پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 967 |
| تعداد مقالات | 8,010 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,573,383 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,616,096 |
تحلیل گفتمان انتقادی شاهنامۀ طهماسبی: پیوند ماجراهای پناهندگی سیاسی سیاوش و گشتاسپ به عصر صفوی | ||
| مبانی نظری هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، خرداد 1404، صفحه 40-54 اصل مقاله (2.28 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jtpva.2023.44209.1517 | ||
| نویسندگان | ||
| منصوره حاجی هادیان* 1؛ مهرداد نصرتی2 | ||
| 1استادیار، دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هنر اصفهان | ||
| 2مربی، دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد | ||
| چکیده | ||
| این جستار با تحلیل، توصیف و مقایسۀ داده‌هایی که از منابع کتابخانه‌ای به‌دست آمدهو به‌برخی از نگاره‌های شاهنامۀ طهماسبی می‌پردازد که داستان‌های سیاوش در توران‌زمین و گشتاسپ در روم را تصویر می‌کنند. هدف از پژوهش نشان دادنکارکردهای عصری این‌نگاره‌ها در خدمت به‌حکومت صفوی است. پرسش پژوهش چنین است: چگونه به‌کمک نظریّات تحلیلگفتمانانتقادی می‌توان نگاره‌های مربوط به‌پناهندگی سیاوش به توران و پناهندگی گشتاسب به روم را در ارتباط با ضرورت‌های سیاسی صفویان تحلیل کرد؟در دورۀ صفویان، اهمّیّت کمّی و کیفی پناهندگی سیاسی شخصیّت‌ها بخوبی توجیه‌کنندۀ حمایت حکومتی از خلق این نقّاشی‌هاست.سیاوش که در غربتِ پناهندگی کشته می‌شود، به‌توران درآمده و گشتاسب که به‌روم گریخته، در شهر اهرن به‌سروری می‌رسد. تورانِ اسطوره‌ای این‌جاعثمانیِ تاریخ صفوی را به‌ذهن متبادر می‌سازد و شکست یک‌پناهجو و موفّقیّت دیگری در سرزمین بیگانهبه‌معنای در نظر گرفتن هر دو نتیجۀ محتملاز پناهندگی به‌دشمن است.در نگارهها، مسابقات ورزشی که دشمن برای جذب شاهزاده‌های ایرانیِ پناهجو تدارک می‌بیند، اصالتاًممارست جنگند، امّاعناصر دیداریمیدان ورزش را به‌میدان نبردشبیه‌تر می‌سازد و قزل‌باش‌ها نشانه‌ایمی‌دهد تا پیام هنری در ارتباط با روزگار صفوی تأویلشود و تصویر جاسوسان قزل‌باش احاطۀ اطّلاعاتی صفویان بر پناهندگان را هشدار می‌دهد. بر اساس شعر، هر دو پناهندۀ ایرانی که ظاهراً با ورزش و در اصل با هنر جنگاوری خویش در سرزمین دشمن به اعتلای مقام می‌رسند، از پناه‌دهندۀ خود تواناترند، امّا عناصردیداری برتری‌جویی‌هایِنابحقّ پناه‌دهنده را نشان داده که می‌تواندحاصل تلاش صفویان برای انصراف نیروهای سرآمد ایرانی از پناهندگی به‌بیگانهباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکومت صفوی؛ مکتب تبریز دوم؛ شاهنامۀ طهماسبی؛ پناهندگی سیاسی؛ تحلیل گفتمان انتقادی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Critical Discourse Analysis of Shahnameh Tahmasebi: Transmitting Siavash and Vishtaspa’s Political Asylum to the Safavid Era, with the Focus on Sports Events in a Foreign Land | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mansoore hajihadian1؛ Mehrdad Nostati2 | ||
| 1Ph.D. of Persian Language and Literature, Art University of Isfahan. | ||
| 2Ph.D. of Persian Language and Literature,Yazd University | ||
| چکیده [English] | ||
| This article describes, compares, and scrutinizes the data obtained from library sources and deals with five drawings of Tahmasebi Shahnameh that depict the stories of Siavash in Turan and Vishtaspa in Rome. Regarding the story of Siavash in Turanzmin, three miniatures are discussed, including folio 180v labeled Siavash plays polo against Afrasiab folio 181v labeled Siavash hits the target and folio 182v labeled Siavash and Afrasiab in the hunting field. the remaining two paintings are about the story of Gashtasep in Rome. The miniatures include folio 403v labeled Gashtasep proves his polo playing to Caesar and finally folio 404r labeled Gashtasep proves Caesar his skill in shooting. The investigation purpose is revealing the functions of these five miniatures in serving the Safavid government. The research question is as follows: How can the miniatures of Siavash's refuge in Turan and Gashtasep's refuge in Rome be analyzed with the help of critical discourse analysis theories concerning the political needs of the Safavids? In other words, what possible hidden purposes could Safavid have for supporting the painters to produce these miniatures, which are at their primary look, depicting some mythical stories of ancient times? The obtained results prove that in the Safavid period, the quantitative and qualitative consequence of the political asylum of high-ranking persons could well justify the government's support for creating these paintings. The present scholars, based on the theories of critical discourse analysis, particularly the theories by Norman Fairclough, show the unignorable functions of these images in supporting the Safavid government. The mentioned theory claims that a picture is also a language and conveys meanings. By paying your deep attention to the hidden meaning of the elements of the picture, knowing aspects of the influence of power on the people involved in creating that picture will be revealed, and the language forgery will be unfolded. In response to the research question, we can say that the paintings in question were designed in line with the political-cultural goals of the Safavids. Based on Fairclough's theory, which considers every work of art to include ideological dimensions and influenced by power, the production of these works of art by the best painters of the era in the Safavid Royal Gallery, with huge material and spiritual costs could not be devoid of valuable benefits for the government of the time, especially this lavishness takes place in the early days of the regime. Via studying the five illustrations of Tahmasbi's Shahnameh, the Safavid orderers' expectations can be explained on the two levels of poetry and image. At the level of poetry analysis, we should consider that the Safavid era is the age of governmental support for Ferdowsi's Shahnameh. In addition to Ferdowsi's verses, the whole historical story plays a significant role. One of the effective axes of the findings of this research is linking the stories of Siavash in Turanzmin and Gashtasep in Rome to the events of the Safavid era. From the mythological side, Siavash, suffering from the intrigues of Sudabah and the courtiers and the breaking of promises of his father Keykavus, the king of Iran, takes refuge in Turan and Afrasiab. Gashtasep, offended by his father's violence and ignoring him and his capabilities, takes refuge in Rome and Caesar and lands in a city built by the descendants of Salem. From the historical perspective, the political asylum of personalities is one of the major problems of the nascent Safavid government, such as the commander of the Safavid army Ulama Sultan Teklo, and the Safavid prince Al-Qas Mirza, who became refugees to the Ottomans. The interesting point is that in the Safavid time, the terms Ottoman and Roman pointed to the same territory. Relying on the tolerant view of the audience for the non-separation of events in time and place and, as a result, the mixing of mythological stories with historical events confirms the creation of deterrent messages in the pictures regarding the political figures becoming refugees to the enemy, which is notable for the costs of life, money, and losing credit to the Safavids. On the other hand, the government of the refugee country, which has taken the valuable elements of the enemy's government under its protection umbrella, tries to make the most of these events. For this, the asylum seeker must first be encouraged to stay. Since these refugees have been the fighters of the enemy front, the combat sports competitions, such as archery, wrestling, fencing, polo, javelin throwing, and a combination of them, provide a worthy opportunity for the refugees to show their strength. This ability leads to the cheering of the observers and the cheering of the refugee. In addition to this purpose, such shows have another advantage for the asylum seeker because such a contest is just like a free and accurate visit to the most effective fighting talents of the enemy. Moreover, in Shahnameh, the refugee's brother fights for the former enemy, a supporter now. So, it