تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,484 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,833 |
تأثیر ساختار مطلقۀ شبهمدرن دولت پهلوی بر پیدایش بحران محیط زیستی در ایران (مطالعۀ موردی: آلودگی هوا) | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 4، دوره 29، شماره 43 - شماره پیاپی 133، آبان 1398، صفحه 79-100 اصل مقاله (398.88 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2019.22333.1785 | ||
نویسنده | ||
مهدی رفعتی پناه مهرآبادی* | ||
استادیار پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)،تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مفهوم «حفاظت محیطزیست» مفهومی مدرن به حساب میآید که با توجه به زادگاهش -غرب- دارای مبادی و مبانی معرفتی و فکری خاصی است که آن را به مثابه مسألهای اجتماعی و برآمده از جنبشهای اجتماعی معرفی میکند. مفهومی که در بطن خود ضمن توجه به احقاق حق گروههای به حاشه رانده شده، در پی القای تفکری است کثرتگرا که طیفهای مختلف فکری و سیاسی را در خود جای میدهد. این مفهوم، مفهومی است برآمده از فرایندهای دمکراتیک. اما در ایران به دلیل وجود دولت مطلقهی شبه-مدرن پهلوی جریان توسعه به صورت آمرانه و آن هم به نحوی گزینشی، دلبخواهی و کاریکاتوروار پیش میرفت. این پژوهش با بررسی اجمالی زمینه-های شکلگیری مفهوم حفاظت محیطزیست در غرب، ضمن نگاهی به ساختار مطلقه و شبه-مدرن دولت پهلوی نشان میدهد که تجددسازی آمرانه و گزینشی از یکسو منجر به اولویت تولید صنعتی و کشاورزی بر حفاظت محیطزیست شد، و از سوی دیگر مانع از حضور مردم در امر حفاظت محیطزیست گردید و همین عوامل در کنار عدم توازن در بخشهای مختلف توسعه، سبب پیدایش مسائل محیطزیستی از جمله آلودگی هوا-به عنوان مطالعه موردی این پژوهش- شد. | ||
کلیدواژهها | ||
حفاظت محیط زیست؛ دولت مطلقه و شبهمدرن؛ توسعه؛ ایران؛ آلودگی هوا | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Impact of Pahlavi's Despotic Semi-Modern State Structure on the Rise of the Environmental Crisis in Iran | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahdi Rafatipanah Mehrabadi | ||
Assistant Professor,Institute for research and development in humanities (SAMT), Tehran. Iran | ||
چکیده [English] | ||
The concept of "environmental protection" is a modern concept which, according to its origin, has a specific epistemic and intellectual foundations that represent it as a social problem derived from social movements. A concept that, while paying attention to the rights of marginal groups, embraces a variety of intellectual and political ideas. This concept is derived from democratic processes. But in Iran, due to the existence of a despotic semi-modern state, the course of development was selective, arbitrarily and caricatured. This article with an overview on the context of the formation of the concept of environmental protection in the West, shows that the despotic semi-modern structure of the Pahlavi government on one hand, led to the priority of industrial and agricultural production on environmental protection and on the other hand, prevented people from attending to environmental protection. These factors, along with the imbalance in various sectors of development, caused the emergence of environmental issues, including air pollution, as a case study of this research. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Environmental protection, Despotic semi-modern state, Development, Iran, Air pollution | ||
مراجع | ||
منابع و مآخذ
- آل یاسین، احمد (1384)، بحران آب، تهران: جامعه مهندسان مشاور ایران. - برنامه پنجم عمرانی کشور 1352-1356 (1351)، [بیجا]: سازمان برنامه. - برنامۀ پنجم عمرانی کشور 1352-1356(تجدید نظر شده) (1352)، [بیجا]: سازمان برنامه. - برنامه مقدماتی پاکسازی هوای تهران (1353)، تهران: سازمان حفاظت محیط زیست. - پوجی، جانفرانکو (1377)، تکوین دولت مدرن، ترجمۀ بهزاد باشی، تهران: آگاه. - پهلوی، محمدرضاشاه [بیتا]، پاسخ به تاریخ، [بیجا]: [بینا]. - روزنامۀ اطلاعات (3 بهمن 1349)، شماره 13404، ص9. - روزنامه اطلاعات (1350)، شمارۀ 13666، ص2. - روزنامه اطلاعات (1350)، شمارۀ 13513، ص 17. - روزنامۀ اطلاعات (سهشنبه 18 خرداد 1353)، شمارۀ 144250، ص16. - سالنامه آماری کشور سال 1355، تهران: سازمان برنامه، مرکز آمار ایران. - سالنامه آماری کشور سال 2536، تهران: سازمان برنامه، مرکز آمار ایران. - شریعتی، «عوامل شیمیایی سرطانزای دود اتومبیل»، مجموعه مقالات سمپوزیوم آلودگی هوا (16 تا 18 خرداد 2537 در پلیتکنیک تهران)، صص130- 135. - گزارش تهیه سیکل رانندگی، ضرایب آلودگی و استاندارد اولیه برای وسایل نقلیۀ موتوری موجود در شهر تهران به منظور کنترل آلودگی هوا ناشی از وسایل نقلیه موتوری (مهرماه 2536)، گزارش نهایی ج1، تهران: طرح مشترک دانشگاه صنعتی آریامهر، دانشکدۀ مهندسی مکانیک و سازمان حفاظت محیط زیست ایران. - گزارش سالیانه و ترازنامۀ سال 1356بانک مرکزی ایران (1356)، [بیجا]: بانک مرکزی. - گزارش سالیانه و ترازنامه بانک مرکزی ایران (1344)، [بیجا]: بانک مرکزی. - عبداللهی، محسن (1391)، حقوق حفاظت از هوا، تهرن: انتشارات میزان. - متصدی زرندی، سعید (1387)، آلودگی هوا: راهبردهای ملی، قوانین و مقررات، تهران: مرکز مطالعات و برنامهریزی شهری تهران. - مجموعه قوانین سال 1353، نشریه روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران (1353)، [بیجا]: روزنامه رسمی. - مجموعه قوانین سال 1354، نشریه روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران (1354)، [بیجا]: روزنامه رسمی. - مسئلۀ آلودگی هوا و برنامههای شرکت ملی نفت ایران، سخنرانی سعید شیبانی رئیس گروه تحقیقات پتروشیمی شرکت ملی نفت ایران (1350، چهارشنبه 22 اردیبهشت)، [بیجا]: روابط عمومی صنعت نفت ایران. - مشهدی، علی، حقوق آلودگی هوا (مطالعه تطبیقی) (1392)، تهران: انتشارات خرسندی. - میراحمدی، منصور و حسن جباری نصیر (زمستان 1389)، «الگوی نظری دولت مطلقه و پیدایی دولت شبهمدرن در ایران»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال ششم، شمارۀ 1، صص167- 199.
- Hannigan, John (2006), Environmental Sociology, 2th edition, London and Newyork: Routledge. - Prince, Thomas and Matthias Fingers (1994), Environmental NGOs in World Politics, London and Newyork: Routledge. - White, Lyyn (1967), “Historical roots of our Ecology Crisis”, science ,Vol 155, No 3767, pp 1203-1207. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 716 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 290 |