تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 926 |
تعداد مقالات | 7,634 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,435,122 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,850,986 |
معرفی و ضرورت تصحیح شرح لمعات عراقی موسوم به معارف الحقایق فی تحقیق الدقایق | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 5، دوره 16، شماره 36، اردیبهشت 1403، صفحه 137-164 اصل مقاله (1.36 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2023.45022.2515 | ||
نویسندگان | ||
طیبه شیخ ویسی1؛ مهدی نیک منش* 2؛ سیدمهدی طباطبائی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهیدبهشتی ، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
معارف الحقایق فی تحقیق الدقایق در زمره متون عرفانی قرار می گیرد. نویسندة آن فردی به نام میرپادشاه است و در دست نویسش خود را از نوادگان میر حیدر کسبی معرفی میکند که از شیوخ فرقه نقشبندیه است و مزار او امروزه در ولایت نخشب (قرشی کنونی) زیارتگاه است. او از نزدیکان خواجه سعد است و علاوه بر معارف الحقایق، کتاب دیگری به نام ایضاح الاصطلاحات و تفصیل المقامات دارد. معارف الحقایق شرحی بر لمعات فخرالدین عراقی است که در سال 1003 هجری قمری و در زمان عبدالله بهادرخان به تشویق و تحریض فردی به نام میرک صوفی نوشته است. در ابتدای کتاب مؤلف به شرح و توضیح اصطلاحات عرفانی می پردازد و پس از آن ضمن نوشتن کلام عراقی که او را مصنف مینامد، شرح خود را به آن میافزاید. کلام عراقی را به رنگ شنگرف و توضیحات خود را با رنگ سیاه مینویسد. از این نسخه هیچ پیشینه ای اعم از مقاله، پایان نامه و کتاب موجود نیست؛ اما شروح موجود از عراقی به عنوان پیشینه بیان شده است. توضیحات مفصل شارح درباره اصطلاحات عرفانی همچون پیشگفتار در نسخه و پیش از متن اصلی آمده است که در دیگر شروح نیست و نوآوری آن محسوب می شود. این نسخه، بدل ندارد. به خط مؤلف است، افتادگی کمی دارد و خواناست. این شرح به دلیل دارا بودن ویژگی هایی همچون شرح مبسوط متن لمعات به همراه توضیحات مفصل اصطلاحات عرفانی، کلام فاخر و فصیح، استفاده از آرایه های ادبی همچون تشبیه، تناسب، اطناب، تنسیق الصفات و اطلاعاتی از فرقة نقشبندیه و نمونه ای موفق از نثر در دورة موسوم به انحطاط نثر فارسی، حائز اهمیت است. تسلط بر مباحث عرفانی و پیوستگی کلام مؤلف، شرح لاهیجی بر گلشنراز شبستری را به یاد می آورد. از همین رو تصحیح آن ضروری است تا علاوه بر غنای ادب عرفانی، شرحی جامع از لمعات را در دسترس مخاطبان قرار دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
نسخه خطی؛ ضرورت تصحیح؛ معارفالحقایق فی تحقیقالدقائق؛ شرح لمعات عراقی؛ میرپادشاه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Introduce and the necessity critical editing of the description of Iraqi's "Lamaat" known as "Ma'arif al-Haqayq fi Tahqiq al-Daqayq" | ||
نویسندگان [English] | ||
Tayyebeh Sheikhveisi1؛ Mahdi Nikmanesh2؛ Seyyed Mahdi Tabatabaei3 | ||
1PhD student in Persian language and literature, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
3Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
"Ma'arif al-Haqayiq fi Tahqiq al-Daqayiq" falls under the category of mystical writings. The author, Mirpadshah, identifies himself in his book as a descendant of Mir Haider Kasbi, a sheikh of the Naqshbandi sect. Mir Haider Kasbi's grave is now a shrine in the province of Nakhshab (currently Qarshi). He is a relative of Khwaja Saad and the author of "Ma'arif al-Haqayq" and "Izah al-Istlahat Va Tafsil Al-Maqamat". Written in 1003 AH during the reign of Abdullah Bahadur Khan, "Ma'arif al-Haqayq" is a commentary on "Lama'at" by Fakhr al-Din Iraqi, inspired by a man named Mirak Sufi. The author defines and explains mystical concepts at the beginning of the book. He also adds his explanations while writing Iraqi's words, whom he calls Musannef. He writes down the words of the Iraqi in red and his explanations in black. This document lacks history, including articles, dissertations, and books; however, Iraqi's existing explanations are given as background. The thorough definitions of mystical terminology are found in the preface of the version and in the section preceding the main text, which are not found in other explanations and are considered innovative. There are no duplicate manuscripts for this version. It is readable, written by the author, and contains very few omissions. The detailed description of the text "Lamaat" combined with the thorough explanations of the mystical terms, the detailed explanations of mystical terms, the elegant and eloquent choice of words, the use of literary structures such as similes, the abundance of adjectives and the information of the Naqshbandi sect make this description an effective example. During the time regarded as the decline of Persian prose, it is of great importance for prose. The command of mystical topics and the coherence of the author's writing remind me of Lahiji's account of Shabestari’s "Golshan Raz." It must therefore be corrected, in order to provide the audience with a comprehensive description of the Lamaat, in addition to the richness of spiritual literature. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Manuscript, The need for revision, Ma'arif al-Haqayiq fi Tahqiq al-Daqayiq, Iraqi Lamaat Description, Mirpadshah | ||
مراجع | ||
انصاری، شهره. علی شیخالاسلامی (1380). «معرفی کتاب اللمحات فی شرح لمعات؛ شرحی زیبا و کهن از لمعات عراقی». ضمیمة مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، د 2، ش 2 (ضمیمه): صص ۱-۱۱.
برزشآبادی، سید عبدالله. (۱۳۸۹). شرح لمعات. تصحیح و تحشیه اکبر ثبوت. دهلی نو: الفا آرت.
بهار، محمدتقی. (1349). سبک شناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی. ج سوم. تهران: امیرکبیر. چ سوم.
جامی، عبدالرحمن. (1352). اشعهاللمعات جامی (به انضمام: سوانح غزالی و چند کتاب دیگر). به تصحیح و مقابله حامد ربّانی. تهران: کتابخانه علمیه حامدی.
چیمه، محمد اختر (1355). «مختصری در شرح حال و آثار و عقاید شیخ فخرالدین عراقی». دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. س دوازدهم، ش 46: ص 344-362.
الحسینی الصدیقی، محمد طالب ابن تاج الدین حسن خواجه. (2012). مطلب الطالبین (متن علمی انتقادی). تاشکند: فرهنگستان علوم جمهوری ازبکستان، انستیتوی شرقشناسی به نام ابوریحان بیرونی.
خبرگزاری لیزنا. (1389، 20 مرداد). «68 نسخه خطی نادر از سوی کتابخانه مجلس خریداری شد». مصاحبه با سهراب یکه زارع. برگرفته از https://b2n.ir/j71507.
درایتی، مصطفی. (1389). فهرست دستنوشته های ایران (دنا). تهران: کتابخانة موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
درایتی، مصطفی. (۱۳۹۰). فهرست نسخههای خطی ایران (فنخا). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
رضازاده شفق، صادق. (1352). تاریخ ادبیات ایران. تهران: امیرکبیر.
شمیسا، سیروس. (1393). سبک شناسی نثر. ویراست دوم. تهران: میترا.
صاحب اختیاری، بهروز (1377). «شیخ فخرالدین عراقی و رساله لمعات». نشریه کیهان اندیشه. ش سی و هفتم: صص 130-146.
صفا، ذبیح الله. (1369). تاریخ ادبیات در ایران. ج 5. ب 3. تهران: فردوس.
ولی کرمانی، شاه نعمت الله (1354)، شرح لمعات، به سعی دکتر جواد نوربخش، تهران: انتشارات خانقاه نعمت اللهی.
لودی، شیرعلی خان. (1377). تذکره مرآت الخیال. به اهتمام حمید حسنی و با همکاری بهروز صفرزاده. تهران: انتشارات روزنه.
