تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 931 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,491,661 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,238 |
مفهوم «وحدت» در مثنویهای مولانا و بیدل دهلوی بر اساس استعاره های شناختی | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 6، دوره 15، شماره 35، بهمن 1402، صفحه 143-183 اصل مقاله (1012.97 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2023.42685.2431 | ||
نویسندگان | ||
سیده زهرا میرنژاد1؛ محمد تقوی* 2؛ مریم صالحی نیا3 | ||
1دانشجوی دکتری ادبیات عرفانی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
3استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
مفهوم «وحدت» یکی از مفاهیم انتزاعی، مبهم و بنیادی در حوزة عرفان و فلسفه است و استعاره عمدهترین و مهمترین محملی است که شعرای عارف، از جمله بیدل دهلوی و مولانا، برای ملموسکردن مفاهیم انتزاعیِ عرفانی همچون «وحدت» از آن بهره بردهاند. در این پژوهش تلاش شده است تا بر اساس نظریة استعارة شناختی، مفهوم «وحدت» در مثنویهای این دو شاعر بزرگ (عرفان، طلسم حیرت، محیط اعظم، طور معرفت و مثنوی معنوی) بررسی و تحلیل شود و پس از شناخت انواع و کارکردهای شناختی استعارهها، دیدگاه و اندیشة بیدل و مولانا از خلال آنها تبیین شود. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مولانا بیشتر از استعارههای مربوط به امور طبیعی، در دسترس و مذهبی استفاده کردهاست؛ اما بیدل از استعارههای مربوط به مصنوعات بشری بیشتر بهره برده است. بر این اساس هدف اصلی مولانا مطابق با اغراض تعلیمی او از بهکارگیری استعاره، بیشتر تفهیم «وحدت» به مخاطب است؛ اما بیدل در کنار آن به دنبال هنرنمایی و مضمونپردازی نیز بوده است. هر دو شاعر تحت تأثیر محیط جغرافیایی، شیوة زندگی و تجربیات زندگی خود تأکید بیشتری بر استفاده از برخی استعارهها داشتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
وحدت؛ مولانا؛ بیدل دهلوی؛ مثنوی؛ استعارهی شناختی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The concept of "unity" in Masnavis of Rumi and Bidel Dehlavi based on conceptual metaphor | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyede Zahra Mirnezhad1؛ Mohammad Taghavi2؛ Maryam Salehinia3 | ||
1PhD student of mystical literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
2Associate Professor of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
3Assistant professor of Persian language and literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The concept of unity is one of the spiritual, ambiguous and fundamental concepts in the field of mysticism and philosophy. And metaphor is the main and most important tool that the mystic poets, including Biddle Dehlavi and Rumi, have used to make tangible abstract mystical concepts such as unity. In this study, we will examine and analyze unity in the Masnavis of these two great poets (Erfan, Telesm e heyrat, Mohit e azam, Towre marefat and Masnavi e manavi) based on the theory of cognitive metaphor. After identifying the types and cognitive functions of metaphors, we will determine the views and ideas of Biddle and Rumi through them. After examining the works of both poets, we find that Rumi used more metaphors referring to natural, accessible, and religious things; Biddle, on the other hand, used more metaphors about human artifacts. Accordingly, in line with their pedagogical intentions in using metaphors, Rumi's main aim is to make the unit more comprehensible to the audience; but Biddle has also sought drama and thematization. Both put more emphasis on the use of some metaphors under the influence of their geographical environment, lifestyle and life experiences. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Unity, Mawlana, Bidel Dehlavi, Masnavi, Conceptual Metaphor | ||
مراجع | ||
ابنعربی، محیالدین (1381) فتوحات مکیه، دورة 17 جلدی، ترجمة محمد خواجویی، تهران: موسی.
افراشی، آزیتا (1395) مبانی معناشناسیِ شناختی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
براکمن، جان (1396) فلسفۀ بدنمند: ذهن بدنمند و چالش آن برای فلسفۀ غرب (گفتوگوی جان براکمن و جورج لیکاف)، در کتاب زبانشناسی شناختی (دومین انقلاب معرفتشناختی در زبانشناسی)، رضا نیلیپور، چ دوم، تهران: انتشارات هرمس.
بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر، (1395) کلیات ابوالمعالی میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، جلد سوم مثنویها (عرفان، طلسم حیرت، طور معرفت، محیط اعظم)، تصحیح خال محمد خسته و خلیل الله خلیلی، به کوشش بهمن خلیفه بناروانی، چ دوم، تهران: انتشارات طلایه.
تاجدینی، علی (1394) فرهنگ نمادها و نشانهها در اندیشۀ مولانا، چ سوم، تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما).
