پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 933 |
| تعداد مقالات | 7,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,517,195 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,897,410 |
تأسیس حکومت محلی بنی‌عنَّازی (328-448ق) به مرکزیت حُلْوَان در دورۀ آل بویه | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 4، دوره 32، شماره 55 - شماره پیاپی 145، آبان 1401، صفحه 85-106 اصل مقاله (464.97 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2022.38995.2603 | ||
| نویسندگان | ||
| صباح قنبری1؛ صباح خسروی زاده* 2 | ||
| 1دکترای تاریخ اسلام، تهران، ایران | ||
| 2دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، کارشناس اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| «عنَّازیان» دسته‌ای از کُردهای منسوب به ایل «شاذَنجان»، در دهۀ پایانی نیمۀ اول سدۀ چهارم قمری وارد منازعات قدرت در بخشی از ناحیۀ جبال شدند، ولی تأسیس حکومت آنها تا اواخر همین سده به طول انجامید. بر این اساس، مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر چرایی و چگونگی تأسیس حکومت بنی‌عنَّازی به مرکزیت حُلْوَان است؛ درحالی‌که درست در این دورۀ تاریخی، حکومت مقتدر بنیحَسْنَوَیْهْ در دِینَوَر هیچ قدرت همسانی را تحمل نمی‌کرد و دولت آل بویه در عراق نیز با آنکه متّحد و گاهی حامی عنَّازیان بود، تمایلی به تأسیس حکومت مقتدر بنی‌عنَّازی نداشت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که عنَّازیان با حمایت آل بویه عراق، ابتدا موقعیت سیاسی و نظامی خود را در حُلْوَان و اطراف آن تثبیت کردند، به منصب «معاون حُلْوَان» رسیدند و سپس با تسلط بر شاهراه اقتصادی، نظامی و مذهبی طریق خراسان و کسب منصب «حامی طریق خراسان»، موفق به تقویت موضع خود، سقوط حَسْنَوَیْهْ و برپایی حکومت شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بنی‌عنَّازی؛ حُلْوَان؛ منصب معاون حُلْوَان؛ منصب حامی طریق خراسان؛ حَسْنَوَیْهْ؛ آل بویه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The establishment of the Bani-Annazi local government (328-448 AH) centered on Holvan during the Al-Buyeh period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sabah Ghanbari1؛ Sabah Khosravizadeh2 | ||
| 1PhD in Islamic history, Tehran, Iran | ||
| 2PhD in History of Iran after Islam & Document expert of National Library and Records Organization of Iran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The "Annazians", a group of Kurds belonging to the "Shazanjan" tribe, in the last decade of the first half of the 4th lunar century entered into power conflicts in a part of the Jebel region, but the establishment of their government lasted until the end of this century. Based on this, the main question of the current investigation is why and how the Bani-Annazi government was established with the center in Holvan. It is true that the powerful Bani Hasnavayh government in Dinavar did not tolerate a similar power in this historical period, and the Al-Buyeh government in Iraq, although united with the Annazis and sometimes supported them, did not have the desire to establish the powerful Bani-Annazi government. The results of this research show that with the support of Al-Buyeh from Iraq, the Annazis first established their political and military position in Holvan and its surroundings; and achieved the position of "deputy of Holvan". And then, by dominating the economic, military and religious road of Khorasan and obtaining the position of "supporter of the road of Khorasan ", they succeeded in strengthening their position, overthrowing Hasnavayh and establishing the government. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Bani-Annazi, Holvan, The position of Deputy of Holvan, The position of supporter of the Khorasan road, Hasnavayh, Al-Buyeh | ||
| مراجع | ||
|
- ابن‌اثیر، عز‌الدین على (1385ق)، الکامل فی التاریخ، ج8، 9، بیروت: دار صادر.
- ........................................ (1371ش)، کامل: تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ترجمۀ ابوالقاسم حالت و عباس خلیلى، ج20، 22، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتى علمى.
- ابن‌حوقل، ابوالقاسم محمد (1938م)، صورة الارض، ج1، بیروت: دار الصادر.
