تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,356 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,749 |
واکاوی خوانش تصویری خورشید از گزارۀ عقل فعال و نورالانور در رساله های رمزی سهروردی | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 5، دوره 13، شماره 24، اردیبهشت 1400، صفحه 131-161 اصل مقاله (365.65 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2021.35795.2196 | ||
نویسندگان | ||
داود اسپرهم1؛ عباس علی وفایی1؛ احمدعلی حیدری2؛ مریم حق شناس* 3 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
3دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
تصاویر مرکزی یا کلاناستعارهها در مقام گزاره حاوی اندیشههای نابیاند که از تجربههای شخصی عارف نشأت میگیرند. ازاینرو، رمزگشایی و تبیین معانی ثانویۀ آنها جهانبینی عارف را بیش از پیش آشکار میکند. این تصاویر ایماژهایی معرفتیاند که هم در شکل تجلی سطحی و هم شهودی قابلیت بروز دارند. این جستار به بررسی پیوند خورشید از یک سو با مفاهیم فلسفی و اسطورهای (عقل فعال و نورالانوار) و از دگر سو با ایماژهایی چون سیمرغ، درخت، کیخسرو و پیر سعی دارد کارکرد تصویر خورشید را بهعنوان رمزی که با معنی به وحدت رسیده است، تبیین نماید. یکی از دستاوردهای این پژوهشِ توصیفی و تحلیلی، تجلی شهودیِ پدیدار خورشید است که اسباب تمایز داستانهای رمزی سهروردی را فراهم میکند؛ بهنحوی که سبب میشود خورشید سطوح زبانی را پشت سر نهد و به یک «معنیواره» یا ادراکی مفهومی تبدیل شود. دستاورد دیگر، درهم تنیدگی تصویر و معنا در نظام فکری و زبانی سهروردی است که بیانکنندۀ دو رهیافت محوری است: این تصاویرند که معنی را میسازند نه معانی تصاویر را. و دیگری، ایماژهای پدیداری هویت مشترکی را بین دریافت ذهنی و جسم برونی ایجاد میکنند. بنابراین چنین تصاویری علاوه بر گریزپذیری و غامض بودن، لغزان و نامشروط نیز هستند و برای معانی متعدد بهکار میروند. | ||
کلیدواژهها | ||
سهروردی؛ خورشید؛ تصویر؛ عقل فعال؛ سیمرغ | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An Analysis of Image-Reading of Sun from Propositions of Active Intellect and Light of All Lights in Suhrawardi’s Symbolic Treatises | ||
نویسندگان [English] | ||
Davoud Sparham1؛ AbbasAli Vafaei1؛ AhmadAli Heidari2؛ Maryam Haghshenas3 | ||
1Professor of Persian Language and Literature Department, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor of Philosophy Department, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran | ||
3Ph.D. in Persian Language and Literature, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Mega-metaphors or central images, as propositions, contain profound thoughts originated from the mystic's personal experiences. Hence, decoding and clarifying the secondary meanings of these mega-metaphors will help to have a closer look at the mystic's worldview. These epistemological images can be represented in both superficial and intuitive levels. The present study aims to explore the connection between sun and the philosophical and mythological concepts (Active Intellect and Light of the Lights), on the one hand, and some other images like Simurgh, tree, Keykhosro, and Pir (Wise Man), on the other hand, and to explicate the function of sun image as a symbol that has become unified with meaning. One of the findings of this descriptive-analytical research is that it is the intuitive representation of the sun phenomenon which makes Suhrawardi’s symbolic stories distinct. This makes the sun transcend the language levels and turn into a conceptual perception. This study also sheds light on the interconnection between image and meaning in Suhrawardi's intellectual and linguistic doctrine and presents two key findings: first, the images create meanings and not the other way round; second, phenomenal images create a mutual identity between the mental perception and the outside object. Therefore, in addition to being elusive and convoluted, such images are unconditional and ever changing, and are deployed for diverse meanings. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Suhrawardi, Sun, Image, Active Intellect, Simurgh | ||
مراجع | ||
منابع قرآن کریم ابراهیمیدینانی، غلامحسین (1379). شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی. چاپ پنجم. تهران: حکمت. ابنعربی، محمد بن علی (1392). فصوصالحکم.ترجمۀ محمدعلی و صمد موحد. چاپ ششم. تهران: کارنامه. امام، سید محمدکاظم (1353). فلسفه در ایران باستان و مبانی حکمت الاشراق: افکار و آثار و تاریخچۀ زندگانی سهروردی. تهران : بنیاد نیکوکاری نوریانی. پورنامداریان، تقی (1369). «سیمرغ و جبرئیل». جستارهای ادبی. شمارۀ نود و نود و یک. ص 473ـ 463. __________ (1386). رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی: تحلیلی از داستان های عرفانی ـ فلسفی ابنسینا و سهروردی. چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی. __________ (1394). عقل سرخ؛ شرح و تأویل داستانهای رمزی سهروردی. چاپ چهارم. تهران: سخن. خسروی، حسین (1388). «نگاهی به نماد خورشید در تمثیلات سهروردی». ادبیات عرفانی و اسطورهشناسی. شمارۀ 15. صص 106ـ 83. دومن، پل (1373). «تمثیل و نماد». ترجمۀ میترا رکنی. ارغنون. شمارۀ 2. صص 100ـ79.
سهروردی، شهابالدین یحیی (1357). حکمۀالاشراق. ترجمه و شرح سید جعفر سجادی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران. __________ (1380 و 1388). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. تصحیح و تحشیه سید حسین نصر. جلد دو و سه. چاپ چهارم. تهران: پژوهشگاه. ستاری، جلال (1386). مدخلی بر رمزشناسی عرفانی. تهران: مرکز. شفیعیکدکنی، محمدرضا (1392). زبان شعر در نثر صوفیه؛ درآمدی به سبکشناسی نگاه عرفانی. تهران: سخن. شوالیه، ژان و گربران، آلن (1385). فرهنگ نمادها (اساطیر، رویاها، رسوم، ایماء و اشاره، اشکال و قوالب، چهرهها، رنگها، اعداد). ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی. جلد اول، دوم، سوم و چهارم. تهران: جیجون. شهرستانی، حسن و عباس محمدی (1392). «بررسی قابلیتهای تصویری آثار رمزی شیخ اشراق سهروردی با رویکرد به داستان آواز پرجبرئیل». زیباییشناسی ادبی. شمارۀ 18. صص 13ـ1. طبری، محمدبن جریر (1356). ترجمۀ تفسیر طبری. جلد نهم. به اهتمام حبیب یغمایی. تهران: طوس. عامری، زهرا و مهین پناهی (1397). «بهشت و ملکوت در رسالات فارسی سهروردی». مطالعات ایرانی. شمارۀ 34. صص 183ـ167. کرتیس، وستا سرخوش (1376). اسطورههای ایرانی. ترجمۀ عباس مخبر. چاپ دوم. تهران: مرکز. مسکوب، شاهرخ (1394). سوگ سیاوش. چاپ هشتم. تهران: خوارزمی. معین، محمد (1378). «هورخش سهروردی؛ منتخبی از مقالات دربارۀ شیخ اشراق سهروردی». به کوشش حسن سیدعرب. تهران.کتابخانۀ ملی ایران (پیام). میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1382). کشفالاسرار و عدّۀالابرار. به سعی علیاصغر حکمت. جلد پنجم و نهم. تهران: امیرکبیر. نصر، حسین (1341). «هرمس و نوشتههای هرمسی در جهان اسلام». دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. شمارۀ 2. صص 140ـ 173. ______ (1386). سه حکیم مسلمان. ترجمۀ احمد آرام. چاپ ششم. تهران: امیرکبیر. نوربخش، سیما (1383). نور در حکمت سهروردی. تهران: هرمس. وارنر، رکس (1389). دانشنامۀ اساطیر جهان. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. چاپ چهارم. تهران: اسطوره. Cirlot , J.E.(1971). A Dictionary of Symbols. Translated from the Spanish by Jack Sage. Forward by Herbert Read. second edition. Routledge: London.
References Holy Quran Ameri, Z. & Panahi, M. (2018). Paradise and heavens in suhrawardi persian writings. Motaleat Irani. 33. 183-167. Curtis, V. S. (1997). Persian Myths. (A. Mokhber, Trans). (2th ed). Tehran: Markaz. Chevalier, J. & Gerberan, A. (2006). Dictionnarie Des Symboles. (Vol. 1,2,3,4). (S. Fazaeili, Trans). Jeihon. Duman, P. (1994). Allegory and symbol. (M. Rokni, Trans). Arghanon. 2. 100- 79.
Ebrahimi, Gh. (2000). Thought and Intuition in Suhrawardi Philosophy. (5th ed). Tehran: Hekat. Ebne-Arabi, M. (2013). Fosos_Al Hekam. (M. & S. Movahed, Trans). (6th ed). Tehran: Karnameh. Emam, S. M. K. (1974). Philosophie en Iran Ancient ET Principes de Hekatel Achragh. Tehran: Bonyad nikokari Noriyaei. Khosravi, H. (2009). Take a look at the symbol of the sun in Suhrawardi's allegories. Adabiyat Erfani v Ostoreshenasi. 15. 106-83. Meibodi, A. (2003). Kashf al Asrar v Odat al Abrar. (A. Hekmat, Ed). Tehran: A.Amirkabir. Meskob, Sh. (2015). Mourning Siavosh (8th ed). Tehran: Kharazmi. Moein, M. (1999). Hovarakh Sohrewardi. (H. Arab, Ed). Tehran: Ketabkhane Melli Iran. Nasr, H. (1962). Hermes and Hermes writings in the Islamic world. Daneshkade Adabiyat v Olom Ensani Daneshgah Tehran. 2. 173-140. Nasr, H. (2007). Three Muslim Wise. (A. Aram, Trans). (6th ed). Tehran: Amirkabir. Noorbakhsh, S. (2004). Light in Suhrawardi's wisdom. Tehran: Hermes. Pournadarian, T. (1990). Simoorgh and Gabriel. Jostarhaye Adabi, 91.473-463. Pournadarian, T (2007). Symbolism and Symbolic Stories (6th ed). Tehran: Elmi v Farhangi Pournadarian, T (2015). Aghle Sorkh (4th ed). Tehran: Sokhan. Satari, J. (2007). Introduction Au Symbolism Mystique. Tehran: Markaz Sohrewardi, Sh. (1978). Hekmat Eshragh. (j. Sajadi, Trans). (2th ed). Tehran: Tehran University. Sohrewardi, Sh (2001& 2009). Majmoeh Mosanefat Sheikhe Eshtagh. Vol. 2&3. (4th ed). Tehran: Pajoheshgah. ShafieiKadkani, M. (2013). The Language of Poetry in Sufi Prose. Tehran: Sokhan. Shahrestani, H. & A. Mohammadi, A. (2013). Investigating the visual capabilities of the symbolic works of Sheikh Ishraq Suhrawardi with an approach to the story of the song of Gabriel. Zibaeishenasi Adabi. 18. 13-11. Tabari, M. (1977). Translation of Tabari Interpretation. Vol. 9. (H. Yaghmaei, Ed). Tehran: Tous Warner, R. (2010). Encyclopedia of World Mythology. (A. Esmailpour, Trans). (4th ed). Tehran: Ostoreh. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 427 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 275 |