تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,493,328 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,912 |
مطالعه مفهوم اعتدال در نگاره«مرد شهری و روستایی» در سبحه الابرار جامی با رویکرد ترامتنی ژرار ژنت | ||
جلوه هنر | ||
مقاله 5، دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 41، دی 1402، صفحه 67-83 اصل مقاله (1.23 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2023.43090.1947 | ||
نویسندگان | ||
محبوبه طاهری1؛ مهدی لونی* 2 | ||
1پژوهشگر پسادکتری، بنیاد ملی علم ایران، تهران، ایران. | ||
2دکتری تاریخِ تحلیلی و تطبیقی هنراسلامی دانشکده هنر شاهد، دانشگاه شاهد، تهران،ایران، نویسنده مسئول. | ||
چکیده | ||
نسخه هفت اورنگ ابراهیم میرزا از جمله نسخی است که با حمایت حاکم وقت خراسان و در کارگاه سلطنتی، مصورسازی و کتابت شدهاست. نگاره «مرد شهری و تاراج میوه» که برگرفته از حکایت «شهری و روستایی که وی را به باغ خود برد» از عبدالرحمن جامی، توسط هنرمندان آنزمان، مصور شدهاست. در این جستار، با خوانشی تطبیقی، شرح برگرفتگی و مطالعه آستانههای متن (دو جز ترامتنیت)، علاوهبر تفصیل لایههای معنایی متونی که از دیگر متنها زاده میشوند، مبنای خلق نگاره تشریح خواهد شد؛ از همینرو، هدف پژوهش واکاوی متن نوشتاری و تصویری و همچنین، خوانش بیشمتنی در هویدا ساختن تاثیرمتن آیات قرآن و تفاسیر آن در تصویرگری نگاره مذکور است که با بررسی پیرامتنهای نگاره، تبیین جایگاه ابراهیم میرزا بهعنوان حامی اثر ارایه خواهد شد. پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی-تطبیقی و با استفاده از منابع تاریخی و کتابخانهای به این پرسش میپردازد که، ارتباط میان حامی نسخه هفت اورنگ ابراهیم میرزا و مفهوم اعتدال در نگاره مرد شهری و روستایی چیست. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که، نگارگر ضمن وفاداری به متن اصلی -شعر جامی- از متون دیگر مانند آیات سوره انعام پیرامون اسراف و دستورالعمل قرآنی در زمان برداشت محصول (حقحصاد) بهره برده که این موضوع با ترسیم شاهزاده صفوی در مرکز نگاره و اشاره به اعتدال و میانهروی در زمامداری حامی و سفارشدهنده اثر و عرض ارادت به ایشان در رابطه است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: بیشمتنیت؛ پیرامتنیت؛ جامی؛ جامی فریر | ||
موضوعات | ||
هنرهای تجسمی و کاربردی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Studying the Concept of Moderation in the Painting "Urban and Rural Man" in Jami's Subhat al-Abrar with Transtextuality According to Gérard Genette | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahboubeh Taheri1؛ Mehdi Louni2 | ||
1Postdoctoral researcher, Iran National Science Foundation, Tehran, Iran. | ||
2Ph.D.Student, Department of Analytical and Comparative History of Islamic Art, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Sultan Ibrahim Mirza’s “Haft Awrang” manuscript, or the “Freer Jami” is the illustrated version of Jami’s “Haft Awrang” book, which is a series of poems about ethical philosophy in the form of allegorical and anecdotal stories. “Jami Freer” describes a period in the history of Iranian illustrations where royal workshops and the printing and publishing culture that arose from them among poets and painters enabled the painters to show their own religious and cultural interpretations of the text through their illustrations. Jami helped the reader understand the text better in addition to promoting morality, wisdom, and his own vision of an ideal society through the use of an Islamic perspective and references to Quranic concepts and by taking advantage of many contradictions and contrasts in his own poems and stories. Sabhat al-abrār (rosary of the pius) is one of the seven parts of Jami’s “Haft Awrang” (seven thrones in English) in the Masnavi form, which describes the central ideas, themes, and moral virtues of Sufism. One of the most important studies in Persian art and literature is the reading of illustrations that have been depicted from Persian literature texts, which on the one hand describe the relationship between the illustration and the text, and on the other, due to their presentation along with other illustrations in a collection commissioned by the royal court, are influenced by their respective governments, which presents an obstacle. Transtextuality is the use of the study of earlier and later texts, historical sources, cultural and historical context, the Quranic verses and their meanings, and understanding the society in which the art was created in analyzing illustrations. These types of textual analysis are themselves transtextuality as parts of hypertextuality, and paratextuality. These hypertextual and paratextual analyses, in addition to the analysis of the different layers of meaning in a text, reveal why the artist chose certain topics or focused on specific themes. This comparative analysis reviews the overlap between the description and the extratextual evidence (two components of transtextuality) and the text’s threshold inf interpretation.In addition, it describes and analyzesdifferent layers of textual meaning emerging from other texts, which in themselves are the basis for the creation of the artwork. “The urban man and the looting of the orchard” illustration as peritext based on the paratext of “Rural man vs. urban man” derived from the themes of Quranic verses about wastefulness also covers themes such as harvest right and guest right. The illustration of the poem has enriched its thematic content here with an intertextuality in its transmutation since the written text has been adapted into visual text. This article shows the influence of the peritext in the depiction of the illustration in question via a multi-textual reading that analyzes the written and visual text, and it also defines the role of Ibrahim Mirza as the patron of the art by examining the paratexts of the illustration. Research question: What is the relationship between the patron of the “Haft Awrang”, and the concept of moderation in the “urban man and the looting of the orchard”’ illustration? Methodology: The methods employed for analyzing the illustration are paratextuality and peritextuality, which, in Genette’s words, are two aspects of transtextuality. This overview analyzes both the written and visual text in addition to enlisting the descriptive-analytical method. Sultan Ibrahim Mirza’s “Haft Awrang” manuscript, or the “Freer Jami”, is the illustrated version of Jami’s “Haft Awrang” book, which is a book of poems about ethical philosophy in the form of allegorical and anecdotal stories. This illustrated manuscript is an obvious translation of the written text of the original Jami manuscript, and it uses intertextual references. “Jami Freer” describes a period in the history of Iranian illustrations where royal workshops and the printing and publishing culture establishing among poets and painters enabled the painters to remain faithful to the original text while also showcasing their own religious and cultural interpretations through their illustrations. Therefore “The Urban Man and the Looting of the Orchard” is illustrated beyond just the story of the “urban man vs. the rural man who took him to his orchard”. Meaning the illustration has gone beyond simply depicting the poem. This article aims to reveal the other sources the painter resorted to by means of multi-textual study and employing the descriptive-analytical method to review historical and library sources, and furthermore, to reveal the relationship between the illustration and the text by examining the effect of paratexts and the illustration’s primary sources. Results: Reviewing and studying the text of Jami’s poem and the illustration “The Urban Man and the Looting of the Orchard” to compare and contrast them in order to analyze the impact of the poem’s text on the illustration using peritext revealed that the visual text, in addition to being a faithful adaptation of the poem “Sabhat al-abrār”, has also used Quranic texts and verses. In fact, what inspired the visual depiction of ‘The urban man and the rural man who took him to his orchard’ is some of the Quran’s verses about wastefulness and its teachings about harvest and the harvest right, being illustrated in “The Urban Man and the Looting of the Orchard”. In the illustration, the Safavid Prince is drawn in the center, who, as the patron of the manuscript, points towards moderation; this depiction of the Prince is an ode to him as the patron. On the other hand, the premature exile of artists from Shah Tahmasp’s court and the simultaneous appearance of the Prince, happening the artwork’s patron, in the illustrations and texts in this version of the manuscript are due to the fact that the painter indirectly wanted to both depict the illustration in tandem with the rest of the illustrations in this collection and declare his loyalty to his patron by showing his virtues and benevolence. According to the historical paratexts (primary sources and reports) and the handwritten texts mentioned in this version, the illustration was meant to show the good qualities of the Prince and the ruler of the time (King Tahmasp) by depicting their sense of justice and fairness. Depicting Sultan Ibrahim Mirza and the group of musicians in the center of the illustration harvesting the orchard whilst avoiding extravagance and indulgence and allocating the right to harvest to the poor and to their guests are signs of the crown’s sense of justice, reflecting that era’s social and political zeitgeist in addition to showcasing Islamic values and the Islamic influences on the illustration. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Keywords: Paratextualite, Hypertextualit, Jami, Freer Jamie | ||
مراجع | ||
منابعاسترآبادی، سیدحسینبنمرتضی (1364). تاریخ سلطانی از شیخ صفی تا شاه صفی، به کوشش احسان اشرافی، تهران: علمی.
الحر العاملی، الشیخ ابوجعفر (1104). وسائل الشیعه (الاسلامیه)، بیروت: داراحیا التراثالعربی.