makes it possible for the refugee to join the enemy's army against his former country. This event happened at the level of myth for Gashtasep and at the level of history for Al-Ama and Al-Qas Mirza. The painting of these events is not free of benefits for the Safavid government. On the one hand, it shows the courage and ability of Iranians against the enemy, which causes national pride and strengthens the rear of the army. On the other hand, they depict the two dark ends of asylum to potential asylum seekers. Despite many similarities, the stories of Siavash and Gashtasep have different endings. Siavash suffered from the jealousy of the Turanians, especially Gresivs’s hatred, and finally was decapitated while Gashtasep, despite becoming a high-ranking member of Turan, had to fight against his motherland and ignored his name and originality. The historical outcome of the refugees of the Safavid government to the Ottoman Turks is even more bitter: Al-Qas Mirza was imprisoned in the fortress of Alamut and finally killed. Al-Uma was also killed, but by his own king, Shah Tahmasib. To conjoin such messages to the audiences of the miniatures, the artists had to relate the mythological story to the context of his creation. This responsibility is on the visual elements. For example, while depicting the Siavash and Gestasp's stories, the symbol of Qezelbashan brings the viewer back from an ancient era to the present day. With the presence of this mental phenomenon, the time of enjoying from more profit comes for the Safavid paintings orderers. For example, one of them is a warning to potential asylum seekers regarding the Safavids' foreign surveillance of refugees to the enemy, which reminds them of the Safavids' information on refugees, even in the enemy's land. This supervision is so comprehensive that it even includes sports events as a recreation time. The visual elements intertwine the concept of the sports field and the battlefield to warn the audience that the politicized sport of the refugee sheltered by the enemy is defined along the lines of the war between the two countries. It also warns such deluded men that in the house of enemies, despite all their efforts and seeming victories, supremacy and magnitude belong to the enemy not the refugees. The asylum seeker tries to succeed, but the enemy is more than ever happy with a worthy victory at no cost, which is to take possession of the enemy's capabilities for his own benefit. The mentioned points are notable, clear and understandable warnings to the valuable Safavid personalities to dissuade them from thinking of becoming refugees to the enemy. Therefore, most noteworthy contemporary function of such pictures can be their deterrent quality. Hence, the artistic dimensions of these creations are also worthy for increasing the acceptable historical face of the Safavid government. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Safavid Government, Second Tabriz Painting School, Tahmasebi Shahnameh, Political Asylum, Critical Discourse Analysis | ||
| مراجع | ||
|
کتاب‌نامه
آقاجری، سیّدهاشم و دیگران(1393). «پناهندگی سیاسی در دورۀ صفویّه با تکیه بر پناهندگی اُلامه تکلّو به امپراتوری عثمانی»، تاریخ اسلام و ایران، سال24، ش 23، پیاپی113، پاییز، صص 24-5.
احمدی، علی‌رضا(1396). «ورزش، سیاست، روابط بین‌الملل»، بازدید 03/03/1400 قابل دریافت در تارنمای شجیع به نشانی: http://shajie.ir
بایبوردی، حسین(1349). تاریخ پناهندگان ایران، از عهد صفویّه تا اواخر قاجار، چ1، تهران، وحید.
بی‌نام(1370). عالم‌آرای شاه‌طهماسب، به اهتمام ایرج افشار، چ1، تهران، دنیای کتاب.
پیرنیا، مشیرالدّوله و عبّاس اقبال آشتیانی(1386)، تاریخ ایران، چ1، تهران، سمیر.
ترکمان، اسکندر بیگ منشی(1350). تاریخ عالم‌آرای عبّاسی، چاپ ایرج افشار. تهران، امیرکبیر.
داون، جیمز(1380). عارف دیهیم‌دار، به اهتمام ذبیح‌الله منصوری، چ13، تهران، سریر.
روملو، حسن‌بیگ(1357). احسن التّواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران، بابک.
زارع شاهمرسی، پرویز(1388). فرهنگ شاهمرسی ترکی-فارسی، چ1، تبریز، اختر.
