تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 935 |
تعداد مقالات | 7,686 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,529,718 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,905,851 |
تبیین الگوپردازی، ریزنگاری و حجمپردازی در نگارگری ایرانی برپایۀ مبانی ادراک در المناظر ابن هیثم | ||
مبانی نظری هنرهای تجسمی | ||
مقاله 1، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1397، صفحه 5-20 اصل مقاله (559.17 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jtpva.2019.24058.1000 | ||
نویسندگان | ||
مریم کشمیری* 1؛ زهرا رهبرنیا2 | ||
1مدرس دانشگاه | ||
2دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر، دانشگاه الزهرا (س) | ||
چکیده | ||
نوشتار پیشرو میکوشد به چرایی شکلگیری برخی چارچوبهای نگارگری ایرانی راه برد و با کنکاش در زیرساخت این هنر، پارهای ناهمسازیهای روبنایی را تبیین نماید؛ برای نمونه در پیِ آن است دریابد آبشخور فکری الگوسازی (حالت، شخصیت، مفهوم) در نقاشی ایرانی کجاست؟ چرا با وجود تکرار چندسدهای این الگوها و پرهیز از بازنمایی واقعگرایانۀ چهرۀ افراد، گرتهبرداری عینبهعین از نقشمایههای اجسام چنین با اهمیت است؟ نگارگران با چه دیدگاهی گاه اجسام را سهبُعدی پرداختهاند و گاه از نمایش حجم پرهیز کردهاند؟ در پاسخ به این پرسشها، گریزی از آشنایی با دیدگاههای ادراک بصری در سدههای پیشین نیست. برپایۀ فرازهایی از کتاب المناظر ابنهیثم، اهمیت ممیزه (ذهن) و نشانگان بصری تکرارشونده برای فهم دقیق دیدنیها آشکار شد. بربنیان همین دیدگاه و با توجه به هدف نگارگری (انتقال پیامهای اولیه و ثانویه)، الگوسازی، ریزنگاری و حجمپردازی تبیین گردید: نگارگران با اجرای هر سه اصل پیشگفته نشانههای بصری را هرچه آشکارتر در اختیار بیننده نهاده و از بروز خطای ادراک جلوگیری کردهاند. پژوهش، کیفی با رویکردی تاریخی است. مباحث علمی، بهشیوۀ توصیفـتحلیل، و تبیینهای هنری، بهگونهای تطبیقی پیش رفته است. جامعۀ آماری، نسخهنگارههای برجایمانده از سدههای 7ـ10 ه.ق. را دربرمیگیرد و در میان این آثار، نمونههای هدفمند را چنان انتخاب شده است که دست کم یکی از اصول سهگانۀ بالا را ارائه دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
نگارگری ایرانی؛ مناظر و مرایای کهن (نورشناسی اسلامی)؛ ابن هیثم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An Analysis of Pattern Making, Representation of Details, the Third Dimension of Objects in Iranian Paintings based upon the Islamic Optics | ||
نویسندگان [English] | ||
Maryam Keshmiri1؛ Zahra Rahbarnia2 | ||
2Alzahra University Associate professor | ||
چکیده [English] | ||
The paper in hand, aims to answer a number of questions regarding formation of some fundamental frameworks of Iranian miniature paintings and describe some of the apparently paradoxical issues which are significant in the basis of this artistic expression. As an instance, it has been tried to figure out the thought based upon which the pattern making became possible in these paintings. By pattern making, we try to refer to the fact that based on some art historians; Iranian painting is formed by a series of repetitions of similar patterns. To these scholars, the facial features, physical positions and a lot of other characteristics are not very different from one and other. These common and repeated forms can be found in the paintings ranging from Ilkanids to Herat school (Timurid), and even Safavid era. Art scholars call this repetition of same forms and moods, pattern making. Some moved further and attributed this to an assumed inability of Iranian artists in representation and creation of new and innovative forms or even their lack of creativity which forced them to follow the exact path of their masters. It is worth mentioning that there is also a number of other reasoning mentioned in order to define and explain this method. For example some claimed that Iranian artists were after depicting another world, apart from the mundane, everyday universe: a universe in which people’s facial differences do not exist. These patterns can be explored and analyzed in the following groups: Patterns related