دانشگاه الزهرا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات25
تعداد شماره‌ها954
تعداد مقالات7,830
تعداد مشاهده مقاله13,135,574
تعداد دریافت فایل اصل مقاله9,290,862
بزازان, فاطمه, کرباسی وایقان, شهلا. (1401). آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار. جلوه هنر, 8(1), 175-198. doi: 10.22051/ieda.2021.36316.1280
فاطمه بزازان; شهلا کرباسی وایقان. "آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار". جلوه هنر, 8, 1, 1401, 175-198. doi: 10.22051/ieda.2021.36316.1280
بزازان, فاطمه, کرباسی وایقان, شهلا. (1401). 'آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار', جلوه هنر, 8(1), pp. 175-198. doi: 10.22051/ieda.2021.36316.1280
بزازان, فاطمه, کرباسی وایقان, شهلا. آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار. جلوه هنر, 1401; 8(1): 175-198. doi: 10.22051/ieda.2021.36316.1280

آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار

تحلیل های اقتصادی توسعه ایران
مقاله 9، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 21، فروردین 1401، صفحه 175-198    اصل مقاله (616.08 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/ieda.2021.36316.1280
نویسندگان
فاطمه بزازان1؛ شهلا کرباسی وایقان* 2
1دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا
2کارشناسی ارشد رشته توسعه و برنامه ریزی، دانشگاه الزهرا
چکیده
 
بحران­های زیست محیطی ناشی از احتراق حامل­های انرژی، سیاست اقتصادی کارآمدی را در مسیر توسعه پایدار طلب می­کند. وضع مالیات بر دی اکسید کربن به عنوان یکی از سیاست های توسعه پایدار، به شمار می آید که سیاست­گذاران همواره از آثار توزیعی آن واهمه داشته­اند. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، مطالعه اثر توزیعی وضع مالیات بر کربن در ایران است. مطالعه، با استفاده از رویکرد ضریب فزاینده طرف عرضه در مرحله نخست و سپس تحلیل مسیر ساختاری در چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی صورت گرفته است. در بخش تجربی به منظور عملیاتی کردن مدل، از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390 مرکز پژوهش‌های مجلس و نرخ مالیات 80 هزار ریال به ازای هر تن به عنوان پایه آماری استفاده شده است. یافته­ها نشان می­دهد که در بین بخش‌های اقتصادی، برق به علت مصرف بالای فرآورده‌های نفتی بیشترین مالیات را می‌پردازد و خانوارها به صورت مستقیم و غیرمستقیم، از وضع مالیات آسیب می­بینند. آنها متناسب با میزان مصرف سوخت‌های فسیلی به­طور مستقیم و همچنین با مصرف کالاهایی که در تولید آنها از انواع سوخت فسیلی استفاده شده، به­طور غیرمستقیم، در پرداخت مالیات سهیم‌اند. نتایج نشان داد که خانوارهای بالای درآمدی در روستا و شهر، و خانوارهای شهری، بار مالیاتی بیشتری را تحمل خواهند کرد و شاخص هزینه زندگی خانوارها با وضع مالیات فوق، 8/2 درصد افزایش می­یابد. طبق یافته­های تحلیل مسیر ساختاری، بخش­های خدمات، کشاورزی و مواد غذایی به صورت غیرمستقیم بر شاخص هزینه زندگی خانوارها نقش بسزایی دارند. در بررسی مسیرهای منتهی به شاخص هزینه زندگی خانوارها، اهمیت مسیر مستقیم بخش­های آلاینده، بیشتر از مسیرهای غیرمستقیم است.
کلیدواژه‌ها
مالیات کربن؛ مدل ماتریس حسابداری اجتماعی؛ رویکرد مسیر ساختاری؛ توسعه پایدار
عنوان مقاله [English]
Price Effects of Carbon Dioxide Tax on Development Path
نویسندگان [English]
Fatemeh Bazzazan1؛ Shahla Karbasi Vayghan2
1Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Social and Economic Sciences, AlZahra University
2Master's degree in development and planning, AlZahra University
چکیده [English]
Environmental crises caused by the combustion of energy products, and needs the efficient policy to achieve sustainable development, in which the co2 taxation is one of the policies that policymakers have always feared about its distributional effects. therefore, the main purpose of this study is to study the distributive effect of carbon taxation in Iran. The study was conducted using the SAM-based multiplier approach in the first stage and then the structural path analysis (SPA) in the framework of SAM-based. In order to operationalize the model, the social accounting matrix of 2011 of the Parliamentary Research Center and the tax rate of eighty thousand Rials per ton have been used as a statistical basis. The results show that among the economic sectors, electricity pays the highest taxes due to high consumption of petroleum products, and households are directly and indirectly affected by the tax situation. They contribute directly to the tax in proportion to the consumption of fossil fuels directly, as well as to the consumption of goods produced indirectly from fossil fuels. The results showed that high-income households in rural and urban areas, and urban households will bear more tax burden and the cost-of-living index of households will increase by 2.8% with the above tax. The results showed, the service, agriculture and food sectors indirectly play an important role in the cost-of-living index of households. In examining the SPA, to the household cost of living index, the direct paths of polluting sectors are more important than the indirect paths.
کلیدواژه‌ها [English]
CO2 Taxation, Structural Path Analysis, Social Accounting Matrix, Sustainable Development
مراجع
 

