تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,492,209 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,459 |
تحلیل نشانههای مضمونی و تصویری در رباعیات خیام و نگارههای حسین بهزاد | ||
جلوه هنر | ||
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 28، آذر 1399، صفحه 25-38 اصل مقاله (648.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2020.30602.1495 | ||
نویسندگان | ||
زینب رجبی* 1؛ فهیمه زارع زاده2 | ||
1دانشجوی دکترای هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران، نویسنده مسئول. | ||
2استادیار گروه هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
روند پیوسته تحولات نگارگری، بیش از آن که در زمینه سبک و اسلوب مکاتب تصویری سدههای متمادی ایران اسلامی باشد، همواره، در ارتباط با ادبیات و بهرهمندی از مبانی زیباییشناسی و مضامین شعری آن قابل ملاحظه بوده است؛ همچون آثار حسین بهزاد که در موانست و همسخنی با رباعیات خیام آفریده شدهاند. لیکن، آنچه در این پیوند تاریخی، سابقه نداشته و سبب تمایز آثار بهزاد از سایر نگارهها شده، قرابت موضوعیشان با اندیشههای فلسفی خیام است. اندیشههای پرسشگرانهای که اگرچه اغلب با رویکردی خاص پیرامون جهان و انسان هستند، با اینحال، نگارگر آنها را چنان مصور کرده که گویی این آثار ضمن بیان احوال درونیاش، ترجمان مستقیم اشعار خیام نیز هستند. بر این اساس، پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانهای- الکترونیکی برآن است تا به شناختی جامع و درکی ژرف از نحوه بازنمود مضامین و معانی این رباعیات در آثار بهزاد دست یابد. چنانکه واکاوی نشانههای مضمونی و جوانب تاثیرگذاریشان بر نگارهها در قالب نشانههای تصویری سبب نقد صحیحتر و خوانش جذابتر هر دو متن شعری و دیداری خواهد شد. در این راستا، یافتههای پژوهش گواه آنند که بهزاد، نهتنها از نشانههای نمادینی همچون کوزه، کوزهگر، کارگاه کوزهگری، خاک و پیر راوی بهره برده است، بلکه از اصول و قواعد بصری رایج در نگارگری هم تبعیت کرده و با اجتناب از فضای خالی، کاربرد خطوط شکسته تند و تیره در قلمگیری و تضادهای رنگی یا مفهومی در پیشزمینه و پسزمینه، توانسته مضامین شعری خیام را صورتی بصری دهد و نگاه مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: خیام؛ حسین بهزاد؛ نگارگری؛ رباعیات؛ نشانه مضمونی؛ نشانه تصویری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analyzing the Thematic and Visual Signs in Khayyam’s Quatrains and Hossein Behzad’s Miniatures | ||
نویسندگان [English] | ||
Z. Rajabi1؛ F. Zarezadeh2 | ||
1PhD student in Islamic Art, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. (Corresponding Author). | ||
2Assistant Professor, Department of Islamic Art, Faculty of Arts, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Persian painting throughout its history, has always been influenced by Persian literature, and various magnificent works by the themes of epic, lyrical, mystical, moral, etc. In other words, Persian painting owes much of its ideal examples and allegorical themes to literature. The continuous development of Persian painting, rather than the style of visual painting schools in several centuries, has always been remarkable in its relationship with the literature and use of aesthetic basis and poetic themes. This trend continues till today, and contemporary artists are trying to create works that while having relation with literary tradition, reflect the problems of the contemporary world. In the dialogue with Khayyam's poetry, Hossein Behzad, a contemporary painter, seems to be the first person that illustrated Khayyam's quatrains. Due to the problems and sufferings he endured during his miserable life and the bitter events he faced, he felt closer to Khayyam's quatrains and portrayed the works of this poet in visual language. But what is unprecedented in these historical relations and distinguishes Behzad's works from other paintings is their subject-affinity with Khayyam's philosophical ideas. Despite Khayyam's questionable ideas that show specific approach to the world and human beings, the painter had nevertheless portrayed them in such a way that his works were direct interpretations of Khayyam's poems. What can be said about the necessity and importance of this study is that while Behzad referring to the past tradition of literary interaction with painting and showing his perception of literary ability in the visual structure of his paintings, the other artists of his period, separate from traditional literature due to social and cultural conditions of their time, prevalence of re-evaluated thought and the