دانشگاه الزهرا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات25
تعداد شماره‌ها960
تعداد مقالات7,934
تعداد مشاهده مقاله13,423,513
تعداد دریافت فایل اصل مقاله9,541,613
عبداللهی پور, مهدی, شیرودی, مرتضی, عقیلی فرج, خلیل. (1401). چرایی مبنا بودن سیره تفهیم و تفاهم عقلا در تفسیر قرآن. جلوه هنر, 19(1), 189-218. doi: 10.22051/tqh.2021.35331.3156
مهدی عبداللهی پور; مرتضی شیرودی; خلیل عقیلی فرج. "چرایی مبنا بودن سیره تفهیم و تفاهم عقلا در تفسیر قرآن". جلوه هنر, 19, 1, 1401, 189-218. doi: 10.22051/tqh.2021.35331.3156
عبداللهی پور, مهدی, شیرودی, مرتضی, عقیلی فرج, خلیل. (1401). 'چرایی مبنا بودن سیره تفهیم و تفاهم عقلا در تفسیر قرآن', جلوه هنر, 19(1), pp. 189-218. doi: 10.22051/tqh.2021.35331.3156
عبداللهی پور, مهدی, شیرودی, مرتضی, عقیلی فرج, خلیل. چرایی مبنا بودن سیره تفهیم و تفاهم عقلا در تفسیر قرآن. جلوه هنر, 1401; 19(1): 189-218. doi: 10.22051/tqh.2021.35331.3156

چرایی مبنا بودن سیره تفهیم و تفاهم عقلا در تفسیر قرآن

تحقیقات علوم قرآن و حدیث
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 53، خرداد 1401، صفحه 189-218    اصل مقاله (703.93 K)
نوع مقاله: پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2021.35331.3156
نویسندگان
مهدی عبداللهی پور1؛ مرتضی شیرودی2؛ خلیل عقیلی فرج* 3
1استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران.
2دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران.
3دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران.
چکیده
سیره تفهیم و تفاهم عقلا به معنای روش و بنای عموم خردمندان در گفتگو، معاملات و روابط اجتماعى آنان، بدون در نظر گرفتن مذهب، زبان، محدوده جغرافیایی و... به شمار می رود. این پژوهش با استعانت از رهیافت درون دینی به همراه روش تحلیلی-منطقی، در پی بیان دلایل مبنا بودن این شیوه در نزول و فرایند تفسیر و فهم آیات وحی است. اثبات این موضوع، اهمیت بسزایی در شیوه فهم و تعیین مراد خداوند متعال از بیان آیات قرآن دارد. به همین منظور، پس از آشنایی با مفهوم بنای عقلا و تبیین تفاوت معنایی آن با مفاهیم مشابه مانند عرف و حکم عقلی، دلایل عقلی و نقلی جهت اثبات ادعا، بیان می گردد. نتایج این پژوهش می تواند ضمن تبیین مبانی و تأکید بر روش های صحیح تفسیر قرآن از شیوه های ناصواب، امکان ارزیابی دقیق تر مکاتب تفسیری را فراهم آورد. تأکید بر تعیّن معنا به طوری که باعث یکتایی معنا و یا محدودتر شدن دایره معانی محتمل الفاظ و عبارات قرآن گردد، دیگر نتیجه این پژوهش خواهد بود. هر روش تفسیر متن که به همه یا بخشی از سیره تفهیم و تفاهم عقلا پایبند نباشد در مقابل نظریه مختار خواهد بود، که می توان از تکثرگرایی بی ضابطه معنایی و خواننده محوری هرمنوتیک منظرگرا یا عدم توجه اخباریون به حجیت ظواهر آیات وحی نام برد. سرانجام پایبندی مفسر به بنای عقلا و نتایج حاصل از آن، می تواند باعث تزلزل بنیان های بسیاری از سؤالات و شبهات مربوط به شیوه قرائت و فهم متون دینی باشد.
کلیدواژه‌ها
مبانی تفسیر؛ سیره؛ تفهیم و تفاهم؛ عقلا؛ قرآن
عنوان مقاله [English]
Why Is the Wise’s Explaining and Understanding a Basis in Interpreting the Qur’an?
نویسندگان [English]
mahdi abdollahipour1؛ morteza shiroodi2؛ khalil aghili faraj3
1Assistant Professor and Faculty Member of University of Sciences and Teachings of the Holy Qur’an, Qom, Iran.
2Associate Professor and Lecturer in University of Sciences and Teachings of the Holy Qur’an, Qom, Iran.
3. PhD Candidate of Comparative Interpretation, University of Sciences and Teachings of the Holy Qur’an, Qom, Iran.
چکیده [English]
The way of the wise for explaining and understanding means their way in their conversations, transactions and social relations, regardless of religion, language, geographical area, etc. Using the intra-religious approach along with the analytical-logical method, this study seeks to explain the reasons for the basis of this method in the revelation and the process of understanding the verses of revelation. This issue is of great importance in the way of understanding and determining God’s intention to express the verses of the Qur’an. For this purpose, after getting acquainted with the concept of the construction of reason and its difference from similar concepts such as custom and rational judgment, rational and narrative reasons are stated to prove the claim. The results explain the basics of Qur’anic exegesis and emphasize its correct methods, permitting more accurate evaluation of interpretive schools. Emphasis on determining the meaning in a way that makes the meaning unique or narrows the range of possible meanings of the words and phrases of the Qur’an, is the other result of the research. Any method of interpreting the text that does not adhere to the rational structure is contrary to the autonomous theory, which may be called the unbridled semantic pluralism of landscape-oriented hermeneutics or the lack of attention of the narrators to the authority of the apparent verses of revelation. The commentator’s adherence to the construction of reason can shake the foundations of doubts related to the way of understanding religious texts.
کلیدواژه‌ها [English]
Fundamentals of Interpretation, Method, Explaining, Understanding, Wise Men, Interpretation of the Qur’an
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. آقایی بجستانی، مریم؛ روحانی مقدم، محمد؛ ترحمی، زهرا (1396ش). «بازپژوهی حجیت خبر واحد با استناد به سیره عقلا»، مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، شماره 50، صص 35-50.
  3. آیتی، سید محمدرضا؛ جهانخواه، علی (1390ش). «چیستی بنای عقلا»، مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، شماره 23، صص11- 37.
  4. ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی تا). التحریر والتنویر، بی جا: بی نا.
  5. ابن فارس، احمد (1404ق). معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب، بیروت: دار صادر.
  7. ایزدی فرد، علی اکبر؛ فرامرز قراملکی، احد (1387ش). «چالشهای نوین در بنای عقلا»، مجله مقالات و بررسی ها، شماره 95، صص 59-76.
  8. بابایی، علی اکبر (1390ش). مکاتب تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  9. بابایی، علی اکبر (1394ش). قواعد تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  10. بحرانی، سید هاشم (1416ق). البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة، تهران: بنیاد بعثت.
  11. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غررالحکم و دررالکلم، تحقیق سید مهدی رجایی، قم: دارالکتاب الاسلامی.
  12. ثقفی، ابراهیم بن محمد (1395ش). الغارات، تحقیق جلال الدین محدث، تهران: انجمن آثار ملی،ج2.
  13. جوادی آملی، عبدالله (1393ش). تفسیر تسنیم، قم: نشر اسراء.
  14. حرعاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
  15. حسکانی، عبیدالله بن عبدالله (1411ق). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق محمد باقر محمودی، تهران: مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة.
  16. حسینی زبیدی، محمد مرتضی (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق علی هلالی و علی سیری، بیروت: دارالفکر.
  17. حکیم، محمدتقی (1979م). الاصول العامة للفقه المقارن، بیروت: موسسه آل البیت.
  18. حویزی، عبد علی بن جمعه (1415ق). نورالثقلین، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، قم: اسماعیلیان.
  19. دعاس، احمدعبید؛ حمیدان، احمدمحمد؛ محمودالقاسم، اسماعیل (1425ق). اعراب القرآن الکریم، دمشق: دارالمنیر و دارالفارابى.
  20. دیلمی، حسن بن محمد (1412ق). ارشاد القلوب الی الصواب، قم: الشریف الرضی.
  21. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، دمشق:، دارالعلم.
  22. سبحانی تبریزی، جعفر (1396ش).آرشیو دروس خارج فقه آیت الله سبحانی 92-93، اصفهان: مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.
  23. سعیدی روشن، محمدباقر (1391ش). زبان قرآن و مسائل آن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  24. شازلی، سید بن قطب (1412ق). فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
  25. صدر، سی محمدباقر (1406ق). دروس فی علم الاصول، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
  26. صدر، سید محمد باقر (1431ق). دروس فی علم الاصول، تصحیح عبدالجواد ابراهیمی، قم: دارالعلم.
  27. صدر، سیدمحمدباقر (1401ق). المعالم الجدیدة فی الاصول، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  28. طباطبایی، سید محمد حسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  29. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  30. طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
  31. طریحی، فخرالدین (1375ش). مجمع البحرین، تهران: کتابفروشی مرتضوی.
  32. طوسی، محمد بن الحسن (1414ق). الامالی، قم،: دارالثقافة.
  33. علیدوست، ابوالقاسم (1385ش). فقه و عقل، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  34. عیاشی، محمد بن مسعود (1380ش). تفسیرالعیاشی، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: المطبعة العلمیة.
  35. فخلعی، محمد تقی (1389ش). «پژوهشی در چیستی سیره عقلا و نسبت آن با حکم عقل»، مجله مطالعات اسلامی فقه و اصول، شماره 84، صص97- 127.
  36. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین، قم: انتشارات هجرت.
  37. فضل الله، سید محمد حسین (1419ق). من وحی القرآن، بیروت: دار الملاک للطباعة و النشر.
  38. کاظمی، محمد علی (1404ق). فوائد الاصول، تقریرات اصولی محمد حسین نائینی، بی جا: موسسه النشر الاسلامی.
  39. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  40. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (1403ق). بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  41. مظفر، محمد رضا (1386ش). اصول فقه، ترجمه محسن غرویان و علی شیروانی، قم: دارالفکر.
  42. معرفت، محمد هادی (1429ق). التفسیر والمفسرون، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
  43. مغنیه، محمد جواد (1424ق). تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  44. مفید، محمد بن محمد (1413ق). الاختصاص، تحقیق علی اکبر غفاری و محمود محرمی زرندی، قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
  45. مکارم شیرازی، ناصر (1374ش). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  46. ملکی اصفهانی، مجتبی (1393ش). فرهنگ اصطلاحات اصول، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص).
  47. نجارزادگان، فتح الله (1390ش). بررسی تطبیقی مبانی تفسیر قرآن در دیدگاه فریقین، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  48. واعظی، احمد (1392ش). نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  49. ولایی، عیسی (1387ش). فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، تهران: نشر نی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,079
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 351


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب