تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 926 |
تعداد مقالات | 7,634 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,435,746 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,851,191 |
بررسی تطبیقی عرفان شمنی و تصوف اسلامی | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 1، دوره 10، شماره 19، آذر 1397، صفحه 7-26 اصل مقاله (494.07 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2019.25258.1728 | ||
نویسندگان | ||
بهزاد اتونی* 1؛ مهدی شریفیان2؛ بهروز اتونی3 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آیتالله بروجردی، بروجرد، ایران | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران | ||
چکیده | ||
بیشتر مکاتب عرفانی جهان سعی بر آن دارند تا با شیوهها و روشهایی، سالک و نوآموز را از هستی روزمره و دنیوی جدا سازند و به سرمنشأ نیروی حقیقی عالم و دنیای پررمزوراز جهان مینوی هدایت کنند. شمنیسم یکی از آن مکاتب عرفانی است که با آیینها و اعمالی خاص، سالک را به خلسگی و بیخویشی میکشاند و بدینواسطه و از طریق یاریجستن از دنیای ارواح و عالم خدایان، موجب اعمالی خارق عادت میشود. آیینها و آداب شمنی، شباهت بسیار زیادی به آداب متصوفۀ اسلامی دارد و موجب شده که حتی برخی بر این باور باشند که تصوف اسلامی تحت تأثیر شمنیسم بوده است. نگارندگان در این جستار به بررسی بعضی از این شباهتها، از جمله موضوع خلسگی و بیخویشی، اهمیت به موسیقی و پایکوبی، عروج و صعود سالک، پرواز جادویی، ریاضتهای عرفانی، کرامت و موضوع نوزایی میپردازند و آنان را واکاوی میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
شمنیسم؛ تصوف اسلامی؛ خلسگی؛ کرامت؛ نوزایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Comparative Study of Islamic Sufism and Shamanic Mysticism | ||
نویسندگان [English] | ||
Behzad Atooni1؛ Mahdi Sharifian2؛ Behrooz Atooni3 | ||
1Assistant Professor of Persian Language and Literature Department, Ayatollah Boroujerdi University, Boroujerd, Iran | ||
2Professor of Persian Language and Literature Department, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran | ||
3Assistant Professor of Persian Language and Literature Department, Islamic Azad University of Qom, Qom, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Most of the world's mystical schools strive to isolate the seekers and novices from the profane and mundane life and guide them to the real driving force of the world and the mysteries of the sacred world. Shamanism is one of these mystical schools that by its specific rituals and practices takes the seeker into a trance state and ecstatic unconsciousness, and through seeking help from the world of spirits and world of gods makes supernatural wonders take place. Shamanic rituals and customs bear a striking resemblance to Islamic Sufi customs; to the extent that some even believe that Islamic Sufism was influenced by Shamanism. In this study, the authors investigate some of these similarities, including the states of trance and ecstatic unconsciousness, the importance of music and stomp, soul flight and ascension of the seeker, magical flight, mystical austerity, performing supernatural wonders, and the issue of rebirth. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Shamanism, Islamic Sufism, Trance state, Supernatural Wonders, Rebirth | ||
مراجع | ||
آشتیانی، جلالالدین. (1376). عرفان (بخش اول شمنیسم). چ دوم . شرکت سهامی انتشار. تهران. ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبدالله. (1967 م). حلیه الاولیا و طبقات الاصفیا. دارالکتاب العربی. بیروت افلاکی، شمسالدین. (1362). مناقب العارفین. تصحیح تحسین یازیجی. انتشارات دنیای کتاب. الیاده، میرچا. (1382). اسطوره، رؤیا، راز. ترجمه رؤیا منجم. چ سوم. نشر علم. تهران. ــــــــــ . (1389). رساله در تاریخ ادیان. ترجمۀ جلال ستاری. چ چهارم. انتشارات سروش. تهران. ــــــــــ . (1388). شمنیسم. ترجمه محمدکاظم مهاجری. چ دوم. نشر ادیان. بتلاب اکبرآبادی، محسن و معصومه برسم. (1395). «مرگ به مثابه تشرف (نوزایی)». مجلۀ مطالعات ایرانی. سال پانزدهم. شمارۀ بیست و نهم. بهار و تابستان، ص 1-17 پاتوف، میشل و پرن، میشل. (1368). فرهنگ مردمشناسی. ترجمۀ اصغر عسگری خانقاه. ویس. تهران. تدین، عطااله. (1374). جلوههای تصوف و عرفان در ایران و جهان. دانشگاه