دانشگاه الزهرا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات25
تعداد شماره‌ها939
تعداد مقالات7,735
تعداد مشاهده مقاله12,724,721
تعداد دریافت فایل اصل مقاله9,066,188
زرنوشه فراهانی, حسن, عترت دوست, محمد, عباسی, علی. (1402). الگوی بندگی خدا در ماه مبارک رمضان ‏بر اساس تحلیل مضمونی دعاهای 44 و 45 صحیفه سجادیه. جلوه هنر, 20(2), 71-93. doi: 10.22051/tqh.2023.38836.3612
حسن زرنوشه فراهانی; محمد عترت دوست; علی عباسی. "الگوی بندگی خدا در ماه مبارک رمضان ‏بر اساس تحلیل مضمونی دعاهای 44 و 45 صحیفه سجادیه". جلوه هنر, 20, 2, 1402, 71-93. doi: 10.22051/tqh.2023.38836.3612
زرنوشه فراهانی, حسن, عترت دوست, محمد, عباسی, علی. (1402). 'الگوی بندگی خدا در ماه مبارک رمضان ‏بر اساس تحلیل مضمونی دعاهای 44 و 45 صحیفه سجادیه', جلوه هنر, 20(2), pp. 71-93. doi: 10.22051/tqh.2023.38836.3612
زرنوشه فراهانی, حسن, عترت دوست, محمد, عباسی, علی. الگوی بندگی خدا در ماه مبارک رمضان ‏بر اساس تحلیل مضمونی دعاهای 44 و 45 صحیفه سجادیه. جلوه هنر, 1402; 20(2): 71-93. doi: 10.22051/tqh.2023.38836.3612

الگوی بندگی خدا در ماه مبارک رمضان ‏بر اساس تحلیل مضمونی دعاهای 44 و 45 صحیفه سجادیه

