پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 962 |
| تعداد مقالات | 7,975 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,101 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,594,459 |
الگوی راهبردهای شبکه‌های ماهواره‌ای فارسیزبان، برای تغییر نظام هنجاری جامعه ایران در مسئله حجاب | ||
| مطالعات زن و خانواده | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 32، فروردین 1403، صفحه 82-111 اصل مقاله (1.15 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی اصیل | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jwfs.2024.41938.2914 | ||
| نویسندگان | ||
| پرویز امینی* 1؛ امیرحسین رمضانی بیدگلی2؛ محمد توحیدی راد3 | ||
| 1استادیار ، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| 2دانشگاه صداوسیما،تهران، ایران | ||
| 3دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| حوادث و تنش‌های اجتماعی و سیاسی اواخر شهریور سال 1401، نشان از تغییر هنجاری در مسئله حجاب در جامعه ایرانی داشت. یکی از کانون‌های عمده در این تغییر هنجاری، نقش و کارکرد منفی و موثری است که رسانه‌های فارسی زبان دولت‌های متخاصم با جمهوری اسلامی و اپوزسیون آن در این موضوع انجام داده‌اند. شناخت راهبردهای عملیات رسانه‌ای این شبکهها، به مسئولان حوزه فرهنگ و رسانه و پژوهشگران این عرصه کمک خواهد کرد تا بتوانند در سیاست‌گذاری‌ها بر اساس دانش صحیحی از نحوه کنش این رسانه‌ها طراحی‌های لازم را صورت دهند. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی ذیل ادبیات بازنمایی، به بررسی محتوای چهار شبکه اصلی ماهواره‌ای پرداخته است. نتایج این تحقیق شامل چهارده محور فرعی: عادی‌سازی بی‌حجابی در برابر نامحرم، برجسته‌سازی رویدادهای ضد فرهنگی، عرفی‌سازی حجاب از امر شرعی به امر اجتماعی سکولار، هنجارزدایی از هنجارهای فرهنگی و اخلاقی جامعه فراتر از حجاب، رشد میزان برهنگی محتوای تصویری، بهره از چهره‌های مشهور هنری و ورزشی، استفاده از ظرفیت شعر و موسیقی، قرار دادن حجاب در برابر پیشرفت حرفه‌ای بانوان، راه‌اندازی کمپین‌های مجازی و رسانه‌ای، هزینه‌سازی اجتماعی برای افراد محجبه، گسترش مناسبت‌ها و آیین‌های فرهنگی غرب، استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور، استفاده از ظرفیت احساسات، مشابهت‌سازی گفتمانی بین جمهوری اسلامی ایران با گروههای ضد زن در هنجار حجاب و یک محور اصلی بود که نشان می‌دهد این رسانه‌ها برای تغییر هنجاری در حجاب اسلامی از چهارده راهبرد اصلی استفاده کرده‌اند. این راهبردها، تغییر نظام هنجاری حجاب را به عنوان هدف مشترک تعقیب کرده‌اند. | ||
تازه های تحقیق | ||
در پایان درخصوص نتایج حاصل از کدگذاری دو مرحله‌ای برای رسیدن به پاسخ پرسش سوم پژوهش یعنی راهبردهای مذکور به دنبال رسیدن به چه هدف و خواسته‌ای اجرا می‌شود؟ می‌توان گفت مدل عملیات رسانه‌ای شبکه‌های فارسیزبان شامل سه مرحله است. اجرای این سه مرحله ممکن است در برخی بخش‌ها به شکل موازی نیز پیشبرده شود. در مرحله نخست شاهد ایجاد تغییر در زیرساخت ارزشی و هنجاری جامعه در میان مدت هستیم. در این بخش که می‌توان گفت حاصل تلاش بیش از 10 ساله شبکه‌های ماهواره‌ای است؛ تغییر نظام ارزشی جامعه در دستور کار است. یافته‌های اصلی پژوهش نشانداد که چگونه این رسانه‌ها با استفاده از راهبردهای چهارده گانه تلاش دارند تا هنجارها و استانداردهای جامعه ایران را نسبت به مقوله حجاب و پوشش اسلامی تغییر دهند. گسترش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تصویر مانند اینستاگرام نیز، در دستیابی به نتیجه در این زمینه و گسترش سرعت تغییر نظام هنجاری جامعه ایران کمک کردهاست. پژوهشهای انجامشده در این زمینه که پیشتر مرور شد، مؤید این امر است که گسترش رسانه‌ها در تغییر نظام هنجاری و سبک زندگی مؤثر بودهاست و تلاش این رسانه‌ها بهخصوص با راه‌اندازی کمپین‌هایی مثل چهارشنبه‌های سفید، دختران خیابان انقلاب و ... در هنجارزدایی از حجاب به عنوان یک ارزش دینی و یک هنجار قانونی در فضای عمومی جامعه، نقش داشتهاست. پس از ایجاد زیرساخت لازم در زمینه تغییر هنجارها، استانداردها و ارزشهای بخشی از جامعه در حوزه پوشش و حجاب؛ مرحله بعدی این فرآیند توسط این رسانه‌ها جدی‌تر پی‌گیری می‌شود. مرحله‌ای که در آن شاهد در دستور کار قرارگرفتن حجاب بهعنوان محل نزاع بخشی از جامعه با حاکمیت است. از آنجا که حجاب رسمی و غیررسمی بهعنوان یکی از نمادهای مهم انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران تعریف شدهاست، اپوزسیون «حجاب» را به عنوان یکی از محل‌های اصلی نزاع جامعه با حاکمیت تعریف کردهاست. پس از تثبیت رعایت و عدم رعایت قانون پوشش اسلامی بهعنوان محل نزاع بخشی از جامعه با حاکمیت شبکه‌های مذکور منتظر فرصتی بودند که بتوانند این نزاع را عملیاتی کرده و از سطح نظری به عملی کشانده و درگیری فیزیکی ایجاد کنند. مرگ دختری جوان در یک مرکز متعلق به گشت ارشاد، جرقه‌ای بود که