شیرازی رومنان، حسن(1387). «چیستی و چگونگی تحقیقات کیفی، روش تحلیل گفتمان»، نگرش راهبردی، ش 93 و 94، ص 71-94.
طهماسب‌بن اسماعیل(1363). تذکرۀ شاه‌طهماسب، چاپ امرالله صفری، چ2، تهران، شرق.
غفّاری‌فرد، عبّاس‌قلی(1381).تاریخ تحوّلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویّه، چ1، تهران، سمت.
فاضلی، حبیب‌الله(1391). «ورزش و سیاست هویّت»، پژوهش‌نامۀ علوم سیاسی، سال 7، ش 2، بهار، ص151-174.
فردوسی، ابولقاسم(1392). شاهنامه، به تصحیح جلال خالقی مطلق، چ2، تهران، سخن.
فرکلاف،نورمن(1379).تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمة فاطمه شایسته‌‌پیران و دیگران، تهران، مرکزمطالعات وتحقیقات رسانه.
فلسفی، نصراﷲ(1349). زندگانی شاه‌عبّاس اوّل، چ6، تهران، دانشگاه تهران.
کنبای، شیلا(1381). نگارگری ایرانی، ترجمۀ مهناز شایسته‌فر، تهران، مطالعات هنر اسلامی.
ماه‌وان، فاطمه(1389). «تحلیل ادبی نگاره‌های شاهنامه فردوسی؛(با مقایسه نگاره‌های دونسخه بایسنغری و داوری)»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد ادبیّات فارسی، بهراهنمایی محمّدجعفریاحقی، دانشکدۀ ادبیّات وعلوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.
__________(1395). «متنپژوهی شاهنامه با استفاده از نگارهها، قابلیّتهای نگارگری بهمنزلۀ منبعی در متنپژوهی»، رسالۀ دکتری ادبیّات فارسی، بهراهنمایی محمّدجعفر یاحقی، دانشگاه فردوسی، مشهد.
مجیدی خامنه، فریده(1387). «ورزش درنگاره‌های ایرانی»، کتاب ماه هنر، ش 123، آذر، ص42-53.
محسنی، محمّدجواد(1391)، «جستاری در نظریّه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف»، معرفت فرهنگی اجتماعی، تابستان،سال سوم،ش 11. ص 63 تا 86.
محسنی، محمّدرضا(1392). پان‌ترکیسم، ایران و آذربایجان، چ2، تهران، سمرقند.
ملکوتیان، مصطفی(1388)، «ورزش و سیاست»، سیاست، دورۀ 39، ش 2، تابستان، ص301-316.
همایی، جلال‌الدّین(1389). فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ1، تهران، اهورا.
Allworth, E. A. (1994). Central Asia: a Historical Overview. US: Duke University. Andrew J. N. (2000). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. London: Tautis. Bosworth, C. E. (1973). "Barbarian Incursions, the Coming of the Turks into the Islamic World". Islamic Civilization, Edited by D. S. Richards. UK: Oxford. Convention & Protocol relating to the Status of Refugees. (1967). Geneva: UNHCR. Diakonoff, I. M. (1999). The Paths of History. USA: Cambridge University. Fairclough, N. (1996). Critical Discourse Analysis: the Critical Study of Language. London: Longman. Inlow, E. B. (1979). Shahanshah a Study of the Monarchy of Iran. London: Banarsidass. Kaufmann, W. (2013). Nietzsche Philosopher, Psychologist Antichrist, NJ: Princeton. Melville, C. (1996). Safavid Persia: The history and politics of an Islamic Society. London: Cambridge Newman, A. )2006(. Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. London: Tautis. Shahnama of Shah Tahmasp: the Persian book of king. (2011). New York: Metropolitan. The truth about Asylum. (2015). London: Refugee Council. Tomlinson, A. (2010). A Dictionary of Sports Studies, London: Oxford. Trompf, G.W. (1979). The Idea of Historical Recurrence in Western Thought, from Antiquity to the Reformation, Berkeley: University of California. Twain, M. (1903). The Jumping Frog. N.Y: Harper & Brothers. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 216 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5 |
||