تحقیقات علوم قرآن و حدیث
مقاله 4، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 58، شهریور 1402، صفحه 71-93    اصل مقاله (841.06 K)
نوع مقاله: ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2023.38836.3612
نویسندگان
حسن زرنوشه فراهانی* 1؛ محمد عترت دوست2؛ علی عباسی3
1استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.‏
2استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
3دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.‏
چکیده
بهره‌گیری مناسب از فرصت معنوی ماه مبارک رمضان، نیازمند شناخت آن و شیوۀ صحیح مواجهۀ با آن است که در کلام معصومان (علیهم ‏السلام) مورد اشاره قرار گرفته است. از جملۀ آنها می‌توان به دعاهای شماره 44 و 45 صحیفۀ سجادیه با عنوان دعای ورود به ماه مبارک ‏رمضان و دعای وداع با ماه رمضان اشاره کرد. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل مضمونی و با دو رویکرد کمّی و کیفی ‏در سه گام تجزیه، تشریح و ترکیب، به استخراج مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر این دعاها پرداخته و راهکارهای مطرح در این دعاها ‏به‌منظور کشف الگوی بندگی خدا در ماه رمضان از منظر امام سجاد (علیه السلام) تبیین شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از منظر ‏آن امام معصوم، بهرهمندی از فرصت بندگی خدا در ماه مبارک رمضان نیازمند آدابی و شرایطی است که با رعایت آن‌ها، آثار و برکاتی ‏معنوی هم در دنیا و هم در آخرت برای انسان به ارمغان می‌آید. این آداب ذیل دو دستۀ فردی و اجتماعی در متن مقاله تبیین شده و در ادامه، ‏آثار عمل کردن به آنها نیز در دو حوزه دنیوی و اخروی، تشریح شده است. در پایان مقاله نیز مجموع یافته‌های تحقیق به صورت یک ‏نمودار جهت گویاسازی مطالب و الگوگیری برای بهره‌مندی بیشتر، ترسیم گشته است.‏
کلیدواژه‌ها
صحیفۀ سجادیه؛ دعای ورود به ماه رمضان؛ دعای وداع با ماه رمضان؛ روش تحلیل مضمون؛ آداب بندگی خدا
عنوان مقاله [English]
The pattern of serving God in the month of Ramadan Based on the thematic analysis of prayers 44 and 45 of Sahifa Sajjadieh
نویسندگان [English]
Hasan Zarnooshe Farahani1؛ Mohammad Etrat Doost2؛ ali abbasi3
1Assistant Professor in Department of Theology and Islamic Studies, Shahid Rajaee Teacher ‎Training University, Tehran, Iran‎
2Assistant Professor, Department of Theology, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
3Master student of Quran and Hadith sciences, Shahid Rajaee Teacher Training University, ‎Tehran, Iran.‎
چکیده [English]
Proper use of the spiritual opportunity of the holy month of Ramadan requires knowing it and the correct way to face it, which is mentioned in the words of the Innocents (peace be upon them). Among them, we can refer to the prayers number 44 and 45 of the Sajjadiyyah book entitled the prayer of entering the holy month of Ramadan and the prayer of farewell to the month of Ramadan. In this research, an attempt was made to extract the basic, organizing, and comprehensive themes of these prayers by using the thematic analysis method and with two quantitative and qualitative approaches in the three steps of analysis, description, and composition, and the strategies proposed in these prayers in order to discover the model of servitude. May God be explained in the month of Ramadan from the perspective of Imam Sajjad (peace be upon him). The findings of the research show that from the point of view of the infallible Imam, benefiting from the opportunity to serve God in the holy month of Ramadan requires manners and conditions that, by observing them, will bring spiritual works and blessings to man both in this world and in the hereafter. These customs are explained under two categories, individual and social, in the text of the article, and in the following, the effects of acting on them are also described in both worldly and hereafter spheres. At the end of the article, the total research.
کلیدواژه‌ها [English]
Sajjadiyeh book, prayer for entering the month of Ramadan, prayer for leaving the month of Ramadan, method of analyzing the theme, manners of God', s service
مراجع
  • قرآن کریم، ترجمۀ محمدعلی رضایی اصفهانی(1383ش). قم: مؤسسۀ تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر.
  • نهج البلاغة. ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی(1398ش). قم: امام علی‌بن‌ابی‌طالب(ع).
  1. ابراهیمی‌فر، علی‌اصغر(1385ش). بررسی نظام تربیتی صحیفة سجادیة. قم: دفتر عقل.
  2. ابن‌طاووس، على‌بن‌موسى(1409ق-الف). إقبال الأعمال. تهران‏: دار الکتب الإسلامیة.
  3. ابن‌طاووس، على‌بن‌موسى(1409ق-ب). فتح الأبواب بین ذوی الألباب و بین ربّ الأرباب‏. قم: ‏مؤسسة آل‌البیت(ع).
  4. ابن‌فارس، احمد(1399ق). معجم مقاییس اللغة. قم: دار الفکر.
  5. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم(1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
  6. احمدوند، فردین(1391ش). مکارم اخلاق در صحیفۀ سجادیه. قم: زائر.
  7. برزگر، ابراهیم(1383ش). رابطۀ عرفان و سیاست در صحیفۀ سجادیه، اندیشۀ دینی، 4(12)، 23-46.
  8. بروجردی، سیدحسین(1416ق). البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر. تقریر بحث البروجردی للشیخ المنتظری، قم: مکتبة آیت‌الله المنتظری.
  9. حر عاملی، محمدبن‌الحسن(1416ق). تفصیل وسائل الشیعة الى تحصیل مسائل الشریعة. قم: موسسه آل البیت(ع)لاحیاء التراث.
  10. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد(1362ش). مفردات الفاظ القرآن. ترجمۀ غلامرضا خسروی. تهران: مرتضوی.
  11. سجاد، علی‌‌بن‌الحسین(ع)(1391ش). الصحیفة السجادیة. ترجمۀ حسین انصاریان. تهران: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران.
  12. صدرالدین شیرازى، محمدبن‌ابراهیم(1362ش).‏ شرح أصول الکافی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
  13. طوسى، محمدبن‌الحسن(1411ق). مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد. بیروت‏: مؤسسة فقه الشیعة.
  14. عابدی جعفری، تسلیمی، محمدسعید، فقیهی و همکاران(1390ش). تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. اندیشۀ مدیریت راهبردی، 5(2)، 151-198. DOI: 30497/SMT.2011.163
  15. عترت‌دوست، محمد، نصیری، امید و غیاثی، هادی(1398ش). شبکۀ مضامین عوامل ایجاد فقر در جامعۀ اسلامی از آیات قرآن و احادیث اهل‌بیت(ع). مطالعات قرآن و حدیث، 13(28)، 159تا187.
  16. غلامعلی، احمد(1392ش). اعتبارسنجی الصحیفة السجادیة. علوم حدیث، 18(69)، 32-58.
  17. کفعمی، ابراهیم‌بن‌علی‌عاملی(1405ق). المصباح للکفعمی. قم: دارالرضی.
  18. کلینی، محمدبن‌یعقوب(1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب اسلامیة.
  19. مجلسی، محمدباقر(1368ش). بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار(ع). تهران: المکتبة الاسلامیة.
  20. مدنی شیرازی، سید على‌خان‌بن‌احمد(1409ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیّد الساجدین‏. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  21. مصباح یزدی، محمدتقی(1396ش). بدرود بهار، قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  22. مصباح یزدی، محمدتقی(1391ش). صهبای حضور. اسدالله طوسی، قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  23. موسوی خمینی، سید روح‌الله(1410ق). المکاسب المحرمة. قم. مؤسسۀ اسماعیلیان.
  24. موسوی خمینی، سید روح‌الله(1394ش). صحیفۀ‌ نور. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  25. وحید بهبانی، محمدباقر(بی­تا). الفوائد الرجالیة، رسالة فی علم الرجال. اصفهان: مکتبة اهل البیت(ع).
  26. Attride- Stirling,J, (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Reasearch”, Qualitative Reasearch, Vol.1, No.3, Pp.385-405.
  27. Braun, V. & Clarke, V, (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.
  28. Given L.M, (2008), “the sage encyclopedia of qualitative Methods”. Vol. 1-2, California: sage.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 644
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 188


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب