پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,735 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,735,952 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,068,623 |
جایگاه امر قدسی در جریان تاریخ‌نگاری مدینه و عراق | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 4، دوره 31، شماره 28، دی 1400، صفحه 81-100 اصل مقاله (407.92 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2023.41879.1632 | ||
| نویسنده | ||
| یوسف حیدرنژاد* | ||
| دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، گروه تاریخ، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| قدسیت عاملی مهم و تأثیرگذار در ایجاد سرشتی چندپهلو در تاریخ‌نویسی مسلمانان است. یکی از جنبه‌های اصلی قدسیت پیوند اسطوره - تاریخ و کلام - تاریخ است. تاریخ به‌عنوان علمی واقع‌گرا درصدد فهم وقایع مهم تاریخی در گذشتۀ انسانی است. واقع‌گرایی تاریخ، در ابعاد اسطوره‌ای که با تخیلات شاعرانه و عرفانی نشانه‌گذاری می‌شود، قابل‌خوانش نیست؛ ازاین‌رو مورخان بزرگ، روش‌ها و شیوه‌های گوناگونی را به‌منظور عبور از مباحث فراتاریخی به کار می‌بستند. در جریانات تاریخ‌نویسی مدینه و عراق در قرن اول و دوم هجری، تلاشی مشابه برای فهمی متفاوت از اسطوره و تاریخ دین شکل گرفت. سؤال اینجاست که جریانات تاریخ‌نویسی مدینه و عراق چه شیوه‌ها و روش‌هایی را برای عبور از امور قدسی در تاریخ به کار بستند. با به‌کاربستن شیوۀ توصیف و تحلیل تاریخی، مدعا این است که مورخان مدینه و عراق، برای عبور از امر قدسی به روش‌های ثبت زنجیرۀ سند، تسلسل تاریخی، مشاهده و تجربه، شیوۀ علمی و ارجاع به اسناد مکتوب متوسل شدند. دستاورد پژوهش این است که مورخان مدینه و عراق، با به‌کارگیری روش‌های مذبور توانستند، متونی بر اساس اصالت عینیت تاریخی و دوری از امور قدسی تولید کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ‌نگاری مدینه؛ تاریخ‌نگاری عراق؛ عرفی‌سازی؛ امر قدسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The position of the holy matter in the historiography of Medina and Iraq | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Yosof Headarnejad | ||
| Ph.D. Student of Islamic history , Faculty of Literature and Humanities, Department of History , University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Sanctity is an important and influential factor in creating a multifaceted character in Muslim historiography. One of the main aspects of sanctity is the connection between myth-history and Ilm al-Kalām-history. History as a realistic science seeks to understand important historical events in the human past. The realism of history cannot be read in the dimensions of myth which is characterized by poetic and mystical imaginations. Therefore, great historians use various methods and procedures to address transhistorical issues. In the historiography of Medina and Iraq in the first and second centuries of the Hijri, a similar attempt was made to achieve a different understanding of the myth and history of religion. The question here is: What methods and procedures did the historiography of Medina and Iraq use to convey the sacred matters in history. Using the method of historical description and analysis, it is claimed that the historians of Medina and Iraq resorted to the methods of document chain recording, historical sequence, observation and experience, scientific method, and reference to written documents to transmit the sacred matter. The result of the study is that by using the above methods, the historians of Medina and Iraq were able to compose texts based on the authenticity of historical objectivity and stay away from sacred matters. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Historiography of Medina, Historiography of Iraq, Secularization, Holy matter | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌الندیم، محمدبن‌اسحاق (1366) الفهرست، ترجمه و تحقیق محمدرضا تجدد، تهران: امیرکبیر.
ابن‌خلدون، عبدالرحمن، مقدمۀ ابن‌خلدون (1377) ترجمۀ محمد پروین گنابادی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتب.
ابن‌سعد (1957) طبقات الکبری، بیروت: دار بیروت.
ابن‌سیدالناس، فتح الدین ابوالفتح محمد (1356) عیون الاثر فی فنون المغازی و الشمائل و السیر، القاهره.
ابن‌شریه، عبید (1347) «اخبار عبیدبن‌شریه»، همراه کتاب التیجان فی ملوک حمیر وهب‌بن‌منبه، حیدر‌آباد دکن.
ابن‌شهاب الزهری، محمدبن‌مسلم (1981) المغازی النبویه، مقدمۀ دکتر سهیل زکار، دمشق: دارالفکر.
ابن‌عبدربه، احمد (1402ق) العقد الفرید، به‌کوشش احمد امین و دیگران، بیروت.
