تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,480 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,833 |
بازتاب ابعاد اجتماعی مشروطه بر قالیهای تصویری دوره قاجار | ||
جلوه هنر | ||
مقاله 6، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 30، خرداد 1400، صفحه 68-79 اصل مقاله (1.82 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2020.33182.1562 | ||
نویسندگان | ||
عبداله میرزایی* 1؛ فرنوش رحمانی* 2 | ||
1استادیار گروه فرش، دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی ، تبریز، ایران(نویسنده مسئول). | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد فرش، دانشکده فرش ، دانشگاه هنر اسلامی ، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
در دوره قاجار، قالیهای تصویری بسیاری متاثر از شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آن دوره تولید شدند. در این بین، گروهی از قالیها متاثر از فضای سیاسی و اجتماعی دوران مشروطه تولید شدند که به نام قالیهای مشروطه شناخته میشوند. شکلگیری مطالبات آزادیخواهی در میان طبقه متوسط و کارگری جامعه با حمایت تجار و نخبگان فرهنگی و اجتماعی در دهههای پایانی عصر قاجار، منجر به وقوع انقلاب مشروطه گردید. مقارن با این سالها، تولید و تجارت قالی به مهمترین فعالیت اقتصادی ایران تبدیل گردید. به طوری که، بیش از نیمی از جمعیت کارگری کشور در تولید فرش فعالیت داشتند. از طرفی، با توجه به فعال بودن بخش قابل توجهی از عوامل تولید و تجارت قالی ایران در جریان انقلاب مشروطه، مساله اصلی پژوهش حاضر، چگونگی بازتاب ابعاد اجتماعی گفتمان مشروطهخواهی در قالیهای تصویری عصر قاجار میباشد. سوالات اصلی پژوهش، چگونگی و تنوع جغرافیایی بازتاب این رویداد در قالیهای تصویری دوره قاجار میباشد. بدین منظور با استفاده از منابع کتابخانهای، پنج نمونه از قالیهای بافته شده با مضامین مشروطهخواهی شناسایی شدند و به شیوه توصیفی تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند، ابعاد اجتماعی گفتمان مشروطهخواهی در قالیهای تصویری، با اکثریت قالیهای تبریز در دو قالب تصویر و نوشتار بازتاب یافتهاند. تنوع نمونهها و تحلیل محتوای آنها نشان داد گفتمان مشروطه در میان طبقات اجتماعی متوسط و کارگری گسترده شده بود. | ||
کلیدواژهها | ||
قالیهای تصویری؛ انقلاب مشروطه؛ عصر قاجار؛ تجار قالی؛ رویکرد بازتاب | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Reflection of the Social Dimensions of Constitutional Revolution on Qajar Pictorial Carpets | ||
نویسندگان [English] | ||
A. Mirzaee1؛ F. Rahmani2 | ||
1Assistant Professor, Carpet Department, Carpet Faculty, Islamic Art University, Tabriz, Iran (Corresponding Author) | ||
2M.A. Student of Carpet Design, Islamic Art University, Tabriz, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Abstract Hand-woven carpets are considered as one of the most prominent industrial and cultural arts in Iran. The design and role of these rugs are influenced by socio-cultural contexts and always have signs of society and culture of the producers. Among the different types of Iranian carpets, pictorial carpets are an important source of study for understanding the social and cultural contexts of producing societies. The texture of these carpets became popular with various subjects from the Qajar period, under the influence of fundamental changes in printing techniques and photographic technology and influenced by the social changes of that period. In the meantime, a group of pictorial carpets influenced by the social and political developments of the Constitutional Revolution were produced in the late Qajar eras, which in the contemporary history of Iranian carpets are referred to as constitutional carpets. Coinciding with the years of the Constitutional Revolution, carpet production and trade became the most important economic activity in Iran, and more than half of the country's working population was engaged in carpet production.Sociologists believe that works of art and culture, because they are produced, distributed and consumed in the social context and by human factors, therefore cannot be immune from the effects of social variables and the hidden and obvious traces of social changes can always be seen and studied in these works. Therefore, considering the activity of a significant part of the factors of production and trade of Iranian carpets during the Constitutional Revolution, the main issue of the present study is how to reflect the social dimensions of the constitutional discourse in Qajar era image carpets. The purpose of this study is first to emphasize the importance of studying pictorial carpets containing political and social themes as valid cultural documents in contemporary Iranian historical and social discourse and then to recognize the visual dimensions of the reflection of the constitutional movement in carpets and production geography this type of carpet. Accordingly, the main questions of the research are: a: How is the discourse of constitutionalism reflected in the pictorial carpets of this period? B: Which regions belong to the geography of the production of pictorial carpets with constitutionalist themes? For this purpose, using library resources, 5 samples of woven carpets with constitutionalist themes were identified and studied in a descriptive-analytical manner. The results showed that in the Qajar period, carpet weaving facilitated the gathering of the working masses, the promotion of modernist ideas, and the mobilization of forces for protest and revolutionary actions in terms of inclusive development among production-prone areas. On the other hand, the intertwining of politics with trade and art in the Qajar era and the special place of carpet production and export in the country's economy and employment had caused pictorial carpets with constitutionalist themes in other arts to be influenced by the social discourse of the constitutional era. The social dimensions of the constitutionalist discourse, including nationalism, libertarianism, justice, and progress, provided a strong social and cultural foundation that was reflected in the arts of the period, including an important group of pictorial carpets. The analysis of the samples showed that the reflection of the constitutionalist discourse in the carpets of the Qajar period is reflected in the form of visual, literary and symbolic signs. These signs are depicted in the visual dimension by referring directly to the images of freedom-loving heroes and elites and the texture of their image in the field of carpets, and in the literary dimension by reflecting constitutionalist ideals such as freedom and justice in the form of explicit written meanings. In the symbolic dimension, the reflection of these ideas has been done in the form of using the structure of composition and symbolic designs, including the structure of the altar and the symbolic design of the face. These cultural symbols and signs have contributed to the continuation of the discourse of libertarianism and modernism among the masses and the working masses and have created a symbolic and sometimes critical language towards the ruling class discourse. The study of pictorial samples of carpets and characters attached to them showed that the majority of carpets in the geography of the city of Tabriz and with images of characters and heroes active in the city have been produced in this city. Attention to the political and geographical position and the role of human factors in the revival and development of Iranian carpet weaving in the Qajar era showed that the social elites of this city in terms of having such characteristics sooner than other regions realized the country's backwardness and were prone to accept new ideas and dissent. At the same time, the support of Tabriz merchants, led by carpet merchants, provided the ground for the production of carpets with images of constitutionalists in this city. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Keywords: Pictorial carpets, Constitutional revolution, Qajar era, Carpet merchants, Reflection Approach | ||
مراجع | ||
منابع آزاد ارمکی، تقی و مبارکی، مهدی(1391). تبیین جامعه شـناختی علـل تحـول فرش ایران در دوره صفویه، جامعه شناسی هنر و ادبیات، دوره 4، شـماره 1، 73- 92. آهنی، لاله؛ وندشعاری، علی و یعقوب زاده، آزاده(1394). بررسی ادبیات غنایی در فرشهای تصویری دوره قاجار، مطالعه موردی داستانهای بهرام گور، جلوه هنر، شماره 14، 65-78. اشرف، احمد و بنوعزیزی، علی(1388). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی، چ. دوم، تهران: نیلوفر. الکساندر، ویکتوریا(1390). جامعه شناسی هنرها، ترجمه اعظم راودراد، چ. سوم، تهران: فرهنگستان هنر. ایمانی، الهه؛ طاووسی، محمود؛ چیت سازیان، امیرحسین و شیخ مهدی، علی(1394). گفتمان باستانگرایی در نقوش قالیهای تصویری دوره قاجار، گلجام، شماره 27، 23-38. بیگی، محمدحسن و جیریایی، مهدی(1397). بررسی نقش تجار و انجمنهای ایالتی سلطان آباد در دورة دوم انقلاب مشروطیت. پژوهش نامه تاریخی اقتصادی، سال هفتم، شماره 1، 1-20. ترکاشوند، نازبانو(1388). اثر هنری و رویکرد بازتاب در جامعه شناسی هنر، مطالعه موردی: نگاره بهرام گور در قصر، هنرهای زیبا، شماره 40، 25-35. تناولی، پرویز(1368). قالیچههایتصویریایران، تهران: سروش. حسنی، عطاءالله(1384). تفکر محافظه کارانه عصر ناصری، مجموعه مقالات مطالعات ایرانی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، 46-59. ژوله، تورج(1381). پژوهشی در فرش ایران. تهران: یساولی. ژوله، تورج(1384). شناختنمونههاییازفرشایران. تهران: شرکت سهامی فرش ایران. سجودی، فرزان و قاضیمرادی، بهناز(1391). تاثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری دوره قاجار، جامعهشناسیهنروادبیات، سال چهارم، شماره 1، 93-122. سرداری نیا، صمد(1370). مشاهیر آذربایجان، جلد 1، تبریز: ذوقی. سرسنگی، مجید(1392). در باره هنر و جامعه شناسی، مجموعه مقالات دومین همایش بررسی مسایل جامعه شناسی هنر ایران، به کوشش اعظم راودراد، تهران: شهر. شادرخ، سارا و رحمتی، هادی(1396). بازتاب وجوه عامیانه دوره قاجار در نقاشیهای بقاع متبرکه لاهیجان، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، شماره 27، 85- 106. شایستهفر، مهناز و صباغپور، طیبه(1390). بررسی قالیهای تصویری دوره قاجار(موجود در موزه فرش ایران)، باغ نظر، سال هشتم، شماره 18، 63-74. علیزاده بیرجندی، زهرا و ناصری، اکرم(1395). پیوندهای هنر و سیاست در عصر قاجار و پیامدهای آن، باغ نظر، شماره 42، 67-78. فتحی، نصرتالله(1352). زندگینامۀ شهید نیکنام ثقةالاسلام تبریزی، جلد 1، تهران: نیکوکاری. فرمان فرمایان، رکسانه(1389). جنگ و صلح در ایران دوره قاجارو پیامدهای آن در گذشته و اکنون، تهران: مرکز. فوران، جان(1371). مفهوم توسعه وابسته، کلید اقتصاد سیاسی ایران در عصر قاجار. ترجمه علی طائفی، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 59 و 60، 91-97. کاکاوند، سمانه(1399). مطالعه تطبیقی کتیبه قالی وقفی و منابع مکتوب درباری با محوریت شناخت شخصیت تقیخان درانی، حاکم کرمان در عصر زندیه(1209-1163هجری)، جلوه هنر،12، شماره 1، 43-52. کسروی، احمد(1355). تاریخ هیجده سالة آذربایجان، جلد1، تهران: امیرکبیر. کسروی، احمد(1357). تاریخ مشروطةایران، جلد 1 و2، تهران: امیرکبیر. کشاورز افشار، مهدی(1394). تکثیر مکانیکی اثر هنری در عصر قاجار و تاثیر آن بر فرش ایران، گلجام، شماره 27، 5-21. کمالوند، علی(۱۳۳۶). باسکرویل و انقلاب ایران، تهران: خرمی. نظری، علیاشرف(1386). هویت مدرن و ظهور گفتمان مشروطیت در ایران، مطالعات ملی، سال هشتم، شماره 4، 29- 54. وین، آنتونی(1397). سه شتران روانه به اسمیرنا، تاریخچه کمپانی شرق، ترجمه یدالله آقاعباسی و زهرا آقاعباسی، تهران: متن.
References
Azadarmaki, T.; Mobaraki, M. (2013). A Sociological Explanation of the Evolution of Iranian Carpet during Safavid Dynasty. Sociological Journal of Art and Literature, 4 (1), 73-92. (Text in Persian).
Ahani, l.; Vandshoari, A.; Yaghoubzadeh, A. (2015). The Study of Lyric Poetry in Qajar Pictorial Carpets (Case study: Stories of Bahram Gūr). Jelve-y Honar, 7(2), 65-78. doi: 10.22051/jjh.2016.2127 (Text in Persian).
Alexander, V. D. (2003). Sociology of the Arts. (A. Ravadrad, trans.). Tehran: Farhangestan e Honar (Text in Persian).
Alizade Birjandi, Z.; Naseri, A. (2016). The Links between Art and Politics during the Qajar Era and Its Consequences. Bagh-E Nazar. 13 (42), 67-78 (Text in Persian).Ashraf, A.; Banuazizi, A. (2009). Social Classes, State and Revolution in Iran (S. Torabi e Farsani. Trans.). Tehran: Niloofar (Text in Persian).
Beigi, M.; Jiryaei, M. (2018). Investigating The Role of Sultanabad State Merchants and Associations in the Second Period of the Constitutional Revolution. Social and Economic History Studies. 7 (1), 1-20 (Text in Persian).
Fathi, N. (1973). Biography of Niknam Martyr Seqat al-Islam e Tabrizi. (1st Vol). Tehran: Nikukari (Text in Persian). Farmanfarmaian, F. (2012). War and Peace in Qajar Persia: Implications Past and Present. Tehran: Markaz. (Text in Persian).
Foran, J. (1989). The Concept of Dependent Development as a Key to the Political Economy of Qajar Iran. (A. Tayefi. Trans.). Political & Economic Ettelaat. (59 &60), 91-97 (Text in Persian).
Fray, Janet. A. (1996). The Iranian Constitutional Revolution,1906-1911. New York: Columbia University Press.
Hasani, A. (2005). Conservative Thinking of the Naseri Era.in: A collection of essays on Iranian studies. Tehran: Islamic Culture and Relation Organization.
Imani, E.; Tavoosi, M.; Chitsaziyan, A.; Sheykh Mehdi, A. (2016). The Discourse of Archaism in Persian Pictorial Rugs During Qajar Era. Goljaam. 11 (28), 23-38. (Text in Persian).
Kakavand, S. (2020). Comparative Study of Endowment Carpet Inscriptions and Written Court Sources, with a Focus on Recognizing the Character of Taghi Khan Durrani, the Ruler of Kerman during Zandieh Era (1209-1163 AH). Jelve-y Honar. 12 (1), 43-52. DOI.10.22051/jjh.2019.27065.1424 (Text in Persian).
Kamalvand, A. (1984). Baskerville and the Iranian Revolution. Tehran: Khorami (Text in Persian).
Kasravi, A. (1978). Constitutional History of Iran. Tehran: Amirkabir (Text in Persian).
Kasravi, A. (1976). Eighteen-year history of Azerbaijan. Tehran: Amirkabir (Text in Persian).
Keshavarz Afshar, M. (2016). Mechanical Reproduction of a Work of Art in the Qajar Era and its Impact on Iranian Carpets. Goljaam. 11 (27), 5-21 (Text in Persian).
Nazari, A. (2007). Modern Identity and the Emergence of Constitutional Discourse in Iran. National Studies.8 (32), 29-54 (Text in Persian).
Sardari nia, S. (1991). Azerbaijani Celebrities. Tabriz: Zogi. (Text in Persian).
Sarsanghi, M. (2013). About Art and Sociology. In: A collection of essays on The Second Conference on Sociological Issues of Iranian Art. Tehran: Nashre Shahr.
Shad Rokh, S., Rahmati, H. (2017). Reflections of Different Aspects of Folk Arts of in the Paintings of Holy Shrines in Lahijan in the Qajar Period. The History Islamic Culture and Civilization. 27 (8), 85-106 (Text in Persian).
Shayestehfar, M., Sabaghpour, T. (2011). Pictorial Rugs of Qajar Period in the Carpet Museum of Iran. Bagh-E Nazar. 8 (18), 63-74 (Text in Persian).Sojoodi, F.; Ghazi Moradi, B. (2013). A Study on Constitutionalism Discourse and Visual Norms in Qajar Era. Sociological Journal of Art and Literature. 4 (1), 93-122 (Text in Persian).Spooner, B. (2011). Weavers and Dealers: the Authenticity of an Oriental Carpet. in:
The social life of Things: Commodities in Cultural Perspective. (A. Appadurai. ed). (9th ed). New York: Cambridge University Press.
Tarkashvand, N. (2009). Art Work and Reflective Approach in Sociology of Art, Honar-Ha-Ye-Ziba, 1 (40), 25-35 (Text in Persian).Tanavoli, P. (1989). Persian Pictorial Carpets. Tehran: Soroush (Text in Persian).
Zhoole, T. (2002). A Research on Iranian Carpet. Tehran: Yassavoli (Text in Persian).
Wynn, A. (2017). Three Camels to Smyrna: the Story of the Oriental Carpet Manufacturers Company.(Y. Agha Abbasi.; Zahra Agha Abbasi. Trans.). Tehran: Matn (Text in Persian).
Zhoole, T. (2005). Getting Acquainted with the Samples of Persian Carpets. Tehran: Iran Carpet Co (Text in Persian).URL1: https://adibcarpet.com/fa. (access date: 2020/06/10).
URL2:http://iranian.com/History/Aug98/Baskerville/index. /(access date: 2019/07/20).
URL3:https://hamiyan-co.com/mehreparse /میرزایی-که-در-کاشان-بافته-شد//(access date: 2019/07/25).
URL4:https://fa.wikipedia.org/wiki/میرزا_کوچک_خان_جنگلی//(access date: 2020/07/25).
URL5:https://fa.wikishia.net/view /علی_ثقةالاسلام_تبریزی. (access date: 2020/07/02).
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 863 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 600 |