پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 951 |
| تعداد مقالات | 7,816 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,972,629 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,205,238 |
بررسی نظریِ مفهوم «هنرِ شیعی» با تأکید بر مطالعة رویکردهای شیعی در معماری عصر تیموری | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 5، دوره 29، شماره 42 - شماره پیاپی 132، شهریور 1398، صفحه 101-126 اصل مقاله (720.1 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2019.21733.1762 | ||
| نویسندگان | ||
| وحید عابدین پور* ؛ معصومه سمائی | ||
| دانش‌آموخته دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| سیاست تسامح‌گرایانة دولتمردان تیموری، پیوند تشیع با جریان تصوف و تلاش شیعیان به‌ویژه بعد از سقوط خلافت عباسی زمینه‌ای را فراهم ساخت تا مذهب تشیع در عصر تیموریان (771- 913ق) در ابعاد مختلف رشد پیدا کند. این موضوع سایر مؤلفه‌های هویت ایرانی و ازجمله هنر و معماری را هم تحت تأثیر قرار داد و از اسباب گسترش تدریجی رویکردهای شیعی در هنر و معماری ایرانی از این زمان گردید. در این ارتباط، تعریف و چگونگی شکل‌گیری این هنر به‌طورکلی و ارتباط معماری با مذهب تشیع در دوره تیموریان به صورت خاص، پرسش اصلی تحقیق حاضر است که به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی میدانی و استناد به منابع کتابخانه‌ای به آن پرداخته شده است. یافته‌های مبتنی بر فرضیاتِ تحقیق مؤیدِ رواج مستمر و افزایش کاربرد نمادهای (بصری و نوشتاری حاوی مضامین و درونمایه‌های) شیعی در بناهایی نظیرِ بقاع امامزادگان، حرم امام هشتم(ع)، مساجد جامع، آرامگاه‌ها و دیگر بناها در قرن نهم ق بوده است. به عبارتی دیگر، تعریف هنر (معماری) شیعی در این زمان عمدتاً شامل مضامینِ مذهبیِ متبلورشده در کالبد هنر(معماری) اسلامی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تیموریان؛ مذهب تشیع؛ هنر؛ معماری؛ هویت ایرانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Theoretical Review of the Concept of “Shiite art” Emphasizing the Study of Shiite Approaches In the Timurid Era Architecture | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Vahid Abedinpoor؛ Masoomeh Samaei | ||
| PhD in History of Islamic Iran, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| Tolerance policy of Timurid statesmen, Shi’it bond with Sufism flow and the effosrt of Shi’ites, especially after the fall of the Abbasid caliphate provided a ground for the Shi’ite religion to grow in the Timurid era (913-771 AH) in various dimensions. This point affects other components of Iranian identity, including art and architecture, and the causes gradual development of Shi’it approaches in Iranian art and architecture from this time omward (Some use the term "Shiite art"). Increasing the use of Shiite ornaments in buildings such as Imam Zadegan, the shrine of the Eighth Imam (Pbuh), important Iranian mosques and other monuments in the 9th century, confirms this point. In this regard, the definition and formation of this art in general, and the relationship of architecture and the Shi’ite religion in the Timurid era in particular is the main question of the present article. The research is done by the use of descriptive-analytical method, field study, and referring to library resources. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Timurids, Shi’a religion, Art, Architecture, Iranian identity | ||
| مراجع | ||
|
- اوکین، برنارد(1386). معماری تیموری در خراسان. ترجمۀ علی آخشینی. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - بورکهارت، تیتوس(1365). هنر اسلامی زبان و بیان. ترجمۀ مسعود رجب‌نیا. تهران: سروش. - تولستوی، لئون (1388). هنر چیست. ترجمه کاوه دهگان. تهران: امیرکبیر. - جعفریان، رسول(1375). تاریخ تشیع در ایران. جلد 2. قم: انصاریان. - جوادی، آسیه(1363). معماری ایران، جلد 2. تهران: خوشه. - حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله (1372). زبدۀالتواریخ، تصحیح سید کمال حاج‌سیدجوادی. جلد 2. تهران: نشر نی. - حسینی، سید محسن(1390). کتیبه‌های تیموری در خراسان. جلد1. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - حسینی، هاشم و فراشی، حسین(1393). «تحلیل جنبه‌های نمادین شیعی در تزئینات مسجد جامع یزد». فصلنامه نگره. شماره 29: صص 33 – 34. - خزائی، محمد(1381). مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی. تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی. - --------- (1388). «ساختار و نقش مایه‌های مدارس تیموری». مطالعات هنر اسلامی، شماره 11: صص 59 – 78. - خسروبیگی، هوشنگ(1392). «نقش آل‌بویه در تعمیق فرهنگ شیعی». پژوهش‌نامه تاریخ. سال هشتم. شماره 30: صص 86 – 100. - خوافی، ابوالقاسم شهاب‌الدین (1357). منشأ الانشاء، 2 جلد. به قلم نظام‌الدین عبدالواسع نظامی باخزری. به کوشش رکن‌الدین همایونفرخ. تهران: دانشگاه ملی ایران. - خوافی، فصیح‌الدین احمد(1339). مجمل فصیحی. 3 جلد. تصحیح محمد فرخ. مشهد: باستان. - خواندمیر، غیاث‌الدین محمد(1362). حبیب‌السیر، زیر نظر محمد دبیرسیاقی. جلد 3 و 4. تهران: کتابفروشی خیام. چاپ 3. - --------- (1372). مآثرالملوک (به ضمیمۀ خلاصۀ الاخبار)، تصحیح میرهاشم محدث، بی‌جا: رسا. - دانش یزدی، فاطمه(1387). کتیبه‌های اسلامی شهر یزد. تهران: سبحان نور. - زمجی اسفزاری، معین الدین(1339). روضات‌الجنات فی اوصاف مدینۀ هرات. به کوشش سیدمحمدکاظم امام. جلد 2. تهران: دانشگاه تهران. - سمرقندی، عبدالجلیل و ابوطاهر(1367). قندیه و سمریه (دو رساله در مزارات و جغرافیای سمرقند). به کوشش ایرج افشار. تهران: مؤسسۀ فرهنگ جهانگیری. - شامی، نظام‌الدین(1363). ظفرنامه. به اهتمام پناهی سمنانی. تهران: بامداد. - شایسته‌فر، مهناز(1384). هنر شیعی. تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی. - --------- (1381). عنصر الوهیت در نگارگری تیموری. همایش هنر اسلامی. تهران: مطالعات هنر اسلامی. - شوان، فریتهوف و دیگران(1383). هنر و معنویت. ترجمه انشاءالله رحمتی. تهران: فرهنگستان هنر. - صحراگرد، مهدی (1392). شاهکارهای هنری در آستان قدس رضوی. مشهد: مؤسسۀ آفرینش‌های هنری. - عطاردی، عزیز الله(1371). تاریخ آستان قدس رضوی. جلد1. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - فرهانی منفرد، مهدی(1382). پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویه. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - فیروزان، مهدی(1380). راز و رمز هنر دینی. تهران: سروش. - کاتب، احمدبن حسین بن علی(1345). تاریخ جدید یزد. به کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر. - کریمی داور، هانیه(1393). پایان‌نامه: بررسی نمادهای شیعی در هنر ایران. دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل: گروه باستان‌شناسی. - کلانتر، علی‌اصغر(1393). «بررسی تطبیقی کاربرد متون مذهبی در هنر شیعی مازندران با تمرکز بر آثار شهرستان ساری». فصلنامه نگره. شماره 29. بهار. - گرابر، اولک(1379). شکل‌گیری هنر اسلامی. ترجمۀ مهرداد وحدتی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی. - مرادی غیاث‌آبادی، رضا(1392). فرهنگنامه عکس ایران. شیراز: نوید شیراز. - مستوفی بافقی، محمد مفید(1385). جامع مفیدی، جلد 1 و2. به کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر. - منز، بئاتریس فوربز(1392). قدرت، سیاست و مذهب در عصر تیموریان. ترجمۀ حسن اسدی. تهران: مولی. - منشی قمی، قاضی احمد(1359). گلستان هنر. تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: کتابخانۀ منوچهری. - میرخواند، محمدبن خاوندشاه(1373). روضۀ الصفا. تصحیح عباس زریاب. جلد 6. تهران: علمی. - نصر، سید حسین (1385). در جستجوی امر قدسی. ترجمۀ مصطفی شهرآئینی. تهران: نشر نی. - نقی زاده،محمد(1384). مبانی هنر دینی در فرهنگ اسلامی. جلد 1. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - واعظ هروی، اصیل الدین(بی‌تا). مزارات هرات. حصۀ اول و دوم. تصحیح فکری سلجوقی. بی‌جا. بی‌نا. - ویلبر، دونالد وگلمبک، لیزا(1374). معماری تیموری در ایران و توران، ترجمۀ کرامت‌الله افسر و محمد یوسف کیانی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. - هنرفر، لطف‌الله(1355). «اصفهان در دورة جانشینان تیمور». مجلۀ هنر و مردم. سال14. شماره 163: ص 19-6. - یزدی، شرف‌الدین(1387). ظفرنامه. تصحیح سعید میرمحمدصادق و نوایی. 2 جلد. تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,104 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 733 |
||