تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,431 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,793 |
قهرمان و ضدقهرمان؛ شخصیت پردازی ابلیس در تذکره الاولیاء عطار نیشابوری | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 5، دوره 15، شماره 35، بهمن 1402، صفحه 117-142 اصل مقاله (385.66 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2024.46395.2547 | ||
نویسندگان | ||
سید جعفر علوی1؛ قدسیه رضوانیان* 2 | ||
1دانشجوی دکتری ادبیات عرفانی، گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
چکیده | ||
آرتور جعفری واژه ابلیس را محرف (ِDiabolos) یونانی می داند که مسیحیان آرامی یا عربی زبان، آن را وارد زبان عربی کرده اند.تلقی عرفای سکری از مفهوم ابلیس با طرح واره های ذهنی فقها و به تبع آن توده مردم سازگار نیست. ابلیس از زمان لاهوتی جدا شده و در زمان ناسوتی (جهان مادی) سیر می کند و زمان ازلی را با زمان مادی پیوند می دهد و حکایت دچار زمان پریشی می شود. این حکایت ها به تدریج از پوسته روایت تاریخی خارج شده و به روایت داستانی نزدیک می شوند. شخصیت ابلیس در حکایت های تذکره الاولیاء، همچون رویدادهای مخل، حکایت را از حالت تعادل خارج کرده و به نوعی بی تعادلی سوق می دهد. عطار، نگاه عرفانی و فقهی را که دارای دو صدا و دو معنای مختلف است برای بیان یک شخصیت واحد (ابلیس) به کار می برد که این دو صدا دارای ارتباط مکالمه ای هستند. این دو صدا در بیشتر حکایت های تذکره الاولیاء مشهود است. روایت پردازی در حکایت های این اثر، جدای از این که وجه هنری به کلام عادی می دهد، شیوه ای برای اقناع مخاطب است. در این روایت های داستانی، شخص در عمل روایت، به شخصیت تبدیل می شود. این پژوهش بر آن است تا پردازش شخصیت ابلیس را (در حکایت های تذکره الاولیاء) در دو وجه متضاد قهرمان و ضد قهرمان در عمل داستانی تبیین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
ابلیس؛ پیرنگ؛ شخصیتپردازی؛ روایت پردازی؛ تذکره الاولیاء | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Hero and Anti-Hero: The Characterization of Iblis in Attar Nishaburi's Tazkerat al-Awliya | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyyed Jafar Alavi1؛ Qodseh Rezvanian2 | ||
1Ph.D. candidate in Mystical Literature, Department of Persian Language and Literature, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
2Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Arthur Geffery Believes that the word "Iblis' is a borrowing from of the Greek word "diablos', which was introduced into the Arabic language by Aramaic or Arabic-speaking Christians. The Sufi understanding of the concept of Iblis is not compatible with the mental schemas of the jurists and consequently not with the masses. Iblis is separated from divine time (lahut) and wanders in nasut time (the material world), connecting the eternal time with the material thime, and the story becomes temorally distorted. These stories gragually shed their historical narrative skin and approach fictional narratives. The figure of Iblis in the stories of Tadhkerat al-Awliya, like the events of certian, disrupts the story's equilibrium and leads to a kind of imbalance. Attar employs a mystical and jurisprudential perspective with two different voices and meaning to portary a single character (Iblis), with these two voices having a conversational relationship. These two voces are evident in most of the stories of Tazkirat al-Awliya. The narration in the stories of this work, not only lends an artistic aspect to ordinary speech, but ix also a means of persuading the audience. In these fictional narratives, the person in the act of narration becomes a character. The aim of this study is to explian the characterization of Iblis (in the stories of Tazkerat al-Awliya) in the two opposing aspects of hero and anti-hero in the act of storyelling. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Iblis, Plot, Characterization, Storytelling, Tazkerat al-Awliya | ||
مراجع | ||
آون، پیترجی(1395). شیطان در تصوف. ترجمة مرضیه سلیمانی. چ2. تهران: علم.
ابن الجوزی، ابوالفرج(1395). تلبیس ابلیس. ترجمة علیرضا ذکاوتی. چ5. تهران: نشردانشگاهی.
احمدی، بابک(1386). چهار گزارش از تذکره الاولیا عطار نیشابوری. چ3. تهران: مرکز.
اکبری مفاخر، آرش(1389). اهریمن شناسی ایرانی. تهران: ترفند.
اکبریمفاخر، آرش(1388). «اهریمن پرستی زروانی و نمونه های بازمانده از آن». مطالعات ایرانی، س8. ش16: صص 89 – 111.
باختین، میخائیل(1391). تخیل مکالمه ای (جستارهایی درباره رمان). ترجمة رویا پورآذر. چ3. تهران: نی.
بینیاز، فتح الله(1394). درآمدی بر داستان نویسی و روایتشناسی. چ6. تهران: افراز.
پاینده، حسین(1397). نظریه و نقد ادبی. تهران: سمت.
تودوروف، تزوتان(1379). بوطیقای ساختارگرا. ترجمة محمد نبوی. تهران:آگاه.
جاویدانه، بهادر(1389). «دفاع از ابلیس نزد برخی از اکابر صوفیان». پژوهشنامه فرهنگ و ادب. س6. ش10: صص 134 – 161.
جفری، آرتور(1372). واژه های دخیل در قرآن مجید. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: توس.
جکسون، رزماری (1981). فانتزی؛ ادبیات فروپاشی.
جیمز، ویلیام(1393). تنوع تجربه دینی. ترجمة حسین کیانی. چ2. تهران: حکمت
حری، ابوالفضل (1393). کلک خیال انگیز (بوطیقای ادبیات وهمناک، کرامات و معجزات). تهران: نی.
خرمشاهی، بهاءالدین(1378). قرآن کریم. تهران: دوستان.
رشیدیان، عبدالکریم(1393). فرهنگ پسامدرن. تهران: نی.
رضوانیان، قدسیه(1389). ساختار داستانی حکایت های عرفانی. تهران: سخن.
زمردی، حمیرا(1396). نظریه ناسازه ها در ساختار زبان عرفان. چ3. تهران: زوار.
شوالیه، ژان و آلن گربران(1385). فرهنگ نمادها. ترجمة سودابه فضایلی. تهران: جیحون.
عطارنیشابوری، فریدالدین(1383).تذکره الاولیا. تصحیح محمداستعلامی. چ14. تهران: زوار.
کمپانی زارع، مهدی(1396). ابلیس عاشق یا فاسق. چ2. تهران: نگاه معاصر.
محمدی پارسا، عبدالله(1392). «بررسی و نقد جریان عرفانی در دفاع از ابلیس». ادیان و عرفان. س46. ش1: صص 85 – 109.
مزداپور، کتایون؛ سلیمی، مینا(1390). «شیطان و اهریمن». نامه فرهنگستان. س12. ش3: صص 128 – 146.
مستعلی پارسا، غلامرضا(1400). نظر عین القضات درباره ابلیس و ارتباط آن با نظام احسن. چ2. تهران: علم.
مکی، ابراهیم(1366). شناخت عوامل نمایش. تهران: سروش.
میلز، سارا(1382). گفتمان. ترجمه فتاح محمدی. زنجان: هزاره سوم.
ومک، پیتر(1396). دیالوگ. ترجمه مژده ثامتی. تهران: سینا.
Awn, Peter J. (2016). The Devil in Sufism. Translated by Marzieh Soleimani. 2nd ed. Tehran: Elm. Ibn al-Jawzi, Abu al-Faraj (2016). The Deception of Iblis. Translated by Alireza Zekavati. 5th ed. Tehran: Nashr Daneshgahi. Ahmadi, Babak (2007). Four Report of Attar Nishaburi's Tadhkirat al-Awliya. 3rd ed. Tehran: Markaz. Akbari Mafakher, Arash (2010). Iranian Demonology. Tehran: Tarfand. Akbari Mafakher, Arash (2009). Zurvani Demon Worship and Its Surviving Examples. Iranian Studies, Vol. 8, No. 16. Bakhtin, Mikhail (2012). The Dialogic Imagination (Essays about the Novel). Translated by Roya PourAzar. 3rd ed. Tehran: Ney. Biniyaz, Fathollah (2015). Introduction to Storytelling and Narratology. 6th ed. Tehran: Afraz. Payandeh, Hossein (2018). Literary Theory and Criticism. Tehran: Samt. Todorov, Tzvetan (2000). The Structuralist Poetics. Translated by Mohammad Nabavi. Tehran: Agah. Javidaneh, Bahador (2010). Defending Iblis Among Some Sufi Masters. Journal of Culture and Literature, Vol. 6, No. 10. Jeffery, Arthur (1993). The foreign vocabulary of the Quran. Translated by Fereydun Badrhei. Tehran: Tus. Jackson, Rosemary (1981). Fantasy: The Literature of Subversion. James, William (2014). The Varieties of Religious Experience. Translated by Hossein Kiani. 2nd ed. Tehran: Hekmat. Hary, Abolfazl (2014). The Pen of Imagination: Poetics of Fantastic Literature, Miracles, and Miracles. Tehran: Ney. Khoramshahi, Bahaeddin (1999). The Holy Qur'an. Tehran: Dostan. Rashidian, Abdolkarim (2014). Postmodern Culture. Tehran: Ney. Rezvanian, Ghodsieh (2010). The Narrative Structure of Mystical Stories. Tehran: Sokhan. Zomorodi, Homeira (2017). The Theory of Incongruities in the Structure of Mystical Language. 3rd ed. Tehran: Zovar. Chevalier, Jean and Alain Gheerbrant (2006). Dictionary of Symbols. Translated by Soudabeh Fazaeli. Tehran: Jeyhon. Attar Nishaburi, Fariduddin (2004). Tadhkirat al-Awliya. Edited by Mohammad Esteelami. 14th ed. Tehran: Zovar. Kompani Zare, Mehdi (2017). Iblis: The Lover or the Sinner. 2nd ed. Tehran: Negah Moaser. Mohammadi Parsa, Abdollah (2013). Review and Criticism of the Mystical Flow in Defending Iblis. Religions and Mysticism, Vol. 46, No. 1. Mazdapour, Katayoon; Salimi, Mina (2011). Satan and Ahriman. Academy Letter, Vol. 12, No. 3. Mosta'ali Parsa, Gholamreza (2021). Eyn al-Qozat's View on Iblis and Its Relation to the Optimal System. 2nd ed. Tehran: Elm. Maki, Ebrahim (1987). Understanding the Elements of Drama. Tehran: Soroush. Mills, Sarah (2003). Discourse. Translated by Fatah Mohammadi. Zanjan: Hezareh Sevom. Womack, Peter (2017). Dialogue. Translated by Mojdeh Sameti. Tehran: Sina. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 139 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 90 |