پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,654 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,497,000 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,887,504 |
مطالعه تطبیقی منظومه‌های غنایی-عاشقانه ادبیات ایران در کاشی‌نگاره‌های دوره قاجار مطالعه موردی: کاشی‌نگاره‌های خانه دکتر محسن مقدم | ||
| جلوه هنر | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 27، مرداد 1399، صفحه 7-18 اصل مقاله (624.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2020.27189.1426 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدوحید ابراهیم زاده* 1؛ جمال الدین سهیلی2 | ||
| 1دانشجوی دوره دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران، نویسنده مسئول. | ||
| 2استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران | ||
| چکیده | ||
| منابع غنی ادبیات ایران در بر دارنده زیباترین تعابیر و توصیفات درباره «عشق» بوده است و ادبیات منظوم غنایی-عاشقانه سهم بسیاری در رشد دیگر هنرها ازجمله نگارگری داشته است. در دوره قاجار با رواج هنر کاشی‌کاری هفت رنگ و کاشی‌نگاری، بسیاری از کاخ‌ها و خانه‌های با شکوه بستر نمایش این هنر شد. این آثار در شکل جدید خود به تصویرسازی از چهره شاهان و درباریان قاجاری پرداخت ولی همچنان به ادبیات منظوم غنایی-عاشقانه وفادار ماند و به تصویرگری صحنه‌های برجسته ادبیات ایران ادامه داد. یکی از خانه‌هایی که این آثار را در خود دارد، خانه دکتر محسن مقدم است که کمتر به آن پرداخته شده است. در کاشی‌نگاره‌هایی با این مضمون 7 اثر یافت شده است که پنج داستان را روایت می‌کند. پژوهش حاضر به مولفه‌های ساختاری و مضامین ادبیات غنایی-عاشقانه پرداخته و این مولفه‌ها را در مطابقت با صحنه‌های تصویر شده در کاشی‌نگاره‌ها بررسی کرده است. دست‌یابی به‌یک الگو برای کشف روابط ساختاری در متون ادبیات منظوم غنایی-عاشقانه و کاشی‌نگاره‌هایی که با این مضمون تصویر شده‌اند، دیگر هدفی بود که به آن پرداخته شد. در این بررسی نتیجه گرفته‌ایم که مولفه‌های ساختاری منظومه‌ها تاحد زیادی قابل تعمیم به روایت‌های کاشی‌نگاره‌هاست. چه اینکه هنر کلامی‌و هنر تصویر در تاریخ ایران پیوندهای بسیار نزدیکی از دیدگاه‌های ساختاری و مضمونی با یکدیگر داشته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلیدواژه‌ها: کاشی‌نگاره؛ منظومه غنایی-عاشقانه؛ خانه‌های قاجاری؛ خانه مقدم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative Study of Lyrical and Romantic Literature Poetry of Iran Existing in Tile Paintings of Qajar Era (Case Study: Tile Paintings of Mohsen Moghadam's House) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| S. Ebrahimzadeh1؛ J. Soheili2 | ||
| 1Phd Student of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran. (Corresponding Author). | ||
| 2Assistant professor and Faculty member, Department of Architecture, Fsoheili@qiau.ac.ir aculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The rich sources of Iranian literature contain the most beautiful interpretations and descriptions of "love," and the literary poetry of lyrical-romantic has contributed greatly to the growth of other arts, such as miniature. In the Qajar era, with the prevalence of tile art of seven colors and tile paintings, many palaces and houses became the magnificent context of showing this art. In his new form, these works depicted the portrait of the Qajar kings and courtiers, but remained faithful to the literary poetry of lyrical-romantic and continued to illustrate the outstanding scenes of Iranian literature. One of the houses that containing these