to human moods such as bewilderment; the ones connected with types e.g. kings, sufis, musicians, or servants as some examples, as well as the patterns which convey conceptual messages. For instance the biggest figure in size, represents the character of the highest social, political, or religious ranking. Therefore, unlike the second type, these patterns do not merely represent one specific type. Meanwhile, other questions have been dealt with. What is the logic behind representing the objects with such minute details while the people were drawn based on the exact patterns far away from realism for many centuries? Why do we simultaneously observe representation of some objects in two dimensional and three dimensional ways, even in one piece of art work? In order to answer these questions, there would be no choice, but understanding the optics as it was known by the people contemporary to these art works. To do so, the paper tries to focus on some parts of Al-Manazir written by Ibn Al-Haytham. Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham (Alhazen) who is known by some as the father of modern optics, was born in Iraq in c. 965 (c. 354 AH) and passed away in Egypt in c. 1040 (c. 430 AH) and his most significant book in the realm of the optics is Al-Manazir. Since this book is the most comprehensive work in Islamic optics, and the majority of the other optics-related works, written in the following years, have roots in this single book, the focus point of the present paper has been placed on Almanazir based on which it has been understood that mind (الممیزه) and repeated visual signs play a significantly important role in conceiving the objects we see. Based on the same view point and the objective of miniature painting (communicating primary and secondary messages), pattern making, and representation of decorations on the objects as well as showing the third dimension have been elaborated. Pattern making and detailed presentation of decorations, both guaranteed conceptual signs’ existence (الامارات) and used to establish a known coding responsible for communication between the artist and his audience. The audience contemporary to the artist himself, because of the repetitions of these cods existence in other art works could distinguish them as soon as they saw them. This was important since unlike modern times, at that moment, communicating a singular and unique message was crucial. These messages were responsible to do a two sided task; one to visualize the story narrated in the book and second to imply political and social events. Presenting the third dimension was also allowed only in cases which did not disturb representation of these visual codes. This research has a historical approach towards reading Iranian miniature paintings. The scientific issues are discussed in a descriptive analytical method and the artistic parts have been dealt with in a comparative way. The paintings which have been discussed here are chosen selectively from the existing pieces left from 13th to 16th centuries due to the fact that unfortunately, not many manuscripts have been left from the period prior to the 13th and the ones produced after 16th century were greatly influenced by western style of painting and gradually detached from their original traits. The art pieces, explored here, at least present one of the points mentioned earlier. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Persian Paintings (Miniatures), Islamic Optics, Ibn al-Haytham | ||
مراجع | ||