مدرس تبریزی، میرزا محمدعلی. (1374). ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه و اللقب یا کنی و الالقاب. ج 4. تهران: انتشارات خیام. چ چهارم.
منزوی، احمد. (۱۳۴۸). فهرست نسخههای خطی فارسی. تهران: مؤسسة فرهنگی منطقهای.
منزوی، احمد. (۱۳۷۴). فهرستواره کتابهای فارسی. ج ۷. تهران: مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.
میرپادشاه. معارف الحقایق فی تحقیق الدقایق. شمارة بازیابی ۱۹۹۶۱. کتابخانة مجلس شورای اسلامی.
نظری، محمود. (۱۳۹۷). فهرست نسخههای خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی. ج ۵۴. تهران: مجلس.
D. McChesney, "Juybaris", In Encyclopedia Iranica XV, Last updated: April 19, 2012, Fasc.3, pp 262-268. Thomas Welsford, Four types of Loyalty in Early Modern Central Asia, Brill, Leiden. Boston, 2013. Ansari. A. Sheikhul-Islami. "Introduction to the Book of Al-Lamahat in the Description of Lamaat". Addendum to the Journal of Faculty of Literature and Human Sciences, University of Tehran. Summer 2001 pp. 1-11. A. Barzashabadi. (2010). Description of Lamaat. Proofreading and proofreading by Akbar. First Edition. New Delhi: Alpha Art. T. Bahar. (1970). Stylistics or the history of the development of Persian prose. The third c. Third edition. Tehran: Amir Kabir. R Jami. (1973). Jami's rays (including Ghazali's Savaneh and some other books). Corrected and countered by Hamed Rabbani. Tehran: Elmia Hamidi Library. A. Cheema. "Brief biography, works and opinions of Sheikh Fakhreddin Iraqi". Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University of Mashhad. 12th year Summer 1355. No. 46, pp. 344-362. T. Al-Hosseini al-Sadiqi. (2012). Matllab Al-Talebeen (critical scientific text). Tashkent: Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan, Institute of Oriental Studies named after Aburihan Biruni. Lisna news agency. (2010, August 20). "68 rare manuscripts were purchased by the Majlis library". Interview with Sohrab Yekezare. Retrieved from https://b2n.ir/j71507. Draiti. (2011). List of Iranian manuscripts (Fankha). Tehran: Organization of Records and National Library of the Islamic Republic of Iran. Draiti. (2010). List of Iranian manuscripts (DINA). Tehran: Museum Library and Documents Center of the Islamic Council. Rezazadeh Shafaq. (1973). History of Iranian literature. Tehran: Amir Kabir. Shamisa. (2013). Prose stylistics. Second edition. Tehran: Mitra. Saheb Ekhtiari. "Sheikh Fakhr al-Din Iraqi and the Treatise of Lamaat". Kihan Andisheh magazine. The thirty-seventh number. 1377. pp. 130-146. Safa. (1990). History of literature in Iran. Volume 5. Section 3. Tehran: Ferdous. Vali Kermani, Shah Nematollah (1354), description of Lamaat, by Dr. Javad Nourbakhsh, Tehran: Khanqah Nematollahi Publications. A. Lodi. (1998). Tazkereh Merat Al-Khayal. by Hamid Hasani and with the cooperation of Behrouz Safarzadeh. what first Tehran: Rozeneh Publications. A. Moddares Tabrizi. (1995). Reihane al-Adab. Ch 4. Vol 4. Tehran: Khayyam Publications. Monzavi. (1969). List of Persian manuscripts. Tehran: Regional Cultural Institute. Monzavi. (1995). Index of Persian books. C 7. Tehran: The Center of the Great Islamic Encyclopedia. Ma'arif al-Haqayeq fi Tahqiq al-daqayeq. number 19961. Library of the Islamic Council. Nazari. (2018). List of manuscripts of the Islamic Parliament Library. Volume 54. Tehran: Majlis. D. McChesney, "Juybaris", In Encyclopedia Iranica XV, Last updated: April 19, 2012, Fasc.3, pp 262-268. Thomas Welsford, Four types of Loyalty in Early Modern Central Asia, Brill, Leiden. Boston, 2013. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 145 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 167 |