تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,653 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,495,754 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,789 |
نمادها و نمادوارههای ابداعی در مصیبتنامۀ عطار | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 6، دوره 16، شماره 37، مرداد 1403، صفحه 167-197 اصل مقاله (428.56 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2024.44740.2502 | ||
نویسنده | ||
فاطمه رضایی* | ||
دکترای زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
نماد مفهومی بسیار گسترده است که تعاریف متعددی در کتب مختلف از آن ارائه شده است. در دستهبندی نمادها یکی از اقسام نمادهایی که از آن نام برده شده، نمادهای ابداعی است که با عناوینی دیگر چون نمادهای تصادفی، اختصاصی، شخصی و خاص در کتب مختلف ذکر شده است. هریک از شاعران نمادپرداز، در تصاویر نمادین خود نمادهای ابداعی دارند که پیش از آنها کسی آن را به کار نگرفته است. عطار هم ازجمله شاعرانی است که در اشعار خود موفق به تدوین یک نظام منسجم نمادین شده و در میان شاعران عارف به سبکی یگانه دست یافته است. او در نمادپردازی ابداعاتی دارد که در این پژوهش برآنیم تا با استفاده از روش توصیفیتحلیلی و با استفاده از منابع و اسناد مکتوب و الکترونیکی این نمادها را در مصیبتنامه استخراج کنیم و از این رهگذر هم شیوههای نمادپردازی عطار را به دست آوریم و هم فراگیر شدن یا نشدن این نمادها بعد از عطار بر ما مکشوف گردد. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که عطار اغلب نمادهایش را در قالب اضافههای تشبیهی به کار میبرد، همچنین برخی از نمادهای ابداعی عطار را تاکنون هیچ شاعری جز عطار به کار نبرده، اما برخی دیگر بهصورت نمادهای فراگیری در شعر شاعران پس از عطار درآمده است. نمادهای ابداعی عطار در سه شکل اضافههای تشبیهی، استعارات و حکایات تمثیلی بیان شدهاند که اغلب موارد استخراج شده، بهصورت اضافههای تشبیهی است. | ||
کلیدواژهها | ||
نماد؛ نماد ابداعی؛ عطار؛ مصیبتنامه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Innovative symbols and pseudo-symbols in Attar's Mosibat nameh | ||
نویسندگان [English] | ||
Fatemeh Rezaee | ||
Ph.D. in Persian language and literature, lecturer at Farhangian University of Tehran, Tehran. Iran | ||
چکیده [English] | ||
A symbol is a very broad concept that has been given many definitions in different books. In the category of symbols, one of the types of symbols mentioned is the creative symbols, which are mentioned with other titles such as random, exclusive, personal and special symbols in various books. Each of the symbolic poets has innovative symbols in his symbolic images that no one has used before. Attar is one of the poets who succeeded in developing a coherent symbolic system in his poems and achieving a unique style among the mystic poets. He has innovations in symbolization that in this research we aim to extract these symbols in the Tragedy by using descriptive and analytical methods and by using written and electronic sources and documents, and through this way we can obtain both the methods of Attar's symbolization and its generalization or not. These symbols will be revealed to us after Attar. The results of the research show that Attar frequently used his symbols in the form of simile additions. Moreover, some of Attar's innovative symbols were not used by any other poet except Attar, while some others have become universal symbols in the poetry of poets after Attar. Attar's innovative symbols are expressed in the three forms of simile additions, metaphors and allegorical stories, with most of the extracted cases being in the form of simile additions. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Symbol, Innovative symbol, Attar, Mosibat nameh | ||
مراجع | ||
آبرامز، مایرهوارد و هارپهام، جفریگلت. (1394). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی. ترجمۀ سعید سبزیان مرادآبادی. چاپ2. تهران: نشر رهنما.
آذری اسفراینی، نورالدین حمزه. (1389). دیوان آذری اسفراینی. تصحیح محسن کیانی و سید عباس رستاخیز. تهران: کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
پورنامداریان، تقی. (1396). رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی. چاپ9. تهران: علمی- فرهنگی.
