پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,735 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,724,637 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,066,179 |
تحلیلی بر تاریخ‌نگاری محمدشفیع طهرانی در مرآت‌الصادقین | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 11، دوره 31، شماره 27، مرداد 1400، صفحه 261-285 اصل مقاله (445.68 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2021.34722.1491 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن نصیری اردلی1؛ منیژه صدری* 2؛ نزهت احمدی3؛ معصومه قره داغی1 | ||
| 1گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران. | ||
| 2گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران | ||
| 3دانشیار گروه تاریخ،دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| محمدشفیع طهرانی که ایرانی‌الاصل، اما متولد هندوستان است، کتاب مرآت‌الصادقین را از 1142هـ.ق تا 1159هـ.ق، در چهار بخش با هدف ارائۀ تاریخ تیموریان هند به نگارش در‌آورده که یک بخش آن جداگانه با عنوان نادرنامه و مرآت واردات در تاریخ افشاریه، به چاپ رسیده است. در این مقاله تلاش شد تا با روش توصیفی‌تحلیلی و با کمک منابع کتابخانه‌ای بیان شود که مرآت واردات و نادرنامه چگونه می‌تواند همان مرآت‌الصادقین باشد؛ دلایل تشابه و تفاوت شیوۀ تاریخ‌نگاری محمدشفیع با سنت تاریخ‌نگاری ایرانی چیست، چه مسائلی دخیل در انتخاب نوع روش تاریخ‌نویسی ایشان شده است. این پژوهش نشان می‌دهد هر دو اثر، به‌علت یکسان‌بودن روش نگارش و ارتباط موضوعی و اشارۀ طهرانی به نام کلی اثرش در هر دو نسخه که مصححان از آن غفلت کرده‌اند، همان یک بخش از اثر واحد با عنوان مرآت‌الصادقین است. علی‌رغم تداوم سنت تاریخ‌نگاری ایرانی در مرآت‌الصادقین و تا حدودی گرایش به تسامح و آزاداندیشی، دوری از ایران، آشنایی با ادب فارسی و تعامل با ادیبان ایرانی ساکن در هند، برخورداری از منابع ایرانی و تأثیرپذیری از آنها، داشتنِ منصب دبیری و در نظرگرفتن زمان و مکان خود در نقل روایات، تأثیرپذیری از فضای فکری هندوستان و داشتن باورهای صوفیانه و حاکم‌شدن این نوع نگرش در تفکر طهرانی، نوع جهت‌گیری وی را در روش تاریخ‌نویسی‌اش مشخص می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روش تاریخ‌نویسی؛ محمدشفیع طهرانی؛ مرآت‌الصادقین؛ مرآت واردات؛ نادرنامه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of the Historiography of Mohammad Shafi Tehrani in the Meraat al-Sadiqin | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Nasiri Ardali1؛ Manijhe Sadri2؛ Nozhat Ahmadi3؛ Masomeh Garadagi1 | ||
| 1Department of History, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, Iran. | ||
| 2Department of History, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Faculty of Literature, Department of History, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Mohammad Shafi Tehrani, Indian born from an Iranian origin, has written the book Meraat al-Sadiqin from 1729 to 1746, in four sections with the aim of presenting the history of the Timurids of India. A separate section of it, was published in the history of Afshari under the title of Nadernameh and Meraat E-Varedat. In this article, an attempt was made to express in a descriptive-analytical method, with the help of library resources to show how the Nadernameh and the Meraat E-Varedat can be the same as the Meraat al-Sadiqin. What are the reasons for the similarities and differences between Mohammad Shafi's historiography and the Iranian historiographical tradition? What issues were involved in choosing the type of historiography he used? This study shows that both works, due to the similarity of the writing method and thematic relationship and Tehrani reference to the general name of the work in both versions that have been neglected by the editors, is the same part of a single work entitled Meraat al-Sadeqin. Despite the continuation of the Iranian historiographical tradition in Merat al-Sadiqin and to some extent the tendency towards tolerance and open-mindedness, distance from Iran, familiarity with Persian literature and interaction with Iranian writers living in India, accessing to and influence from Iranian sources, his time and place in narrating history, being influenced by the Indian intellectual atmosphere and having Sufi beliefs and the prevalence of this kind of attitude in Tehrani’s thought determine the type of orientation in his method of historiography. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Historiographical Method, Mohammad Shafi Tehrani, Meraat Al-Sadeghin, Meraat E-Varedat, Nadernameh | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌بزاز اردبیلی، درویش توکلی‌بن‌اسماعیل (1376) صفوة‌‌الصفا، به‌کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: زریاب.
اته، هرمان (2536) تاریخ ادبیات فارسی، ترجمۀ رضازاده شفق، تهران: ترجمه و نشر کتاب.
احمدی، نزهت (1391) نهاد وقف در دورۀ صفوی، نشریۀ مطالعات تاریخ اسلام، تهران: دانشگاه الزهرا(س).
آرام، محمدباقر (1386) اندیشۀ تاریخ‌نگاری عصر صفوی، تهران: امیرکبیر.