works is Dr. Mohsen Moghadam's house, which has been dealt with less. In the tile paintings series with this theme, there are 7 works that narrate the five stories. The present research deals with the structural components and themes of lyrical-romantic literature and examines these components in accordance with the scenes depicted in the tile paintings. Achieving a pattern for discovering intertextual relationships in the lyrical-romantic poetic literature and tile paintings describe in this theme was no longer a goal. In this study, we concluded that the structural components of the poems are largely extensible to the narratives of the tilepaintings. How did verbal art and visual art in the history of Iran closely link to each other from the structural and thematic point of view. The interdependence of the arts in Iranian history is evident in the depiction of romantic, lyrical, epic and religious literature. It seems that the research done in the study of the three main axes of painting, fictional literature and tile painting. The present study was carried out by descriptive-analytical research method and gathering information by field studies, observations and presence in Dr. Moghadam's home and library studies in architectural tile painting in Qajar period. According to the approach of this research, first we will discuss the formation of the art of tile painting, and then we will discuss the themes and structures of lyrical-romantic poetic literature and express different principles and perspectives in this subject. Qajar Tile Painting is a continuation of the Safavid and Zandieh tile art. As Europeans entered Iran during the Safavid era and later in the Qajar period, the two-dimensional method of painting progressively shifted to depth representation. But literary themes are still abundantly found in tilepaintings and are one of the main arts related to literature. During this period, the tiling function was not limited to the construction of mosques, tombs and shrines, but also included palaces and mansions and decorative gates of cities and public institutions. One of the most prominent literary genres in Iranian literature is "Ghanaei"(lyrical) poetry, which has been compiled in various formats, especially in Ghazal and Masnavi. Lyric is a poem that expresses the poet's personal emotions and feelings. One of the most common types of lyrics is love poems. These stories are not just about a romantic adventure, rather, they are expressions of human emotions, mental and inner issues, and represent theological arts, and ultimately, literary pleasure. As mentioned before, the tile painting is depicted with a specific scene featuring that include interesting visual and story elements and It deals with a prominent feature of the story. These images capture the mental themes of romantic literature that have influenced people's mental and oral history for many years and therefore, it also has folk values that can be addressed in next researches. The antique museum of the University of Tehran and, in fact, the antique house, including the luxurious houses of the Qajar era, belonged to one of the courtiers of the time, Mohammad Taghi Khan Ehtesab-ol- Molk. There are four main portions of the building tile painting: 1- Lord's tower 