تاجدینی، علی. (1394). فرهنگ نمادها و نشانه ها در اندیشۀ مولانا. چاپ3. تهران. سروش.
خاقانی، افضلالدین. (1393). دیوان اشعار. جلد 1 و 2. بهکوشش میرجلالالدین کزازی. چاپ3. تهران: مرکز.
خواجوی کرمانی، کمالالدین ابوعطا. (بیتا). دیوان اشعار. مقدمۀ مهدی افشار. تهران: انتشارات ارسطو.
داد، سیما. (1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ7. تهران: مروارید.
رجایی بخارایی، احمدعلی. (1364). فرهنگ اشعار حافظ. چاپ2. تهران: انتشارات علمی.
ستاری، جلال. (1384). مدخلی بر رمزشناسی عرفانی. چاپ2. تهران: مرکز.
ستاری، جلال. (1395). رمزاندیشی و هنر قدسی. چاپ3. تهران: مرکز.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1392). زبان شعر در نثر صوفیه درآمدی به سبکشناسی نگاه عرفانی. چاپ5. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1387). بیان. چاپ3. تهران: میترا.
شوالیه، ژان و گربران آلن. (1388). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی. جلد 4-1. چاپ3. تهران: جیحون.
شیروانی، بدر. (1985). دیوان بدر شیروانی. بهکوشش ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف. مسکو: انتشارات دانش.
صائب تبریزی، میرزا محمدعلی. (1365). دیوان اشعار. جلد2. تصحیح محمد قهرمان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1392). دیوان عطار نیشابوری. تصحیح مهدی مدائنی و مهران افشاری. تهران: چرخ.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1392). دیوان عطار. تصحیح تقی تفضلی. چاپ 14. تهران: علمی و فرهنگی.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1394). الهی نامه. مقدمه و تصحیح و تعلیق محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ7. تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1394). مختار نامه. مقدمه و تصحیح و تعلیق محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ5. تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1395). مصیبتنامه. مقدمه و تصحیح و تعلیق محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ7. تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1339). خسرونامه. تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: زوار.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (1371). هیلاجنامه. تصحیح احمد خوشنویس. چاپ2. تهران: کتابخانۀ سنایی.
فتوحی، محمود. (1397). بلاغت تصویر. چاپ5. تهران: سخن.
فرغانی، سیفالدین محمد. (1364). دیوان اشعار. تصحیح ذبیحالله صفا. چاپ2. تهران: فردوسی.
فقیه کرمانی، عمادالدین علی. (بیتا). پنج گنج. بهکوشش رکنالدین همایونفرخ. تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران.
فیاض. (1373). دیوان فیاض لاهیجی. تصحیح جلیل مسگرنژاد. تهران: نشر دانشگاه علامه.
قاآنی، میرزا حبیبالله. (1363). دیوان اشعار. مقدمه و تصحیح ناصر هیری. تهران: چاپ فراین.
قبادی، حسینعلی. (1388). آیین آینه (سیر تحول نمادپردازی در فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی). چاپ2. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
قدسی مشهدی، حاجی محمدجان. (1375). دیوان قدسی مشهدی. تصحیح محمد قهرمان. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
قمری، حیدر. (1378). نقد رنگ خرقه و نمادهای آن. مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علومانسانی دانشگاه اصفهان. شمارۀ53. صص 110- 95.
کاشانی، افضلالدین محمد. (باباافضل). (1351). دیوان اشعار. تصحیح مصطفی فیضی و همکاران. کاشان: نشر ادارۀ فرهنگ و هنر کاشان.
کزازی، میرجلالالدین. (1376). پرنیان پندار. تهران: نشر روزنه.
کزازی، میرجلالالدین. (1393). دیوان خاقانی. چاپ3. تهران: مرکز.
گرامی، بهرام. (1389). گل و گیاه در هزار سال شعر فارسی (تشبیهات و استعارات). چاپ2. تهران: سخن.
لاهوری، اقبال. (1343). کلیات اشعار. مقدمۀ احمد سروش. چاپ2. تهران: کتابخانۀ سنایی.
لاهیجی، محمد. (1337). مفاتیحالاعجاز فی شرح گلشن راز. مقدمۀ کیوان سمیعی. تهران: انتشارات کتابخانۀ محمودی.
مولوی، جلالالدین محمد. (1387). مثنوی معنوی (دفتر اول). شرح و تفسیر کریم زمانی. چاپ 29. تهران: انتشارات اطلاعات.
مولوی، جلالالدین محمد. (1395). غزلیات شمس (جلد2). مقدمه و گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ8. تهران: سخن
میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی. (1377). واژهنامۀ هنر داستاننویسی (فرهنگ تفصیلی اصطلاحهای ادبیات داستانی). چاپ3. تهران: کتاب مهناز.
هال، جیمز. ( 1397). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمۀ رقیه بهزادی. چاپ8. تهران: فرهنگ معاصر.
یاحقی، محمدجعفر. (1383). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی. تهران: سروش.
Abrams, Mayerward and Harpham, Geoffrey Gelt. (2014). Descriptive Dictionary of Literary Terms, translated by Saeed Sabzian Moradabadi.2nd edition, Tehran: Rahnama Publishing.(ln persian). Azari Esfaraieni, Nuruddin Hamzeh. (2010). Diwan Azari Esfaraieni, edited by Mohsen Kiani and Seyyed Abbas Rastakhiz, Tehran:Museum library and document center of the Islamic Council. .(ln persian). Poornamdarian, Taghi. (2016). Mystery and secret stories in Persian literature, 9th edition, Tehran: Scientific-cultural. .(ln persian). Tajdini, Ali. (2014). The Culture of Symbols and Signs in Rumi's Thought, 3rd edition, Tehran, Soroush. .(ln persian). Khaghani, Afzaluddin. (2013). The Book of Poems, Volumes 1 and 2, edited by Mirjalaluddin Kezazi, 3rd edition, Tehran: Center. .(ln persian). Khajawi Kermani, Kamaluddin Abu Ata Mahmoud bin Ali bin Mahmoud. (Bita). Divan Poems, Introduction by Mehdi Afshar, Tehran: .(ln persian). Aristotle Publications. Dad, Sima (1996). Dictionary of literary terms, 7th edition, Tehran: Morwarid. .(ln persian). Rajai Bokharai, Ahmad Ali. (1985). Collection of Hafez's poems, 2nd edition, Tehran: Scientific Publications. .(ln persian). Satari, Jalal. (2005). An entry on mystical cryptology, 2nd edition, Tehran: Center. .(ln persian). Satari, Jalal. (2015).Mysticism and Qudsi Art, 3rd edition, Tehran: Center. .(ln persian). Shafii Kadkani, Mohammad Reza. (2012). The language of poetry in Sofiya's prose, an introduction to the stylistics of the mystical view, 5th edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Shamisa, Cyrus. (2008). Bayan, 3rd edition, Tehran: Mitra. .(ln persian). Chevalieh, Jean and Gerbran Alain. (2009). A culture of symbols, translated and researched by Sudabe Fazaeli, volumes 1, 2, 3 and 4, 3rd edition, Tehran: Jeihoon. .(ln persian). Shirazi, Mirza Habibullah (Qaani). (1984). Divan Poems, introduction and proofreading by Nasser Hiri, Tehran: Frayn Press. .(ln persian). Shirvani, Badr. (1985). Divan Badr Shirvani, Behkosh Abulfazl Hashem Oghli Rahimov, Moscow: Danesh Publications. .(ln persian). Saeb Tabrizi, Mirza Mohammad Ali. (1986). Divan Poems, Volume 2, edited by Mohammad ghahraman, Tehran: Scientific Publications and cultural. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin. (2012). Divan Atar Nishabouri, edited by Mehdi Madaeni and Mehran Afshari, Tehran: Charkh. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin. (2012) .Divan Attar, edited by Taqi Tafzali, 14th edition, Tehran: Scientific and Cultural. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin. (2014) .Elahi Nameh, introduction, correction and suspension by Mohammadreza Shafi'i Kadkani, 7th edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin. (2014) .Mukhtar Nameh, introduction, correction and suspension of Mohammad Reza Shafi'i Kadkani, 5th edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin .(2015) .Mosibat Nameh, introduction, correction and suspension of Mohammad Reza Shafi'i Kadkani, 7th edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin. (1960) .Khosronamah, edited by Ahmad Soheili Khansari, Tehran: Zavvar. .(ln persian). Attar Neishaburi, Fariduddin. (1992). ilajnameh, edited by Ahmad Khoshnevis, 2nd edition, Tehran: Sana'i Library. .(ln persian). Fotuhi, Mahmoud. (2017). Image rhetoric, 5th edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Faraghani, Saifuddin Mohammad. (1985). The Book of Poems, edited by Zabihullah Safa, 2nd edition, Tehran: Ferdowsi. .(ln persian). Faqih Kermani, Imaduddin Ali. (Bita). Panjganj, by the efforts of Ruknuddin Homayoun Farrokh, Tehran: National University of Iran Press. .(ln persian). Fayaz (1994). Diwan Fayaz Lahiji, corrected by Jalil Mesgaranejad, Tehran: Allameh University Publishing. .(ln persian). Qobadi, Hossein Ali. (2009). Iyen Aineh (the evolution of symbolism in Iranian culture and Persianliterature), 2nd edition, Tehran: Tarbiat Modares University. .(ln persian). Qudsi Mashhadhi, Haji Mohammadjan. (1996). Diwan Qudsi Mashhadi, edited by Mohammad ghahraman, Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad Publications. .(ln persian). Qamari, Heidar. (1997). Critique of the color of the cloak and its symbols, Isfahan University Faculty of Literature and Humanities Magazine, No. 53, pp. 95-110. .(ln persian). Kashani, Afzaluddin Mohammad (Baba Afzal). (1972). The Book of Poems, corrected by Mustafa Faizi et al., Kashan: Publication of the Kashan Department of Culture and Art. .(ln persian). Kazazi, Mirjalaluddin. (1997). Parnian Pendar, Tehran: Rosaneh Publishing. .(ln persian). Kazazi, Mirjalaluddin.(2013) .Divan Khaghani, 3rd edition, Tehran: Center. .(ln persian). Gerami Bahram (2010). Flowers and plants in a thousand years of Persian poetry (similes and metaphors), 2nd edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Lahori, Iqbal. (1964). Generalities of Poems, Introduction by Ahmad Soroush, 2nd edition, Tehran: Sanai Library. .(ln persian). Lahiji, Mohammad. (1985). Mufateh al-Ijaz in the description of Golshan Raz, introduction by Kivan Samii, Tehran: Mahmoudi Library Publications. .(ln persian). Molavi, Jalaluddin Mohammad. (2008). Masnavi al-Manavi (first book), description and interpretation of Karim Zamani, 29th edition, Tehran: Information Publications. .(ln persian). Molavi, Jalaluddin Mohammad(2015) .Ghazliat Shams (volume 2), introduction, selection and interpretation of Mohammad Reza Shafiei Kadkani, 8th edition, Tehran: Sokhan. .(ln persian). Mirsadeghi, Jamal and Maimanat Mirsadeghi. (1998). Dictionary of the art of fiction writing (detailed dictionary of fiction terms), 3rd edition, Tehran: Ketab Mahnaz. .(ln persian). Hall, James. (2017). A Pictorial Dictionary of Symbols in Eastern and Western Art, translated by Roghieh Behzadi, 8th edition, Tehran: Farhang Moaser. .(ln persian). Yahaghi, Mohammad Jaafar. (2004), Mythology and Fictional Allusions in Persian Literature, Tehran: Soroush. .(ln persian). dorj software. .(ln persian). https: //dadegan.apll.ir insertion software. .(ln persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 72 |