ـ آژند، یعقوب (1389). نگارگری ایران، دورۀ دو جلدی، تهران: سمت. ـ اکرمن، فیلیس (1387). «پارچههای دوران اسلامی»، برگردان زهره روحفر، در: آرتور پوپ و فیلیس اکرمن، سیری در هنر ایران، ج 5، ویراستۀ سیروس پرهام، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ بوردیو، پییر (1377). «ذوق هنری و سرمایۀ فرهنگی»، برگردان لیلی مصطفوی، نشریۀ نامۀ فرهنگ، سال 8، دورۀ جدید، ش 2، 106ـ113. ـ خراسانی، شرفالدین (1357). نخستین فیلسوفان یونان، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی. ـ دالمانی، هانری رنه (1335). سفرنامۀ از خراسان تا بختیاری، برگردان محمدعلی فرهوشی، تهران: کتابفروشی ابنسینا و امیرکبیر. ـ شاردن، ژان (1336). سفرنامۀ شاردن، ج 4، برگردان محمد عباسی، تهران: امیرکبیر. ـ شاردن، ژان (1345). سفرنامۀ شاردن، ج 7، برگردان محمد عباسی، تهران: امیرکبیر. ـ کشمیری، مریم و زهرا رهبرنیا (1396). «بازتاب اندیشههای علمی در نگارگری، اهمیت نقره در بازنمایی آب برپایۀ یافتههای علم مناظر»، نشریۀ هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی، دورۀ 22، ش 3، 85ـ94. ـ کشمیری، مریم (1397). «مقام نوازندگان در عصر صفوی، برپایۀ نگارۀ مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان محمد»، نشریۀ هنرهای زیبا ـ هنرهای نمایشی و موسیقی، دورۀ 23، ش 2، 23ـ34. ـ کنبای، شیلا (1382). نقاشی ایرانی، برگردان مهدی حسینی، تهران: انتشارات دانشگاه هنر. ـ کونل، ارنست (1387). «تاریخچۀ نقاشی مینیاتور و طراحی»، برگردان پرویز مرزبان، در: آرتور پوپ و فیلیس اکرمن، سیری در هنر ایران، ج 5، ویراستۀ سیروس پرهام، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ گاتری، دبلیو. کی. سی. (1376). تاریخ فلسفهی یونان، ج 4، برگردان مهدی قوام صفری، تهران: نشر فکر روز. ـ گرابر، اولگ (1390). مروری بر نگارگری ایرانی، برگردان مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: فرهنگستان هنر. ـ گری، بازل (1392). نقاشی ایرانی، برگردان عربعلی شروه، تهران: دنیای نو. ـ گمپرتس، تئودور (1375). متفکران یونانی، ج 1، برگردان محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی. ـ معصومی همدانی، حسین (1362). «حرف تازۀ ابنهیثم»، نشریۀ نشر دانش، ش 18 (سال 3، ش 6)، 47ـ58. ـ نظرلی، مائیس (1390). جهان دوگانۀ مینیاتور ایرانی، برگردان عباسعلی عزتی، تهران: فرهنگستان هنر. ـ نظیف، مصطفی (1394). ابنهیثم و دانش نورشناسی اسلامی، آراء و اکتشافات، برگردان فاطمه موحدی محصل طوسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر.
ـ ابنالهیثم، علیبن حسنبن حسن (1983). المناظر؛ المقالات: 1ـ2ـ3 فی الابصار علی الاستقامه، حققها و راجعها علی الترجمه اللاتینیه عبدالحمید صبره، کویت: المجلس الوطنی للثقافۀ و الفنون و الآداب.
- Baxandall, Michael (1988). Painting and Experience in Fifteenth Century Italy: a primer in the social history style, New York: Oxford University Press.
- Blair, Sheila (2012). "On Giving to Shrines: Generosity Is a Quality of the People of Paradise", in: Linda Komarof and Others (2012). Gifts of the Sultan, Los Angeles: County Museum of Art & Yale University Press.
- Flandin, Eugene (1851). Voyage En Perse, Paris: Gide et J. Baudray.
- Komaroff, Linda (2012). “The Art of Art of Giving at the Islamic Courts”, in: Linda Komaroff & Others, Gifts of the Sultan, Los Angeles: County Museum of Art & Yale University Press.
- Sabra, A. I. (1989). The Optics of Ibn Al-Haytham, Book I-III, London: The Warburg Institute University of London.
تارنماها - URL1: http://windchild.net/persian-embroidery-a-study-in-miniatures/ اردیبهشت 96
- URL2: http://archive.asia.si.edu/collections/edan/object.php?q=10183 اسفند 96
- URL3: https://www.metmuseum.org/search-results#!/search?q=tahmasp&page=1 اسفند 96
- URL4: http://warfare.ga/Turk/Romance_of_Varqa_and_Gulshah.htm?i=1 مهر 97
- URL6: http://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=or_6810_f003v اسفند 96
- URL7: http://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=or_2265_fs001r# اسفند 96
- URL8: http://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=add_ms_7735_fs001r# اسفند 96
- URL9: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/446892 مهر 97
- URL10: https://www.harvardartmuseums.org/collections/object/303390 مهر 97
- URL11: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/452664 اسفند 96
- URL12: http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b84229930?rk=21459;2 اسفند 96 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13,410 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,622 |