2-Qajar porch 3-North porch 4-East wall of the inner courtyard. The present study, with a comparative study approach, has studied the essential components in narrative literature, especially lyric-romance poem with the themes depicted in tile paintings. Painting and subsequent tile painting have given special illustrations of a romantic poem in-depth of the text and where the narrative story has reached its peak. This further illustrates the timeliness of the literature and the location of the tile painting. Tips like "story theme, action and event, characterizations, time and place, subject, text in structure, attitude, representation" are eight templates that can be generalized to fictional poems. We found that the painter was very influenced by literary texts and only acted more freely in presenting forms. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Tile Painting, lyrical-Romantic Poem, Qajar Houses, Moghadam House | ||
| مراجع | ||
|
منابع قرآن کریم(1387). ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای، به خط عثمان طه، تهران: پیام عدالت. آژند، یعقوب، (1385)، دیوارنگاری در دوره قاجار،هنرهای تجسمی، شماره 25، صفحات 34-41. آقاحسینی، حسین و محمدابراهیمی، آسیه، (1396)،تبیین جایگاه تشبیه در منظومه‌های غنایی؛ با تکیه بر پنج منظومة عاشقانه،ادب فارسی، سال7، شماره2، صفحات1-20. آلبوغبیش، عبدالله و آشتیانی عراقی، نرگس، (1397)،پیوند ادبیات و نگارگری؛ خوانش تطبیقی لیلی و مجنون جامی و نگاره‌ای از مظفر علی،فصلنامة علمی-پژوهشی پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دورۀ 6، شمارۀ 1، صفحات 31-58. افشارمهاجر، کامران(1384). هنرمند ایرانی و مدرنیسم، تهران: دانشگاه هنر. افضل‌طوسی،عفت‌السادات و سلاحی، گلناز و سلاحی، لادن،(1396)، مطالعه کاشی‌نگاره‌های قاجاری خانه‌های شیراز از منظر سراسطوره‌شناسی، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، شماره 48، صفحات13-37. افضل‌طوسی،عفت‌السادات و سلاحی، لادن،(1396)، شمایل حضرت محمد(ص) در کاشی‌نگاره‌های خانه‌های شیراز، فصلنامه علمی-پژوهشی نگره، شماره 41، صفحات 5-15. افضل‌طوسی،عفت‌السادات و سلاحی،گلناز و سلاحی، لادن،(1392)، مطالعه کاشی‌نگاره‌هایی با نقوش زنان قاجاری در خانه‌های شیراز ، نشریه زن در فرهنگ و هنر، دوره شماره 4، صفحات577-594. پاکباز، رویین(1385). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین. پنجه باشی, الهه, فرهد, فرنیا، (1397)، مطالعه نقشمایه انسان در کاشی‌های مجموعه کاخ گلستان، جلوه هنر، سال 10، شماره 2، صفحات 7-16. جامی، نورالدین عبدالرحمان، (1378). مثنوی هفت اورنگ، جلد دوم: یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خردنامه اسکندری،تصحیح و تحقیق: اعلاخان افصح زاد و حسین احمد‌تربیت با همکاری انستیتو شرق شناسی و میراث خطی، تهران: نشر مرکز مطالعات ایرانی. جهانگرد، علی‌اکبر و شیرازی، علی‌اصغر و پوررضاییان، مهدی(1394). تبیین نظریه واقع نگاری آرمانی در نگارگری قاجاری و نسبت پیکرنگاری درباری با آن، کیمیای هنر، دوره 4، شماره 16، 107-122. حسام‌پور، سعید؛ نوفلی، فاطمه و رستمی، راضیه(1395). بررسی فضاسازی در منظومه خسرو و شیرین نظامی گنجوی، مطالعات ادبیات روایی دانشگاه هرمزگان، سال دوم، شماره 1، 51-66. خالقی مطلق، جلال، (1375)،تن کامه سرایی در ادب فارسی،مجله ایران شناسی، سال هشتم، شماره 29، صفحات 15-54. ده‌پهلوان، مصطفی،(1390)،محسن مقدم، طلایه داری در باستانشناسی ایران و مجموعه داری متفاوت،مجموعه مقالات 80 سال باستانشناسی ایران، تهران: موزه ملی ایران، صفحات 753-778. دهلوی، امیرخسرو(1362). خمسه امیرخسرو دهلوی، تصحیح امیراحمد اشرفی، تهران: شقایق. ذاکری