پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,495,073 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,474 |
بررسی تطبیقی کاربرد رنگ در خمسه تهماسبی و هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا بر اساس نظریه رنگ ایتن (مطالعه موردی دو نگاره) | ||
| جلوه هنر | ||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 32، آذر 1400، صفحه 41-55 اصل مقاله (1.66 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2021.35605.1628 | ||
| نویسندگان | ||
| زهره طاهر* 1؛ هاشم حسینی2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران، نویسنده مسئول. | ||
| 2دانشیار گروه پژوهش هنر. دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران | ||
| چکیده | ||
| ادبیات و نگارگری ایران، به‌ویژه در دوره صفویه، پیوندی عمیق دارند که حاصل آن خلق نسخه‌‌های باشکوه مصوری چون خمسه تهماسبی و هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا است. این دو نسخه ارزشمند به فاصله زمانی اندک، در سال‌های 950-946 ه.ق و 973- 963 ه.ق توسط نگارگران مکتب دوم تبریز و مکتب مشهد به‌تصویر درآمده‌اند؛ بنابراین بررسی تطبیقی نگارههای آنها می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را از هر دو مکتب به‌دست دهد. بدین‌منظور دو نگاره «آمدن مجنون به خیمه لیلی» از خمسه تهماسبی و «آمدن مجنون به نزدیک کاروان لیلی» از هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا، به‌دلیل تقارب موضوعی، انتخاب و کاربرد رنگ در آنها بر اساس نظریه رنگ ایتن بررسی شد. بر اساس این نظریه، زیبایی‌شناسی رنگ را می‌توان از سه جنبه بصری، احساسی و نمادین بررسی کرد؛ بنابراین پرسش اصلی این است که کاربرد رنگ در دو نگاره «آمدن مجنون به خیمه لیلی» و «آمدن مجنون به نزدیک کاروان لیلی» بر اساس نظریه رنگ ایتن چگونه است؛ و هدف این پژوهش بررسی تطبیقی کاربرد رنگ به لحاظ بصری، احساسی و نمادین در دو نگاره منتخب است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بر اساس نظریه رنگ ایتن، تفاوت‌های آشکاری در کاربرد رنگ در دو نگاره وجود دارد که تفاوت معنایی و محتوایی این دو نگاره را باوجود تقارب موضوعی سبب شده است. درواقع، تطبیق یافته‌ها نشان می‌دهد علیرغم زیبایی جلوه‌های بصری رنگ در نگاره هفت‌اورنگ و استفاده از رنگ‌های گرم، روشن و شاد در مکتب مشهد و باوجود فضای محتاطانه کارگاه تبریز و به‌مدد کاربرد هوشمندانه رنگ‌های خاموش و سرد، به‌لحاظ احساسی و نمادین، شاهد بازتاب بهتر معنای عمیق و والای عشق در نگاره خمسه تهماسبی در مکتب دوم تبریز نسبت به نگاره هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا در مکتب مشهد هستیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنر عصر صفوی؛ مکتب دوم نگارگری تبریز؛ مکتب نگارگری مشهد؛ خمسه تهماسبی؛ هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا؛ نظریه رنگ ایتن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of the Use of Color in Shah Tahmaseb’s Khamseh and Ibrahim Mirza’s Haft Awrang Based on Itten’s Theory of Color (A Case Study of Two Paintings) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zohreh Taher1؛ Hashem Hoseini2 | ||
| 1Department of Art Research, Art Faculty, Neyshabur University, Neyshabur, Iran, Corresponding Author | ||
| 2, Hashem, Associate Professor, Department of Art Research, University of Neyshabur, Neyshabur, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Iranian literature and painting have a deep connection, especially during the Safavid period, Iranian painters created magnificently illustrated manuscripts such as Shah Tahmaseb's Khamseh and Ibrahim Mirza's Haft Awrang. The painters of the Second Tabriz School and the Mashhad School painted these two valuable manuscripts in H. 946-950 (1539-1543 AD) and H. 963-973 (1556-1566 AD). Therefore, a comparative study of these paintings can yield valuable information from both schools. For this purpose, we chose two paintings named "Majnoon Coming to Lily's Tent" among 17 paintings of Shah Tahmaseb's Khamseh and "Majnoon Approaching Lily's Caravan" among 28 paintings of Ibrahim Mirza's Haft Awrang and studied the use of color according to Itten's color theory in these paintings. This theory examines color aesthetics from the