افوشتهای نظری، محمود بن هدایتالله (1373). نقاوۀالاثار فی ذکرالخیار، به اهتمام احسان اشراقی، تهران: علمی فرهنگی.
ایرانی، محمد (1390). تحلیل زبانی بلاغی مصراع «خورد گاو نادان ز پهلوی خویش»، سبک شناسی نظم و نثر فارسی، شماره 3، 37- 51.
بلندهمتیان، کیوان و نقیبزاده، میرعبدالحسین (1388). تجربه دینی از منظر جیمز، پژوهشهای فلسفی و کلامی، شماره 10، 223-250.
جامی، عبدالرحمن بناحمد (1386). مثنوی هفت اورنگ، ویراستار مرتضی مدرس گیلانی، تهران: اهورا.
حسن شاهی، میمنت و صادقی گندمانی، مقصودعلی (1395). نقش سلطان ابراهیم میرزا در روند هنر عصر صفوی (۹۶۳ تا 984 ق./۱۵۵۶ تا 1576م.)، پژوهشهای تاریخی، شماره 3، 41- 54.
حسینی، مهدی (1385). هفت اورنگ (جامی به روایت تصویر)، کتاب ماه هنر، شماره 101 و 102، 6- 19.
حسینیقمی، قاضیاحمد (1366). گلستان هنر، با تجدید نظر احمد سهیلی خوانساری، تهران: کتابخانه منوچهری.
حقیقتجو، لیلا؛ آژند، یعقوب و شاهرودی، فاطمه (1401). بیشمتنهای نگاره «ولادت غازانخان» در دو نسخه از جامع التواریخ مصور دوره بابری هند (قرن 16م.)، جلوه هنر، شماره 3، 48-62.
رحیمیجعفری، مجید؛ شعیری، حمیدرضا و مختاباد امریی، سیدمصطفی (1391). ابرمتنها و پیرامتنها در سینمای ایران، نقد ادبی، شماره 20، 99-120.
سیمپسون، ماریانا شرو (1382). شعر و نقاشی ایرانی، حمایت از هنر در ایران، ترجمه عبدالعلی براتی، تهران: نسیم دانش.
شعبانی، احمد (1382). شرح احوال شاهزاده ابوالفتح سلطان ابراهیم میرزا و بررسی تاریخی کتابخانه وی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره 34 و 35، 237-248.
طباطبایی، محمدحسین (1360). المیزان فیتفسیر القرآن، ترجمه ناصر مکارم شیرازی و دیگران، جلد۷، قم: بنیاد علمی و فکری علامهطباطبایی.
کنگرانی، منیره (1388). فرآیند بیشمتنیت در نقاشی، نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، شماره 4، 19- 34.
مالمیر، تیمور و دهقانی یزدلی، هادی (1393). بررسی نشانههای زمانی و مکانی در کشفالمحجوب، رساله قشیریه و تذکرهالاولیا، متن پژوهی ادبی، شماره 18، 125- 145.
محمدرشید، رضا (1414). تفسیر القرآنالحکیم الشهیر بتفسیرالمنار، محاضره محمد عبده، بیروت: دارالمعرفه.
محمدی، برات (1390). اسلوب حکایتپردازی در هفت اورنگ جامی، سبک شناسی نظم و نثر فارسی، شماره 4، 314- 332.
مشحون، حسن (1380). تاریخ موسیقی ایران، تهران: فرهنگ نشر نو.
مکارم شیرازی، ناصر (1353). تفسیر نمونه، جلد 6، تهران: دارالکتب الاسلامی.
مکاریک، ایرنا ریما (1393). دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
منشیترکمان، اسکندربیک (1350). تاریخ عالمآرای عباسی، جلدهای 1 و 3، تهران: امیرکبیر.
نامورمطلق، بهمن (1386). ترامتنیت مطالعه روابط یک متن با دیگر متنها، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 56، 83- 98.
نامورمطلق، بهمن (1391). گونهشناسی بیشمتنی، پژوهشهای ادبی، شماره 38، 139-152.
نامورمطلق، بهمن (1395). بینامتنیت از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی. تهران: سخن.
ولش، استوارت کری (1384). نقاشی ایرانی نسخه نگارههای عهد صفوی، تهران: فرهنگستان هنر.
هجویری، علیابن عثمان (1384). کشفالمحجوب، تصحیح محمود عابدی، تهران: سروش.
هیت، استون (1394). فرهنگ اندیشه انتقادی: از روشنگری تا پسامدرنیته، ویراستار مایکل پین، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
References
URLs
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 183 |