پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,735 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,724,863 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,066,663 |
نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی | ||
| مبانی نظری هنرهای تجسمی | ||
| دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، شهریور 1399، صفحه 156-168 اصل مقاله (810.4 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jtpva.2020.30179.1164 | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم بهلول* 1؛ فرانک کبیری2 | ||
| 1مربی ، گروه صنایع دستی – عضو هیات علمی دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد،. | ||
| 2گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد. | ||
| چکیده | ||
| زیبایی موهبتی الهی است که در تمام ابعاد زندگی ایرانیان جلوه‌گر و تاثراتی را در همه بخش‌ها داشته و هر شیِ کاربردی، زیبا نیز بوده و زیبایی را در طول خود داشته است. این زیبایی در هنر ایران در قالب تزیینات متجلی و از ارکان هنر ایرانی برشمرده می‌شود. در به کارگیری تزیینات نمی‌توان مرزبندی واضحی را بین هنرها ایجاد کرد. این داد و ستد در تزیینات معماری و نگاره‌های کتاب فاخری چون شاهنامه فردوسی مشاهده می‌شود؛ به گونه‌ای که شکوه بناها در قاب نگاره‌ها متجلی شده است. بنابراین، هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تاثیرگذاری تزیینات معماری گنبد سلطانیه، در تزیینات معماری تصویر شده در نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی و مقایسه تطبیقی آنها در دوره ایلخانی است. پرسش اصلی این است که: تزیینات معماری گنبد سلطانیه چگونه بر آرایه‌های معماری نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی تاثیر گذاشته است؟ برای یافتن پاسخ، تزیینات معماری گنبد سلطانیه و نگاره‌های شاهنامه مذکور، از نظر شیوه تزیین، نقش و محل قرارگیری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و داده‌ها پس از گردآوری به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ و نتایج حاصل از بررسی نمونه‌ها نشان می‌دهد که، تزیینات معماری تصویر شده در نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی، از نظر شیوه تزیینات معماری، مانند انواع آجرکاری، گچ‌بری و کاشی، نقوش هندسی، گردان، کتیبه‌ای و محل به کارگیری آنها با آرایه‌های معماری گنبد سلطانیه، مطابقت داشته است. این موضوع، نشان‌دهنده سیالیت نقوش و هم‌بستگی آنها در یک بافتار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یک‌پارچه و شکوفا است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تزیینات معماری؛ نگارگری؛ گنبد سلطانیه؛ شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت)؛ دوره ایلخانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Analysis of the Architectural Decorationss of Zanjan’s Soltanieh Dome with a Selection of the Miniatures in the Great Ilkhanid Shahnameh (Demotte) of Ilkhanid Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| azam bohlool1؛ franak kabiri2 | ||
| 1tutor, facualty of art , sharekord university | ||
| 2Assistant Professor. facualty art. shahrekord university. | ||
| چکیده [English] | ||
| Beauty is a divine blessing which is reflected in all aspects of the Iranian life and has affected all parts of their lives. Every applied object is also beautiful and has ever held such charm. This aesthetic aspect of the Iranian art is expressed in the form of decorations and elements of the Iranian art. No boundary can be defined in the application of the decorations and their artistic aspects. This mutual interaction can be seen in architectural decorations and illustrations of certain books, such as Shahnameh of Ferdowsi, so that in each period, the Iranian miniatures have been used to depict decorations used in other arts and the magnificence of the buildings has been reflected in the paintings and the miniatures. Built between 1304 to 1312 AD by the decree of Oljaitu, the Soltanieh Dome is one of the architectural masterpieces of the Ilkhanid period and it has various decorations. Demotte Shahnameh is one of the oldest pictorial versions of Ferdowsi’s Shahnameh, which is believed, by most researchers of the Iranian art, to date back to the years between 1331 to 1337 AD. Therefore, given that the magnificent monument of Soltanieh Dome and the pictorial version of Demotte Shahnameh were created in a close time span during the Ilkhanid period, the purpose of this study is to investigate the impacts of the architectural motifs of Soltanieh Dome on architectural decorations depicted in the illustrations and motifs of Demotte Shahnameh and thus to provide a comparative study of the two. The key question is: How has Soltanieh's dome architectural decoration influenced the architectural motifs of the Shahnameh paintings and miniatures? In order to answer this question, the architectural decorations of Soltanieh dome and the miniatures and paintings of the Demotte Shahnameh have been analyzed in terms of decoration style, motifs and the applied location. In order to conduct a comparative case study of the two artworks, written sources, library documents and a valid virtual database have been used to gather the required data for the theoretical section of the study while data for the field study section have been acquired through observation. Decided by the nature of the data gathered, they will be first analyzed qualitatively to be followed by comparison. The results of the comparison of the samples demonstrate that the architectural decorations used in Soltanieh dome of Zanjan are very diverse and extensive. In terms of the method of application, it includes different