کیش, امید. (1396). داستان‌های عاشقانه؛ گونه غنایی یا روایی؟. زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز), 70(235), 39-56. ذوالفقاری، حسن،(1391)، ویژگی‌های داستان‌های عاشقانه از منظر عناصر داستانی،ایران‌نامگ، سال27، شماره4،صفحات 168-179. رهنورد، زهرا، (1382)،تجلی عشق بر نگارگری ایرانی-اسلامی: بررسی عشق خسرو و شیرین،نشریه هنرهای زیبا، شماره 16، صفحات 69-82. شاطری، میترا و احمدطجری، پروانه(1396). مطالعۀ تاثیرپذیری نگاره‌های شاهنامه طهماسبی از تغییر مذهب در دوره صفوی. نگره، دوره 12، شماره 42، 47-61. شعاریان ستاری، ویدا؛ کاظمی، مهروش و صدیق اکبری، سحر(1391). مفهوم و جایگاه «فضا» در سه نگاره از نگاره‌های استاد کمال‌الدین بهزاد.جلوه هنر، دوره 4، شماره 2، 43-52. عطارزاده، مجتبی و اتحادمحکم، سحر، (1392)،خوانش گفتمان کاشی‌نگارۀ روایتگر سردر ورودی باغ ارم شیراز،باغ نظر، سال دهم، شماره 26، صفحات 41-48. فردوسی، ابوالقاسم(1304). یوسف و زلیخا، به‌تصحیح آقامیرزا محمود ادیب شیرازی، چاپ بمبئی، شیراز: کتاب‌فروشی معرفت. فردوسی، ابوالقاسم(1350). شاهنامه فردوسی، به‌تصحیح آ. برتلس، زیرنظر ع. نوشین(1971)، جلد 9، مسکو: اداره انتشارات دانش، شعبه ادبیات خاور. قاضی‌زاده، خشایار، حاصلی، پرویز(1398). بیان هنری در نگاره‌های داستان لیلی و مجنون در خمسه تهماسبی، نگره، دوره 14، شماره 50، 76-89. قریب، عبدالعظیم(1318الف). یوسف و زلیخای منسوب به فردوسی، آموزش و پرورش(تعلیم و تربیت)، سال نهم، شماره10، 1-16. قریب، عبدالعظیم(1318ب). یوسف و زلیخای منسوب به فردوسی، آموزش و پرورش(تعلیم و تربیت)، سال نهم، شماره 11و 12، 2-16. کریمی، پرستو و شاطری، میترا، (1394)،داستان بهرام گور و کنیزک در آیینه ادب و هنر،دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، سال پنجم، شماره دهم، صفحات 17-34. مافی تبار، آمنه؛ کاتب، فاطمه و حسامی کرمانی، منصور(1397). مقایسه انگاره‌های شهریاری در چند نگاره از شاهنامه عمادالکتاب از منظر رودلف آرنهایم، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 23، شماره 3، 31-40. ماه‌وان، فاطمه، (1391)،الگوهای مصورسازی؛ بررسی دو نگاره از داستان شاپور نقاش خسرو و شیرین نظامی،فصلنامة علمی -پژوهشی نقد ادبی، سال5، شماره 17، صفحات 130-150. مسکوب،شاهرخ، (1378)،درباره تاریخ نقاشی قاجار،ایران‌نامه، شماره 67، صفحات 405-422. مشتاق مهر، رحمان و بافکر، سردار، (1395)،شاخصهای محتوایی و صوری ادبیات غنایی،پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال چهاردهم، شماره بیست و ششم، صفحات 183-202. مکی‌نژاد، مهدی(1388). تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی: تزیینات معماری، تهران: سمت. مومنی لندی، مهناز و چیت سازیان، امیرحسین، (1395)، نگاهی بر عناصر نمادین کاشی‌نگاره‌های قاجار کرمان(مطالعه موردی ده اثر)، فصلنامه علمی-ترویجی نگارینه هنراسلامی، شماره یازدهم،صفحات 4-18. میش‌مست‌نهی، مسلم و مرتضوی، محمد(1390). سیر تحول، بررسی تاریخی و طبقه‌بندی کاشی‌های زیر لعابی در ایران، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، دوره 3، شماره 46، 35-46. ناظم هروی، ملا فرخ حسین(1283). یوسف و زلیخا، به اهتمام مهمان خان بن مظفرخان توره، تاشکند: پورصف. نظامی‌گنجوی، (1355). خسرو و شیرین.تهران: شرکت افست سهامی‌عام. Refrences
Afshar Mohajer, K. (2005). Iranian artist and modernism, Tehran: Art University Press.
Afzal Tousi, E., Selahi, G., Selahi, L. (2017). Tileworks of Houses of Shiraz in the Qajar Era: A Mythological Study, Journal of Mytho-Mystic Literature, 13(48), 13-37 (Text in Persian).
Afzaltousi, E., Salahi, L. (2017). Iconography of Prophet Muhammad ( pbuh ) in the Tilework of Houses in Shiraz, Negareh Journal, 12(41), 5-15 (Text in Persian).
