمد عبد‌الموجود و على محمد معوض. بیروت: دارالکتب العلمیة. - طبری، أبوجعفر محمدبن جریر. (1387). تاریخ الأمم و الملوک. تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم. ط الثانیة. بیروت: دار‌التراث. - عزالدین ابن‌الأثیر، أبوالحسن على‌بن محمد الجزرى. (1409). أسد الغابة فى معرفة الصحابة. بیروت: دارالفکر. - عسقلانى، احمد‌بن على‌بن حجر. (1415). الإصابة فى تمییز الصحابة. تحقیق عادل احمد عبد‌الموجود و على محمد معوض. بیروت: دارالکتب العلمیة. - محمد مهر، غلامرضا. (1387). روش تحلیل محتوا (راهنمای علمی تحقیق). تهران: گنجینه‌ی علوم‌انسانی (دانشنگار). - مقریزى، تقى‌الدین أحمد‌بن على. (1420). إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع. تحقیق محمد عبد‌الحمید النمیسى. بیروت: دارالکتب العلمیة. - واقدی، محمدبن عمر. (1409). المغازى. تحقیق مارسدن جونس. ط الثالثة. بیروت: مؤسسة الأعلمى. - یعقوبی، احمد‌بن أبى یعقوب‌بن جعفر‌بن وهب واضح الکاتب العباسى. [بی‌تا]. تاریخ الیعقوبى. بیروت: دار صادر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,601 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 933 |
||