تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 938 |
تعداد مقالات | 7,697 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,624,739 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,986,812 |
واکاوی خاستگاه نقشمایه عقاب دو سر در فرهنگ بصری دوره آلبویه با رویکرد ایکونولوژی پانوفسکی | ||
جلوه هنر | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اردیبهشت 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2024.43916.1989 | ||
نویسندگان | ||
افسانه قانی* 1؛ فاطمه مهرابی2 | ||
1استادیار دانشکده هنر و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی دانشگاه هنر تهران. | ||
چکیده | ||
دوره آلبویه یکی ازدرخشانترین دورههای تمدن اسلامی در فاصله زمانی 322 تا 447 ق بود که در بخش های بزرگی از ایران و عراق فرمانروایی میکردند و در شکل گیری هنر اسلامی نقش بهسزایی داشتند. یکی از ویژگیهای هنر این دوره وجود مفاهیم و عناصر مذهبی است که به اشکال مختلفی از جمله نقوش جانوران و بیشتر اسطورهای متجلی شده است. نقشمایه عقاب دو سر از جمله این نقوش است که به شکل تکرارشونده روی فلزات، سفال، آثار معماری و به خصوص در منسوجات مشاهده شده که به سبب عدم وجود پژوهش کافی خاستگاه آن عموماً ناشناخته مانده است؛ لذا مقاله حاضر با هدف تبیین محتوایی این نقشمایه، سعی در پاسخ به این سؤال داشت که: خاستگاه معنایی نقشمایه عقاب دو سر در فرهنگ بصری دوره آلبویه نشآت گرفته از کدام مضامین مذهبی بوده است؟ یا استفاده از نقشمایه عقاب دو سر در فرهنگ بصری دوره آلبویه در صدد بازنمایی چه مفاهیمی بوده است؟ روش انجام این پژوهش کیفی به شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکرد آیکونولوژی پانوفسکی و دادههای مورد نیاز از طریق منابع کتابخانهای و قابل استناد جمعآوری شدند. نتایج حاکی از آن بود که استفاده از نقشمایه عقاب دو سر از سوئی نمادی از قدرت ایزدی و طبیعت (خورشید) بوده و از سوئی دیگر، معنای عروج انسان و شهادت در حالت عام از آن استنباط شد که توسط پرندهای ماورائی با قدرت ایزدی انجام گرفته است. همچنین یافته جدید نشان داد که نقشمایه عقاب دو سر نه به کلیه شهیدان در حالت عام، که به طور خاص به زیدبن علی، امام مذهبی اشاره داشته که آلبویه بدان اعتقاد و به ترویج آن اهتمام داشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
آلبویه؛ آیکونولوژی؛ نقشمایه عقاب دو سر؛ عروج؛ شهادت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Exploring the Origin of the Double-Headed Eagle Symbol in the Visual Culture of the Al-Buyeh Period with an Eco-iconological Approach | ||
نویسندگان [English] | ||
Afsaneh Ghani1؛ Fatemeh Mehrabi2 | ||
1Assistant Professor, Faculty of Arts and Humanities, Shahrekord University | ||
2Fatemeh Mehrabi, PhD Student of Comparative and Analytical History of Islamic Art,University of Art, Tehran. | ||
چکیده [English] | ||
The Al-Buyeh period (322-447 CE) was a period of great Islamic civilization, during which they ruled over large parts of Iran and Iraq and played a significant role in the formation of Islamic art. Characteristic of this art been the presence of religious concepts and mythological elements, manifested in various forms, including animal and mostly mythical patterns. The double-headed eagle symbol is one of these patterns, which has been observed repeatedly on metals, ceramics, architectural works, and especially in textiles, but its origin has mostly remained unknown due to a lack of sufficient research. Therefore, this article aims to explain the content of this symbol and answer the following questions: What are the religious themes that gave rise to the symbolic meaning of the double-headed eagle in the visual culture of the Al-Buyeh period? Or, what concepts were represented by the use of the double-headed eagle symbol in the visual culture of the Al-Buyeh period? The research method used in this study was qualitative, descriptive-analytical, and based on the Panofsky eco-iconological approach, and the required data were collected through library and credible sources. The results indicate that the use of the double-headed eagle symbol was a symbol of divine power and nature(sun) and, on the other hand, the meaning of human ascension and martyrdom in general was inferred from it, which was carried out by a bird with divine power. Additionally, the new findings showed that the double-headed eagle symbol was not related to all martyrs in general, but specifically referred to Zaid bin Ali, a religious leader whom the Al-Buyeh period believed in and promoted. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Al-Buwayh, Iconology, Double-Headed Eagle, Ascension, Martyrdom | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 146 |