  • اسدی، مرتضی. (1387). هزینه خسارات آلودگی هوا و ضرورت اجرای مالیات سبز. فصلنامه تخصصی مالیات، 51: 200-234.
  • بانویی، علی اصغر. (۱۳۸۷). نقش بخش‌ کشاورزی در اقتصاد ملی (در قالب رویکردهای SAM). مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، تهران: انتشارات وزارت کشاورزی.
  • بزازان، فاطمه و سماواتی، آیدا. (1399). آثار توزیعی مالیات بر دی اکسید کربن بر مخارج خانوارها درایران: رویکرد داده - ستاندۀ زیست محیطی. نظریه­های کاربردی اقتصاد (تبریز)، 7(1): 264-239.
  • پایتختی اسکویی، سیدعلی و ناهیدی، محمد رضا. (۱۳۸۶). مالیات‌های زیست محیطی (مالیات‌های سبز): مبانی نظری، تجربه ها. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  • پژویان، جمشید و معین نعمتی، حسن. (۱۳۸۸). بررسی اثرات اقتصادی مالیات کربن بر اساس مدل تعادل عمومی (CGE). اقتصادکاربردی، 1(1): ۳۱-۱.
  • پور غفار دستجردی، جواد. (1393). مالیات سبز (مالیات های زیست محیطی). مجله اقتصادی، 1 و 2 : 148- 135.
  • دبیری، فرهاد؛ خلعتبری، یلدا و زارعی، سحر. (۱۳۹۷). دستیابی به توسعه پایدار از منظر حقوق بین­الملل محیط زیست. انسان و محیط زیست، 16(1): 73-63.
  • روحی، الهه. (1396). تحلیل اثرات رفاهی یکسان سازی نرخ ارز در ایران با استفاده از رویکرد تحلیل مسیر ساختاری. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ّعلامه طباطبایی.
  • سماواتی، آیدا. (۱۳۹۷). بررسی آثار توزیعی مالیات بر دی اکسید کربن بر مخارج خانوار با روش داده - ستانده زیست محیطی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
  • ﺳﯿﺪﻧﮋاد ﻓﻬﯿﻢ، ﺳﯿﺪرﺿﺎ و اﻗﺪاﻣﯽ، اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ. (1390)، ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺳﺒﺰ در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار؛ ﻣﺠﻠﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﺳﯿﺎﺳﺖ‌­ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی، 100 –
  • ﻋﺒﺪاﻟﻪ ﻣﻴﻼﻧﻲ، ﻣﻬﻨﻮش و ﻣﺤﻤﻮدی، ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ. (۱۳۸۹)، ماﻟﻴﺎت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اثرﺗﺨﺼﻴﺼﻲ آن؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﻓﺮآوردهﻫﺎی ﻧﻔﺘﻲ اﻳﺮان. پژوهش نامه مالیات، 8(56): ۱۷۶-۱۵۳.
  • غلام­پور، علی. (1384). جهانی شدن اقتصاد و نقش دولت در اقتصاد سیاسی محیط زیست در کشورهای در حال توسعه: مورد ایران. مطالعات خاورمیانه، 1 و 4: 122-89.
  • مرکز آمار ایران. (1390). نتایج آمارگیری از معادن در حال بهره برداری کشور. تهران: مرکز آمار ایران.
  • مرکز آمار ایران. (1390). نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار روستایی. تهران: مرکز آمار ایران.
  • مرکز آمار ایران. (1390). نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار شهری. تهران: مرکز آمار ایران.
  • مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی. (1394). ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390.
  • مستعلی پارسا، مریم. (۱۳۹۳). اثرات مرحله اول هدفمندسازی یارانه‌ها بر شاخص هزینه زندگی خانوارهای زن‌ سرپرست: در چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
 

