تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,492,968 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,669 |
فتوحات گیتیستان نقد و تحلیل منظومهای نویافته از تاریخ شاه عباس اول | ||
تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
مقاله 1، دوره 30، شماره 25، شهریور 1399، صفحه 11-33 اصل مقاله (389.26 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2020.31896.1447 | ||
نویسندگان | ||
نزهت احمدی* 1؛ محسن محمدی فشارکی2 | ||
1دانشیار دانشکده ادبیات، گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار،دانشکده ادبیات، گروه ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران | ||
چکیده | ||
منظومۀ نویافتۀ «فتوحات گیتیستان» که تنها سه سال پیش از سقوط حکومت صفویه با تمرکز بر جنگهای نامدارترین پادشاه این دودمان سروده شده است، از جهتی در شمارِ حماسههای تاریخی قرار میگیرد، ازسویی نیز اطلاعات ارزندهای از تاریخ اجتماعی، فرهنگی، سیاسی در اختیار میگذارد. سرایندۀ این منظومه، سیداحمد، نوۀ خلیفه سلطان، نسب به شعبهای از خاندان مرعشیان مازندران میرساند که در زمان شاه تهماسب به اصفهان مهاجرت کرده بودند و طی حکومت صفویان دارای مناصب دولتی، بهویژه مناصب مذهبی بودهاند. اگرچه گاهی عقلگرایی و خردورزی در نوشتار او خودنمایی میکند، باز در نهایت، تسلیم اندیشۀ تقدیرگراست و قضا و قدر را عامل اصلی شکست و پیروزی میداند. شیوۀ بیان و انتخاب موضوعات گویای آن است که سراینده نگاهی نوستالژیک به دورۀ شاه عباس دارد. نشاندادن اهمیت این کتاب و نگاه متفاوت سرایندۀ آن، مهمترین چالش فکری نویسندگان است. در اینجا تلاش شده است مطالب کتاب نقد و تحلیل و نقاط ضعف و قوت آن نشان داده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
صفویه؛ شاه عباس؛ فتوحات گیتیستان؛ تاریخ منظوم؛ حماسۀ تاریخی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A New Found Versified History of Shah Abbas the Great | ||
نویسندگان [English] | ||
Nozhat Ahmadi1؛ Mohsen Mohammadi Fesharaki2 | ||
1Associate Professor, Faculty of Literature, Department of History, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
2Associate Professor, Faculty of Literature, Department of Persian Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The Fotuhat-i Gitisitan was composed in verse three years before the fall of the Safavid monarchy. A rich historical epic, its focus is on the battles of the most famous kings of the dynasty and provided valuable information in regards to the social, cultural and political history of the Safavid dynasty. The poet is the grandson of the famous grand vizier, Khalifah Sultan, who traces his lineage to a branch of the Mar'ashi family of Mazandaran. The family had immigrated to Isfahan during the reign of Shah Tahmasb and held different imperial positions during the Safavid period, especially in the clerical establishment. Despite the rationalism that marks the poet’s writing, fatalism colors his world-view where fate is understood to be the main cause for victory or defeat. His language and the selected topics of his composition reveal the poet's nostalgia for the glorious age of Shah Abbas I. The main intellectual challenge of the poet is to show the importance of his epic and the unique perspective of the poet. This article is a synopsis and analysis of the content of the Fotuhat-i Gitisitan and to outline what it has to offer to the historians of the Safavi world. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Safavids, Shah Abbas, Conquests of Gitistan, Poetic History, Historical Epic | ||
مراجع | ||
کتابشناخت افوشتهای نطنزی، محمودبنهدایتالله (1373) نقاوة الآثار فی ذکر الاخبار، تهران: علمی فرهنگی. ترکمان، اسکندربیگ ترکان(1382) تاریخ عالمآرای عباسی، زیر نظر و با تنظیم فهرستها و مقدمۀ ایرج افشار، تهران: امیرکبیر. ثواقب، جهانبخش (1387) منابع و مآخد تاریخ صفویه، شیراز: انتشارات میتراس. جنابدی، میرزا بیگ( 1378)روضـﺔ الصفویه، بهکوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: بنیاد موقوفات افشار. حسینی خلیفه، سیداحمد، [فتوحات گیتیستان]، نسخۀ خطی موجود در کتابخانۀ ملک، شمارۀ ثبت ۴۷۶۹، تاریخ کتابت 1132. خسروی، محمدعلی (1384) هفت وقفنامه، نمونههایی از یکصدوهفتاد سال وقفنامهنویسی در دورۀ صفوی، تهران: صائن. خوزانی صفاهانی، فضلیبیگ (2015) افضلالتواریخ، لندن: گیب. صفا، ذبیحالله (1369) حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر . متی، رودی(1393) ایران در بحران، زوال صفویه و سقوط اصفهان، ترجمۀ حسن افشاری، تهران: نشر مرکز. منجم یزدی، ملاجلاالدین (1398) تاریخ عباسی (روزنامۀ ملاجلال)، تصحیح مقصودعلی صادقی، تهران: نگارستان اندیشه. نصرآبادی، محمدطاهر (1378) تذکرۀ نصرآبادی، تصحیح محسن ناجی، تهران: اساطیر. وحید قزوینی، میرزامحمدطاهر (1383) تاریخ جهانآرای عباسی، مقدمه تصحیح و تعلیقات، سیدسعید میرمحمدصادق، زیرنظر دکتر احسان اشراقی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
List of sources with English handwriting Persian Sources
- Afvašta Naṭanẓī, Maḥmūd b. Hidāyatallāh (1373 Š.), Niqāvat al-āṯār fi Ẕikr al- Aḵbār, Tehran: ‘Elmī Farhangī.[In Pesian] - Ḥosyanī ḵalīfa, Sayyed Aḥmad (1132), Fotūḥāte Gītīsetān, Manuscript in Malik Library, No. 4769. [In Pesian] - Ĵanābadī, Mīrzā Bayg (1387 Š.), Roża al- Ṣafavīyya, edited by Ḡolām Reżā Ṭabāṭabāīī Maĵd, Tehran: Bonyād-e Moqūfāt-e Afšār. [In Pesian] - ḵosravī, Moḥammad ‘Alī (1384), Haft Vaqfnāma, Nimūnihāīī az Yikṣad va Haftād Sāl Vaqfnāma Nivisī dar Dora-ye Ṣafavī, Tehran: Ṣāen. [In Pesian] - ḵozānī Ṣafāhānī, Fażlī Bayg (2015), Afżal al-Tavārīḵ, London: Gibb. [In Pesian] - Monaĵim Yazdī, Molla Ĵalāl al-Din (1398Š.), Tārīḵ-e ‘Abbāsī (Rūznāma-ye Mollā Ĵalāl), edited by Maqṣūd ‘Alī Ṣādiqī, Tehran: Nigāristān-e Andīša. [In Pesian] - Naṣrābādī, Moḥammad Ṭāhir (1378 Š.), Taẕkara Naṣrābādī, edited by Moḥsin Nāĵī, Tehran: Asāṭīr. [In Pesian] - Ṣafā, Ẕabīḥallāh (1369 Š.), Ḥamāsasarāīī dar Īrān, Tehran: Amīr Kabīr. [In Pesian] - Ṯavāqib, Ĵahānbaḵš (1387 š.), Manābi’ va Maāḵiẕ-e Tārīḵ-e Ṣafavīyya, Shiraz: Entīšārāt-e Mītrās. [In Pesian] - Torkamān, Eskandar Bayg (1382 Š.), Tārīḵ-e ‘Alamārā-ye ‘Abbāsī, edited by Īraĵ Afšār, Tehran: Amīr Kabīr. [In Pesian] - Vahīd Qazvīnī, Mīrzā Moḥammad Ṭāhir (1383 Š.), Tārīḵ-e Ĵahānārā-ye ‘Abbāsī, edited by Sayyed Saīd Mīr Moḥammad Ṣādiq, Eḥsān Ešrāqī, Tehran: Pežūhišgāh-e ‘Olūm-e Ensānī va Moṭāli‘āt-e Farhangī. [In Pesian]
English Source - Matthee, Rudi (2011), Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan, I. B. Tauris.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 501 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 354 |