1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
3دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز ، ایران.
چکیده
در طول تاریخ اسلام حجیّت سنّت و روایات در فهم قرآن با اندک اختلافی در مصادیق، مورد اتفاق مفسران تمام فرقه‌ها بوده است؛ امّا، در عصر کنونی رویکرد جدیدی توسط نواندیشان ظهور کرد و در مقابل قرآنیون که به طور کلی سنّت را نفی کردند، به نقد و تنقیح جوامع حدیثی و تقلیل گستره‌ی حجیّت سنّت پرداخت.
پژوهش پیش‌رو در صدد است با بررسی تطبیقی آرای 3تن از نواندیشان منتقد حدیث، دیدگاه آنان به حجیّت سنّت و میزان تفاوت و شباهت آرای آنان در این زمینه را بسنجد.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد؛ علی‌رغم آن‌که، طیف معتدلِ نواندیشان منتقد حدیث همواره به عنوان جریانی ملتزم به حجیّت سنّت معرفی شده‌‌اند، که تنها سنّت گفتاری را مورد نقد قرار می‌دهند؛ در دیدگاه‌های آنان تاریخی‌نگری که بر پایه‌ی آن سنّت مساله‌ای تاریخی و حاصل فهم پیامبر(ص) دانسته شده است، دیده می‌شود. نفی تشریعی و وحیانی بودن سنّت و عدم عصمت رسول خدا(ص) از خطا و سهو و نسیان نیز از دیگر دیدگاه‌های مطرح شده توسط متفکران این جریان است.
Comparative Study of the authenticity of Sunnah from the Perspective of Critical Hadith reformists (Case Study: Samer Islambuli, Muhammad Saeed Ashmawi, and Ismail Kurdi)
1Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith, shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
N.saki@scu.ac.ir
2Assistant professor, Department of Qur’ān and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3Faculty of Department of Qur’an and Hadiht Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]
Throughout the history of Islam, the authenticity of Sunnah (tradition) and Ahadith (narrations) in understanding the Qur’an has been a point of consensus among interpreters of all sects, albeit with slight variations in exemplifications. However, in the contemporary era, a new approach has emerged among reformist thinkers who, in contrast to Qur’anists who completely reject tradition, have critiqued and refined hadith collections and sought to reduce the extent of the authority attributed to tradition. This study aims to conduct a comparative analysis of the views of Samer Islambuli, Muhammad Saeed Ashmawi, and Ismail Kurdi, who are recognized as critical hadith reformists. It will examine their perspectives on the authority of tradition and assess the differences and similarities in their opinions on this matter. The findings indicate that although the moderate spectrum of critical hadith reformists is often portrayed as a movement committed to the authority of Sunnah—critiquing only verbal Sunnah—there exists a historical perspective within their views that regards Sunnah as a historical issue resulting from the understanding of the Prophet (PBUH). Additionally, the denial of the legislative and revelatory nature of Sunnah, along with the assertion that the Prophet (PBUH) is not infallible from error, oversight, and forgetfulness, are also among the viewpoints articulated by the thinkers of this movement
کلیدواژه‌ها [English]
Keywords: Prophetic hadith, Sunnah authority, critics of hadith, historicism
مراجع
آلوسی، محمودبن‌عبدالله(1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی.بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن‌اثیر، علی‌بن‌محمد(بی‌تا). اسد الغابة فی معرفة الصحابة. تهران: مکتبة الاسلامیة.
ابن‌ماجه، محمدبن‌یزید(1430ق). السنن. بی‌جا: دار الرسالة العالمیة.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم(1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
ابو السعود، محمدبن‌محمد(بی‌تا). ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابوزهو، محمدمحمد(1378ق). الحدیث و المحدثون. قاهرة: دارالفکر العربی.
ابوشهبه، محمدبن‌محمد(1989م). دفاع عن السنة و رد شبهة المستشرقین و الکتاب المعاصرین. قاهرة: مکتبة السنة.
احمدی، بابک(1385ش). هرمنوتیک مدرن: گزینه‌ی جستارها. تهران: نشر مرکز.
اسلامبولی، سامر(2019م-الف)، السنة غیر الحدیث، اسکندریة: لیفانت.
اسلامبولی، سامر(2019م-ب).تحریر العقل من النقل و قراءة نقدیة لمجموعة من احادیث البخاری و مسلم. اسکندریة: لیفانت.
ایازی، محمدعلی(1380ش). فقه‌پژوهی قرآنی؛ در آمدی بر مبانی نظری آیات الاحکام. قم: بوستان کتاب.
ایجی، شریف(1325ق). شرح المواقف. قم: الشریف الرضی.
بخاری، محمدبن‌اسماعیل(1422ق). الصحیح. دمشق: دار طوق النجاة.
بیگی، علی‌حسن( 1402). رهیافتی بر آسیب شناسی فهم حدیث؛ مطالعه موردی: «نص بسندگی»: زمینه ها و پیامدها. تحقیقات علوم قرآن و حدیث. 20(3)، صص31-56. DOI: 10.22051/tqh.2023.40908.3641
مهدوی‌راد، محمدعلی(1388ش). تدوین الحدیث عند الشیعة الامامیة. تهران: هستی‌نما.
نجاتی، معصومه؛ همامی، عباس(1401ش). دیدگاه تاریخ‌مندی احادیث نبوی با تأکید بر مبانی، شواهد و پیامدها؛ بررسی و نقد. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 15(30)، صص69-90.
نسفی، عبدالله‌بن‌احمد(بی‌تا). مدارک التنزیل و حقایق التأویل. بی‌جا: بی‌نا.