ارشاد، فرهنگ (1379) مهاجرت تاریخی ایرانیان به هند، چاپ2، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
استرآبادی، میرزامهدی‌خان (1377) جهانگشای نادری، به‌اهتمام عبدالله انوار، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
اطهر، علی(1380) تاریخ‌نگاری در هند دورۀ اسلامی، جلد6، دانشنامۀ جهان اسلام.
الظفر، سیداحسن (1372) «بررسی بیانات شاه محمد شفیع وارد طهرانی دربارۀ برخی از گوشه‌های ناشناخته و مبهم زندگی میرزاعبدالقادر بیدل»، مجلۀ قند پارسی، پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارۀ6، صص158- 147.
بختاوران، محمد (1979) مرآت‌‌العالم(تاریخ اورنگ‌زیب) جلد1، لاهور: چاپ ساجده علوی
بریگل، یو.آ (1362) ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری، ترجمۀ یحیی آرین‌پور و دیگران، جلد2، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
بهار، محمدتقی (1381) سبک‌شناسی(تاریخ تطور نثر فارسی) جلد3، تهران: زوار.
جابری‌نسب، نرگس (1388) «مهاجرت ایرانیان به هند»، فصلنامۀ مطالعات شبه قارۀ هند در دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال1، شمارۀ1، صص56-25.
جمعی از نویسندگان (1381) تاریخ ایران دورۀ صفویان، ترجمۀ یعقوب آزند، تهران: امیرکبیر.
جهانگیر، نورالدین محمد(1359) جهانگیرنامه، به‌کوشش محمدهاشم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
چارلز، ریو (1996) فهرست نسخه‌های خطی فارسی در موزۀ بریتانیا، جلد3، اکسفورد.
حکمت، علی‌اصغر (1337) سرزمین هند (بررسی تاریخی، اجتماعی و سیاسی و ادبی هندوستان از ادوار باستانی تا عصر حاضر)، تهران: دانشگاه تهران.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1382) ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.
سبحانی، توفیق (1377) نگاهی به تاریخ ادب فارسی در هند، تهران: دبیرخانۀ شورای گسترش زبان و ادب فارسی.
شفیق، نرائن‌لچهمی (1977) تذکره شام غریبان، به‌کوشش محمداکبرالدین صدیقی، کراچی: انجمن ترقی اردو.
شیمل، آنه ماری (1386) در قلمروی خانان مغول، ترجمۀ فرامرز نجد سمیعی، تهران: امیرکبیر.
طهرانی، محمدشفیع (1369) تاریخ نادرشاهی، به‌اهتمام رضا شعبانی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
طهرانی، محمدشفیع (1383) مرآت واردات(تاریخ سقوط صفویان، پیامدهای آن و فرمانروایی ملک‌محمود سیستانی)، به‌تصحیح منصور صفت‌گل، تهران: میراث مکتوب.
عبدالغنی (1341) زندگی و آثار عبدالقادر بیدل، ترجمۀ محمدمهدی آصف، کابل.
کویین، شعله‌ای (1387) تاریخ‌نویسی در روزگار فرمانروایی شاه‌عباس صفوی (اندیشۀ گرته‌برداری و مشروعیت در متون تاریخی عهد صفویه)، ترجمۀ منصور صفت‌گل، تهران: دانشگاه تهران.
گاردنر، هلن (1365) هنر در گذر زمان، ترجمۀ محمدتقی فرامرزی، تهران:آگاه،
مستوفی، محمد‌محسن (1375) زبدةالتواریخ، تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار.
مروی، محمدکاظم (1374) عالم‌آرای نادری، به‌تصحیح محمدامین ریاحی، تهران: علمی.
نقوی، علیرضا (1343) تذکره‌نویسی فارسی در هند و پاکستان، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی علمی.
هندوشاه استرآبادی، محمد‌قاسم (1387) تاریخ فرشته، به‌تصحیح محمدرضا نصیری، جلد1، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
یکتایی، مجید (1350) نورپردازی در نقد شعر و سخن سنجی، تهران: وحید.
Tucker, ernest, E.2012, "Persian Historiography in the 18th and 19th century", in melvelli ch. (Eds) persian historiography (258-270), London:1. Btauris List of sources with English handwriting A group of authors (2002), History of Ṣafavid Iran, translated by Yaʻqoob Āžand, Tehrān, Amīr kabīr. ʻAbdol Ḡanī, (1962), Life and Works of ʻAbdol Qādīr Bīdel, Translated by Moḥammad Mehdī Aṣef, Kabul. Aḥmadī, Nozhat (2012), The Institution Endowment (Waqf) In Safavid Era, JOURNAL JOURNAL OF HISTORICAL STUDIES OF ISLAM, Tehrān, Al Zahra university. Al- ẓafar, Seyed Ḥasan (1993), A Study of Šāh Moḥammad Šafīʻī Vāred Tehrānī's Statements on Some Unknown and Ambiguous Corners in the Life of Mīrzā ʻAbdol Qādīr Bīdel, Journal of Persian Language and Literature (Qand-e Pārsī), Tehrān, Entešārāt-e Pažūhešgāh-e ʻOlūm-e Ensānī va Moṭāleʻāt-e Farhangī, No. 6 Ārām, Moḥamad Bāqer (2007), The Thought of Safavid Historiography, Tehrān, Amīrkabīr Ardebīlī, Ebn Bazāz (1998), Ṣafvat o Ṣafā, by Ḡolām Reżā Ṭabātabāʼī Maǰd, Tehrān, Zaryāb Aṭhar, ʻAlī (2001), Historiography in the Islamic period of India, Encyclopedia of the Islamic World, Vol. 4 Bahār, Moḥammad Taqī (2002), Sabkšenāsī (Tarīḵ-e Taṭavūr-e Naṯr-e Fārsī), Vol.3, Tehrān, Zavār. Baḵtāvarān, Moḥammad (1979), Merʻāt ol ʻAlam (Tārīḵ-e Oorang zīb), Vol.1, Lahoor, Sāǰedeh ʻAlavī publication Charls, Rio (1996), List of Persian manuscripts in the British Museum, Vol. 3, Oxford Eršād, Farhang (2000), Historical migration of Iranians to India, Tehrān, Pažūhešgāh-e ʻOlūm-e Ensānī va Moṭāleʻāt-e Farhangī, second edition Estar Ābādī, Mīrzā Mehdī ḵān (1998), ǰahāngošāye Nāderī, by Abdollah Anvar, Tehrān, Anǰoman-e Āṯār va Mafāḵer-e Farhangī Ethé, Herman (1978), History of Persian literature, Translated to Persian: Reżāzādeh šafaq, Tehrān, Tarǰame va Našr-e Ketāb. Gardner, Helen (1986), Gardner's art through the ages, Translated by Moḥammad Taqī Farāmarzī, Āgah, Tehrān. Ḥekmat, ʻAlī AṢḡar (1998), Land of India (Historical, social, political and literary study of India from ancient times to the present day), Tehrān, Tehrān University. Hendūšāh Astarābādī, Moḥammad Qāsem, (2008), History of the Angel, edited by Moḥammad Reżā NaṢīrī, Tehrān, Anǰoman-e Āṯār va Mafāḵer-e Mellī, Vol.1. ǰāberī Nasab, Narges (2009), Iranian Immigration To India, journal of subcontinent researches, first year, No.1. ǰahāngīr, Noor al-ddin Moḥamad (1980), ǰahāngīr Nāmeh, by Moḥamad Ḥāšem, Tehrān, Bonyād-e Farhang Iran. Marvī, Moḥammad Kāẓem, (1995), ʻĀlam Ārāy-e Nāderī, Edited by Moḥammad Amīn Rīyāhī, Tehrān, ʻElmī. Mostofī, Moḥammad Moḥsen, (1996), Zobdato al-Tawārīḵ, Tehrān, Bonyād-e Moqūfāt-e Maḥmoūd Afšār. Naqavī, ʻAlīreżā, (1964), Taẕkare Nevīsīy-e Fārsī dar Hend va Pakstan, Tehrān, Moʼasese Maṭbūʻātīye ʻElmī. Quinn, Sholeh Alysia, (2008), Historical writing during the reige of Shah Abbas: ideology, imitation, and Legitimacy in Safavid Chronicles, Translated by Manṣoūr Ṣefat Gol, Tehrān, University of Tehran. Šafīq, Naranlchemi (1977), Taẕkare Šām-e Ḡarībān, by Moḥammad Akbaruddīn Ṣeddīqi, Karačī, Anǰoman Taraqī-ye Ordū. Schimmel, Annemarie, (2007), Im Reich der Grossmoguln: Geschichte, Kunst, Kultur, Translated by Farāmarz Naǰd Samīʻī, Amīrkabīr, Tehrān. Sobhānī, Tofīq (1998), A look at the history of Persian literature in India, Tehrān, Dabīrḵān-e Šorā-ye Gostareš-e Zabān va Adab-e Fārsī. Storey, Charles Ambrose (1983), Persidskai a literature, bio- bibliograficheskii obzor, Translated by Yaḥyā Ārīyān poor et al, Vol.2, Tehrān, Moʻasese Moṭāleʻāt va Taḥqīqāt-e Farhangī. Tehrānī, Moḥammad Šafie, (1990), Tārīḵ-e Nāderšāhī, by Reżā Šaʻbānī, Tehrān, Moʼases Moṭāleʻāt va Taḥqīqāt-e Farhangī. Tehrānī, Moḥammad Šafie, (2004), Marātvardāt (date of the fall of the Safavids, its consequences and the rule of King Mahmoud Sistani), Edited by Manṣoūr Ṣefatgol, Tehrān, Mīrāṯ-e Maktūb. Yektāʼī, Maǰīd, (1971), Lighting in Poetry Criticism and Speech Survey, Tehrān, Vaḥīd. Zarīnkoob, ʻAbdol Ḥoseīn (2003), The value of Sofia heritage, Tehrān, Amīrkabīr. English Source Tucker, ernest, E.2012, "Persian Historiography in the 18th and 19th century", in melvelli ch. (Eds) persian historiography(258-270), London:1.BTauris | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 417 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 227 |
||