three visual, emotional, and symbolic aspects. Colors have a transcendent aspect in Iranian painting. Each color has its own allegory and there is a relationship between each color and sensations of man and the soul. The color in Iranian painting, instead of imitating the natural colors, reflects an extraterrestrial reality outside the world of the senses. Correct knowledge and understanding about color combinations and the right choice of each color express the symbolic meaning of colors and their interaction in the human psyche. For example, the colors green, yellow, blue, and red in Persian painting not only reflect the visual and sensory beauty of the color but also the deep and symbolic meanings behind these colors, which are known and used by Iranian painters very well. Based on the views of Muslim thinkers, green is a sign of goodness and a symbol of life, a blend of knowledge and belief, a soothing color, a harbinger of peace and freshness, a perseverance expression and determination. Green is also a symbol of faith and belief, and resurrection in religion. Blue creates a kind of inner judgment in people and makes them think about themselves and their feelings. Blue is the color of the cape of the Sufis who were at the beginning of the moral path. Sky blue symbolizes God's kingdom and infinite mercy. Azure blue represents the expanse of the calm sky on clear mornings, while red is a sign of knowledge and wisdom. To our knowledge, there is little research comparing the use of color in the two major schools of painting: the Second Tabriz School and the Mashhad School. It is also important to learn more and more about Iranian literary and painting works, especially during the Safavid period, not only because of their literary and artistic merits but also to recognize the background of Iranian culture and identity. Therefore, we aim to compare the use of color in two selected paintings from visual, emotional, and symbolic perspectives. The main question is: How the colors are used in the two paintings according to Itten's color theory? The research hypothesis is that there are probably visual, emotional, and symbolic differences in the use of color between the two paintings. The research method is comparative-analytical. The statistical population of this work are taken from Ibrahim Mirza’s Haft Awrang in the Freer Washington Gallery and Khamseh Shah Tahmaseb in the British Museum. We used Itten color theory to analyze the data and studied the color use method visually, emotionally, and symbolically. Johannes Itten (2009) presented the color theory in a book called The Art of Color. In this book, he deals with the scientific and practical issues of color and believes: "It is the color of life. Because the world without color appears dead. Light creates color, just as light creates a flame. Like the tone of voice. It gives color and shines to words, color conveys a spiritual sound in form." (Itten, 2009). Itten theory examines color aesthetics in three ways: an impression (visual), expression (emotional), and construction. Impression of color focuses more on the manifestations of color in the nature. Color expression examines the mental and emotional values that color expresses, and finally, it examines the symbolic meaning of color in construction. To separate the colors and determine the share of each color in the picture, we used the software "Image color share recognition" (Jégou, 2013). It is important to note that the error rate is due to the quality and we can neglect the image's resolution due to the nature of this study. Because this error will not affect the results. The findings show that there is a clear visual difference and a more beautiful use of color in the colors of men's and women's clothing, tents and other components in the Mashhad School compared to the Tabriz II School, due to the use of more diverse, warmer and more beautiful, and brighter colors, beautiful color contrasts and closeness of complementary colors in Haft Awrang; whereas In Tabriz II School, cold, limited, quiet and cautious colors were used. On the other hand, the findings of this study show that these two paintings have semantic differences in terms of the emotional and symbolic use of color. The colors of Khamseh Tahmasebi's painting evoke a sense of serenity, knowledge, and kingship, but the colors in the Haft Awrang paintings are passionate and vibrant, delicate, and at the same time luxurious. In addition, while the symbolic use of color in Khamseh Tahmasebi describes the concept of love with spirituality, consciousness, kingship, and divinity, the symbolic use of color in Haft Awrang paintings evokes another meaning of the concept of love, poetic, glamorous, passionate and eager. The only similarity between the two paintings is the blue color of the frantic dress, a symbol of a young and humble seeker approaching Leily, reaching a stage of enthusiasm and immersion in which he only sees Leily. Overally, a comparative study of the two selected paintings based on Itten's color theory shows that there are obvious differences in the use of color in the two paintings; Tabriz and Mashhad. Despite the thematic convergence, there is a difference in meaning and content between these two paintings, because the love had different meanings for the two painters, and there was deference depending on the special social and religious atmosphere of the Tabriz workshop under the auspices of Shah Tahmasb and the Mashhad workshop under the auspices of Prince Ibrahim Mirza. In fact, the findings show that according to Itten color theory, despite the beauty of colorful visual effects in Haft Awrang and the use of warm, cheerful, and soft colors in Mashhad school, and also the cautious and private atmosphere of Tabriz workshop and school, emotionally and symbolically, we can see a better reflection of the deep and sublime meaning of love in Khamseh Tahmasebi's painting from Tabriz's second school rather than in Ibrahim Mirza's Haft Awrang from Mashhad school. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Safavid Art, Mashhad School of Painting, Tabriz Second School of Painting, Ibrahim Mirza’s Haft Awrang, Shah Tahmaseb’s Khamseh, Itten’s Theory of Color | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1384). مکتب نگارگری تبریز- قزوین و مشهد، تهران فرهنگستان هنر
آژند، یعقوب (1392). نگارگری ایران، جلد دوم، تهران سمت.
ایتن، یوهانس (1391). کتاب هنر رنگ، ترجمه عربعلی شروه. تهران: یساولی.
پاکباز، رویین (1390). نقّاشی ایرانی از دیرباز تا امروز، تهران: زر و سیمین.
پورعلیخان، هانیه (1380). دنیای اسرارآمیز رنگها، تهران: هزاران.
جامی، نورالدین عبدالرحمن بن احمد (1378)، مثنوی هفت‌اورنگ، تهران: میراث مکتوب.
حاجی نژاد، سارا (1396). تحلیل نگارههای خمسه‌ی نظامی تهماسبی در بستر تاریخی-هنری مکتبِ نگارگریِ تبریزِ صفوی، چهارمین همایش متن پژوهی ادبی، تهران.
حسین‌زاده قشلاقی، سارا و مونسی سرخه، مریم (1395). بررسی وجوه اشتراک و افتراق پارچه‌های عصر صفوی و عثمانی، نگره، شماره 41، 94-112.
حسینی، مهدی (1385). هفت‌اورنگ (جامی به روایت تصویر)، کتاب ماه هنر. 6-19.
حسینی راد، عبدالمجید (1387). مبانی هنرهای تجسمی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی.
رهنورد، زهرا (1393). تاریخ هنر ایران در دورهی اسلامی: نگارگری، تهران: سمت.
رییسی‌گیگلو، اردلان و شهبازی شیران، حبیب (1395). مقایسه نگارگری مکاتب تبریز دوم (صفوی) و مشهد (ابراهیم‌میرزا) با تاکید بر نگارههای شاهنامه تهماسبی و هفت‌اورنگ جامی، سومین کنگره بین‌المللی پژوهشهای کاربردی علوم انسانی اسلامی، گرگان.
شایسته‌فر؛ مهناز (1386). جایگاه مضمونی و زیباشناسی شعر در نگارههای خمسه شاه تهماسبی، مطالعات هنر اسلامی، شماره 7، 7-22.
شرو سیمپسون، ماریانا (1382). شعر و نقاشی ایرانی، حمایت از هنر ایران. شاهکارهای نقاشی از قرن دهم، مترجم: عبدالعلی براتی و فرزاد کیانی، مقدمه و ویرایش: آیدین آغداشلو. تهران: نسیم دانش.
