پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,652 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,493,027 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,707 |
بررسی آرا و اندیشههای تاریخ‌نگارانۀ ماوردی در اعلام النبوه | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 1، دوره 32، شماره 30 - شماره پیاپی 115، آبان 1401، صفحه 13-32 اصل مقاله (495.71 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2024.45447.1693 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد امیر احمدزاده1؛ مهناز کوهی* 2 | ||
| 1دانشیار، گروه پژوهشی تاریخ فکری و فرهنگی ایران، پژوهشکدۀ تاریخ، پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران | ||
| چکیده | ||
| ابوالحسن علی‌بن‌محمدبن‌حبیب بصری ماوردی از بزرگ‌‌ترین فقهای شافعی در قرون 4 و 5 هجری بوده است که به‌دلیل آثار متعددی که در موضوع سیاست به نگارش درآورده، جایگاه مهمی در تاریخ اندیشۀ سیاسی در اسلام دارد. اعلام النبوه یکی از آثار بازماندۀ ماوردی است که با موضوع اثبات نبوت حضرت محمد(ص) با تکیه بر نشانه‌‌های پیامبری وی نوشته شده است. با توجه به اینکه این کتاب در زمرۀ آثار سیره‌‌نگاری قرار می‌‌گیرد و نیز با توجه به اینکه تاریخ‌نگری به معنی چگونگی تفکر تاریخی مورخ است، پژوهش حاضر به‌دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است: تاریخ‌نگری یا اندیشههای تاریخ‌نگارانۀ ماوردی در اعلام النبوه چگونه بوده است و از طرف دیگر اندیشههای کلامی او چه تأثیری بر تاریخ‌نگاری‌اش داشته است؟ نگارندگان با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای، به این نتایج دست یافتند: ماوردی در سخن از روایات مبتنی‌بر معجزه و نیز ارائۀ تاریخ زندگی پیامبر(ص) بینش تاریخی داشته است. وی علی‌رغم رویکرد الهیاتی به مسئلۀ اعجاز، در توجه به عناصر تاریخی (زمان- مکان- موقعیت)، تسامح در شناخت راوی، توجه به امکان وقوع اخبار تا حد ممکن و نیز توجه به نقد و تحلیل، بینش تاریخی خویش را نشان داده است. همچنین رویکرد کلامی او در بحث اعجاز قرآن و پذیرش عصمت پیش از نبوت، مانند معتزله بوده و به‌دلیل مخالفت اشاعره با عصمت پیش از نبوت، می‌‌توان رویکرد کلامی وی را در این اثر مانند معتزلیان دانست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ماوردی؛ اعلام النبوه؛ تاریخ‌نگری؛ اعجاز؛ معتزلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The study of Māwardī 's historiographical opinions and thoughts in A’lām al-Nubuwwah | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Amir Ahmadzadeh1؛ Mahnaz Koohi2 | ||
| 1Associated Professer of History, Research Group of Intellectual and Cultural History of Iran, Department of History , Iinstitute of humanities and cultural studies, Tehran, Iran | ||
| 2Phd student in history of Islam, University of Lorestan, Khorram Abad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Abul Ḥasan Ali b. Mohammad b. Ḥabib Basri Māwardī was one of the great Šafi'i jurists in the 4th and 5th Hijri centuries, who occupies an important place in the history of political thought in Islam due to the numerous works he wrote on the subject of politics. “A’lām al-Nubuwwah” is one of Māwardī's surviving works written on the subject of proving the prophethood of the Prophet Mohammad (peace be upon him) by referring to his prophetic signs. Considering the fact that this book is one of the biographical works, and also considering the fact that the historical perspective means the historian's way of historical thinking, the present study attempts to find an answer to the question of what was the historical perspective or Māwardī's historiographical thoughts in “A’lām al-Nubuwwah”, and on the other hand, what was the impact of his theological thoughts on his historiography? The authors arrived at these results through a descriptive-analytical approach and, the use of library sources: Māwardī had a historical insight when he spoke about the miracle-based narratives and also presented the history of Prophet’s (pbuh) life. Despite the theological approach to the issue of miracles, he showed his historical insight by paying attention to historical elements (time-place-situation), showing tolerance in knowing the narrator, paying attention to the possibility of the arrival of news as much as possible, as well as criticism and analysis. His theological approach in discussing the miracles of the Quran and the acceptance of infallibility before prophethood was also similar to that of the Muʻtazila. Due to Ash'ari 's opposition to infallibility before prophethood, his theological approach in this work can be considered similar to that of the Muʻtazilites. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Māwardī, A’lām al-Nubuwwah, Historical perspective, Miracles, Muʻtazili | ||
| مراجع | ||
|
آقاجری، هاشم (1380) تأملاتی در علم تاریخ و تاریخ‌نگاری اسلامی، تهران: نقش جهان.
ابن‌جوزی، عبدالرحمن‌بن‌علی‌بن‌محمد (1412) المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن‌خلکان، احمدبن‌محمد (بی‌تا) وفیات الاعیان و انبا ابنا الزمان، بیروت: دارالفکر.
ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله‌بن‌مسلم (1973) تأویل مشکل القرآن، شرح و نشر سید احمد صقر، بی‌جا: المکتبه العلمیه.
ابوریه، محمد (بی‌تا) اضوا علی السنه المحمدیه او دفاع عن الحدیث، قاهره: دارالمعارف.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌بن‌علی (1363) تاریخ ناصری، به‌تصحیح محمداسماعیل رضوانی، تهران: دنیای کتاب.
بغدادی، اسماعیل پاشا (1951) هدیه العارفین، بیروت: داراحیا التراث العربی.
بیرونی، ابوریحان (1377) آثار الباقیه، ترجمۀ اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر.
پهلوان، چنگیز (1372) «ماوردی: نگاهی به زندگی و آثار او»، کلک پژوهش، (48و47)، 35-12.
خوانساری، میرزامحمدباقر (1360) روضات الجنات، قم: مهر استوار.
جارالله، زهدی حسن (1366) المعتزله، قاهره: نادی العربی فی یافا.
حسنی رازی، سید مرتضى‌بن‌داعى (1364) تبصرة العوام فی معرفه مقالات الانام، تهران: اساطیر.
حسینی علوی، ابوالمعالی محمد (1376) بیان الادیان در شرح ادیان و مذاهب جاهلی و اسلامی، تهران: روزنه.
حلبی، علی‌اصغر (1373) تاریخ علم کلام در ایران و جهان اسلام، تهران: اساطیر.
خوارزمی، ابوعبدالله محمدبن‌احمدبن‌یوسف کاتب بلخی (بی‌تا) مفاتیح العلوم، به‌تحقیق ابراهیم الابیاری، بی‌جا: دارالکتاب العربی.
دیاری، محمدتقی (1379) پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفسیر قرآن، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
ذهبی، شمس الدین محمدبن‌احمدبن‌عثمان (1413) اعلام بوفیات الاعلام، بیروت: دارالفکر المعاصر.
ذهبی، شمس الدین محمدبن‌احمدبن‌عثمان(1414) تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر الاعلام، بیروت: دارالکتاب العربی.
رابینسون، چیس‌اف (1392) تاریخ‌نگاری اسلامی، ترجمۀ محسن الویری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌‌ها، مرکز تحقیق و توسعۀ علوم‌انسانی.
رازی، ابوحاتم (1381) اعلام النبوه، تهران: مؤسسۀ حکمت و فلسفه.
الرمانی المعتزلی، ابوالحسن (1976) النکت فی اعجاز القرآن، ثلاث رسائل فی اعجاز القرآن، دارالمعارف بمصر.
زرکلی، خیرالدین (1989) الاعلام، بیروت: دارالعلم للملایین.
سجادی، صادق؛ عالمزاده، هادی (1380) تاریخ‌نگاری در اسلام، تهران: سمت.
سخاوی، محمدبن‌عبدالرحمن (1413) الاعلان بالتوبیخ لمن ذم التاریخ، بیروت: دارالجیل.
سزگین، فؤاد (1380) تاریخ نگارشهای عربی، ترجمۀ مؤسسۀ نشر فهرستگان، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سمعانی، عبدالکریم (1408) الانساب، بیروت: دارالجنان.
شبانکاره‌‌ای، محمدبن‌علی (1381) مجمع الانساب، به‌تصحیح هاشم محدث، تهران: امیرکبیر.
شیرودی، مرتضی (1383) اندیشۀ سیاسی مسلمانان، قم: یاقوت.
صابری، حسین (1388) تاریخ فرق اسلامی، تهران: سمت.
صدقی، ناصر (1395) «جایگاه علم تاریخ در طبقه‌بندی علوم توسط اندیشمندان مسلمان از خوارزمی تا ابن‌خلدون»، پژوهشهای تاریخی، 52(2)، 34-21.
صفدی، خلیل‌بن‌ایبک (1411) الوافی بالوفیات، بیروت: دارصادر.
طبری، محمدبن‌جریر (بی‌تا) تاریخ الا و الملوک، بیروت: بی‌نا.
