پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 7,934 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,424,345 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,542,279 |
نام «محمد» پیش از پیامبر(ص)؛ بازبینی انتقادی شواهد و رهیافتی تازه | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 1، دوره 33، شماره 60 - شماره پیاپی 150، بهمن 1402، صفحه 15-34 اصل مقاله (530.37 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2024.44590.2831 | ||
| نویسنده | ||
| محمد احمدی منش* | ||
| استادیار گروه تاریخ پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ریشه شناسی نام محمد و پیشینۀ پیشااسلامی آن همواره چالشی برای پژوهشگران بوده و در این باره پرسش هایی مطرح است؛ از جمله آنکه آیا نام محمد برگرفته از نام یا واژه ای غیرعربی بوده؟ و آیا پیش از برآمدن اسلام، محمد نامی معمولی به شمار می آمده یا دلالت های ویژۀ اعتقادی و حتی پیامبرانه داشته است؟ مطالعات زبان شناختی، بینامتنی و یافته های باستانشناسی در این زمینه گزینه های گوناگونی پیش می‌نهند. در سنت اسلامی دست‌کم از سدۀ دوم نام محمد با واژۀ «پاراکلیت» (فارقلیط) در انجیل یوحنا پیوند خورده است. البته دربارۀ اصالت این اخبار تردیدهایی وجود داشته، اما انتقال واژۀ پاراکلیت از زبان یونانی یا با میانجی‌گری زبان های آرامی به محیط شبه‌جزیره، همچنان گزینه ای محتمل است. در کتیبه ای حمیری از سدۀ ششم میلادی نیز به واژهای هم ریشه با نام محمد برمی‌خوریم که در نوشته های اسلامی به‌ویژه داستان ابرهه هم ردپایی از آن یافت می شود. منابع اسلامی نیز می گویند عربان گمان می کردند در آینده پیامبری به نام محمد خواهد آمد و از چند نفر به نام محمد نام می برند که در گزارشهای مربوط به آنها نوعی دلالت های دینی و پیامبرانه نهفته است. چالش مهم در ارتباط با این شواهد، اصالت سنجی و تاریخ گذاری آنها و سپس واکاوی ارتباط درونی میان آنهاست. در مقالۀ حاضر مجموعۀ این شواهد بررسی شده و به‌ویژه مهم‌ترین شواهد اسلامی ارزیابی انتقادی شده است. با شواهدی که بررسی شده، می‌توان گفت در شبه‌جزیرۀ پیش از اسلام نام های برگرفته از ریشۀ «حَمَدَ» دارای دلالت های دینی بوده اند. با این حال، دربارۀ ارتباط ریشۀ حَمَدَ با فارقلیط فعلاً باید به گمانه زنی بسنده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محمد؛ محمود؛ پاراکلیت؛ محمدبن خزاعی؛ محمدبن سفیان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Name of "Moḥammad" Before the Prophet: A Critical Review of the Evidence and a New Suggestion | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ahmadimanesh | ||
| Assistant Professor, The Institute for Research and Development in the Humanities (SAMT), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The etymology of the name Muḥammad and its pre-Islamic background has always been a challenge for researchers, and there are questions about it, including whether the name Moḥammad was derived from a non-Arabic name or word? And was Moḥammad a common name before the emergence of Islam or did it have special religious and even prophetic connotations? Linguistic, intertextual studies and archeological findings offer various possibilities in this area. In the Islamic tradition, at least since the second century, the name of Moḥammad has been connected with the word "Paraclete" (Fāraqliṭ) in the Gospel of John. Of course, there have been doubts about the authenticity of this accounts, but the transfer of the word paraclete from Greek or through the mediation of Aramaic languages to the Arabian Peninsula is still a possible option. We find a word with the same root as the name of Moḥammad, which traces of it can be found in Islamic writings, especially the story of Abraha. Islamic sources also say that the Arabs thought that a prophet named Muḥammad would come in the future, and they mention several people named Moḥammad, whose reports contain some kind of religious and prophetic implications. The important challenge in relation to these evidences is their authenticity and dating and then the analysis of the internal relationship between them. In this article, the collection of these evidences has been examined and especially the most important Islamic evidences have been critically evaluated. With the examined evidence, it can be said that in the pre-Islamic peninsula, the names derived from the root ḥ-m-d had religious connotations. However, about the connection between ḥ-m-d's roots and Fāraqliṭ, for the time being, we have to limit ourselves to speculation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Muḥammad, Maḥmūd, Paraclete, Muḥammad b. Khuzāʿī, Muḥammad b. Sufyān | ||
| مراجع | ||
|
- ابن‌اثیر، عزالدین أبوالحسن علی بن محمد الجذری (1433/2012)، أسد الغابه فی معرفة الصحابة، بیروت: دار ابن‌حزم.
- ابن‌حبیب، أبوجعفر محمدبن حبیب الهاشمی (1361ق/1942م)، المحبر، حیدرآباد: [بی‌نا].
-ابن‌حبیب، أبوجعفر محمدبن حبیب الهاشم (1405/1985)، المنمق، تحقیق خورشید أحمد فاروق، بیروت: عالم الکتب.
- ابن‌حجر عسقلانی، شهاب‌الدین احمدبن علی (1415/1995)، الإصابة عن التمییز الصحابة، تحقیق عادل أحمد عبدالموجود و علی محمد معوّض، ج4، 6، بیروت: دارالکتب العلمیة.
- ابن‌هشام، أبومحمد عبدالملک (1410/1990)، السیرة النبویة، تحقیق عمر عبدالسّلام تدمری، ج1، بیروت: دارالکتاب العربی، الطبعة الثالثة.
- ابن‌اسحاق، محمدبن اسحاق‌بن یسار (1398/1978)، سیرة ابن‌اسحاق المسمّاة بکتاب السیر و المغازی، تحقیق سهیل زکّار، ج1، بیروت: دار الفکر.
- أبونعیم، أحمدبن عبدالله‌بن أحمدبن اسحاق‌بن مهران الأصبهانی (1419/1998)، معرفة الصحابة، تحقیق عادل بن‌یوسف العزازی، ج1، ریاض: دار الوطن للنشر.
- الأزرقی، أبوالولید محمدبن عبدالله‌بن أحمد (1416ق)، أخبار مکة و ما جاء فیها من الأثار، تحقیق رشدی الصالح ملحس، ج1، بیروت: دار الأندلس للنشر.
- الأفغانی، سعید (1394/1974)، أسواق العرب فی الجاهلیة و الإسلام، بیروت: دار الفکر.
- بلاذری، احمدبن یحیی‌بن جابر (1417/1996)، کتاب جمل من أنساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، ج1، 12، بیروت: دار الفکر.
- بیهقی، أبوبکر أحمدبن الحسین (1408/1988)، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق عبدالمعطی قلعجی، ج2، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- روبن، کریستین ژولین (1401)، 1400 سال پادشاهی در عربستان پیش از اسلام، ترجمۀ محمدعلی خوانینزاده، تهران: حکمت.
- طبری، أبوجعفر محمدبن جریر (1387/1967)، تاریخ الرسل و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج2، قاهره: دار المعارف.
- جواد علی (1413/1993)، المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، ج4، بیروت: دارالعلم للملایین.
- ابن‌سعد، محمدبن سعدبن منیع الزهری (1421/2001)، الطبقات الکبیر، تحقیق علی محمد عمر، ج1، 4، قاهره: مکتبة الخانجی.
- تعالیم کلیسای کاتولیک (1393)، ترجمۀ احمدرضا مفتاح، حسین سلیمانی و حسن قنبری، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
- الصفدی، صلاح‌الدین خلیل‌بن أیبک (1420/2000)، ألوافی بالوفیات، تحقیق أحمد الأرناؤوط و ترکی مصطفی، ج1، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- مجلسی، محمدباقر (1388/1430)، بحار الأنوار الجامعة الدُرر أخبار الأئمة الأطهار، ج6، قم: مؤسسة احیاء الکتب الإسلامیة.
- مرزوقی، أبوعلى أحمدبن محمدبن الحسن المرزوقی الأصفهانی (1417)، الأزمنة و الأمکنة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
- مقاتل بن سلیمان (1423/2002)، تفسیر، تحقیق عبدالله محمود شحاتة، ج4، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
- نویری، شهاب‌الدین احمدبن عبدالوهاب (1374/1955)، نهایة الأرب فی فنون الأدب، ج16، قاهره: مکتبة دار الکتب المصریة.
- Anthony, Sean W. (2016), “Muḥammad, Menāḥem and the Paraclete: New light on Ibn Isḥāq’s (d. 150/767) Arabic version of John”, Buāetin of SOAS, vol.79, No.2, pp. 255–278. - Arafat, W. (1955), “An Interpretation of the Different Accounts of the Visit of the Tamaim Delegation to the Prophet in A.H.9”, Bulletin of school of Oriental and African Studies, University of London, Vol.17, No.3, pp.416-425. - Conrad, Lawrence I. (1987), “Abraha and Muḥammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary "topoi" inthe Early Arabic Historical Tradition”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 50, No.2, pp.225-240. - Griffith, Sidney H. (1997), “From Aramaic to Arabic: The Languages of the Monasteries of Palestine in the Byzantine and Early Islamic Periods”, Dumbarton Oaks Papers, Vol.51, pp. 11-31. - Griffith, Sidney H. (1983), “The Prophet Muhammad, his Scripture and his Message, according to the Christian apologies in Arabic and Syriac from the first Abbasid century”, La vie du, Prophète Mahomet: Colloque, de Strasbourg Collogue de Strasbourg, pp.99-146. - Kister, M. J. (1965a), “Mecca and Tamim: Aspects of Their Relations”, Journal of the Economic and Social History of the Orient VIII, Leiden: pp.113-163. - Kister, M. J. (1965b), “The Campagin of Huluban: A New Light on the Expedition of Abraha”, Le Museon LXXVIII, Louvian, pp.425-436. - Lecker, Michael (1989), The Banu Sulaym: A Contribution To The Study Of Early Islam, Jerusalem: Graph-Press Ltd. - Liddell, H. G, Scott, R. and Jones, H. S. (1996), Greek-English Lexicon, NewYork, Oxford. - Reynolds, Gabriel Said (2011), “Rememberin Muhammad”, Numen, n.58, pp. 188–206. - Robin, Christian Julien (2021), “The Judaism of the Ancient Kingdom of Ḥimyar in Arabia: A Discreet Conversion”, Diversity and Rabbanizatioin: Jewish Texts and Societies Between 400 and 1000 CE, Edited by: Gavin McDowell and Ron Naiweld and Daniel Stökl Ben Ezra, University of Cambridge. - Thomas, David (ed) (2001), Syrian Christians under Islam: The first thousand years, Leiden: Brill. - Thomas, David and Barbara Rogemma (eds) (2009), Chritian-Muslim Relations: A Bibliographical History, Leiden and Boston: Brill. - Wensinck, A. J. and Jomier, J. (1986), “HADJDJ”, Encyclopedia of Islam (Second Edition), Leiden and London: Luzanc & co.
Abū No‘aym(1419/1998), Aḥma b. ‘Abd Allāh b. Aḥmad b. Īsḥāq b. Mīhrān al-Īṣbahānī, Ma‘rīfat ul-Ṣaḥāba, edited by: Adel b. Yūsuf al-Azazi, Riyadh: Dār ul-Našr lī-l-Waṭan. al-Afḡānī(1394/1974), Sa‘īd, Aswāq al-‘Arab fī al-ǰāhīlīyya wa al-Islām, Beirut: Dār ul-Fīkr. al-Azraqī(1416), Abū al-Walīd Moḥammad b. ‘Abd Allāh b. Aḥmad, Aḵbār-ī Makka wa Mā ǰā’a fīhā mīn al-Ᾱṯār, edited by: Rušdī al-Ṣālīḥ Molaḥḥis, Beirut: Dār ul-Ᾱndulus lī-l-Našr. Ali(1413/1993), Jawad, al-Mofaṣṣal fī Tarīḵ al-‘Arab qabl al-Islam, Beirut, Dār al-‘Īlm lī-l-Malāīīn. Al-Nūwayrī(1374/1955), Šahāb ul-Dīn Aḥmad b. ‘Abd ul-Wahhāb, Nahāyat ul-’Arb fī Funūn al-’Adab, Cairo: Maktaba Dār ul-Kutub al-Mīṣrīyya. al-Ṣafdī(1420/2000), Ṣlāḥ ul-Dīn Ḵalīl b. ’Ᾱybak, al-Wāfī bī-l-Wafayāt, edited by: Ahmad al-Arnaut and Turki Mustafa, Beirut: Dār ’Īḥyā’ al-Turāṯ ul-‘Arabī. al-Soyūṭī(1432/2001), ‘Abd ul-Raḥmān b. al-Kamāl ǰalāl ul-Dīn, al-Dorr ul-Manṯūr fī Tafsīr al-Ma’ṯūr, Beirut: Dār al-Fīkr. Balāḏurī(1417/1996), Aḥmad b. Yaḥya b. ǰābīr, Kītāb-ī ǰomal mīn Ansāb ul-Ašrāf, edited by: Suhayl Zakkar wa Riaz Zarekli, Beirut: Dār ul-Fīkr. Beyhaqī(1408/1988), Abū Bakr Aḥmad b. al-Ḥoseīn, Dalā’īl ul-Nubuwwa wa Ma‘rīfat Aḥwāl-ī Ṣāḥīb al-Šarī‘a, edited by: Abd al-Muʿthi Qalaji, Beirut: Dār ul-Kutub ul-‘Elmīyya. Ḥabībī Maẓāhīrī, Mas‘ūd, “Baḥīrā”, The great Islamic encyclopedia. Ibn al-Aṯīr(1433/212), ʿIzz ul-Dīn abū-ul-Ḥasan ʿAlī b. Moḥammad al-ǰaḏarī, O’sd ul-Ḡāba fī Maʿrīfat al-Ṣaḥāba, Beirut: Dār-i Ibn Ḥazm. Ibn Ḥabīb(1361/1942), Abū ǰa‘far Moḥammad b. Ḥabīb al-Hāšīmī, al-Moḥabbar, Heydarabad. Ibn Ḥabīb(1405/1985), Abū ǰa‘far Moḥammad b. Ḥabīb al-Hāšīmī, al-Monammaq, edited by: Khorshid Ahmad Farūq, Beirut: ʿᾹlam ul-Kutub. Ibn Ḥaǰar ‘Asqalānī(1415/1995), Šahāb ul-Dīn Aḥmad b. ‘Alī, al-Iṣāba ‘an Tamīīz al-Ṣaḥāba, edited by: Adel Ahmad Aba ul-Mawjud, Ali Mohammad Muawwaz, Beirut: Dār ul-Kutub ul-‘Elmīyya. Ibn Hīšām(1410/1990), Abū Moḥammad ‘Abd ul-Malīk b. Hīšām al-Ḥīmyarī, al-Sīrat ul-Nabawīyya, Umar Abd al-Salam Tadmuri, al-Taba al-thaltha, Beirut: Dār ul-Kītāb ul-‘Arabī. Ibn Īsḥāq(1398/1978), Moḥammad b. Īsḥāq b. Yasār, Sīrat ul-Nabawīyya al-Mosammā bī-l-Kītāb al-Sīyyar wa al-Maḡāzī, edited by: Suhayl Zakkar, Dār al-Fīkr. Ibn Sa‘d(1421/2001), Moḥammad b. Sa‘d b. Manīʿ al-Zohrī, al-Ṭabaqāt ul-Kabīr, edited by: Ali Mohammad Umar, Cairo: Maktabat ul-Ḵānǰī. Maǰlesī(1430), Moḥammad Bāqer, Bīḥār ul-Anwār al-ǰāmī‘a al-Durar-ī Aḵbār al-A’īmat ul-Aṭhār, Qom: Mo’assīsa ’Īḥyā’ul-Kutub al-Īslāmīyya. Marzūqī(1417), Abū ‘Alī Aḥmad b. Moḥammad b. al-Ḥasan al-Marzūqī al-Eṣfahānī, al-’Azmana wa al-ʾAmkana, Beirut: Dār ul-Kutub ul-‘Elmīyya. Moqātīl b. Soleymān(1423/202), Tafsīr, edited by: ‘Abd Allāh Maḥmūd Šaḥḥāta, Muʾassisa al-Tārīḵ al-‘Arabī. Rubin(1410), Christian Julien, 1400 years of monarchy in pre-Islamic Saudi Arabia, Translated by: Mohammad Ali Khawaninzade, Tehran: Ḥekmat. Ṭabarī(1387/1967), Abū ǰa‘far Moḥammad b. ǰarīr, Tarīḵ al-Rusūl wa al-Mulūk, edited by: Mohammad Abulfaal Ebrahim, Cairo: Dār ul-Ma‘ārīf. Teachings of the Catholic Church (1993), Translated by: Ahmad Reza Meftah, Hosein Soleymani, Hasan Qanbari, Qom: Entešārāt-e Adyān va Maḏāheb. - Anthony, Sean W. (2016), “Muḥammad, Menāḥem and the Paraclete: New light on Ibn Isḥāq’s (d. 150/767) Arabic version of John”, Buāetin of SOAS, vol.79, No.2, pp. 255–278. - Arafat, W. (1955), “An Interpretation of the Different Accounts of the Visit of the Tamaim Delegation to the Prophet in A.H.9”, Bulletin of school of Oriental and African Studies, University of London, Vol.17, No.3, pp.416-425. - Conrad, Lawrence I. (1987), “Abraha and Muḥammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary "topoi" inthe Early Arabic Historical Tradition”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 50, No.2, pp.225-240. - Griffith, Sidney H. (1997), “From Aramaic to Arabic: The Languages of the Monasteries of Palestine in the Byzantine and Early Islamic Periods”, Dumbarton Oaks Papers, Vol.51, pp. 11-31. - Griffith, Sidney H. (1983), “The Prophet Muhammad, his Scripture and his Message, according to the Christian apologies in Arabic and Syriac from the first Abbasid century”, La vie du, Prophète Mahomet: Colloque, de Strasbourg Collogue de Strasbourg, pp.99-146. - Kister, M. J. (1965a), “Mecca and Tamim: Aspects of Their Relations”, Journal of the Economic and Social History of the Orient VIII, Leiden: pp.113-163. - Kister, M. J. (1965b), “The Campagin of Huluban: A New Light on the Expedition of Abraha”, Le Museon LXXVIII, Louvian, pp.425-436. - Lecker, Michael (1989), The Banu Sulaym: A Contribution To The Study Of Early Islam, Jerusalem: Graph-Press Ltd. - Liddell, H. G, Scott, R. and Jones, H. S. (1996), Greek-English Lexicon, NewYork, Oxford. - Reynolds, Gabriel Said (2011), “Rememberin Muhammad”, Numen, n.58, pp. 188–206. - Robin, Christian Julien (2021), “The Judaism of the Ancient Kingdom of Ḥimyar in Arabia: A Discreet Conversion”, Diversity and Rabbanizatioin: Jewish Texts and Societies Between 400 and 1000 CE, Edited by: Gavin McDowell and Ron Naiweld and Daniel Stökl Ben Ezra, University of Cambridge. - Thomas, David (ed) (2001), Syrian Christians under Islam: The first thousand years, Leiden: Brill. - Thomas, David and Barbara Rogemma (eds) (2009), Chritian-Muslim Relations: A Bibliographical History, Leiden and Boston: Brill. - Wensinck, A. J. and Jomier, J. (1986), “HADJDJ”, Encyclopedia of Islam (Second Edition), Leiden and London: Luzanc & co. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 289 |
||