شریف‌زاده، محمدرضا و تقدس نژاد، زهرا (1398). بررسی تطبیق داستان نگاره مجنون در میان ددان خمسه طهماسبی با نگاره پارچه مضبوط در موزه بوستون به شماره ثبت 2، براساس نظریه بینا متنیت، مطالعات هنر اسلامی، شماره 34،29-46.
شعبان پور، منیره (1382)، مکتب نگارگری هرات و هفت‌اورنگ، کتاب ماه هنر، شماره 63 و 64، 86-92.
شهنوازی، بهناز (1399). بررسی تطبیقی جلوه گوناگون خورشید بر اساس نجوم قدیم در اشعار نظامی و انعکاس آن در خمسه شاه تهماسبی، مطالعات هنر اسلامی،16(38)، 230-244.
شیخی، علیرضا، میرصانع، عاطفه سادات. (1398). مطالعه تطبیقی فرم سرپوش شاهانه در دوره‌های صفویه و قاجار، جلوه هنر، ش 11، 33-42.
قاضی زاده، خشایارو خزایی، محمد (1384). مقامات رنگ در هفت‌پیکر نظامی، مطالعات هنر اسلامی، سال 2، شماره 3، 7-24.
عظیمی نژاد، مریم؛ خواجه احمد عطاری، علیرضا؛ نجارپور جباری، صمد؛ تقوی نژاد، بهاره (1396). تحلیل ساختاری طرح‌های تذهیب در نگارههای هفت‌اورنگ ابراهیم میرزا، باغ نظر، 15 (69)، 3-50.
کورکیان، ای ام و سیکر، ژ پ (1377). باغهای خیال: هفت قرن مینیاتور ایران، ترجمه پرویز مرزبان. تهران: فرزان روز.
محبی، بهزاد. حسنخانی قوام، فریدون. امانی، مریم (1397). بررسی رابطه جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگارههای دوره صفویه. هنرهای صناعی اسلامی، شماره 1، 127-139.
مهدی زاده، علی رضا. (1394). مقایسه تطبیقی نگارۀ «معراج» در خمسه نظامی و فال‌نامه تهماسبی، جلوه هنر، ش 7، 5-16.
نصیری، محمد؛ افراسیاب پور، علی اکبر. احمدی، فریبا (1395). نماد عرفانی رنگ در هنر و معماری اسلامی، عرفان اسلامی، سال چهاردهم، شماره 56، 53-71.
هاشمی، غلامرضا؛ شیخی، علیرضا؛ دولت آبادی، فهیمه (1398). مطالعه تطبیقی تزئینات معماری در نگارههای شاهنامه بایسنقری و هفت‌اورنگ ابراهیم میرزا، مطالعات تطبیقی هنر، دوره 9، شماره 18، 51-70.