types of brickwork, tiling, and plaster while in terms of motifs, it contains a variety of geometric motifs, circles (Khatai and Arabesque) and inscriptions. In the selected paintings of Demotte Shahnameh, architectural decorations are strongly depicted in the composition of the paintings. On the other hand, the exterior and interior views of the buildings have various decorations comprising of various styles of brickwork, tile and plaster as well as plaster painting along with geometric, Khatai, arabesque and inscription motifs. Therefore, the research findings reveals that the architectural decorations depicted in the Demotte Shahnameh are comparable to the architectural motifs of Soltanieh dome in terms of decoration technique, motifs and application whereabouts and different types of brickwork, plaster and tiles containing geometrical, circular and inscription motif used in different parts of Soltanieh Dome have also been illustrated in Demotte Shahnameh. This illustrates the close relationship between the art of architecture and Persian miniature. Based on the outcomes of this and other research studies conducted in this respect, the surviving paintings of each period can be considered as a realistic reflection of the architecture of that period, which can be referred to in the study of architecture and decorative practices of that period on one hand. On the other hand, it shows a cultural continuity in different aspects of Iranian art during the past centuries and some sort of harmony in the application of ancient patterns in different fields of art; Something that has been ignored in the contemporary Iranian art. Returning to this cultural policy can solve the problem of cultural rift in the contemporary Iranian society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Architectural Decoration, Miniature, Soltanieh Dome, Demotte Shahnameh, Ilkhanid Period | ||
| مراجع | ||
|
آملی، شمس‌الدین محمد بن محمود(1379). نفایس الفنون فی عرایس العیون، به تصحیح سید ابراهیم میانجی، جز دوم، تهران: کتابفروشی اسلامیه. ابرو، حافظ(1392). مجمع التواریخ، به تصحیح محمد روشن، تهران: میراث مکتوب. برند، هیلن(1396). معماری اسلامی، ترجمه باقر آیت‌الله زاده شیرازی، چ. هشتم، تهران: روزنه. بهشتی، سیدمحمد(1382). «زیبایی و کاربرد در هنر سنتی»، خیال(فرهنگستان هنر)، شماره 5، 140- 145. پاکباز، رویین(1384). نقاشی ایران: از دیرباز تا امروز، چ. چهارم، تهران: زرین و سیمین. پوپ، آرتور(1393). معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدری افشار، تهران: دات. جوادی، شهره(1384). «تزیین عنصر اصلی و زیبایی شناسی در هنر ایران»، باغ نظر، دوره دوم، شماره 3، 27-51. حسینی، محمود(1392). شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت)، تهران: عطار. حمزه لو، منوچهر(1381). هنرهای کاربردی در گنبد سلطانیه، تهران: ماکان. خزایی، محمد(1368). کیمیایی نقش، تهران: سپهر. دهخدا، علی اکبر(1373). لغت نامه، تهران: روزنه. دادور، ابوالقاسم و مصباح اردکانی، نصرت الملوک(1385). «بررسی نقوش و شیوه تزیین توپی گچی ته آجری در بناهای دوره سلجوقی و ایلخانی»، هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، شماره 26، 85-92. ریشار، فرانسیس(1383). جلوه‌های هنر پارسی، ترجمه ع. روح بخشان، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. زکی، محمد حسن(1377). هنر ایران در روزگار اسلامی، ترجمه محمد ابراهیم اقلیدی، تهران: ندای معاصر. سیاه کوهیان، هاتف(1391). «تاثیر عرفان اسلامی بر معماری ایران با تاکید بر تزیینات گنبد سلطانیه»، عرفان اسلامی، شماره 34، 47- 64. شایسته فر، مهناز(1380). «تزیینات کتیبه‌ای گنبد سلطانیه»، هنرهای تجسمی، شماره 11، 126- 131. شیرازی، علی اصغر(1382). «شکوه معماری در آثار کمال الدین بهزاد»، هنرنامه، شماره 18، 46-57. فلاندن، اوژن و کست، پاسگال(1356). سفرنامه اوژن فلاندن و پاسکال کست، ترجمه حسین نور صادقی، تهران: اشرفی. کارل، جی دوری(1368). هنر اسلامی، ترجمه رضا بصیری، تهران: یساولی. کیانی، محمد یوسف(1376). تزیینات وابسته به معماری ایران در دوره اسلامی، تهران: سازمان میراث فرهنگی. کیانی، محمد یوسف(1384). تاریخ هنر معماری در دوره اسلامی، تهران: سمت. گرابر، اولگ(1390). مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمه مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: فرهنگستان هنر. گری، بازل(1385). نقاشی ایرانی، ترجمه مهدی حسینی، چ. سوم، تهران: دانشگاه تهران. ماهرالنقش، محمود(1363). طرح و اجرای نقش در کاشیکاری ایران دوره اسلامی(دفتر دوم)، تهران: موزه رضا عباسی. ماهرالنقش، محمود(1381). کاشی و کاربرد آن، تهران: سمت. مستوفی، حمدالله(1381). نزهت القلوب، به کوشش محمد دبیرسیاقی، قزوین: حدیث امروز. ورجاوند، پرویز(1366). تزییناتمعماری اسلامی آجرکاری، معماری ایران در دوره اسلامی، به کوشش محمد یوسف کیانی، تهران: جهاد دانشگاهی. ویلبر، دونالد(1365). معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانان، ترجمه عبدالله فریار، تهران: علمی و فرهنگی.
Hattstein,Markus,;Delius,Peter. 2004. Islamic: Art and Architecture. Berlin: Tadem Verlag GmbH. URLs:
URL1.http://www. digital.library.mcgill.ca/persianate/fullrecord.php?ID=10757&d=1./2019/8/3 URL2. https://www.freersackler.si.edu/object/S1986.102a-d./2019/8/30 URL3. https://www.khalilicollections.org/collections/islamic-art/khalili-collection-islamic-art-bahram-gur-sends-his-brother-narsi-as-viceroy-to-khurasan-from-the-great-mongol-shahnamah-mss994./2019/8/27 URL4. https://www.mkeshmiri.blogsky.com/2019/12/31/post-86. URL5. http://www.warfare.ga/Persia/14/Great_Mongol_ShahnamaZav_son_of_Tahmasp_enthroned.htm/ 2019/8/30 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 483 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,067 |
||