علیخانی، علی‌اکبر (1390) اندیشۀ سیاسی متفکران مسلمان، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمدبن‌عمر (1382) جامع العلوم، به‌تصحیح سیدعلی آل‌داوود، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
فیاض انوش، ابوالحسن؛ کجباف، علی‌اکبر؛ مهدوی راونجی، غلامرضا (1395) «تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری خاندان منجم یزدی»، تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری، دانشگاه الزهرا(س)، 26(18)، 110-89.
فیضی سخا، مهدی (1393) «تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری عبدی‌بیک شیرازی در تکمله الاخبار»، تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری، دانشگاه الزهرا(س)، 24(13)، 123-105.
قادری، حاتم (1383) اندیشههای سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی.
قصاب، ولید (1985) التراث النقدی و البلاغی للمعتزله حتی نهایه القرن السادس الهجری، دوحه: دارالثقافه.
گلستانی، هاشم (1381) کلیات فلسفه و علم کلام، اصفهان: فرهنگ مردم.
لطف آبادی، محسن (1400) «تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری حزین لاهیجی (1180- 1103)»، تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری الزهرا(س)، 31(27)، 258 -235.
ماوردی، علی‌بن‌محمد (1372) ادب الدنیا و الدین، ترجمۀ عبدالعلی صاحبی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
ماوردی، علی‌بن‌محمد (1414) اعلام النبوه، محقق: خالد عبدالرحمن عک، بیروت: دارالنفائس.
مدرس، میرزامحمدعلی (بی‌تا) ریحانه الادب، تبریز: چاپخانۀ مشفق.
یاقوت حموی، یاقوت‌بن‌عبدالله (1400) معجم الادبا، بی‌جا: دارالفکر.
Abu Rayyah, Mahmud (n. d), Lights on the Mohammadan Sunnah or Defence of the Hadith, Cairo: Dār ul- Ma‘ārīf. Aghajari, Hashem (2001), Reflections on Islamic history and historiography, Tehran: Naqš e ǰahān. Ali Khani, Ali Akbar (2011), Political thought of Muslim intellectuals , Tehran: Institute for Cultural and Social Studies. Al- Rommānī Al- Muʻtazīlī, Abūlḥassan (1976), Al- Nakat fī Eʻǰāz Al- Quran, (N, P): Dār Al- Maʻārīf. Baḡdādī, Esmā‘īl Pāšā (1992), Hadīyyat ul- ‘Ᾱrefīn, Beyrut: Dār ul-Ketāb ul-Eslāmīyyeh. Bīrūnī, Abū Reīḥān (1998), al-Āṯār ul-Bāqīya, translated by Dr. Akbar Dana Seresht, Tehran: Amīr Kabīr. Diyari, Mohammad Taqi (2000), A research about Isrā’īlīyāt in Quran interpretation, Tehran: Sohrvardi Research and Publishing Office. Eʿtemād-ul-Salṭana, Moḥammad Ḥassan b. ʻAlī(1984) , Tārīḵ-e Nāṣerī, correction Mohammad Esmaeil Rezwani, Tehran: Donyā-ye Ketāb. Fa ḵr Rāzī, Moḥammad b. ʻOmar (2003), ǰāmīʻ ul- ʻOlūm, Tehran: Dr. Mahmoud Afshar Endowment Foundation. Fayaz Anosh, Abolhasan; Kajbaf, Ali Akbar; Mahdi Ravanji (2016), Historiography and Historical Perspective of Munajjim Yazdi Family, Biannual journal of Historical Perspective & Historigraphy Alzahra University, Vol.26, No.18, 2016. Feizisakha, Mahdi (2014), Historiography & Historical Perspective of Abdi Baig Shirāzi in Takmalat Al Aḵbār, Biannual journal of Historical Perspective & Historigraphy Alzahra University, Vol.24, No.13, 2014. Golestani, Hashem (2002), General philosophy and theology, Isfahan: Farhang-e Mardom. Halabi, Ali Asqar (2001), The history of theology in Iran and the Islamic world, Tehran: Asātīr. Ḥassanī Rāzī, Seyyed Morteżā (1985), Tabṣeraht