ReferencesAzhand, Y. (2005). Tabriz and Qazvin - Mashhad painting, Tehran: Farhangestan-E Honar (Text in Persian). Azhand, Y. (2016). Iranian Painting (Research in the History of Iranian Painting), Tehran: Samt (Text in Persian). Azimi Nejad, M., Khajeh, A., Najarpour, A., Taqvi Nejad, B. (2016). Structural analysis of gilding designs in Haft Orang paintings by Ebrahim Mirza, Bagh-e Nazar, 15 (69), 3-50. Ghazizadeh, K., Khazaei, M. (2005). Characteristic of Colors in Haft Peykar Nizami, Islamic Art Studies, Volume 2, Number 3, 7-24. (Text in Persian). Hajinejad, S. (2017). Analysis of Khamseh Nezami Tahmasebi paintings in the historical-artistic context of Safavid Tabriz School of Painting, 4th Conference on Literary Text Studies, Tehran. (Text in Persian). Hashemi, G., Sheikhi, A., Dolatabadi, F. (2018). Comparative study of architectural decorations in the Baysonghori Shahnameh and Ibrahim Mirza’ s Haft Awrang Paintings, Comparative Studies of Art, Volume 9, Number 18, 51-70. (Text in Persian). Hosseinzadeh, G.S., Munsi, S.M. (2016). Investigating the commonalities and differences between the fabrics of the Safavid and Ottoman eras, Nagareh, No. 41, 94-112. (Text in Persian). Hosseini, M. (2006). Haft Awrang (Jami according to the picture), Ketabmah Honar, 6-19. (Text in Persian). Hosseini Rad, A. (2008). Foundations of Visual Arts, Tehran: iran text school books. Itten, J. (2012). The Art of Color; the Subjective Experience and Objective Rationale of color. Tehran: yassavol. Jami, N. (1999), Masnavi Haft Awrang, Tehran: Miras Maktoob (Text in Persian). Jégou, L. (2013) Color Proportion of an Image, A tool by L. Jégou, Université de Toulouse-Le Mirail, Dépt. De Géographie, 2013-07, version 07/25/13 Kevorkian, A.M., Seeker, J. P. (1998). The Gardens of Desire: Seven Centuries of Persian Painting, (translated by P. Marzban). Tehran: Farzan Rooz. Mehdizadeh, A. (2014). Comparative comparison of "Meraj" diary in Khamseh Nezami and Tahmasebi's fortune-telling, jelve-y-honar, vol. 7, 5-16. (Text in Persian). Mohebbi, B., Hasankhani Ghavam, F., Amani, M. (2017). Investigating the relationship between social status and clothing color selection in Safavid period paintings, Islamic Industrial Arts, No. 1, 127-139. (Text in Persian). Nasiri, M., Afrasiabpour, A., Ahmadi, F. (2015). The Mystical Symbol of Color in Islamic Art and Architecture, Islamic Mysticism, No. 56, 53-71 (Text in Persian). Pakbaz, R. (2011). Iranian Painting: From Past till Today, Tehran: Zarin-o-Simin (Text in Persian). Pour AliKhan, H. (2001). The Mysterious World of Colors, Tehran: Hezareh (Text in Persian). Rahnavard, Z. (2014). History of Iranian Art in the Islamic Period: Painting, Tehran: Samat (Text in Persian). Reisi G.A., Shahbazi, S.H. (2016). Comparison of Tabriz (Safavid) and Mashhad (Ebrahim Mirza) School of Painting with emphasis on the paintings of Shahnameh, Tahmasebi and Jami’s Haft Awrang, 3rd International Congress of Applied Research in Islamic Humanities, Gorgan (Text in Persian). Shabanpour, M. (2003). Herat School of Painting and Haft Awrang, Ketabmah Honar, No. 63 and 64, 86-92 (Text in Persian). Shahnavazi, B. (2020). A Comparative Study of the Various Effects of the Sun Based on Ancient Astronomy in Nizami Poems and Its Reflection in Khamseh Shah Tahmasebi, Islamic Art Studies, 16 (38), 230-244 (Text in Persian). Sharifzadeh, M.R., Taqdasnejad, Z. (2019). A Comparative Study of Majnun Image Story Among Wild Beasts of Shah Tahmasp's Khamseh (Five Persian books) with Textile Image Recorded in Boston Museum, Registration number: 1928.2, based on Intertextuality Theory, Islamic Art Studies, No. 34, 29-46 (Text in Persian). Shayestehfar, M. (2007). Thematic position and aesthetics of poetry in Khamseh Shah Tahmasebi's paintings, Islamic Art Studies, No. 7, 7-22 (Text in Persian). Sheikhi, A., Mirsane, A. (2019). Comparative Study of the Form of Kings’ Cap in the Safavid and Qajar Eras, jelve-y-honar, Vol. 11, 33-42 (Text in Persian). Simpson, S.M. (2003). Persian Poetry, Painting and Patronage: Illustrations in a 10th-Century Masterpiece, (Translated by A. Barati and F. Kiani) Tehran: Nasim Danesh (Text in Persian). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 584 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 435 |
||