تهران. تهران. جامی، نورالدین عبدالرحمان. (1336). نفحات الانس من حضرات القدس. تصحیح مهدی توحیدی پور. کتابفروشی محمودی. تهران. جهانپور، فاطمه. (1394). «تحلیل محتوایی معراجنامههای مزدایی». فصلنامه جستارهای ادبی. شماره 190. صص 81-114. خسروی، رکنالدین. (1366). «نمایشهای آیینی». مجلۀ چیستا. سال پنجم. شمارۀ 5 و 6، دی و بهمن. دامادی، سید محمد. (1367). ابوسعید نامه. دانشگاه تهران. تهران. زرینکوب، عبدالحسین. (1369). جستجو در تصوف ایران. چ چهارم. امیرکبیر. تهران. ــــــــــــــــــــ. (1388). «عارف و عامی در رقص و سماع». پژوهشنامۀ ادب حماسی. دورۀ 5. شمارۀ 9. پاییز و زمستان. ص 39-21. سجادی، سید جعفر. (1383). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. چ هفتم. انتشارات طهوری. تهران. سجادی، سید ضیاءالدین. (1379). مقدمهای بر مبانی عرفان و تصوف. چاپ هشتم. انتشارات سمت. تهران. سراج طوسی، ابونصر. (1914 م). اللمع فی تصوف. تصحیح رینولد آلن نیکلسون. بریل. لیدن. سلمی، ابو عبدالرحمن. (1953 م). طبقات الصوفیه. تحقیق نورالدین شریبه. دارالکتاب العربی. مصر. سنایی غزنوی، ابو المجد مجدودبن آدم. (1364). دیوان اشعار. به اهتمام مدرس رضوی. چ سوم. کتابخانه سنایی. تهران. شاهمیری، آزاده. (1386) «بررسی تطبیقی مؤلفههای مشترک میان رقص سماع و پرفورمنس آرت (هنر اجرا)». فصلنامه هنر. شماره 73. ص 226-206. شریف الدین ابراهیم. (1347). تحفه العرفان؛ روزبهان نامه. به کوشش محمدتقی دانشپژوه. انجمن آثار ملی. تهران. عزیزالدین نسفی. (1379). انسان کامل. تصحیح ماژیران موله. چاپ پنجم. طهوری. تهران. عطار نیشابوری. (بیتا). تذکره الاولیا. مقدمه محمد قزوینی از روی چاپ نیکلسون. انتشارات مرکزی. تهران. عین القضات همدانی، ابوالمعالی عبداله ابن محمد. (1341). تمهیدات. تصحیح و تعلیق عفیف عسیران. چ دوم. منوچهری. تهران. غرویان، مینا. (1390). «شمنیسم، فنون کهن خلسه: نقد و بررسی کتاب شمنیسم، ترجمه محمدکاظم مهاجری». کتاب ماه دین. شماره 167. شهریور. صص 76-81 غزالی، ابوحامد امام محمد. (1380). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیوجم،2 ج. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. غزنوی، سدیدالدین محمد. (1348). مقامات ژندهپیل جام. تصحیح حشمت مؤیّد. بنگاه ترجمه و نشر کتاب. غنی، قاسم. (1386). تاریخ تصوف در اسلام. چ دهم. انتشارات زوّار. تهران. قشیری، عبدالکریم بن هوازن. (1361). ترجمۀ رسالۀ قشیریه. تصحیح بدیعالزمان فروزانفر. انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. قیصری رومی، محمد داوود. (1375). شرح فصوص الحکم. به کوشش سید جلالالدین آشتیانی. علمی و فرهنگی. تهران. کاشانی، عبدالرزاق. (1354). شرح منازل السائرین انصاری. انتشارات حامد. تهران. کندری، مهران. (1377). «معرفی آیین شمنی در آمریکای جنوبی». مجله نامه فرهنگ. سال هشتم. شماره اول. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. بهار. گودرزی، حجت و کوروش گودرزی. (1393). «تجلی رقصهای اساطیری در سماع عرفانی». فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی. دوره 5. شماره 3. پیاپی 18. بهار مخبر دزفولی، فهیمه. (1384). «ترکان، از شمنیسم تا اسلام». تاریخ و تمدن اسلامی. شماره اول.تابستان. صص 61-49. مستملی بخاری. (1366). شرح التعرّف لمذهب التصوّف. به کوشش محمد روشن. انتشار اساطیر. تهران. منوّر، محمد. (1367). اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید. ج 2. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. آگاه. تهران. مولوی، جلالالدین محمد. (1377). مثنوی معنوی. تصحیح عبدالکریم سروش (نسخه قونیه). چ سوم. انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. نفیسی، سعید. (1368). سرچشمۀ تصوف در ایران. چ هفتم. مروی. تهران. نقوی، عقیل. (1396). «پَرخوانی و ذکر خنجر: بقایای اعتقادات کهن در میان ترکمنهای ترکمنصحرا». دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه. سال 5. شماره 15. مرداد و شهریور. ص 70-47. نیکوبخت، ناصر و سید علی قاسمزاده. (1388). «روشهای خلسگی شمنیسم در برخی از فرقههای تصرف»، مجله مطالعات عرفانی. دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان. شماره نهم. بهار و تابستان. ص 185-216. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان. (1384). کشفالمحجوب. مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. سروش. تهران. Eliade. Mircea. (1959). the sacred and the profane. published by: Harcourt Brace Jovanovich | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 996 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 904 |