پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 7,934 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,425,790 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,544,712 |
بررسی علل بیان‌ناپذیری تجربه‌های عرفانی در مثنوی‌های عطّار(الهی‌نامه، منطق‌الطّیر، مصیبت‌نامه) | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 22، شهریور 1399، صفحه 59-83 اصل مقاله (614.33 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2020.32116.2000 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم مرادی* 1؛ ابراهیم رحیمی زنگنه2 | ||
| 1کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| ناتوانی واژه در بیان تجربه‌های عرفانی را بیان‌ناپذیری می‌نامند. دارندگان تجربة عرفانی آگاهی عرفانیِ خود را فراتر از حد فهم و تقریر می‌دانند. آنها بر این باورند که در این تجربة استعلایی، نوعی آگاهی از حقیقت و ادراک امور به عارف دست می‌دهد که حریمی ماوراء عقل دارد و به قالبِ بیان در نمی‌آید. در نزد عارفان، همواره بیانِ حقایق و مفاهیم عرفانی با موانعی همراه است که زبان را از شرحِ این احوال ناتوان می‌سازد. موانعِ موضوع، متکلم، کلام و مستمع از بارزترین این موانع است که سبب بیان‌ناپذیری حقایق بلند عرفانی می‌شود. عطّار نیشابوری نیز مانند دیگر عرفا در آثار خود به صورت‌های مختلف بیان‌ناپذیری تجربه‌های عرفانی را تبیین کرده و عملاً ناتوانی زبان را در بیان حقایق عرفانی نشان داده است. مسئلة پژوهش حاضر واکاوی علل بیان‌ناپذیری تجارب عرفانی برای تبیین این موضوع است که زبان در بیان ناگفته‌های عرفانی چه مشکلی دارد که عرفا را در بیان این مدرکات درونی ناتوان می‌سازد. همچنین بازتاب و بسامد این موضوع بنیادی عرفانی در آثار عطّار نیشابوری چگونه است؟ در این جستار به روش توصیفی- تحلیلی این موانع و بازتابِ آنها در سه منظومة الهی‌نامه، مصیبت‌نامه و منطق‌الطّیر عطّار نیشابوری مورد بررسی قرار گرفته است. هر یک از این موانع با بسامدهای متفاوت مورد توجه عطّار بوده و مانعِ موضوع و متکلّم بیش از موانع دیگر در بیان حقایق و رموز الهی در زبان عطّار مشهود است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجربه‌های عرفانی؛ بیان‌ناپذیری؛ عطّار نیشابوری؛ الهی‌نامه؛ مصیبت‌نامه؛ منطق‌الطّیر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Studying the Inexpressibility Obstacles of Mystical Experiences in Masnavies by Attar (Ilahi-Nama, Mantiq al-Tair, Mosibat-Nama) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Moradi1؛ Ebrahim Rahimi Zangene2 | ||
| 1M.A of Razi University | ||
| 2Assistant Professor Razi University | ||
| چکیده [English] | ||
| The incapability of vocabularies in expressing mystical experiences is called inexpressibility. Those with mystical experiences consider their mystical awareness outside the extent of understanding and description. In fact, they believe a mystic can reach a kind of awareness and perception which is beyond common wisdom and hence cannot be expressed. In his mystical experience, the mystic looks at an aspect of truth which is far beyond the ordinary conceptual frameworks of experiences. This aspect of experience has neither been imagined nor could be imagined. In other words, language and words fail to express such experiences. Inexpressibility is considered one of the integral elements of mystic experiences. For mystics, expressing mystical facts and concepts has constantly been difficult and has hindered them from expressing the spiritual states. The chief obstacles include subject, interlocutors, speech, and listeners which lead to inexpressibility of sublime mystical facts. The mystic’s astonishment makes him encounter the obstacles of fathoming abstract subject matters; expressing the grandeur and complexity of the truths; and sharing them with others. Sometimes, the interlocutor is the obstacle. This occurs when those engrossed in mystical truths, at the time of the appearance and disclosure of the truth, are overcome by senses of divine drunkenness and lose their ability to express the mystical truths. The mystic loses his patience and continence in this state of unconsciousness and transcends the spatial and temporal realm. Accordingly, he loses the control over his language and fails to express the mystical experiences. Sometimes the experiencer due to reaching subsistence after passing away or awareness after abolition is able to express his mystical experiences; however, limitations inherent in the world of language and vocabulary stop him. Vocabularies have been defined to describe concrete and mundane perceptions related to human’s sphere of knowledge; nonetheless, mystical experiences appear in revelation which is outside the realm of science and intellect. Therefore, it is not logical to expect the words to be able to express the issues outside this realm. Accordingly, they make the mystic face obstacles expressing the truth. The other obstacle is the listener. It occurs when the speaker is able to express the surface or a layer of the issue; however, the listener is not sufficiently competent to fathom and appreciate the message. The authors have classified the reasons for inexpressibility of mystical experiences as the following: The grandeur of mystical experience issue; The inability of the interlocutor to express mystical experiences; explained through theory of emotions; The incapability of vocabularies and speech in explaining the nature of mystical language and hence transmutation of speech during the experience; Listener obstacle to receive the message; explained through theory of spiritual blindness and keeping mystical secrets from outsiders. Like other mystics, Farid-e-Din Attar Neyshabouri has explicated different forms of inexpressibility of mystical experiences in his works while acknowledging his inability to express the mystical truths. The current study aims to discover the reasons for inexpressibility of mystical experiences. In other words, we attempt to display the inherent weakness of language which makes mystics unable to express their mystical experiences while fathoming them. Besides, we intend to study the reflection and frequency of this basic mystical issue in the works of Neyshabouri. The present study, which is a descriptive-analytical one, has analyzed three collections including Ilahi-Nama, Mantiq al-Tair,and Mosibat-Nameh. The number of verses representing the mentioned obstacles, as referred to by Attar in these three collections, is as follows: In Ilahi-Nama, there exist 6511 verses in which 86 represent the issues, 80 represent speakers, 17 represent the speech and 52 represent listeners. In Mantiq al-Tair, there totally exist 4600 verses in which 195 represent the issues, 327 represent the interlocutors, 6 represent the speech and 52 represent the listeners. In Mosibat-Nameh,there totally exist 7593 verses in which 155 represent the issues, 133 represent interlocutors, 25 represent speech and 123 represent listeners. The findings reveal that issues and interlocutors have higher frequencies than speech and listeners. The content of Attar poems considering the aforesaid obstacles demonstrates that understanding the greatness of God’s knowledge (the issue obstacle), self-absence, and lack of knowledge or ignorance about the reality of intuition (interlocutor obstacle) are the chiefs obstacles that make the profound mystical thoughts inexpressible. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mystic, Mystic experiences, Attar Neyshabouri, Elahi Nameh, Manteqtair, Mosibatnameh | ||
