پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 934 |
| تعداد مقالات | 7,668 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,520,656 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,899,490 |
بررسی تطبیقی تذهیب آثار ادبی دوره تیموری و صفوی (شاهنامه بایسنقری و شاهنامه شاه تهماسبی) | ||
| جلوه هنر | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 22، خرداد 1398، صفحه 41-54 اصل مقاله (779.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2018.11131.1148 | ||
| نویسندگان | ||
| سولماز امیرراشد* 1؛ سکینه پنجی پور2 | ||
| 1مربی گروه هنر دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، نویسنده مسئول. | ||
| 2کارشناس نگارگری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نقوش تزیینی از اواخر قرن هفتم ه.ق. توسط نگارگران ایرانی به شکل متفاوتی در کتب ادبی مصور به کار رفت. این شیوه جدید تذهیب طی قرن نهم ه.ق. تحت تأثیر تیموریان به تدریج فراگیر شد. تذهیب به کار رفته در مهمترین نسخ ادبی قرن نهم و دهم شاهنامه بایسنقری و شاه‌تهماسب نیز نشانگر پیوندهای هنر کتاب‌آرایی میان دو دوره است و وجوه ممیزه آنها زمینه خوبی برای مطالعه ایجاد می‌کند. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به روش توصیفی- تطبیقی به مقایسه و تطبیق دو اثر پرداخته شد و هدف از انجام آن بررسی و تطبیق تذهیب‌های دو شاهنامه از دو دوره تیموری و صفوی است. اینکه چگونه مذهبان صفوی با اساس قرار دادن دستاوردهای تیموریان تحول بی نظیری در ایجاد تنوع و تکامل هر چه بیشتر نقوش در تلاش هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در تذهیب شاهنامه بایسنقری نقوش ختایی و اسلیمی در قاب‌های جداگانه بکار رفته‌اند و نقوش اسلیمی در حاشیه نقش قالب گونه دارد. رنگ غالب لاجورد و طلایی می‌باشد. در تذهیب شاهنامه شاه‌تهماسبی نقوش ختایی و اسلیمی از تنوع بیشتری برخوردار شد و نقوش ختایی و اسلیمی در کنار هم و همراه با پیچش‌های منظم به کار رفته‌اند. رنگ غالب در این اثر نیز لاجوردی و طلایی است و کاربرد رنگ‌هایی مانند قرمز و سیاه افزایش یافته است. تزیینات درون متنی در مقایسه با شاهنامه بایسنقری جزییات بیشتری داشته و جدول‌کشی آن مفصل‌تر است. بطور کلی تذهیب‌های شاهنامه شاه‌تهماسبی با وجود متأثر بودن از دوره‌های قبل از نقوش ظریف‌تر و قالب‌های متنوع‌تر برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تذهیب؛ آثار ادبی؛ شاهنامه بایسنقری؛ شاهنامه شاه تهماسبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of Literary Works’ Illumination of the Timurid & Safavid Era (Shahnameh Baysonqori & the Shahnameh of Shah Tahmasb) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| S. Amirrashed1؛ S. Panjipour2 | ||
| 1Instructor, Art Group, Humanities Faculty, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran | ||
| 2B.A. of Miniature, Humanities Faculty, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Beginning in the late 13th century A.D, decorative motifs were employed differently by the Iranian painters in illustrated literary books. This new illumination technique gradually became popular during the 15th A.D under the Timurid rule. The illumination used in the most important literary works of the era, i.e. Baisonqori Shahnameh and the Shahnameh of Shah Tahmasb, indicate the existing ties and progress of the art of book illumination during the two aforesaid periods, and their distinctive features provide ample basis for their study. Employing desk study of library resources, the study has been conducted using comparative-descriptive method of research aiming to investigate the visual features of the two epopees dating to Timurid and Safavid eras and identify the similarities and differences in their illumination components. Questions in the survey include: What colors are more used in illumination of these two epopees? In what direction and to what extent is the development of Illumination? What is the different between shapes, motifs and forms used in these two epopees? The results indicated that in the illumination of Baisonqori Shahnameh, foral patterns (Khatai) and arabesques designs have been employed in separate frames with the arabesque designs used in the margins. The floral patterns (Khatai) and arabesques designs in illumination of Shahnameh of Shah Tahmasb show a high diversity and have been used alongside each other in regular curves. Gold and blue color constitutes the dominant colors in this work of art as well while the use of colors such as red and black have increased. As compared to Baisonqori Shahnameh, the decorations used in the context of Shahnameh of Shah Tahmasb are more detailed and its tables are more comprehensive. In general, despite being influenced by the art of the pervious eras, the illumination of Shahnameh of Shah Tahmasp have more delicate motifs and designs and more diverse templates. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Illumination, Literary Works, Shahnameh Baysonqori, Shahnameh of Shah Tahmasb | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب(1387). مکتب نگارگری شیراز، تهران: فرهنگستان هنر. اکبری، تیمور و پوریا کاشانی (1388). تاریخ هنر نقاشی و مینیاتور(برای دانشجویان رشته‌های باستان‌شناسی و هنر)، تهران: سبحان نور. آیت‌اللهی، حبیب‌الله(1379). جلوه ناب هنر ایرانی در مینیاتورهای شاه‌طهماسبی، هنرهای تجسمی، شماره10، 91-95. احمدزاده، سعادت (1380). تذهیب در هنر کتاب آرایی ایران، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، شماره 46، 123- 129. امیرراشد، سولماز(1393). آشنایی با هنرهای سنتی ایران، تهران: سلیمان زاده. بلر، شیلا و بلوم، جاناتان(1381). هنر و معماری اسلامی (2)، ترجمه یعقوب آژند، تهران: فرهنگستان هنر. پاکباز، رویین(1390). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چ. دهم، تهران: زرین و سیمین. پوپ، آرتور و اکرمن، فیلیس (1387). سیری در هنر ایران، جلد5، تهران: علمی و فرهنگی. پوپ، آرتور اپهام(1389). سیر و صور نقاشی ایران، ترجمه یعقوب آژند، تهران: مولی. دیماند، س.م.(1383). راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبدالله فریار، تهران: علمی و فرهنگی. ریچارد، فرانسیس(1383). جلوه‌های هنر پارسی: ن‍س‍خ‍ه‌ه‍ای ن‍ف‍ی‍س ایرانی قرن ۶ تا ۱۱ ه‍ج‍ری قمری موجود در ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه ملی ف‍ران‍س‍ه ، ترجمه ع. روح بخشان، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. حسن، زکی محمد، (1377). هنر ایران در روزگار اسلامی. تهران: صدای معاصر. سهرابی نصیرآبادی، مهین و سالور، ندا(1395). مقایسه نگاره کشته شدن ارجاسب در رویین دژ به دست اسفندیار با دیگر نگاره‌های شاهنامه بایسنقری، جلوه هنر، دوره 8، شماره2، 79-96. سید صدر، ابوالقاسم(1388). دایره‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حرف مربوط به آن، چ.دوم، تهران: سیمای دانش. شریف زاده، عبدالمجید(1392). هنرسلجوقی و شاهنامه کاما، هنر علم و فرهنگ، دوره 1، شماره1، 9-24. شمیلی، فرنوش و غفوری فر، فاطمه(1396). جستاری در ساختار شناسی طرح و نقش تذهیب‌های قرآنی عصر تیموری موجود در موزه آستان قدس رضوی، کتابداری و اطلاع رسانی، دوره 20، شماره 79، 23-49. عظیمی، حبیب‌الله(1390).ادوار تذهیب در کتاب آرایی مذهبی ایرانی، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 2، شماره 41، 23-32. عموزاد مهدیرجی، محمدرضا و قلیچ‌خانی، حمیدرضا(1388). کتابت و صفحه‌آرایی شاهنامه بایسنغری، نگره، سال چهارم، شماره11، 19-29. قمری، فاطمه(1392). نور و نقش، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. کریم‌زاده تبریزی، محمد علی(1370). احوال و آثار نقاشان قدیم ایران و برخی از مشاهیر هند و عثمانی، جلد 2و3، لندن: ساتراپ. لطیفیان، نارملا و شایسته‌فر، مهناز(1381). بررسی ویژگی‌ها و مطالعه تطبیقی نگاره‌های ایرانی در دوران تیموری و صفوی(دو شاهنامه بایسنقری-شاه‌تهماسبی)، مدرس هنر، دوره ا، شماره2، 55-66. مجرد تاکستانی، اردشیر(1390). شیوه تذهیب، چ. هشتم، تهران: سروش. منشی قمی، احمدبن‌حسین(1383). گلستان هنر، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، چ. چهارم، تهران: منوچهری. مهرابی، بهنام و مسجدی، حسین(1388). شاهنامه بایسنقری شاهکار تاریخ نگارگری ایران، دانش مرمت و میراث فرهنگی، سال پنجم، شماره 3، شماره پیاپی 4، 91-98. نجف‌پور، مجید(1382). بررسی ویژگی‌های هنری شاهنامه بایسنقری، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 66 و 67، 93-96. References Ahmadzadeh, S. (2001). Illumination in the Iranian Art of Book Arrangement. Journal of National Studies on Librarianship and Information Organization, 12(2), 123-129 (Text in Persian). Akbar, T. & Kashani, P. (2009). History of Art of Painting and Miniature (for the Students of Archeology & Art). Tehran: Sobhan-e Noor (Text in Persian). Amirrashed, S. (2014). An Introduction to the Iranian Traditional Arts. Tehran: Soleiman Zadeh (Text in Persian). Amozad Mehdirji, M. & Ghelich Khani, H.R. (2009). Scribing & Book Design in Baysonghori Manuscript of the Shahnameh. Neghareh, 11, 19-29 (Text in Persian). Ayatollahi, H. (2003). The Noble Expression of Iranian Art in Shah Tahmasbi edition of Miniatures. Visual Arts, 10, 91-95 (Text in Persian). Azhand, Y. (2009) Painting School of Shiraz. Tehran: Iranian Academy of Arts (Text in Persian). Azimi, H. (2011) The Eras of Illumination in Persian Religious Bibliopegy, Honar – HA – YE – ZIBA HONAR-HA-YE-TAJASSOMI, 2(41), 23-32 (Text in Persian). Blair, Sh. & Bloom, J. M. (2002). The Art and Architecture of Islam 1250 - 1800. (Yaghoob Azhand, Trans.). Tehran: Iranian Academy of Arts (Text in Persian). Canby, Sh.(2011). The Shahnama of Shah Tahmasp: The Persian Book of Kings.New York: Metropolitan Museum of Art. Dimand, M. S. (1986). A Handbook of Muhammadan Art. Tehran: Ministry of Culture and Higher Education, Elmi Farhanghi (Text in Persian). Ghamari, F. (2013). Light & Design. Tehran: Institute for Culture, Art and Communications (Text in Persian). Hasan, Z. M. (1998). Iranian Art in Islamic Period. Tehran: Sedaye Moaaser (Text in Persian). Karimzadeh Tabrizi, M. A. (1991) The Lives & Arts of Old Painters of Iran & A Selection of Masters from The Ottoman & Indian Regions (Vol. II & III). London: Satrap (Text in Persian). Latifian, N & Shayestefer, M. (2003). Comparative Study of Features of Iranian Painting during Timurid and Safavid Eras. The Modares Semiannual Art, 1(2), 55-66. (Text in Persian). Monshi Ghomi, A. H. (2004). Golestan-e Honar. Ahmad Soheili Khansari (ed.). Tehran: Manouchehri (Text in Persian). Mehrabi, B. & Masjedi, H. (2009). Baysonghori Shahnameh: Masterpiece of the History of Iranian Miniature. Restoration Science and Cultural Heritage, 5(3), 91-98. Mojarrad Takestani, A. (2011). The Art of Illumination. Tehran: Soroush (Text in Persian). Najafpour, M. (2003). Review of the Artistic Features of Baysonghori Shahnameh. Book of Month: History & Geography. 66 & 67, 93-96 (Text in Persian). Pakbaz, R. (2011). Persian Painting from Ancient Times Until Today. Tehran: Zarrin va Simin (Text in Persian). Pope, A. U. & Ackerman, Ph. (2010). A Survey of Persian Art, From Prehistoric Times to The Present (Vol. 5). Tehran: Elmi Farhangi (Text in Persian). Pope, A. U. (2008). Survey of Persian Art. (Yaghoob Azhand, Trans.). Tehran: Mola (Text in Persian). Richard, F. (2004) Persian Manuscripts from 12 To 17 Centuries National Library of France. (A. Rohbakhshan, Trans.). Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance (Text in Persian). Seyed Sadr, A. (2009). Encyclopedia of Handicrafts and Related Jobs. Tehran: Simaye Danesh (Text in Persian). Shamili, F. & Ghafourifar, F. (2017). An Investigation into the Structure of the Design and motif of Quran Illuminations of the Timurid Age in the Museum of Astan Quds Razavi, Iranian Journal of Library and Information Science (IJLIS), 20 (79), 23-49 (Text in Persian). Sharifzadeh, A. (2014). Seljuk Art and the Shahnāma of "Kāmā". Journal of Art, Science and Culture,1(1), 9-24 (Text in Persian). Sohrabi, M. & Salour, N. (2016). A Comparison of the “Arjasb Being Killed in Roeen Castle by Esfandiar” Image with Other Images of Baisonghor Shahnameh. JELVE-Y-HONAR, 79-96 (Text in Persian). URLs URL1. http://shahnama.caret.cam.ac.uk URL2. www.ed.ac.uk
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,782 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,372 |
||