جامی، عبدالرحمن (بیتا) اشعهاللمعات، تصحیح حامد ربانی، تهران: انتشارات گنجینه.
جعفری، محمد تقی (1379) مولوی و جهانبینیها. مؤسسة تدوین آثار علامه جعفری.
حبیب، اسدالله (1393) واژهنامۀ شعر بیدل، به اهتمام سید مهدی طباطبایی، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
حسینی فطرت، سید محمد (1393) جهان بیدل، مقدمه حیدری وجودی، سید حسن اخلاق و محمد یوسف سیمگر، تهران: مؤسسة انتشارات عرفان.
داوری اردکانی، رضا (1393) چکیده مقالۀ زبان و استعاره، در کتاب زبان استعاری و استعارههای مفهومی، چ دوم، تهران: هرمس.
سلجوقی، صلاحالدین (1388) نقد بیدل، چ سوم، کابل: مؤسسة انتشارات عرفان (محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی).
شهیدی، سید جعفر (1386) شرح مثنوی، چ پنجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیعالزمان (1386) شرح مثنوی شریف، چ دوازدهم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیعالزمان (1361) احادیث مثنوی، تهران: امیرکبیر.
فریمن، مارگارت اچ (1390) شعر و حوزة استعاره: به سوی نظریة شناختی در ادبیات، در کتاب استعاره و مجاز با رویکردی شناختی(آنتونیو بارسلونا)، برگردان لیلا صادقی، تهران: نقش جهان.
فتوحی رود معجنی، محمود (1390)، سبکشناسی: نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن
قادری، سلیمان (1392) استعاره، بدن و فرهنگ: مفهومپردازی دل، جگر و چشم در بوستان سعدی، نقد ادبی، س 6، ش 23: صص 105- 123.
قاسمزاده، حبیبالله (1378) استعاره و شناخت، تهران: فرهنگیان.
کووچش، زولتان (1395) زبان، ذهن و فرهنگ: مقدمهای مفید و کاربردی، ترجمة جهانشاه میرزابیگی، تهران: نشر آگاه.
مرتضوی، منوچهر (1390) جهانبینی و حکمت مولانا. تهران: انتشارات توس.
مولانا، جلالالدین محمد (1380) مثنوی معنوی، بر اساس نسخه تصحیح شده رینولد نیکلسون، با مقدمه بدیعالزمان فروزانفر، تهران: پاد.
میرنژاد، سیده زهرا و همکاران (1398) تبیین مفهوم وحدت در مثنوی با استعارۀ شناختی، ادبیات عرفانی، ش 21: صص33- 67.
نیمار، سوزان (1390) از ته قلب: بررسیهای مجازی و استعاری در کتاب استعاره و مجاز با رویکردی شناختی (آنتونیو بارسلونا)، برگردان تینا امراللهی، تهران: نقش جهان.
نیلیپور، رضا (1393) معرفتشناسی و استعارهی مفهومی از دیدگاه زبانشناسی شناختی در کتاب زبان استعاری و استعارههای مفهومی، چ دوم، تهران: انتشارات هرمس.
هاشمی، زهره (1394) عشق صوفیانه در آینة استعاره (نظامهای استعاری عشق در متون عرفانی منثور بر اساس نظریة استعارة شناختی)، تهران: نشر علمی
یوسفپور، محمدکاظم و علیرضا محمدی کلهسر (1390) پیوند معنایی تمثیلهای وحدت وجود در مثنوی، مطالعات عرفانی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان: صص 211- 235.
Kovecses, Z. 2010.Metaphor: A Practical Introduction.Second edition. Oxford: Oxford University Press. Lakoff, G. 1993. The Contemporary theory of metaphor in Andrew Ortony (ed). Metaphor and though. 2nd edition. Cambridge University Press. 202- 251. Lakoff, G. and Turner, M. 1989. More Than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor. Chicago: University of Chicago Press. Lakoff, G. and Johnson, M. (2003). Metaphor We Live By. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Ibn Arabi, Mohi al-Din (2002) The Conquests of Makiya, 17 volumes, translated by Mohammad Khajawi, Tehran: Musa. Afrashi, Azita (2016), The Basics of Cognitive Semantics, Tehran: Institute of Human Sciences and Cultural Studies. Brockman, John (2016) Embodied philosophy of the embodied mind and its challenge for Western philosophy( a conversation between John Brockman and George Likoff) , in the book Cognitive Linguistics (of the Second Epistemological Revolution), Reza Nilipour, 2nd Edition ,Tehran: Hermes Publications. Bidel Dehlavi, Mirza Abdul Qadir, (2015) Kiyalat Abul Ma'ali Mirza Abdul Qadir Bidel Dehlavi, the third volume of Masnavies (mystic talismans of wonder in the form of knowledge, great environment), correction of Khal Muhammad Khaste and Khalilullah Khalili, by the efforts of Bahman Khalifa Banarwani, second edition, Tehran: Talaye Publications. Tajedini, Ali (2014) The Culture of Symbols and Signs in Rumi's Thought, Third Edition, Tehran, Soroush Publishing. Jami, Abd al-Rahman (No data) Shining Rays, edited by Hamed Rabbani, Tehran: Ganjineh Publications. Jafari, Mohammad Taqi (2000) Maulvi and worldviews, Institute for Compilation of Allameh Jafari's Works. Habib, Asadullah (2013) Dictionary of Bidel's poetry, by Seyyed Mehdi Tabatabai, Tehran: Surah Mehr Publishing Company. Hosseini Fitrat, Seyyed Mohammad (2013) Bidel's World, introduction by Heydari Vojoudi, Seyyed Hasan Akhlaq and Mohammad Yousef Simgar, first editio, Tehran: Erfan Publishing House. Davari Ardakani, Reza (2013) Abstract of the article Language and Metaphor in the book Metaphorical Language and Conceptual Metaphors, second edition, Tehran: Hermes. Saljuqi, Salahuddin (2009) Bidel review, third edition, Kabul: Irfan Publishing House (Mohammad Ebrahim Shariati Afghanistanian). Shahidi, Seyyed Jafar (2007) Commentary on Masnavi, fifth edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications. Forozanfar, Badie Al Zaman (2007) Commentary on Masnavi Sharif, 12th edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications Forozanfar, Badi Al-Zaman (1982) Masnavi Hadiths, Tehran: Amirkabir. Freeman, Margaret H (2013) Poetry and the field of metaphor: towards a cognitive theory in literature, in the book Metaphor and Allowed with a cognitive approach (by Antonio Barcelona Tehran: Naqsh Jahan), translated by Leila Sadeghi, pp 281- 330. Fotuhi Roud Majani, Mahmoud (2013) Stylistics, theories: approaches and methods, Tehran: Sokhan. Qadri, Suleiman (2013) Metaphor of the body and the culture: conceptualizing the heart, liver and eyes in Bostan Saadi, Quarterly Scientific Research of Literary Criticism, Q. 6, No. 23, pp 105- 123. Qasimzadeh, Habibollah (1999) Metaphor and Knowledge, Tehran: Farhangian. Kovech Zoltan (2015) The language of mind and culture: a useful and practical introduction, translated by Jahanshah Mirzabigi, Tehran: Aghah Publishing House. Mortazavi, Manouchehr (2011) Maulana's worldview and wisdom, Tehran: Tus Publications. Maulana, Jalal al-Din Muhammad (2001) masnavi, based on the corrected version of Reynold Nicholson, with an introduction by Badi al-Zaman Foruzanfar, Tehran: Pad. Mirenzhad Seyedeh Zahra, Mohammad Tagavi and Maryam Salehinia (2018) Explaining the concept of unity in the Masnavi with the cognitive metaphor, mystical literature, Al-Zahra University, Vol. 21, pp 33- 67. Neymar, Suzan (2018) from the heart: of virtual and metaphorical studies, in the book Metaphor and Allowed with a cognitive approach ( Antonio Barcelona), translated by Tina Amrollahi, pp 247- 277. Nilipour, Reza (2013) Epistemology and conceptual metaphor from the perspective of cognitive linguistics, in the book Metaphorical Language and Conceptual Metaphors, second edition, Tehran: Hermes Publishing, pp 17-29. Hashemi, Zohra (2014) Sufi love in the mirror of metaphor (metaphorical systems of love in mystical prose texts based on the theory of cognitive metaphor), Tehran: scientific publication. Youssefpour, Mohammad Kazem and Alireza Mohammadi Kalesar (2013) The semantic connection of the parables of the unity of existence in the Masnavi, mystical studies of the Faculty of Humanities, Kashan University, Spring and Summer 2013, pp211- 235. Kovecses, Z (2010) Metaphor: A Practical Introduction, Second edition, Oxford: Oxford University Press. Lakoff, G. (1993) The Contemporary theory of metaphor in Andrew Ortony (ed) , Metaphor and though, 2nd edition, Cambridge University Press, 202- 251. Lakoff, G. and Turner, M ( 1989) More Than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor, Chicago: University of Chicago Press. Lakoff, G. and Johnson, M (2003) Metaphor We Live By, Chicago and London: The University of Chicago Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 212 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 152 |