reflection of Western culture and art, in order to create the works in confrontation between tradition and modernity. For this reason, such a case study not only contributes to the visual deepening of the paintings, but also leads to an aesthetic understanding of the conceptual signs and poetic elements involved in those works. Therefore, this research raises the following question: by using which visual signs and in what way has Behzad been able to recreate the hidden thematic of Khayyam's poems by visual language? In order to answer the question of research, first it is tried to explain and interpret the themes and meanings that express the poet's philosophical thought and point of view. Then the visual and symbolic elements used by the painter in illustrating the poems have been analyzed, and finally the thematic signs of the quatrains and the visual signs of the paintings are compared in order to clarify how a literary text can be represented in visual text. Relying on the critique approach, this study tries to put together two literary and visual texts by discovering thematic and visual signs, and then analyzes the quality of representing Khayyam's quatrains in Behzad's paintings. Accordingly, the present study is a descriptive-analytical method based on credible electronic-librarian resources to understand about the quality of representing the themes and meanings of Khayyam's poems in Behzad's works. So investigating the thematic signs and their effects on the paintings in the form of visual signs will lead to a more accurate critic and attractive reading of both poetic and visual texts. The findings show that however that Khayyam's quatrains are philosophical and reflect existential issues such as astonishing of creation, looking for the mysteries of creation, attending to the unreliability of the world, viewing the world wisely, thinking about death and the enjoyment of life, Hossein Behzad has used two types of signs in his visual works in dialogue with Khayyam’s quatrains: 1. Thematic and symbolic signs that illustrate in the paintings in the form of pottery, potter, pottery workshop, soil, water and greenery, old narrator, genius elders, kings, birds, trees, earth mounds Candles, colorful costumes, angels and tormentors, as well as colors such as blue, red, green, black and brown in their special meaning. 2. Visual signs with special visual representations such as point rhythm, color contrast or the dominance of one color on the space, different narration in the background and background in relation to each other in one work and creating different sensual states in faces and figures. The sum of these signs has led the painter to have tremendous innovations and make possible understanding of the themes and concepts of Khayyam's quatrains in his paintings. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Keywords: Khayyam, Hossein Behzad, Miniature, Quatrains, Thematic Sign, Visual Sign | ||
مراجع | ||
قرآن کریم(1390). ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: به نشر. ابیطالب، علی(ع)(1391). نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، تهران: رسالت یعقوبی. اسفندیاری، حسینعلی(1348). رباعیات حکیم عمر خیام. تهران: اسفندیاری. اسفندیاری، حسینعلی(1353). نخستین دیدار با بهزاد، خاطرات وحید، شماره 35، 43-47. باقریزاد، داوود و کزّازی، میرجلالالدین(1393). گرامیداشت دم(غنیمت فرصت) در اندیشه خیام با نگاه تطبیقی با مولوی، عرفانیات در ادب فارسی، دوره 5، شماره18، 11-26. جعفری، محمدتقی(1372). تحلیل شخصیت خیام، چ. سوم، تهران: موسسه کیهان. حقیقت، مهشید(1395). سیر تحول آثار حسین بهزاد پس از مواجهه با هنر کلاسیک غرب، تهران: دانشگاه سوره. خرمشاهی، بهاءالدین(1378). رباعیات خیام، با تصحیح و مقدمه و حواشی محمد علی فروغی و قاسم غنی، چ. دوم، تهران: ناهید. خیام، عمر(1354). رباعیات خیام، به تصحیح محمد علی فروغی، تهران: امیرکبیر. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا(1377). عمر خیام نیشابوری، تهران: طرح نو. رجبی، زینب و قاضیزاده، خشایار(1397). تحلیل جامعهشناختی بازتاب تحولات اجتماعی در آثار نگارگری حسین بهزاد، مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دوره 19، شماره 43، 195-227. رحمدل، غلامرضا(1386). مقایسه اغتنام فرصت در اندیشههای حافظ و خیام، ادبپژوهی، دوره 1، شماره 2، 117 -141. رزاق زاده، هادی(1391). بررسی آثار و جایگاه استاد حسین بهزاد در نگارگری معاصر ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. فاضلی، مهبود(1387). نظام فکری خیام، پژوهشهای ادبی، دوره 5، شماره 20، 61 -89. فیضی، کریم(1391). هستی و مستی، چ. چهارم، تهران: اطلاعات. ﻣﺤﻤﺪﺯﺍﺩﻩ، ﻣﺤﻤﺪﺟﻌﻔﺮ(1384). «از منزل کفر تا به دین(سیری در نمونههای تاثیر قرآن و حدیث در شعر خیام)، شعر، دوره 12، شماره 45، 62- 65. ﻣﺤﻤﺪی وکیل، مینا(1388). نقد معناشناختی در مطالعه تطبیقی ادبیات و نقاشی با تکیه بر داستان لیلی و مجنون، جلوه هنر، شماره 2، 25- 38. مسبوق، سیدمهدی؛ نظریمنظم، هادی و فرزبود، حدیثه(1391). خوشباشی و دمغنیمتشمری در اندیشههای خیام نیشابوری و طرفهبنعبد، متنشناسی ادب فارسی، دوره 4، شماره 1(پیاپی 13)، 147-162. معینالدینی، ﻣﺤﻤﺪ و عصار کاشانی، الهام(1392). سیر تحول زیباییشناسی طبیعت در تکنگارههای مکتب اصفهان، جلوه هنر، دوره 5، شماره 1، 77- 90. میربها، ابوالفضل(1350). شرح احوال استاد حسین بهزاد، تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر. ناصریپور، محمد(1383). آفرین بر قلمت ای بهزاد. چ. دوم. تهران: سروش. هدایت، صادق(1356). ترانههای خیام، تهران: جاویدان. یاحقی، محمدجعفر و براتی، محمدرضا(1385). بوطیقای مرگ در شعر سنایی و خیام، نامه انجمن، دوره 6، شماره 21، 25-50. References: The Holy Quran, (2011). Translated by Seyyed Hashem Rasooli Mahallati, Tehran: Beh Nashr. Ali Ibn Abi Talib, (2012). Nahj al-Balaghah, Translated by Mohammad Dashti, Tehran: Resalat Yaghoubi (Text in Persian). Bagherizadeh, D. & Kazzazi J. (2014). Commemoration of Twinkle (Seizing an Apportunity) in Khayyam’s Intellection with a Comparative Glance at Mowlavi, Erfaniat Dar Adab Farsi, 18(5), 11-26 (Text in Persian). Esfandiari, H. A. (1975). The First Meeting with Behzad, Khaterate Vahid, 35, 43-47 (Text in Persian). Esfandiari, H. A. (1969). The Rubaiyat of Omar Khayyam, Tehran: Esfandiari (Text in Persian). Feizi, K. (2013). Existance & Intoxication. Tehran: Etela’at (Text in Persian). Fazeli, M. (2008). Khayyam's Intellectual System, Literary Research, 5(20), 61-89 (Text in Persian). Haghighat, M. (2016). The Evolution of Hossein Behzad's Artworks after Facing the Classical Art of the West, Tehran: Sooreh University (Text in Persian). Hedayat, S. (1977). Khayyam Poems, Tehran: Javidan (Text in Persian). Ja'fari, M. T. (1994). Khayyam's Personality Analysis. Tehran: Kayhan Institute (Text in Persian). Khayyam, O. (1975). Khayyam's Quatrains, Edited by Mohammad Ali Foroughi, Tehran: Amir Kabir (Text in Persian). Khorramshahi, B. (2000). Khayyam's Quatrains, with Correction and Introduction by Mohammad Ali Foroughi and Qassem Ghani, (2nd ed.), Tehran: Venus (Text in Persian). Masboogh, M., Nazari Monazzam, H. & Farzabood, H. (2012).Being Happy and Carpe Diem in Khayyam’s and Tarafeh's Thoughts, Textual Criticism of Persian Literature, 4(1), 147-162 (Text in Persian). Mirbaha, A. (1971). Description of Master Hossein Behzad. (1st ed.), Tehran: Ministry of Culture and Arts (Text in Persian). Mohamadi Vakil, M. (2009). Semantic Criticism in a Comparative Study of Literature and Painting Based on the Lily and Madonna Story, Glory of Art (Jelve-y-Honar) Alzahra Scientific Quarterly Journal, 2, 25-38 (Text in Persian). Mohammadzadeh, M. J. (2006). From the House of Unbelief to Religion (A Survey on the Examples of the Influence of the Qur'an and Hadith on Khayyam's Poetry, She’r. 45, 62-65 (Text in Persian). Mo'in al-Dini, M. & Assar Kashani, E. (2015). The Aesthetic Evolution of Nature in Isfahan School Monographs. Glory of Art (Jelve-y-Honar) Alzahra Scientific Quarterly Journal, 9, 77-90 (Text in Persian). Naseripoor, M. (2004). Praised Be Your Brush, Behzad, (2nd ed.). Tehran: Soroush (Text in Persian). Rahmdel, Gh. (2007). Carpe Diem in the Poertry of Hafiz & Khayyam, Adab Pazhuhi, 1(2), 117-141 (Text in Persian). Rajabi, Z. & Ghazizadeh, Kh. (2019). Sociological Analysis of the Reflection of Social Evolutions in the Artworks of Hussein Behzad, Culture-Communication Studies, 19(43), 195-227 (Text in Persian). Razaghzadeh, H. (2013). Studing the Works of Hossein Behzad and His Status in contemporary Persian Painting, Tehran: Tarbiat Modares University (Text in Persian). Yahaghi, M. J. & Barati, M. R. (2006). Death in the Sanaie & Khayyam’s Poems, Nameh Anjoman, 6(21), 25-50 (Text in Persian). Zakavati Qaragezloo, A. (1998). Omar Khayyam Neyshabouri, Tehran: Tarhe No (Text in Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 614 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434 |