تقوی, هدیه. (1399). کنش گفتمانی حضرت ابراهیم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندی کنش های گفتاری سرل). جلوه هنر, 17(2), 1-31. doi: 10.22051/tqh.2020.26755.2509
هدیه تقوی. "کنش گفتمانی حضرت ابراهیم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندی کنش های گفتاری سرل)". جلوه هنر, 17, 2, 1399, 1-31. doi: 10.22051/tqh.2020.26755.2509
تقوی, هدیه. (1399). 'کنش گفتمانی حضرت ابراهیم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندی کنش های گفتاری سرل)', جلوه هنر, 17(2), pp. 1-31. doi: 10.22051/tqh.2020.26755.2509
تقوی, هدیه. کنش گفتمانی حضرت ابراهیم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندی کنش های گفتاری سرل). جلوه هنر, 1399; 17(2): 1-31. doi: 10.22051/tqh.2020.26755.2509
کنش گفتمانی حضرت ابراهیم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندی کنش های گفتاری سرل)
استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران.
چکیده
چکیده بخش مهمی از ابعاد رسالت انبیاء در برخورد با مخاطب مخالف و تلاش در جهت اقناع و آگاهی بخشی به آنان در قالب شیوه‌های رفتاری و گفتاری در قرآن بازتاب وسیعی یافته است. حضرت ابراهیم از جمله پیامبران الهی بود که با شیوه استدلالی، کنش‌های گفتاری متنوعی برای اشاعه گفتمان توحیدی ـ که به لحاظ صورت و محتوا متفاوت از گفتمان دینی موجود( پرستش عناصر طبیعی و بت پرستی) در منطقه بین النهرین بود ـ و بستر سازی مناسب برای جلب مخاطب مخالف به کار برد. این مقاله با بهره گیری از طبقه بندی کنش‌های گفتاری سرل( اظهاری، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلامی) به نوع شناسی کنش‌های گفتاری حضرت ابراهیم در برخورد با مخالفان بر اساس پاره‌گفتارهای موجود در آیات قرآن پرداخته است. یافته پژوهش نشان می‌دهد کنش گفتاری اظهاری که در جهت معرفی و شرح گفتمان توحیدی با هدف اشاعه و تثبیت معنایی آن صورت گرفته بود، از بیشترین و کنش گفتاری اعلامی از کمترین بسامد برخوردار بوده است. به نظر می‌رسد مهمترین عامل موثر بر اغلبیت کنش گفتاری اظهاری، غلبه و هژمونیک شدن گفتمان تعدد خدایان در جامعه بوده که حضرت ابراهیم سعی داشت با استفاده از آن زمینه مناسب جهت برجسته سازی گفتمان توحید و به حاشیه راندن گفتمان غالب انجام دهد.
Abraham discourse with opponents in the Qur'an
Based on the classification of speech actions of Searle
نویسندگان [English]
Hedieh Taghavi
Assistant Professor, Department of History, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Abstract
An important part of the dimensions of the mission of the prophets in responding to the opposite audience and trying to persuade and inform them in terms of behavioral and spoken behaviors in the Qur'an has been widely reflected. Prophet Ibrahim was one of the divine prophets who, in an argumentative manner, had a variety of spoken actions for spreading a monotheistic discourse that differed in terms of form and content from the existing religious discourse (worship of natural elements and idolatry) in Mesopotamia, Suitable for attracting an opposing audience. This article, by utilizing the categorization of Sural's speech acts (expressive, inclusive, emotional, commitment and declarative), is intended to characterize Abraham's speeches in dealing with dissent based on the exegesis of Quranic verses.
The findings of the research show that the spoken action of the statement intended to introduce and describe the monotheistic discourse with the purpose of its semantic propagation and fixation has been the highest and the most pronounced speech action of the least frequent. It seems that the most important factor influencing the frequency of speech-making expression is the overcoming and hegemonicization of the discourse of the multiplicity of gods in society, which Abraham tried to use with this appropriate context to highlight the discourse of monotheism and to marginalize the dominant discourse.
آقا گل زاده، فردوس (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن خلدون، ( 1408)، تاریخ ابن خلدون، تحقیق خلیل شحاده، بیروت: انتشارات دار الفکر.
ابن کثیر، (1407)، البدایه و النهایه، بیروت: دار الفکر.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت: دارصادر.
بستانی، فواد افرام (1375)، فرهنگ ابجدی، ترجمه رضا مهیار، تهران: راه حق.
بى آزار شیرازى، عبد الکریم، (1380)، باستان شناسى و جغرافیاى تاریخى قصص قرآن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
پهلوان نژاد، محمد رضا؛ اصطهباناتی (1387)، «بررسی کنش‌های گفتار در سخنرانی‌های روسای جمهور ایران و آمریکا شهریور 1385 سازمان ملل»، پژوهشهای زبان خارجی، دانشگاه تبریز: دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال 51.
جان ناس، (1354)، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی اصغر حکمت، تهران: انتشارات پیروز.
جبری، سوسن؛ جعفری مریم، (1395)، «بازتاب شرایط اجتماعی در تحلیل کنش‌های گفتاری تفسیر عرفانی کشف الاسرار»، فصلنامه زبان و ادب فارسی، شماره 233.
جلالی، مریم؛ صادقی، معصومه (1395)، «کنش‌های گفتاری و ارتباط آن با جنسیت و طبقه اجتماعی در گرشاب نامه»، جامعه شناسی تاریخی، دوره 8، شماره 1.
دینوری، احمد بن داود (1368)، الأخبار الطوال، تحقیق عبد المنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم: منشورات الرضى.
رازى، حسین بن على (1408)، روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن، مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى.
رجب زاده، مهدی و دیگران (1389)، «تحلیل متن شناسی زیارت نامه حضرت امام رضا علیه السلام بر پایه نظریه کنش گفتار»، فصلنامه تخصصی معرفت شناسی، شماره 43.
زبیدی، سید مرتضی، (1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر.