ul- Awām fī Maʻrīfat Maqālāt ul- Anām, Tehran: Asātīr. Ḥosseinī ʻAlavī, Abol Maʻālī Moḥammad (1997), Bayān ul- Adyān, Tehran: Rowzaneh. Ibn Al- ǰawzī, Abū al- Faraǰ ʻAbd al- Raḥmān b. ʻAli b. Moḥammad (1992), Al- Montaẓam fī Tarīḵ al- Omam wa al- Molūk, Beyrut: Dār ul- Kotob al- Elmīyyah. Ibn Ḵallakān (n. d), Wafayāt ul- Aʻyān wa Anbāe Abnā ʼ Al- Zamān, Beyrut: Dār al- Fīkr. Ibn Qotayba, ‘Abd Allaḥ b.Moslīm (1973), Taʼwīl Moškīl ul- Qurān, Description and publication seyyed Ahmad saqr, )n.p(: Maktabah al- Elmīyyah. ǰār Allāh, Zohdī Ḥassan (1987), Al Moʻtazīla, Cairo: Nādī al Arabī fī yāfā. Ḵānsārī, Mīrzā Moḥammad Bāqīr (1981), Rawżāt al- ǰannāt, Qom: Mehr-e Ostūvār. Ḵwarazmī, Moḥammad b. Aḥmad (N, D), Mafātīḥ ul- ‘Olūm, (N, P): Dār ul- Ketāb Al- Arabī. Lotfabadi, Mohsen (2021), An Analysis about Historiography and Historical Perspective of Hazin Lāhiji, Historical Perspective & Historiography, Vol.31, No.27, 2021. Māwardī, ʻAlī b. Moḥammad(1993), Adab al-Donya va al-Din, translated by ʻAbdolʻali Ṣāḥebī, Mašhad: Astan Quds Razavi Research Foundation. Māwardī, ʻAli b. Moḥammad(1414), Aʻlām ul- Nabowah, translated by ʻAbd ul-Rahmān ʻAck, Beyrūt: Dār al- Nafāess. Modarress, Mīrzā Moḥammad ʻAli (N, D), Reyḥānaht ul- Adab, Tabrīz: Mošfeq. Pahlavan, Changiz (1993), Mawardi: a look at his life and works, Kelk e Pažūheš, N 47& 48. Qaderi, Hatam (2004), Political Thoughts in Islam and Iran, Tehran: Samt. Qassab, Valid (1985), The critical and rhetorical heritage of the Mu’tazila until the end of the sixth century AH, Doha: Dār ul- ṯīqāfah. Rāzī, Abū Ḥātam (2002), Aʻlām al- Nabowah, Tehran: Hekmat & Philosophy Institution. Robinson, Chase F (2013), Islamic Histiriography, translated by Mohsen Alviri, Tehran: Samt. Šabānkāre’ī, Moḥammad b. ʻAli (2002), Maǰmaʻul Ansāb, Tehran: Amīr Kabīr. Saberi, Hossein (2009), A History of the Islamic Sects, Tehran: Samt. Ṣafdī, Ḵalīl b. Āybak (1990), Al- Wāfī b Al- Wafayāt, Beyrut: Dār Ṣadīr. Sajadi, Sadeq; Alem Zadeh, Hadi (2001), Historiography in Islam, Tehran: Samt. Sa ḵāvī, Moḥammad b. ʻAbd ul-Raḥmān (1992), Al- Aʻlān Bel Tobīḵ le Man Ḏamm e Tarīḵ, Beirut: Dār Al- ǰīl. Samʻānī, ʻAbdolKarīm (1987), Al- Ansāb, Beirut: Dār Al- ǰanān. Sedqi ,Naser (2016), The Status of History Science in Science Classification Based on Muslim Scholar's View Point, journal of Historical researches, vol 8, issue 2, N 30, summer 2016. Sezgin, Fuat (2001), History of Arab heritage, translated by Fehrestgan institution. Shirudi, Morteza (2004), Political thought of Muslim, Qom: Yāqūt. Ṭabarī, Moḥammad b. ǰarīr (N, D), Tārī ḵAl- Omam wa Al- Molūk, Beyrut: (N, N). Yāqūt Ḥamavī, Yāqūt b. ʻAbdollah (2021), Moʻǰam ul Odabā, (N, P): Dār al Fīkr. Ẕahabī, Moḥammad b. Aḥmad (1992), Eʻlām bwafayāt Al- Aʻlām , Beyrut: Dār al-Fīkr al-Mo‘āsīr. Ẕahabī, Moḥammad b. Aḥmad (1993), Tarīḵ Al- Islām wa Wafayāt Al- Mašāhīr Al- Aʻlām, Beyrut: Dār al-Ketāb al-Arabī. Zerekli, Ḵeyreddin (1989), Al Aʻlām, Beyrut: Dār Al- ‘Elm Lalmalāeīn. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 216 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 161 |
||