Afzal Tousi, E., Selahi, G., Selahi, L. (2014). Investigating tiles with Qajar Women Motifs in Houses of Shiraz, Journal of Woman in Culture Arts, 5(4), 577-594 (Text in Persian).
Aghahosaini, H., Mohammad Ebrahimi, A. (2018). Explaining Metaphor in the Status of Lyric Poems; Based on Five Romantic Poems, Persian Literature, 7(2), 1-20 (Text in Persian).
Alboghbish,A & Ashtiani Araghi, N. (2018). The Connection between Literature and Miniature, Jāmī's Leyla and Majnun and a miniature by Muzaffar Ali as a case, Comparative Literature Research, 6 (1), 31-58 (Text in Persian).
Attarzadeh, M., Ettahadmohkam, S. (2013). Reading The Narrative of Tile Paintings in Entrance of Eram Garden of Shiraz, The Monthly Scientific Journal of Bagh- E Nazar, 10(26), 41-48 (Text in Persian).
Azhand, Y. (2006). Wall Paintings of Qajar Era, Honarha-Ye-Tajassomi, 25, 34-41 (Text in Persian).
Dehlavi, A. (1983). Khamseh amir khosrow dehlavi, edited by Amir Ahmad Ashrafi, Tehran: Shaghayegh Publications, pp. 268-377. (Text in Persian).
Deh Pahlavan, M. (2011), Mohsen Moghadam, Pioneering in Iranian Archeology and Different Collection, Collection of Articles 80 Years of Iranian Archeology, Tehran: National Museum of Iran, 753-778 (Text in Persian).
Ferdowsi, A. (1971). Shahnameh-ye ferdowsi, edited by A. Bertels, under the supervision of: A. Noushin, Volume 9, Moscow: Danesh Publishing House, East Literature Branch. (Text in Persian).
Ferdowsi, Abolghasem, (1925). Yousef-o zuleykha, Correction: Aghamirza Mahmoud Adib Shirazi, Mumbai Press, Shiraz: Maaref Bookstore. (Text in Persian).
Ghazizadeh, K., Haseli, P. (2019). Artistic Expression in Persian Paintings of the Leili and Majnoon Story in Shah Tahmasp's Quintet Manuscript. Negareh Journal, 14(50), 76-89. (Text in Persian).
Gharib, Abdul Azim (1939), Yusuf-o zulaikha attributed to ferdowsi, Talim-o tarbiat, Year 9, No. 10, 1-16. (Text in Persian).
Gharib, Abdul Azim (1940), Yusuf-o zulaikha attributed to ferdowsi, Talim-o tarbiat, Year 9, No. 11&12, 2-16. (Text in Persian).
Hesampour, S., Nofeli, F., Rostami, R. (2017). The Study of Space – Making in Nezami’s Khosrow and Shirin Poems, Narrative Literature university of Hormozgan, 3. 2017; 1 (2) :51-66. (Text in Persian)
Iranzadeh, N & Atashipour, M. (2011). Structural Analysis of Khosrow-o- Shirin & Leyli-o- Majnoun based upon Oriental Narration, Journal of Lyrical Literature Researches, 9(17), 5-32 (Text in Persian).
Jahangard A, Shirazi A, Porrezaiyan M. (2015). Explanation of Ideal Realism in Qajar Royal Painting and its Proportion with Persian Traditional Painting, Kimiya-ye-Honar, Volume 4, Issue 16(12-2015), pp: 107-122 (Text in Persian).
Jami, N.(1997). Haft Owrang, Editted by A'lakhan Afsahzad & Hossein Ahmad Tarbiyat Under the Supervision of the Written Heritage Publication Office, Tehran: Centre for Iranian Studies (Text in Persian).
Karimi P, Shateri M. (2016). The Story of “Bahram Gur and Kanizak” in the Mirror of Literature and Art, Scientific Journal of Motaleate-e Tatbighi-e Honar, Volume 5, Issue 10 (3-2016),17-34 (Text in Persian).
Khaleghi Motlagh, J. (1996). Tan-Kame in Persian Literature, Iran Shenasi, 8(29) 15-54 (Text in Persian).
Mafitabar, A., Kateb, F., Hessami, M. (2018). A Comparative Study in the Idea of Monarchy in Several Paintings of Imad Al Kottab’s Shahnameh from Rudolf Arnheim’s Point of View. Honar-Ha-Ye-Ziba: Honar-Ha-Ye-Tajassomi, 23(3), 31-40.
Mahvan, F. (2012). A Study of the Patterns of Two Illustrations of the Story of “Shapur-e Naghash” from Nezami’s Khosrow va Shirin, Literary Criticism, 5(17), 130-150 (Text in Persian).
Makinejad, M. (2009). Persian art history in islamic period: architectural decorations, Tehran: SAMT publications, second edition. (Text in Persian).
Meskoob, Sh. (1999). OntheHistoryofQajar Paintin, Iran-Nameh, 17.3. pp: 405-422.(Text in Persian).
Mish Mast Nehi, M. , Mortazavi, M. (2011). Evolution, Historical Study and Classification of Underglaze-Painted Tiles in Iran, Honar-ha-ye-Ziba-Honar-ha-ye Tajassomi, Volume 3, Issue 46, Autumn 2011, Pages 35-46. (Text in Persian).
Momeni Landi, M., Chitsazian, A. (2016). An Observation at the Symbolic Elements of the Qajar Paintings of Kerman’s Tiles (A Case Study of Ten Works), Negarineh Islamic Art, 3(11), 4-18 (Text in Persian).
Moshtagh Mehr, R., Bafekr, S. (2016). Content and form indexes of lyrical literature, Journal of Lyrical Literature Researches, 14(26), 183-202 (Text in Persian).
Nazem Heravi, M.F.H., (1905), Yousef-o zuleykha, Mehmankhan bin Mozaffarkhan Toure, Tashkent: Poursaf Press. (Text in Persian).
Nizami Ganjavi. (1976). Khosrow Va Shirin, Offset Press Co.: Tehran (Text in Persian).
Pakbaz, R. (2006). Iran painting from ancient times till now, Tehran: Zarin and Simin publications, fifth edition. (Text in Persian).
Panjehbashi, E., Farhad, F. (2018). The Study of Human Motifs in Golestan Palace (Kakheh Golestan) Complex’s Tiles, Glory of Art (Jelve-y Honar) Alzahra Scientific Quarterly Journal, 10(2), 7-16 (Text in Persian).
Rahnavard, Z. (2004). The Manifestation Of Love In Iranian Islamic Miniature (A Consideration of the Story of Khosro and Shirin), Honar-Ha-Ye-Ziba, 16, 69-82 (Text in Persian).
Rezai Ardani, F. (2008). Analytical- Comparative critique of Nizami Ganjawi’s poems “ Khosro and shirin” and “Laily and Majnon”. Journal of Lyrical Literature Researches, 6(11), 87-112.(Text in Persian).
Shateri, M., Ahmadtajari, P. (2017). Study of the Infulence of Changing Sect of Religion on the Paintings of Shahnameh of Shah Tahmasb. Negareh Journal, 12(42), 47-61. (Text in Persian).
Shoarian Sattari, Vida; Kazemi, Mehroush and Siddiq Akbari, Sahar (2012), The concept and position of "space" in three of the paintings of Kamaluddin Behzad. Jelve-y Honar, 4 (2), 43-52. (Text in Persian).
Zakeri Kish, O. (2017). Love Stories: Lyric or Narrative Genre?. , Persian Language and Literature, 70(235), 39-56 (Text in Persian).
Zolfaghari, H.(2012). Love Poetry as Fiction: Characteristics and Scopes, Iran Namag, 27(4), 168-179 (Text in Persian).
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 655 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 529 |
||