- ابن‌خلدون، عبدالرحمن‌بن محمد (1408ق)، تاریخ ابن‌خلدون، تصحیح سهیل زکار و خلیل شحاده، ج3، 4، بیروت: دار الفکر.
- .............................................................. (1363ش)، العبر: تاریخ ابن‌خلدون، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، ج3، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
- ابن‌فضلان، احمد (2003م)، رحلة ابن‌فضلان الی بلاد الترک و الروس و الصقالبة، ابوظبی: دار السویدی للنشر و التوزیع.
- ابن‌فندق، ظهیرالدین ابوالحسن على‌بن أبى‌القاسم زید (1365ق)، تاریخ حکام الاسلام، تحقیق محمد کردعلی، دمشق: مطبعة الترقی.
- ابن‌نُباته السعدی، أبی‌نصر عبدالعزیز‌بن عمر (1397ق/1977م)، دیوان ابن‌نباته السعدی، دراسة و تحقیق عبد‌الأمیر مهدی حبیب الطائی، بغداد: وزارة الإعلام.
- اذکایی، پرویز (1374ش)، «حسنویه، (بنوحسنویه)»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج2، تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- اسمعیلی جلودار، محمد اسماعیل، حمید پورداود و احمد صالحی کاخکی (پاییز 1399)، «تحلیلی بر نقش زلزله در متروک‌سازی استقرارهای شاخص دشت میمه (اصفهان) در صدر اسلام»، فصلنامۀ تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهراء، دورۀ 30، شمارۀ 47 (پیاپی 137)، صص31-60.
- اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1373ش)، مسالک و ممالک، ترجمۀ محمدبن اسعدبن عبدالله تستری، به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات موقوفات دکتر محمود افشار.
- بدیع‌الزمان همدانی، احمدبن حسین (2002م)، مقامات، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
- تنوخی، المحسن‌بن علی‌بن محمد (1398ق)، الفرج بعد الشدة، تحقیق عبود الشالجى، ج2، بیروت: دار صادر.
- توزری، عبدالملک‌بن کردبوس (2009م)، الاکتفاء فی اخبار الخلفاء، ج4، بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون.
- حضراوی، احمدبن محمد (2007م)، مختصر حسن الصفا و الإبتهاج فی ذکر من ولی أمارة الحاج، تحقیق محمدبن ناصر خضیم و محمدبن سید احمد تمساحی، قاهره: دار القاهره.
- دهنوی، نظامعلی (تابستان 1393)، «حکومت بنیحَسْنَوَیْهْ از ظهور تا سقوط (۳۳۰ تا 406 ق/۹۴۱ تا 1015م)، مجله پژوهشهای تاریخی، دورۀ جدید، سال ششم، شمارۀ 2 (پیاپی 22)، صص105-124.
- ربانی‌زاده، سید محمد‌رحیم و مریم نصری دشت ارزندی (بهار و تابستان 1394)، «منصب معونت در شهرهای دورۀ آل بویه»، مجله تحقیقات تاریخ اجتماعی، دورۀ پنجم، شمارۀ 1 (پیاپی9)، صص45-64.
- رحمتی، محسن (زمستان 1394ش)، «مناسبات سیاسی سامانیان با خلافت عباسی و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهراء، سال 25، دورۀ جدید، شمارۀ 28 (پیاپی 118)، صص65-98.
- روذراوری، ظهیرالدین ابوشجاع محمدبن الحسین (1334ق/1916م)، ذیل تجارب الامم، تصحیح ه. ف. آمدروز، مصر: مطبعة شرکة التمدن.
- .................................................................. (2003م)، ذیل تجارب الامم و تعاقب الهمم، ج7، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- سمعانی، ابوسعید عبد‌الکریم‌بن محمدبن منصور التمیمی (1382ق/1962م)، الانساب، تحقیق عبدالرحمن‌بن یحیی المعلمی الیمانی، ج 4، 11، حیدرآباد: مجلس دائرةالمعارف العثمانیة.
- شمس، اسماعیل (1393)، «عنَّازیان»، تاریخ جامع ایران، تهران: انتشارات مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
- ............................ (1399)، درس‌گفتار دولت عنَّازیان، در سلسله درس‌گفتارهای شرح شرفنامه، فیلم ضبط شده، سه‌شنبه 18 شهریور و سه‌شنبه 1 مهرماه، پخش از وبگاه ویژه کلاس‌های مرکز دائرة المعارف و (Live) اینستاگرام به آدرس:
- صابی، هلال‌بن محسن (1337ق)، تاریخه، تصحیح ه. ف. آمد روز، ج8، القاهره: [بی‌نا].
- ...................................... (1424ق)، الوزراء، تحقیق عبدالستار احمد فراج، ج1، قاهره: دار الآفاق.
- ...................................... (2003م)، ذیل تجارب الامم و تعاقب الهمم، ج7، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- عید فهمی، محمود [بی‌تا]، «العلاقات السیاسیة بین الامارة العنَّاز یه و البویهیین»، مجلة الدراسات العربیة، کلیة دار العلوم جامعة المنیا، شمارۀ 3، صص 1695-1712.
- کحاله، عمر رضا (1414ق)، معجم قبایل العرب، ج5، بیروت: الرسالة.
- مجهول المؤلف (۱۳۱۸ش)، مجمل التواریخ و القصص، به کوشش محمد‌تقی بهار، تهران: کلاله خاور.
- مسعودی، علی‌بن حسین [بی‌تا]، التبیه و الاشراف، مصر: دار الصاوی.
- مسکویه رازی، احمدبن محمد (1909م)، تجارب الامم، [بی‌جا]: مطبعۀ بریل.
- مَقدسی، ابوعبدالله محمدبن احمد (1361ش)، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، ترجمۀ علینقی منزوی، ج1، 3، تهران: کومش.
- مودت، لیدا و جواد موسوی دالینی (تابستان و پاییز 1395)، «تحلیلی بر حکومت بنی‌عنَّاز کرد و مناسبات آن با حکومت‌های هم‌جوار»، مجله پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، دورۀ پنجم، ، شمارۀ 1 (پیاپی9)، صص97-114.
- همدانی، رشید‌الدین فضل‌الله (1392ش)، جامع التواریخ، گردآوری محمد روشن، ج3، تهران: میراث مکتوب.
- همدانی، محمدبن عبدالملک (2008م)، «قطع تاریخیة» من کتاب عنوان السیر فی محاسن أهل البدو و الحضر أو المعارف المتأخرة، تونس: دار الغرب الاسلامی.
- یعقوبی، احمدبن اسحاق [بی‌تا]، تاریخ یعقوبی، ج2، بیروت: دار صادر.
Al-‘skarī, Abū- Hilāl Al-ḥasan Abdullāh (n.d), ǰomhorat Al-Amṯāl, Beirut, Dār Al-Fīkr. Azkaei, Parviz (1393), Ḥasnoyah, Banū- Hasnoyah, Encyclopedia of the World of Islam, Under the supervision Gholam Ali Hadad Adel. Badī‘Al-zamān Hamadānī, A. (2002), Maqāmāt, Dār Va Maktabat al-Hīlāl, Beirut. Badlīsī, šaraf ḵān b. šams Al-Dīn, šarafnāma Badlīsī, Tārīḵ-e Mofaṣal-e Kordestān, Edited by Viladīmīr Volīmīānof, Tehran, Aṣāṭīr. Dehnavi, Neẓāmalī (1393), Ḥokūmat-e Bani-Ḥasnavayh Az Ẓūhūr Tā Sūqūṭ (330 Tā 406/941 Tā 1015), Maĵaleh-e Pažūhešhāye Tārīḵī, 6, No 22, Summer. Ebn Aṯīr, ‘Alī b. Moḥammad (1965), Al-Kāmīl fī al-Tārīḵ, Beirut: Dār Ṣādīr. Ebn Aṯīr, ‘Ezal-Dīn ‘Alī (1371 Š.), Kāmīl, Tārīḵe Bozorg-e Eslām va Iran, translated by Abolqāsim Ḥālat, ‘Abbās ḵalīlī, Vols. 22-32, Tehran: Moasisa-e Maṭbū’ātī ‘Elmī. [In Persian] Ebn Faḍlān, Aḥmad (2003), Raḥla Ebn Faḍlān īlā Bīlād al-Tork Va al-Rus Va Al-ṣaqāleba, Abu-ẓabī, Dar Al-sovaydī. Ebn Fandūḳ, ʻAlī b. A. (1365), Tārīḵe Hukām al-Islam, edited by Mohammad Kurd Alī, Damascus, maṭba'e Al-Taraqī. Ebn Ḥuqal, Moḥammad (1938), Ṣūrat al-‘Arż, Beirut: Dār Ṣādīr Ebn ḵaldūn, ‘Abdulraḥmān b. Moḥammad (1408), Al-‘Ebar, edited by khalil Sahada, Beirut: Dār al-Fīkr. Ebn ḵordādbeh, ‘Obayallāh b. ‘Abdallāh (n. d.), Masālīk va Mamālīk, Beirut: Dār Ṣādīr. Ebn Nabāteh Al-Sadī, A. O. (1977) Dīvān Ebn Nabāteh, edited by ʻAbd Al-Amir Mahdi Habib Al-Tāī, Vizārat al-a’lām, Baḡdād. Esmaeili jelodar Mohammad Esmaeil, Poordavood Hamid, Salehi Kakhki Ahmad (1399), An analysis on the role of making the establishment of earthquake in the desolate plain index for meymeh (Isfahan) in Islam (Isfahan), History of Islam and Iran, 30, No 47, 137, autumn. Eṣṭaḵrī, A. Ebrāhīm (1373), Mamālīk va Masālīk, translated by Mohammad b. As‘ad b.‘Abdullāh Tostarī, Edited by Iraj Afshar, Tehran, Maĵmo’eh Entešārāt Mahmūd Afšār Yazdī. Eṣṭaḵrī, Ebrāhīm (n. d.), Masālīk va Mamālīk, Beirut: Dār Ṣādīr. Ḡafārī Qazvini, Qāżī Ahmad (1343), Tārīḵ-e ǰahān Ārā, Tehran, Ketāb Forūšī-e Ḥāfeẓ. Ḥadīṯī, Qaḥṭān Abd-Al-Ṣatār (1978), ṭarīq Al-ḵorāṣān, Kolīyat Al-Adāb, ǰām‘t Al-Baḡdād. Hamadānī, Moḥammad B. ʻbd-Al-Malek (2008), Qetaʻ Al-Tārīḵīyah Men ketāb ʻonvān Al-Sayr Fī Al-Maḥāsen Ahl Al-Badv Va Al-Ḥażar Av Al-Maʻāref Al-Mota’ḵerah, Tunes, Dār Al-ḡarb Al-Iṣlāmī. Ḥamawī, Yāqūt B. Šahāb Al-Dīn Abū-Abdullah (1993). Muʻdǰam Al-Odabā’, Edited by Ehsan Abas, Beirut, Dār Al-ḡarb Al-Iṣlāmī. Ḥamawī, Yāqūt B. Šahāb Al-Dīn Abū-Abdullah (1995). Muʻ dǰam Al-Buldān, Beirut, Dār al-Ṣādir. Ḥeżrāvī, Aḥmad B. Moḥammad (2007). Moḵtaṣar Ḥosn Al-Ṣafā Va Al-Ebtehāǰ Fī Ẕekr Man Valī Imārat Al-ḥāǰ, Edited by Moḥammad B. Nāṣer Ḵażīm, Moḥammad B. Seyed Aḥmad Temsāḥī, Qāhereh, Dār Al-Qāhereh. Kaḥāleh, ʻOmar Reżā (1414), Muʻdǰam Qabāyel Al-Arab, Beirut, Al-Resāleh. Maḥmūd ʻeīd Fahmī ʻbd, Al-ʻlāqāt Al-Sīyāsī, Beīn Al-Emārat Al-‘Nāzīyah , Al-bovayhīm, Maǰalat Al-Derāsāt Al-ʻrabīyah, Kolīyah Dār Al-Olūm. Maḳdisī, A.ʻĀ.M (1361). Aḥsan Al-Taqāsīm fī Maʻrīfat Al-Aqālīm, Translated by A. N. Monzavi, , Tehran, Kūmeš. Masʻūdī, ‘Alī B. Ḥoseīn (n. d), Al-Tanbīh Va Al-Ašrāf, Egypt, Dār Al-Ṣāvī. Mavadat, Lida & Javad Mousavi Dalini (1395), “An Analytic of the Bani ‘Anāz government and its relations with neighboring states”, Majaleh Pažūhešnāmehye Tārīḵhāye Maḥalī, 5, No 1, 9. Moǰmal Al-Tavārīḵ Va Al-Qeṣas (1318), Edited by Mohammad Taqi Bahar, Tehran. Mostafa, Javad (1375), ǰāvān Al-Qabīlat Al-Kordīyah Al-Mansīyah Va Mašāhīr Al-ǰāvānīn, Al-Maĵmaʻ Al-ʻlmī Al- ʻrāqī, Mostofī, Ḥamdullāh (1364), Tārīḵ-e gozīdeh, Edited by Abd-Al-Hoseyn Navaei, Tehran, Amīr Kabīr. Rabanizadeh, seyed Mohammad Rahim, Maryam NasriDashtArzandi (1394), “Mounat Position in Urban Regions during Al-Buyeh Dynasty”, social history studies, 5, No 9, Spring And Summer. Rahmati, Mohsen (1394), "Political relations between the Samanids and the Abbasid Caliphate and the factors affecting it", 25, No 28, 118, Winter. Ruzhbayani, Mohammad Jamil (1357), Īl-e ǰāvān, In the collection of lectures of the 7th Iranian Research Congress, Edited by Mohammad Rasul Daryagasht, Tehran. Ruzhbayani, Mohammad Jamil (1392), Čahār Amīr Nešīn-e kord, Edited by Mohammad Ra’uf Tavakoli, Tehran, Tavakoli. Rūẕrāvarī, Ẓahīr al-Dīn Abu Šoǰā’ Moḥammad b. al-Ḥoseīn (1916), Ẕaīl-e Kītāb-e Taǰārīb al-Omam, Edited by H. F. Amad Rūz, Maṭba'e Šerkat Al-Tamadon, Egypt. Ṣābī, Hīlāl B. Moḥṣen (1337), Tārīḵ-e Hīlāl Ṣābī, Edited by H. F. Āmad Rūz, Al-Qāhereh, Egypt. Shams, Esmaeil (1393), ‘Nāzīyān, Dar Tārīḵ-e ǰame‘ Irān, Under the supervision Kazem Musavi Bojnurdi, Tehran, Markaz-e Dāyerat Al-ma‘āref Īrān Shams, Esmaeil (1399), Darsgoftār-e dolat-e ‘nāzīyān, Live in Instagram. Ṭabarī, Moḥammad B. ǰarīr (1967), Tārīḵ Al-Omam wa Al-Molūk, Edited by Mohammad A. A, Ravā’‘ Al-Torāṯ Al-‘arabī. Tanūḵī, Al-Moḥṣen B. ʻAlī B. Moḥammad B. Abī Al-Fahm Dāvūd Al-Tanūḵī Al-Baṣrī (1398), Al-Faraǰ B‘ad Al-Šedah, Edited by Abud Al-Shaleji, Beirut, Dār Ṣādir. Tozarī, Abd-Al-Malek B.kordbūṣ (2009), Al-Ektefā Fī Aḵbār Al-ḵolafā’, Beirut, Dār Al-Kotob Al-‘Elmīyah. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 467 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 200 |
||