ابن‌کثیر، ابوالفدا اسماعیل‌بن‌عمر (1408) البدایه و النهایه فی التاریخ، بی‌جا: داراحیاء التراث العربی.
ابن‌هشام، زندگانی محمد (ص) پیامبر اسلام، ترجمۀ السیره النبویه (1375) ترجمۀ سیدهاشم رسولی، تهران: کتابچی.
ابوالفرج اصفهانی (بی‌تا) الاغانی، قاهره: وزارة الثقافه و الارشاد القومی.
ابونعیم الاصفهانی، احمدبن‌عبدالله (1967) حلیه الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت: بی‌نا.
ابی‌محمد، محمدبن‌عبدالله ابن‌قتیبه (1965) المعارف، به‌تحقیق ثروت عکشه، القاهره: چاپ دارالمعارف.
آرام، محمدباقر (1387) اندیشۀ تاریخ‌نگاری عصر صفوی، تهران: امیرکبیر.
آقاجری، سیدهاشم؛ حاتمی، امیرحسین، «روش اسنادی و گذار از آن در تاریخ‌نگاری اسلامی»، تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری، دانشگاه الزهرا(س)، سال 24، شمارۀ13، 31- 5.
بزدوی، ابوالیسر (1963) اصول‌الدین، قاهره.
بلاذری، احمد (1965) فتوح البلدان، به‌کوشش صلاح‌الدین منجد، قاهره: مکتبه النهضه المصریه.
ترمذی، محمدبن‌عیسی (1395ق) سنن الترمذی، به‌تحقیق ابراهیم عطوه عوض، بی‌جا: شرکه مکتبه و مطبعه مصطفی البابی الحلبی.
الخطیب البغدادی، ابوبکر احمدبن‌علی (1417) تاریخ بغداد وذیوله، دراسه وتحقیق: مصطفى عبدالقادر عطا بیروت: دار الکتب العلمیه.
الدوری، عبدالعزیز (2005) نشأة علم التاریخ عندالعرب، بیروت: مرکز الدراسات الوحدة العربیه.
روح‌الامینی، محمود (1370) مبانی انسان‌شناسی، تهران: انتشارات عطار.
روزنتال، فرانتس (1366) تاریخ تاریخ‌نگاری در اسلام، ترجمۀ اسدالله آزاد، مشهد: آستان قدس رضوی.
زرکلی، خیرالدین (2002) الاعلام، بیروت: دارالعلم للملایین.
ساثگیت، بورلی (1379) تاریخ چیست و چرا؟ ترجمۀ رؤیا منجم، تهران: نگاه سبز.
السخاوی، محمدبن‌عبدالرحمن (بی‌تا) الاعلان بالتوبیخ لمن ذم التاریخ، به‌تصحیح صالح احمد العلی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
شرفی، محبوبه (1392) «بازتاب اندیشۀ مشیت الهی در تاریخ‌نگاری عصر ایلخانی (با تأکید بر تاریخ جهانگشا و تاریخ وصاف)»، جستارهای تاریخی، سال 4، شمارۀ2، 91-69.
شفایی هیق، جاوید (1395) «بررسی مبانی نظری ابن اسحاق و ابن هشام در تدوین سیرۀ نبوی و بررسی حذفیات و اضافات ابن‌هشام بر سیرۀ ابن‌اسحاق»، کنگرۀ بین‌المللی علوم‌اسلامی، علوم‌انسانی، تهران، 12-1.
شهرستانی، محمد عبدالکریم احمد (1361) الملل و النحل، تهران: اقبال.
طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر (1901-1879) تاریخ الرسل و الملوک، به‌تحقیق میخائیل جان دوغویه، لیدن: مطبعه بریل.
طوسی، محمد (۱۳۸۰) رجال، نجف: بی‌نا.
عبدالرحمن خضر، عبدالعلیم (1389) مسلمانان و نگارش تاریخ، ترجمۀ صادق عبادی، تهران: سمت.
علمی، قربان (1377) «مدخلی بر نظریۀ دینی رودلف اوتو بر اساس کتاب مفهوم امر قدسی»، مقالات و بررسی‌ها، شمارۀ64، 101- 89.
فصیحی، امان‌الله (1386) «روشنفکران دینی و عرفی‌شدن در سپهر دین»، علوم‌سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، شمارۀ37، 44- 11.
فوزی، فاروق عمر (1425) التدوین تاریخی عندالمسلمین، العین، امارات: مرکز زاید للتراث و التاریخ.
فیرحی، داوود (1398) «نسبت تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی و سنت تاریخ‌نگاری قدسی در ایران»، در نقد روش‌شناسی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی، به‌کوشش حسن حضرتی، پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی،20-15.
متز، آدام (1940) الحضارة الاسلامیه فی القرن الرابع الهجری، تعریب محمد عبدالهادی ابوریده، قاهره.
واقدی، ابوعبدالله محمدبن‌عمر (1989) المغازی، به‌تحقیق مارسدن جونس، بیروت: دارالاعلمی.
همدانی، حسن (۱۹۶۳) الاکلیل، به‌کوشش محمدبن‌علی اکوع، قاهره.
هوروفتس، جوزیف (1949) المغازی الاول و مولفوها، ترجمۀ حسین نصار، القاهره: البابی.
یاقوت الحموی، ابوعبدالله‌بن‌عبدالله (1927-1907) معجم الادباء، نشره مرغلیوث، لیدن: مطبعه بریل.
Gordon D. Newby, The Making of the Last Prophet: A Reconstruction of the Earliest Biography of Muhammad., University of South Carolina, 1989. Görke, Andreas, “The relationship between maghāzī and haḍ īth in early Islamic scholarship”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, June 2011, pp 171-185. hasan Mahmoodul,ibnal-athir : an arab historian, northern book center, 2005. Holland, Tom, In the Shadow of the Sword, Knopf Doubleday Publishing Group, 2012. Montgomery Watt, W. "Ibn Hishām". Encyclopaedia of Islam, Vol. 3 (2nd ed.). Brill Academic Publishers, 1968, pp. 800–801. Robinson ,chasef Islamic historiography ,Cambridge.2003.
Abū al-Faraǰ al-Esfahānī, ‘Alī b. al-Ḥosseīn(b.n ). al-Aḡānī, Cairo: wezarat-ul-ṯīqāfa wa al-Eršād al-Qūmī. Abū Noʻaīm Asbahānī, Aḥmad b. ʻAbdollāh, (1967), Ḥīlīyat_ul-Awlīyāā wa Ṭabagāt_ul-Aṣfīyā, Bierūt. al-Balāḏūrī, Aḥmad b. Yaḥyā b. Jābīr,( 1956), Fotūḥ ul-Boldān, Edited by ṣalāhoddīn monjed, cirio: Maktaba nedhat almeşrīh Al-Dori, Abd al-Azهz, (2005), Našat al-‘Elm al-Tārīḵ ‘Ind al-‘Arab, Beirut: al-Maṭba‘a aldīrāsāt- alwahdat-ul-ʻArabīyah. Al-Wāqīdī, Abū ʻAbdollāh Mohammad b. ʻOmar, (1989), al-Maḡāzī, Edited by Marsden Jones, Beirūt: Dār al-ʻElmī. Aghajari Hashem, AmirHossein Hatami(2014), “Tradition method and transition from it in islamic historiography, Alzahra University Historical perspective and historiography, year 24, number 13, series 98, spring and summer 2013, pages 31-5 Al-Tīrmiḏī, Abū ʻĪsā Moḥammad b. ʿĪsā, ( 1395), Ṣaḥīḥ al- Al-Tīrmiḏī, Edited by Ebrahīm oţwe awadh, maktab Moṣṭafā albāb alhalabī. Bazdavi, Ali b. Mohammad (1963),Oṣūl_oddīn, cairo. Beverly C. Southgate, (1379), History: What and Why?: Ancient, Modern and Postmodern Perspectives,Translated by: Roya Monajem, tehran: Negāhe Sabz. (in Persian) Ebn Qotayba Dīnavarī (1965), Al-Ma‘ārif, Edited by Ṯirvat ‘Akāša, Egypt: Dār al-Ma‘ārīf. Elmi, Ghorbani, )1377(, "Introduction to Rudolf Otto's religious theory based on the concept of holy", articles and reviews, issue 64, pp 101-89. ( in Persian) Fassihi, Amanollah, (1386) "Religious intellectuals and conventionalization of religion", political science, volume 10, issue 37, pp 11_ 44. (in Persian) Fawzi ,Faroūq ʻomar, (1425), Islamic Historiography , Amman: zayed centre for heritage and history. (in Arabic) Feirahi,Davood, (1398), ""The ratio of historiography of the Islamic Revolution and the tradition of Qudsi historiography in Iran" , A Methodological critique of historiography of islamic revolution (proceedings), by hassan hazrati, Tehran: Research Institue of Imam Khomeini Research Center and Islamic Revolution , pp 15_ 20. (in Persian) Ḥamawī, Yāqūt, (1907_ 1927), Moʻǰam_ul-Odabāʼ, leiden: Brill Academic Publishers Hamedani, Hassan, ( 1963), al_eklīl, mohammad b. Ali akwa, cirio. Horovitz, Josef, (1949), The Earliest Biographies of the Prophet and Their Authors, translated by Hosein Nasar, cirio: Albābī. Ebn ʻAbd al-Rabbīh, ( 1981), Al-ʻIqd ul-Farīd, by the efforts of Ahmad Amin etal, Beirūt. Ebn al-Nadīm, Abū al-Faraǰ Moḥammad b. Isḥāq, (1987), al-Fīhrīst, Translation and research Mohammad Reza Tajadod, Tehran: Amīr Kabīr. Ebn Hīšām, (1375), As-Sīrah an-Nabawīyyah, translated seyed Hashem Rasuli, Tehran: ketābchī.( in Persian) Ebn Kaṯīr, Abū al-Fiḍā’ ‘Imād ad-Dīn Ismā‘īl b. ‘Umar, ( 1984), Al-Bīdāya wa Nīhāya, Dār ehyā atrath alarabi. Ebn ḵaldūn, Abū Zayd ‘Abd ar-Raḥmān b. Moḥammad, ( 1958), Moqaddīmah, Translation Mohammad Parvin Gonabadi, Tehran: Book translation and publishing company. Ebn Sa‘d, Abū ‘Abdollāh Moḥammad, (1957), Ṭabaqāt al-Kobrā, Beirūt: Dār Beirūt. Ebn Sayyed ul-Nās, Abū al-Fatḥ Mohammad. (1994). ʻOyūn ul-Aṯar Fī Fonūn ul- Maḡāzī wa Al-šamāʼīl wa Al-Seiyar, Beirut: Dar Al-qalam Ebn šarīya, ʻUbayd, ( 1928 ), " Aḵbār ʻUbayd b. šarīya " Hyderabad Deccan. Ebn šahāb al-Zuhrī, Mohammad b. Moslīm, ( 1981), al-Maḡāzī Nabawīya, Soheyl Zokār, Dimashq: Dār al-Fekr. ḵaṭīb Baḡdādī (1417), Tārīḵ al- Baḡdād ao Madīna al- Salām, Beirtu: Dār al- Kotob al-‘Elmīyya. Khidr, Abd al Alim Abd al_Rahman,(1389), muslims and historiography: A reaserch on islamic historiography, Translated by Sadegh Ebadi، Tehran: samt.( in Persian) Mez, Adam , (1940), Die Renaissance des Islams, Translated by Mohammad abdolhadi abūride, cirio: lojnat_o_tal'īf aw tarjomah wa našr Roholamini, Mahmood, (1370), Basics of anthropology, tehran: Āṯār. (in Persian) Rosental, Franz(1968), A histopry of muslim historiography, Tarnslated by Asadollāh Āzād Entešārāt Āstān Qods Rażavī.[In Persian] Šahrestānī, Moḥammad b. ʻAbd al-karīm (1361), Al-Mīlal va al-Nīḥal, tehran: Egbāl.( in Persian) Saḵāwī, Moḥammad b. ʻAbd al-Raḥman (Nd), Al-Aʻlān Be-al-Tūbīḵ Leman Ẕam-e Taʼrīḵ ,Beirut, Dār al-Kītāb al-ʻElmīya. Shafaei Hiq, Javed, (2015) "Examination of the theoretical bases of Ibn Ishaq and Ibn Hisham in compiling the Prophet's biography and examining the omissions and Ibn Hisham's additions to the biography of Ibn Ishaq" International Congress of Islamic Sciences, Humanities, Tehran, pp .1-12 Sharafi, Mahboobeh,(2014) "Reflection of the Belief in Divine Will in Historiography of Ilkhanid Period: With an emphasis on Jahāngushāy and Wassāf History",jostarha_ye tarikhi, Volume 4, Issue 2, pp 69-91 Ṭabarī, Abū ǰaʻfar Moḥammad b. ǰarīr (1901.), Tārīḵ-e al- Ṭabarī: Tārīḵ al-Omam va alMolūk, brill. Ṭūsī, Abu ǰaʻfar Moḥammad b. Ḥasan (1380), Rīǰāl, najaf. Ziriklī, Ḵair ud-Dīn (2002), Al-Aʻlām, Beirūt: Dār al-ʻelm Līlmalāyin. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 333 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 204 |
||