  • Abdullah Milani, M., & Mahmoodi, A. (2010). Environmental tax and its allocative effect (Case study: Iranian petroleum products). Tax Research Journal, 8, 153-176 (In Persian).
  • Asadi, M. (2008). Cost of air pollution damages and the need to implement a green tax, Tax Research Journal, 3(51), 199-234. (In Persian).
  • Banouei, A. A. (2005). The role of agricultural sector in national economics based on social accounting matrix analysis. In Handbook of Agricultural Planning and Economics Research Institute, 36-59 (In Persian).
  • Barde, J. P., & Godard, O. (2012). Handbook of Research on Environmental Taxation Economic Principles of Environmental Fiscal Reform. Massachusetts: Edward Elgar.
  • Bazzazan, F., & Samavaty, A. (2020). Distributive effects of Carbon Dioxide tax on household expenditure in Iran-environmental Output Data Approach. Applied Theories of Economics, 7(1), 239-264 (In Persian).
  • Chapa, J., & Ortega, A. (2017). Carbon tax effects on the poor: A SAM-based approach. Environmental Research Letters, 12 (9), 1-13.
  • Dabairi, F., Khalatbari, Y., & Zarei. S. (2018). Achieving sustainable development from the perspective of international environmental law. Human & Invironment Journal, 16 (1): 64-73 (In Persian).
  • Defourny, J., & Thorbeck, E. (1984). Structural path analysis and multiplier decomposition within a social accounting matrix framework. The Economic Journal, 94, 111-136.
  • Gholampour, A. (2007). Economic globalization and the role of government in environmental political economy in developing countries: The case of Iran. Journal of the Faculty of Law and Political Science, 37(4), 125-152 (In Persian).
  • Giovanni Bellù, L. (2014). Social Accounting Matrix (SAM) for Analysing Agricultural and Rural Development Policies Conceptual Aspects and Examples. FAO, E-ISSN, 2219-9497.
  • Grossman, B. (1999). Pollution tax center for environmental economics and management faculty of economics and applied economics university of Ghent. Encyclopedia of Law and Economics Edward Elga: 538-568.
  • http://data.worldbank.org/ CO2 emissions (kg per 2011 PPP $ of GDP)
  • http://www.worldbank.org/en/programs/pricing-carbon
  • https://www.carbontax.org
  • https://www.epa.gov/ghgemissions/overview-greenhouse-gases
  • (2013). International Energy Agency.
  • (2013). Intergovernmental Panel On Climate Change.
  • Islamic Parliament Research Center of The Islamic Republic of IRAN. (2011). Social Accounting Matrix.
  • Jiang, Z., & Shao, S. (2014). Ditributional effects of a carbon tax on Chinese households: A case of Shanghai. Energy Policy, 73(10), 269-277.
  • Keuning, S. (1996). Accounting for Economic Development and Social Change. Chap. 1, IOS Press.
  • Lin, B., & Li, X. (2011). The effect of carbon tax on per capita co2 emissions. Energy Policy Journal, 39(9), 5137-46.
  • Mardones, C., & Brevis, C. (2020). Constructing a SAMEA to analyze energy and environmental policies in Chile, Economic Systems Research, 1-25.
  • Marron, D. B., Toder, E. J., & Austin, L. (2015). Taxing Carbon: What, Why, and How. Tax Policy Center Urban Institute & Brookings Institution. 1-19.
  • Mastali Parsa, M. (2015). The Effect of Subsidies Targeting on Cost of Living Standard on Woman Head Households: Based on Social Accounting Matrix of Iran. Master Dessertation, Allameh Tabataba'i university (In Persian).
  • Meng, S., Siriwardana, M., & McNeill, J. (2013). The environmental and economic impact of the carbon tax in Australia. Environmental Resource Economic, 54, 313-332.
  • Miller, R.E., & Blair, P.D. (2009). Input-Output analysis foundations and extensions. Handbook of Cambridge University Press, Second Edition: 499-587.
  • Pajhwian, J., & Moin Nemati, H. (2010). Investigating the economic impact of carbon tax based on the General Equilibrium Model (CGE). Applied Economics, 1(1), 1-31 (In Persian).
  • Paytakhti Oskooi, S. A. (2007). Environmental taxes (green taxes): Theoretical foundations, experiences, Sixth Iranian Agricultural Economics Conference (In Persian).
  • Pomerleau, K., & Asen, E. (2019). Carbon tax and revenue recycling: Revenue, economic, and distributional implications. Tax Foundation, 674, 1-13.
  • Pourghfar Dastjerdi, P. (2014). Green tax (environmental tax). Economic Journal, 1&2, 135-148 (In Persian).
  • Pyatt, G., & Round, J. I. (1985). Accounting and fixed-price multipliers in a social accounting matrix framework. The Economic Journal, 89, 850-873.
  • Rouhi, E. (2018). Welfare Effects of Exchange Rate Unification In Iran: Using Structural Path Analysis (SPA). Master Dessertation, Allameh Tabataba'i university (In Persian).
  • Round, J. (2003). Social accounting matrices and SAM-based multiplier analysis. The impact of economic policies on poverty and income distribution: Evaluation techniques and tools, 14, 261-276.
  • Samavaty, A. (2018). Distribution effect of carbon tax on Iranian household with input output approach. Master Dissertation, Alzahra university (In Persian).
  • Seyed Nejad Fahim, S. R., & Aghdami, I. (2011). Green tax on the path of sustainable development. Economic Journal, 3&4, 91-100. (In Persian).
  • Siriwardana, M., Meng, S., & Mcneill, J. (2011). The impact of a carbon tax on the Australian economy: Results from a CGE model. Business, Economics and Public Policy Working Papers, 54, 313-332.
  • Statictical Center of Iran. (2011). Strategic deputy of observe, and control results of mines in operation in 2011 survey (In Persian).
  • Statistical Center of Iran. (2011). Survey results from industrial workshops, 2011 (In Persian).
  • Statistical Center of Iran. (2011). Survey results of urban, and rural households' expenditure and income, 2011 (In Persian).
  • Thorbecke, E. (2003). Towards a stochactic social accounting matrix for modelling. Economic Systems Research, 15(2), 111-136.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 263
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 442


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب