پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 934 |
| تعداد مقالات | 7,667 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,519,756 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,899,100 |
بازنمایی تحولات مطبوعاتی آمریکا در جراید عصر قاجار و تأثیر آن بر فرایند روزنامه‌نگاری این دوره | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 3، دوره 31، شماره 28، دی 1400، صفحه 51-80 اصل مقاله (418.43 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2022.38298.1574 | ||
| نویسنده | ||
| فرشته جهانی* | ||
| استاد مدعو دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
| چکیده | ||
| مطبوعات اعم از نشریات، روزنامه‌ها و مجلات، یکی از ارکان مهم جریان روشنفکری و تحول‌خواهی در ایران عصر قاجاریه بودند. یکی از راهبردهای مؤثر اصحاب جراید برای آگاهی‌بخشی و ایجاد مطالبه‌گری در بین مردم، معرفی رسانه‌ها و بیان اهمیت آن‌ها در سیر ترقی و نواندیشی در جوامع غربی بود. در میان کشورهای مختلف، وضعیت جراید آمریکا به‌عنوان الگو مدنظر دگراندیشان و فعالان مطبوعات در عصر قاجاریه قرار گرفت. نوشتار حاضر با رویکرد تبیینی و با تکیه بر مفهوم تجدد‌خواهی و گفتمان انتقادی اصلاح‌طلبان دورۀ قاجاریه به این پرسش پاسخ می‌دهد که جراید ایرانی در این دوره چگونه سیر ترقی مطبوعات در آمریکا را معرفی می‌کردند و این آگاهی‌بخشی چه دستاوردهایی برای ایرانیان داشت. با تحقیق و تفحص در مطبوعات عصر قاجاریه و اسناد منتشرنشدۀ وزارت خارجه این فرضیه مطرح شد که دگراندیشان ایرانی به‌صورت روشمند، با نگارش مقالات متعدد در خصوص رونق و شکوفایی مطبوعات در آمریکا، نقش جراید در ایجاد تحول و ترقی اجتماعی و سیاسی در این کشور را تبیین کرده و بر این باور بودند که ایجاد تحول در ساختارهای اجتماعی و سیاسی ایران نیز مستلزم توسعۀ مطبوعات و آگاهی‌بخشی از طریق آن است. باور به الگوپذیری از تجربۀ آمریکا، اصحاب جراید و دیپلمات‌های ایرانی در واشنگتن را به گسترش مطبوعات و بهبود وضعیت کمی و کیفی آن در ایران عصر قاجاریه تشویق کرد. ورود صنعت چاپ از آمریکا و شرکت در کنگرۀ جراید این کشور نیز در راستای همین الگوپذیری انجام شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مطبوعات آمریکا؛ مطبوعات قاجار؛ صنعت چاپ؛ ترقی‌خواهان؛ دیپلمات‌ها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Representation of American press developments in Qajar era newspapers and its effect on the journalism process of this period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fereshte Jahani | ||
| A sessional lecturer at the Department of History, Ilam University, Ilam, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The press, including journals, newspapers, and magazines, was one of the main pillars of intellectual flow and change in Iran during the Qajar era. One of the effective strategies of journalists to raise awareness and create demand among the people was to introduce the media and express its importance in the course of progress and innovation in Western societies. among different countries, American newspapers were considered as a model for dissidents and press activists in the Qajar era. Using an explanatory approach and drawing on the concept of modernism and the critical discourse of Qajar-era reformers, this article answers the question of how Iranian newspapers in this period introduced the progress of the press in America and what achievements this awareness had for Iranians. by examining the press of the Qajar era and the unpublished documents of the State Department, it was hypothesized that Iranian dissidents methodically, by writing numerous articles about the flourishing and prosperity of the press in America, explained the role of newspapers in creating social and political change and progress in this country. and they believed that creating change in the social and political structures of Iran also required the development of the press and awareness through it. Believing themselves to be guided by the American experience, Iranian journalists and diplomats in Washington promoted the expansion of the press and the improvement of its quantitative and qualitative situation in Qajar era Iran. The entry of the printing industry from America and participation in the Newspaper Congress of this country also followed this model. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| American press, Qajar press, Printing industry, Progressives, Diplomats | ||
| مراجع | ||
|
آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1355) مقالات فارسی، به‌کوشش حمید محمدزاده، تهران: نگاه.