| مراجع | ||
|
ابن خلدون، عبدالرحمان. (۱۳۶۹). مقدمۀ ابن خلدون. ترجمة پروین گنابادی. چاپ 7. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. استیس، والتر ترنس. (۱۳۸۴). عرفان و فلسفه. ترجمة بهاءالدین خرمشاهی. چاپ 6. تهران: انتشارات سروش. اسماعیلی، مسعود. (1390). «مفهوم‌شناسی مسئلۀ بیان‌ناپذیری عرفان». حکمت عرفانی. سال 1. شمارۀ 1. صص119- 132. بحرانی، اشکان. (1389). آیینه‌های نیستی. تهران: انتشارات نشر علم. برومند سعید، جواد. (1370). زبان تصوّف. تهران: انتشارات پاژنگ. پراودفوت، وین. (1393). تجربۀ دینی. ترجمۀ عباس یزدانی. قم: انتشارات کتاب طه (مؤسسۀ فرهنگی طه). جیمز، ویلیام. (1367). دین و روان. ترجمۀ مهدی قائنی. چاپ 2. قم: دارالفکر. ـــــــــــ (۱۳۹۱). تنوع تجربة دینی. ترجمة حسین کیانی. چاپ 1. تهران: انتشارات حکمت. حافظ شیرازی، خواجه شمس‌الدین محمد. (۱۳۸۵). دیوان حافظ. به اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: انتشارات زوار. رحیمی زنگنه، ابراهیم. (۱۳۹۳). «بیان‌ناپذیری تجربه‌های عرفانی از نگاه مولوی». پژوهشنامة نقد ادبی و بلاغت. سال3. شمارۀ1. صص 17-29. رضادوست، علی‌اکبر. (1394). «متناقض‌نمای «ناطق اَخرس» مولانا و تأثیر هرمنوتیکی آن بر کثرت آفرینندگی». ادب پژوهی. شمارۀ 32. صص 97 - 125. رضایی، مرتضی. (1396). «مروری بر بیان‌ناپذیری تجارب عرفانی». معرفت فلسفی. سال 15. شمارۀ 2. پیاپی 58. صص 105 تا 122. زرین‌کوب، عبدالحسین. (۱۳۸۷). سرّ نی. چاپ 7. تهران: انتشارات علمی. سلطانی، منظر و سعید پورعظیمی. (1393). «بیان‌ناپذیری تجربۀ عرفانی با نظر به آرای مولانا در باب صورت و معنا». فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. سال 10. شمارۀ 34. صص 131- 159. سلیمانیان، حمیدرضا. (1387). «بررسی برخی خصایص تجربۀ عرفانی در نسبت با زبان». فصلنامۀ تخصصی ادبیات فارسی. شمارۀ 18. صص 153 - 173. شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1392). زبان شعر در نثر صوفیه. درآمدی به سبک‌شناسی نگاه عرفانی. چاپ 4. تهران: انتشارات سخن. شیروانی، علی. (1381). مبانی نظری تجربۀ دینی. چاپ 1. قم: بوستان کتاب. ضرابی‌ها، محمدابراهیم. (1384). زبان عرفان. چاپ1. تهران: انتشارات بینادل. عطّار نیشابوری، فریدالدین. (۱۳۸۸). الهی‌نامه. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ 5. تهران: انتشارات سخن. ـــــــــــــــــــ (۱۳۸۸). مصیبت‌نامه. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. ویرایش 2. چاپ 4. تهران: انتشارات سخن. ـــــــــــــــــــ (۱۳۸۸). منطق‌الطّیر. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ 7. تهران: انتشارات سخن. فعالی، محمد تقی. (1379). تجربۀ دینی و مکاشفۀ عرفانی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. فلاح رفیع، علی. (1388). «کاربرد زبان در ساحت عرفان». پژوهشنامۀ اخلاق. سال دوم، شمارۀ 5. صص 115- 138. فولادی، علیرضا. (۱۳۸۹). زبان عرفان. چاپ 3. تهران: انتشارات سخن با همکاری انتشارات فراگفت قم. کاکایی، قاسم و اشکان بحرانی (1388). «کارکردهای الهیاتی سکوت در آثار مولانا». دوفصلنامۀ فلسفه و کلام اسلامی. دورۀ 42. شمارۀ 1. صص 129-150. مستملی بخاری، اسماعیل.(۱۳۶۳). شرح التعرف لمذهب التصوف. تصحیح محمد روشن. تهران: نشر اساطیر. هجویرى، ابوالحسن‌على. (۱۳۷۵). کشف المحجوب. تصحیح و- ژوکوفسکی/ والنتین آلکسی یریچ. چاپ 4. تهران: نشر طهورى. همدانی، عین‌القضات. (۱۳۴۱). تمهیدات. تصحیح عفیف عسیران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. یثربی، سیدیحیی. (۱۳۸۲). فلسفة عرفان. قم: انتشارات بوستان کتاب. References - Attar Neyshabouri, F. )2009(. Manteghotteir [Conference of birds]. ] (M. R. Shafiee Kadkani, Ed.) (7th ed). Sokhan. - Attar Neyshabouri, F. (2009(. Moṣibat-nama [Book of affliction] (M. R. Shafiee Kadkani, Ed.) (2nd ed.). Sokhan. - Attar Neyshabouri, F. )2009(. Ilahi-nama [Book of God](M. R. Shafiee Kadkani, Ed.) (5th ed.). Sokhan. - Bohrani, A. (2010). Ayenehhaye nisti [The mirrors of nothingness]. Nashre Elm. - Boroumand Saeid, J. (1991). Zabane tasavof [Sufism language]. Pazhang. - Esmaeili, M. (2011). Understanding the concept of mysticism inexpressibility. Mystical Wisdom (Hekmat Erfan), 1 (1), 119-132. - Fa’ali, M. T. (2000). Tajrobe dini va mokashefeh erfani [Religious experience and spiritual contemplation]. The Institute of Culture and Islamic Thought. - Fallah Rafi, A. (2009). Application of language in the field of mysticism. Research Quarterly in Islamic Ethics, 2 (5), 115-138. - Fouladi, A. R. )2010(. Zabane erfan [Mystic language] (3rd ed.). Sokhan Publication in cooperation with Faragofte Ghom Publication. - Hamedani, E. )1962(. Tamhidat [Preludes] (A. Asiran, Ed.).Tehran University Press. - Hefiz Shirazi, Sh. M. )2006(. Divane Hafiz [The Divan of Hafiz] (M. Ghazvini & Gh. Ghani, Eds.). Zavvar. - Hojwiri, A. A. )1996(. Kashef-ol-mahjoub [Revelation of the veiled] (V. A. Yuich Zhukovsky, Ed.) (4th ed.). Tahmouri. - Ibn Khaldoun, A. R. (1990(. Moghadameh Ibn-Khaldun [Ibn-Khaldun introduction] (P. Gonabadi, Trans.) (7th ed.). Elmi va Farhangi Press. - James, W. )2012(. The varieties of religious experience (H. Kiyani, Trans.). Hekmat. - James, W. (1988). Religion and mind (M. Ghaeni, Trans.) (2nd ed.). Dar-ol-Fekr. - Kaakaei, Gh., & Bahrani, A. (2009). Silence and it’s applications in Rumi’s works. Journal of Philosophy and Kalam, 42 (1), 129-150. - Mostameli Bokhari, E. )1984(.]Sharh-ol-ta’raf le mazhab-ol-tasavof [(M. Roshan, Ed.). Asatir. - Proudfoot, W. (2014). Religious experiences (A. Yazdani, Trans.). Ketab-e-Taha (Taha Cultural Institute). - Rahimi Zanganeh, E. )2014(. Disability to express mystical experiences in Mowlavi's viewpoints. Journal of Literary Criticism and Rhetoric, 3 (1), 17-29. - Rezadoost, A. A. (2015). Mowlānā’s “the talking dumb” paradox and its hermeneutic effect on multi-sided meanings. Persian Language and Literature (Adab Pazhouhi), (32), 97-125. - Rezaei, M. (2017). An overview of the inexpressibility of mystical experiences. Marefat-e-Falsafi, 15(2), 105-122. - Shafiei Kadkani, M. R. (2013). Zabane she’r dar nasre Sufiyeh [The language of poetry in Sufi prose: An introduction to the stylistics of the mystical view] (4th ed.). Sokhan. - Shirvani, A. (2002). Mabani nazari tajrobe dini [Theoretical foundations of religious experience]. Boustan-e-Ketab. - Sloeymanian, H. R. (2008). A study of some features of mystical experience in relation to language. Technical Quarterly of Persian Literature, (18), 153-173. - Soltani, M. & Pour Azimi, S. (2014). Inexplicability of mystical experience regarding Rumi’s thoughts about form and meaning. Journal of Mytho-Mystical Literature, 10 (34), 131-159. - Terence Stace, W. )2005(. Mysticism and philosophy (B. Khoramshahi, Trans.) (6th ed.). Soroush. - Yasrebi, S.Y. )2003(. Falsafe erfan [Mysticism philosophy]. Boustan-e-Ketab. - Zarabiha, M. E. (2005). Zabane erfan [Mystic language]. Binadel. - Zarinkoob, A. H. )2008(. Serre ney [Mystery of reed](7th ed.). Elmi Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 526 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395 |
||