رسانه‌های فارسیزبان مورد مطالعه بتوانند با استفاده از آن، بخشی از جامعه را که از نظر هنجارهای مرتبط با پوشش و حجاب با حاکمیت اسلامی در تعارض است، به میدان بکشانند. گسترش نزاع از حوزه حجاب و پوشش به سایر حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بخشی دیگر از فرآیند عملیاتی این رسانه‌ها بود که در پیوند با میدان و عناصر فعال در زمینه براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، سبب گسترش آشوب‌ها شد. بهنحویکه شاهد حضور فعال عناصر تجزیه‌طلب، سلطنت‌طلب و مانند آن در کنار یکدیگر برای تبدیل قائله مرگ مهسا امینی به یک جنگ داخلی تمام عیار بودیم. از این رو می‌توان گفت تلاش شبکه‌های فارسیزبان اپوزسیون، مقابله با جمهوری اسلامی به قصد تغییر یا تضعیف نظام سیاسی از طریق تغییر در نظام ارزشی و هنجاری در جامعه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حجاب؛ شبکه‌های ماهواره‌ای فارسیزبان؛ نظام ارزشی جامعه؛ تحلیل محتوای کیفی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Strategies Employed by Persian-Language Satellite TV Channels to Alter The Normative System Of Iranian Society On Hijab | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parviz Amini1؛ Amirhosein Ramezani Bidgoli2؛ Mohammad Tohidirad3 | ||
| 1Assistant professor, Shahed University, Tehran, Iran | ||
| 2Islamic Republic of Iran Broadcasting University, Tehran, Iran | ||
| 3Islamic Republic of Iran Broadcasting University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The social-political events and tensions of the end of September 2022 showed a normative change in the hijab issue in Iranian society. One of the major focal points in this normative change is the negative and effective role and function that the Persian language media of the governments hostile to the Islamic Republic and its opposition have played in this matter.The current research has investigated the content of four main satellite channels using the qualitative content analysis method based on representational literature. The results of this research include fourteen sub-axis: normalization of not veiling against the non-mahram, highlighting of anti-cultural events, normalization of hijab from Sharia to secular social issue, de-normization of the cultural and moral norms of the society beyond hijab, growth of nudity in visual content, use of famous faces. Art and sports, using the capacity of poetry and music, placing the hijab against the professional development of women, launching virtual and media campaigns, creating social costs for veiled people, expanding western cultural occasions and rituals, using the capacity of Iranians abroad, using the capacity Emotions were a discourse analogy between the Islamic Republic of Iran and anti-women groups in the norm of hijab and a main axis that shows that these media have used fourteen main strategies to change the norm in Islamic hijab. These strategies have pursued the change of the hijab normative system as a common goal. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hijab, Persian-language Satellite Television Channels, Value system of society, Qualitative Content Analysis | ||
| مراجع | ||
|
اوسولیوان، تام. هارتلی، جان. فیسک، جان. ساندرز، دانی. (1385) مفاهیم کلیدی ارتباطات. مترجم: رئیس‌زاده، میرحسن. تهران: نشر فصل نو.
خاتمی سبزواری، سید جواد. (1395). بررسی تأثیر میزان استفاده از رسانه های جمعی بر فرهنگ پوشش دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان زن دانشگاه حکیم سبزواری). فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. 6 (4) (پیاپی 21). ]لینک[
نقی پور ایوکی، سحر. نیازی، محسن. عقیقی، محمد. رستگارخالد، امیر (1401). «شناسایی و رتبه‌بندی رابطۀ اینترنت و ماهواره بر کنش‌های اجتماعی نسبت به حجاب». فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای ارتباطات و رسانه. 5 ( 18) - پیاپی 18. صفحه 28-5]لینک[
Doi: 10.22034/jiscm.2023.360533.1425
شاه‌قاسمی، احسان. خالقی‌پور، مریم. (1399). انیمیشن‌های فانتزی و تخیل کودکان: یک مطالعه کیفی. مجله جهانی‌رسانه. 15(2)، 107- 135 Doi: 10.22059/gmj.2020.84948 ]لینک[
کلانتری، عبدالحسین. همتی راد، فرزانه. مومنی، حسن. (1398) مطالعه جامعه‌شناختی پوشش دانشجویان دختر؛ عوامل عینی و ذهنی. فصلنامه مطالعات زن و خانواده. 7( 1)، 29-50 DOI: 10.22051/jwfs.2019.19970.1727 ]لینک[
لیندلف، تامس؛ و تیلور، برایان. (1392). روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات. ترجمه: عبدالله گیویان تهران: همشهری.
مانیتورینگ صداوسیما (1401). گزارش وضعیت شبکه‌های ماهواره‌ای فارسیزبان، ویرایش مهر 1401 تهران: صداوسیما
مرکزی، آیدا. جمیلی، فاطمه. شهریاری، ابوالقاسم (1397) جهت‌گیری نسبت به کنترل اجتماعی (نمونه‌پژوهی: نوع‌شناسی جهت‌گیری نسبت به مقررات پوشش در بین زنان دانشجو دانشگاه فردوسی مشهد). فصلنامه مطالعات زن و خانواده. 6(1) ، 149-176 DOI :10.22051/jwfs.2017.12297.1264 ]لینک[
نای، جوزف. (1387) قدرت نرم. مترجم: روحانی، سید محسن و ذوالفقاری مهدی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)
ویمر، راجر دی و جوزف آر دومنیک (1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی. ترجمه کاووس سیدامامی. تهران: انتشارات سروش و مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
یتمن، آنا. (1381). تجدیدنظرهای فرامدرنی در سیاست. مترجم: مریم وتر، تهران: کویر.
References IRIB Monitoring (2022). Status report of Persian-language satellite networks (text in Persian) Hall, S. & Jhally, S. (2007). Representation & the Media. Northampton: MA: Media Education Foundation.[Link] Hall, S. (1997). Cultural Representation and Signifying Practice. London: Sage.[Link] doi:10.1007/978-3-658-13213-2_94 Khatami Sabzevari, S,J. (2015). Investigating the effect of mass media use on students' dressing culture (case study of female students of Hakim Sabzevari University). Culture in The Islamic University, 2017. 6)4) (text in Persian) [Link] Kalantari, A. Hemati Rad, F. Momeni, H. (2018). A sociological study of university student dress: objective and subjective factors. Biannual Journal of Woman and Family Studies.7(1),29-50 DOI: 10.22051/jwfs.2019.19970.1727(text in Persian) [Link] Lindlof, T. R., Taylor, B. C. (2017). Qualitative Communication Research Methods. United States: SAGE Publications. [Link] Markazi, A. Jamili Kohneh Shahri, F. Shahryari, A. (2017) Orientations Towards Social Control (Case study: Typology of orientation towards the rules of Hijab amongst female students of Ferdowsi University of Mashhad). Biannual Journal of Woman and Family Studies. Vol. 6, No. 1 , Pages: 149-176 (text in Persian) [Link] DOI :10.22051/jwfs.2017.12297.1264 Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Forum Qualitative Sozialforschung Forum: Qualitative Social Research, 1(2). Pages:1-10 [Link] doi:10.17169/fqs-1.2.1089 Naqipour Ayuki, S. Niazi, M. Aqiqi, M. Rostgarkhald, A. (2023). Identifying and Ranking of the Relationship between Internet and Satellite on Social Actions towards Hijab (Using TOPSIS and Shannon’s Entropy Methods). Media & Communication in Studies Interdisciplinary of Journal Quarterly. 5(18), 28_5 (text in Persian) [Link] Doi: 10.22034/jiscm.2023.360533.1425 O'Sullivan, T. (1994) Key concepts in communication. United Kingdom: Routledge. [Link] Shahghasemi, E. Khaleghipoor, M..(2019) Fantasy Animations and Children's Imagination. Global Media Journal. (15) 2 , 107-135. Doi: 10.22059/gmj.2020.84948.(text in Persian) [Link] Shannon, S. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research.;15(9):1277-88. [Link] doi:10.1177/1049732305276687 Scheufel, Dietram. & Tewksbury, David. (2007). Framing, Agenda Setting, and Priming: The Evolution of Three Media Effects Models. Journal of Communication.[Link] doi:10.1111/j.0021-9916.2007.00326.x Scheufel, D. (1999). Framing as a Theory of Media Effects. Journal of Communication. 49(1),103–122.[Link] doi:10.1111/j.1460-2466.1999.tb02784.x Wimmer, R. D., Dominick, J. R. (2010). Mass Media Research: An Introduction. United States: Cengage Learning. [Link] Yeatman, A. (1994). Postmodern Revisionings of the Political. United Kingdom: Routledge Yu, Xintian. (2008). “he Role of Soft Power in China’s Foreign Strategy. China International Studies: Guoji Wenti, Yanjiu, vol. 11(5).[Link] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,148 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 307 |
||