آدمیت، فریدون (1348) امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی.
ارفع (ارفع‌الدوله)، رضا (1378) خاطرات پرنس ارفع‌الدوله، به‌کوشش علی دهباشی، تهران: نشر شهاب ثاقب با همکاری سخن
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌بن‌علی (1288ق) تاریخ انکشاف ینگی دنیا، چاپ سنگی، تهران: بی‌نا.
اعتمادالسطنه، محمد‌حسن‌خان (1363) المآثار و الآثار (چهل سال تاریخ ایران)، به‌کوشش ایرج افشار، جلد1، تهران: اساطیر.
پرتو، افشین (1383) «میرزا ابراهیم صحاف‌باشی، سیاح ایرانی»، کتاب ماه، تاریخ و جغرافیا، شمارۀ 78و 77، 118-124.
پروین، ناصرالدین (1377) تاریخ روزنامه‌نگاری ایرانیان و دیگر پارسی‌نویسان، جلد1، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
جهانی، فرشته؛ ملایی‌توانی، علیرضا (1400) «آشنایی ایرانیان با جایگاه زن در جامعۀ آمریکایی از رهگذر مطبوعات و مدارس میسیونری در دورۀ قاجاریه»، تاریخ اسلام و ایران، دورۀ31، شمارۀ 50، 92-71.
جهانی، فرشته؛ رحمانیان، داریوش (1399) «بازتاب نظام آموزشی آمریکا در اندیشه ایرانیان دورۀ قاجاریه و نتایج آن»، جستارهای تاریخی، دورۀ 11، شمارۀ 1، 48-1.
سیاح، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌ب‍ن‌‌م‍ح‍م‍درض‍ا (1359) خاطرات حاج سیاح یا دورۀ خوف و وحشت، به‌تصحیح سیف الله گلکار، تهران: چاپخانۀ سپهر.
زارع، غفار (1388) «درآمدی بر نمادهای نوگرایی در ایران»، زمانه، شمارۀ 81، 44-40.
ساعتچیان، علیرضا (مترجم و گردآورنده) (1397) ایرانیان از نگاه آمریکاییان، ایران عهد قاجار در روزنامه‌های آمریکا، تهران: پارسه.
شیروانی، حاج زین‌العابدین (1389) بستان السیاحه، جلد3، تهران: حقیقت.
صحاف‌باشی‌تهرانی، ابراهیم (1357) سفرنامه، به‌کوشش محمد مشیری، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
فرناندترو، پیرآلبر (1363) تاریخ مطبوعات جهان، ترجمۀ هوشنگ خجسته، تهران: پاسارگارد.
قاسمی، فرید (1380) سرگذشت مطبوعات ایران؛ دوران محمدشاه و ناصرالدین شاه، جلد1، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
نایب‌الایاله، رضاقلی میرزا (1343) سفرنامه، به‌کوشش اصغر فرمانفرمایی قاجار، تهران: اساطیر.
ب. روزنامه‌ها و مجلات
روزنامۀ اختر (1303ق) سال12، شمارۀ 35.
ــــــــــــ (1304ق) سال 13، شمارۀ 11.
ــــــــــــ (1305ق) سال 14، شمارۀ 12.
ــــــــــــ (1311ق) سال 20، شمارۀ 8
ـــــــــــــــــــــــ شمارۀ 47.
ــــــــــــ (1313ق) سال22، شمارۀ 18.
روزنامۀ اطلاع (1306ق) شمارۀ 218.
ــــــــــــ (1319ق) شمارۀ 561.
روزنامۀ ایران (1292ق) شمارۀ 245.
ــــــــــــ (1296ق) شمارۀ 215.
روزنامۀ ایران نو (1328ق) شمارۀ 144.
روزنامۀ تربیت (1315ق) شمارۀ 28.
ــــــــــــ (1321ق) شمارۀ 283.
روزنامۀ ثریا (1316ق) سال اول، شمارۀ 1.
ـــــــــــــــــــــــــــــ شمارۀ 4.
ــــــــــــــــــ سال 2، شمارۀ 4.
ــــــــــــ (1317ق) سال2، شمارۀ 6.
روزنامۀ چهره‌نما (1324ق) سال 2، شمارۀ 23.
ـــــــــــــــــــــــــ سال 3، شمارۀ 27.
ــــــــــــ (1329ق) سال8، شمارۀ5.
ــــــــــــ (1330ق) سال 9، شمارۀ 12.
روزنامۀ حبل‌المتین (1315ق) سال 15، شمارۀ 19.
ــــــــــــ (1319ق) سال 7، شمارۀ 15.
ــــــــــــــــــــــ سال9، شمارۀ 13.
ــــــــــــ (1326ق) شمارۀ 271.
ــــــــــــ (1329ق) سال 19، شمارۀ 12.
روزنامۀ گنجینۀ فنون (1321ق) شمارۀ 9.
روزنامۀ مظفری (1323ق) سال 4، شمارۀ 20.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ شمارۀ 18.
ــــــــــــــــــــــ سال 6، شمارۀ 27.
روزنامۀ ناصری (1315ق) سال 4، شمارۀ 13.
ــــــــــــ (1317ق) سال6، شمارۀ 32.
روزنامۀ وقایع اتفاقیه (1267ق) شمارۀ 20.
مجلۀ بهار (1329ق) سال اول، شمارۀ 10.
ــــــــــــــــــــــــــــ شمارۀ 12.
پ. اسناد
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما) سند شمارۀ، 7970/295
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)( 1329ق)، سند شمارۀ سریال 16-14، پوشۀ1، کارتن20
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1328ق) سند شمارۀ 4-2، پوشۀ3، کارتن20
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1329ق) سند شمارۀ 71، پوشۀ3، کارتن10
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1320ق) سند شمارۀ 2، پوشۀ3، کارتن10
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1324ق) سند شمارۀ 42، 54، پوشۀ5، کارتن20
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1320ق) سند شمارۀ 28، 30، پوشۀ3/1، کارتن20
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1300ش) سند شمارۀ 1، پوشۀ7، کارتن61
Arfaʻ al-Dawlah, Prince (1999). ḵāṭerāt-e Prince Arfaʻ al-Dawlah, edited by Ali Dehbashi, Tehran: Shahab Saqib Publishing House in collaboration with Sokhan Publishing House. Eʻtemād al-Salṭaneh, Mohammad Ḥassan b. Ḥāǰī ʻAlī-ḵān (1288 AH). Tārīḵ-e Enkešāf-e Yangī Donyā, Chap Sangi, Tehran. Eʻtemād al-Salṭaneh, Mohammad Ḥassan ḵān(1984); Al-Maʼāṯīr al- Āṯār (forty years of Iran's history), edited by Iraj Afshar, vol.1, Tehran: Asāṭīr. Iranians from the eyes of Americans. Qajar era Iran in American newspapers (2017), translated by Alireza Saatchian, Tehran: Parse. Akhundzadeh, Mirza Fathali (2535). Farsi articles, by the effort of Hamid Mohammadzadeh, Tehran: Negah. Adamiyat, Fereydun (1969). Amirkabir and Iran, Tehran: ḵārazmī. Parto, Afshin (1383). Mirza Ebrahim Sahaf-bashi, Iranian traveler, Book of the Month of History and Geography, No. 78, 77. Parveen, Naseruddin (1377). Journalism history of Iranians and other Persian writers, Vol. 1, Ch. 1, Tehran: University Publishing Center. Haj Sayah (1359), Memoirs of Haj Sayah or the Period of Fear and Terror, by Haj Sayah and corrected by Saifullah Golkar, Tehran: Sepehr Printing House. Fereshte Jahani, Alireza Mollaiy Tavani, “Familiarity of Iranians With the Position of Women in American Society Through the Press and Missionary Schools in the Qajar Period”, History of Islam va Iran, Volume 31, Number 50. Daruish Rahmanian, Fereshte Jahani, “Reflection of the American educational system on Iranian thought of Qajar era and its results”, Histotical studies, Volume 11, Number 1. Zare, Ghafar, (1388), an introduction to the symbols of modernism in Iran, Zamaneh magazine, number 81, pp. 44-40 Shirvani, Haj Zain al-Abidin (1389), Bostān al-Sayaha. Volume 3, Tehran: Ḥaqīqat. Sahaf-bashi Tehrani, Ibrahim (1357), Safarnāme, Edited byMohammad Moshiri, first edition, Tehran: Company of Iranian Authors and Translators. Fernandero, Pierre Albert-Birot (1363). History of world press, translated by Hoshang Khojaste, first chapter, Tehran: Pasargard. Ghasemi, Farid, (2010), the history of Iran's press; The era of Mohammad Shah and Nasereddin Shah, Volume 1, Tehran: Publications of the Ministry of Culture and Islamic Guidance. Nāʼīb Al-Ayāle, Reżā Qolī Mīrzā (1343). Safarnāme, by Asghar Farmanfarmai Qajar, Tehran: Asāṭīr. Aḵtar newspaper (1303 AH), year 12, number 35. Aḵtar newspaper (1304 AH), year 13, number 11. Aḵtar newspaper (1305 AH), year 14, number 12. Aḵtar newspaper (1311 AH), year 20, number 8 Aḵtar newspaper (1311 AH), year 20, number, No. 47. Aḵtar newspaper (1313 AH), year 22, number 18. Eṭelāʻāt newspaper (1306 AH), number 218. Eṭelāʻāt newspaper (1319 AH), number 561. Iran newspaper (1292 AH), number 245. Iran newspaper (1296 AH), number 215. Iran-e Nū newspaper (1328 AH), number 144. Tarbīyat newspaper (1315 AH), number 28. Tarbīyat newspaper (1321 AH), number 283. ṯorayā newspaper (1316 AH), first year, number 1. ṯorayā newspaper (1316 AH), first year, number, number 4. ṯorayā newspaper (1316 AH), year 2, number 4. ṯorayā newspaper (1317 AH), year 2, number 6. Čehre-Namā newspaper (1324 AH), year 2, number 23. Čehre-Namā newspaper (1324 AH), Year 3, No. 27. Čehre-Namā newspaper (1329 AH), year 8, number 5. Čehre-Namā newspaper (1330 AH), year 9, number 12. Ḥabl al-Matīn newspaper (1315 AH), year 15, number 19. Ḥabl al-Matīn newspaper (1319 AH), year 7, number 15. Ḥabl al-Matīn newspaper (1319 AH), Year 9, number 13. Ḥabl al-Matīn newspaper (1326 AH), number 271. Ḥabl al-Matīn newspaper (1329 AH), year 19, number 12. Ganǰīneh Fonūn newspaper (1321 AH), number 9. Moẓaffarī newspaper (1323 AH), year 4, number 20. Moẓaffarī newspaper (1323 AH), year 4, Number 18. Moẓaffarī newspaper (1323 AH),Year 6, No. 27. Nāṣerī newspaper (1315 AH), year 4, number 13. Nāṣerī newspaper (1317 AH), year 6, number 32. Rūz-nāme Vaqāyeʻe Etefāqīye (1267 AH), number 20. Bahar magazine (1329 AH), first year, number 10. Bahar magazine (1329 AH), first year, number, No. 12.
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵān-e Mellī-ye Iran (SAKMA), Document No. 295/7970 EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), document serial number 16-14-folder 1-carton 20-1329 AH. EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), Document No. 2-4- Folder 3- Carton 20- 1328 EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), Document No. 71- Folder 3- Carton 10- 1329 EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), Document No. 2- Folder 3- Carton 10- 1320 AH EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), Document No. 42, 54- Folder 5- Carton 20- 1324 EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), Document No. 28, 30- Folder 1/3- Carton 20- 1320 AH. EDār-e Asnād va Tārīḵ-e Dīplomāsī Vezārat-e Omūr-e ḵāreǰ-e (Estadukh), Document No. 1- Folder 7- Carton 61- 1300 Sh. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 162 |
||