پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 933 |
| تعداد مقالات | 7,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,514,939 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,896,715 |
تأثیر اقطاع‌داریِ نظامی بر تضعیف ارکان سیاسی سلجوقیان | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 7، دوره 28، شماره 39 - شماره پیاپی 129، آذر 1397، صفحه 133-155 اصل مقاله (739.3 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2018.21329.1725 | ||
| نویسندگان | ||
| جمیله یوسفی* 1؛ اسماعیل حسن زاده2 | ||
| 1دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه الزهرا | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| سلجوقیان پس از ورود به ایران با مدیریت نخبگان ایرانی، هویت قبیله‌ای خویش را با ایجاد سپاه ثابت و ساختار دیوانی منظم، به یک امپراتوری قدرتمند تغییر دادند. خواجه با احیای سنت دیرینة اقطاعداری و واگذاری حکومت ولایات مرزی به غلام ـ امیران، دو نهاد نظامی و اقتصادی ـ اقطاع ـ را به هم پیوند داد تا علاوه بر تحدید گسترة حکومت و تسهیل ادارة آن، بر تأمین هزینه‌های نظامی هم فائق آید.ساختار حکومت سلجوقی از مثلثِ قدرتِ سلطان، وزیر و امیر تشکیل شده بود. همواره در دوران اقتدارِ حکومت، سلطان در رأس این مثلث و بر دو رکن دیگر مسلط بود، اما در دوره انحطاط، این امیرمقطعان بودند که با تبدیل‌شدن به حاکمانی سرکش، دو پایة دیگر قدرت را تحت سیطره قرار دادند. این مقاله به دنبال تحلیل تأثیر اقطاعداری بر تضعیف سلطنت و وزارت است و بر این مدعاست که اقطاعداری با کاهش دامنة سیطرة سیاسی سلطان با ایجاد ولایات نیمه‌مستقل و گاه یاغی و رقیب‌تراشیِ شاهزادگان، سلطنت را تضعیف کرد و از طریق تصاحب درآمدهای مالیاتی و عدم پاسخ‌گویی به وزیران با عزل و نصب و در نهایت قتل آنها تضعیف این نهاد را فراهم ساخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سلجوقیان؛ اقطاع؛ غلام ـ امیران و تضعیف حکومت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The effect of Iqta in the decline of Seljuqs | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jamileh Yousefi1؛ Ismail Hasanzadeh2 | ||
| 1PhD candidate in History of Islamic Iran, Alzahra University | ||
| 2Associate Professor, Department of History, Alzahra University | ||
| چکیده [English] | ||
| The Seljuqs after entering Iran, were managed by the elites of Iran and changed their tribal identity to a powerful empire by creating a steady army and a bureaucratic structure. By reclamation a long-standing tradition of Iqta and the transfer of the border provincial government to the slave amirs, Niẓām al-Mulk linked the two military and economic institutions in order to overcome the military costs, in addition to limiting the scope of the government and facilitating its administration. The power triangle of the Seljuq government was composed of the sultan, the minister and the Amir. Under the rule of the state, the Sultan always dominated the other two pillars, but during the period of decline, these were the Seljuq amirs who dominated the two other leaders. This article seeks to analyze the impact of the iqta on the weakening of the monarchy and the ministry, claiming that the government has weakened the rule of Sultan by reducing the scope of the Sultan's political domination by creating semi-independent and sometimes outlaw provinces and rivaling the princes of the monarchy, refuse to send tax revenues, non-response to the ministry by dismissal, installation and killing of them. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Seljuqs, Iqta, Slave amirs, Decline of government | ||
| مراجع | ||
|
ـ آندرسون، پری(1390). تبارهای دولت استبدادی. ترجمه حسن مرتضوی. تهران: نشر ثالث. ـ ابن اثیر، عزالدین (1351). کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران. ج 16ـ17. ترجمه علی هاشمی حایری. تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران. ـ ــــــــــــ (1352). کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج 18ـ20. ترجمة ابوالقاسم حالت. تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی. ـ ابن بلخی. (1363). فارسنامه. مصحح آلن نیکلسون و گای لیسترانچ. تهران: انتشارات دنیای کتاب. ـ ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن. (1412ق). المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمی. ـ ابن خلدون. (1363). تاریخ ابن خلدون. ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. ـ _____، (1363). تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. ـ ابن عبری. (1377). مختصر تاریخ الدول. ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ ابن فندق. بی‌تا. تاریخ بیهق. تصحیح و تعلیق احمد بهمنیار. تهران: انتشارات کتابفروشی فروغی. ـ ابن‌کثیر، ابوالفداء اسماعیل بن محمد. (م 1986/1407 ق). البدایه النهایه. ج 11. بیروت: دارالفکر. ـ المختارات من الرسایل. (1378). به کوشش ایرج افشار و غلامرضا طاهر با بهرهوری از سه فهرست مریم افشار. تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار. ـ باسورث، ادموند کلیفورد (1381). «تاریخ سیاسی و دودمانی ایران»، تاریخ ایران کمبریج. گردآورنده: جی. بویل. ترجمه حسن انوشه. تهران: انتشارات امیرکبیر. ـ بغدادی، بهاءالدین محمد بن مؤید (1385). التوسل الی الترسل. تصحیح و تحشیه احمد بهمنیار. تهران: انتشارات اساطیر. چ اول. ـ بنداری‌اصفهانی، فتح بن علی (1356). زبدةالنصره و نخبةالعصره. ترجمه محمدحسین جلیلی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. ـ حسینی، صدرالدین ابوالحسن علی بن ناصر (1380). زبدةالتواریخ. ترجمه رمضانعلی روح‌اللهی. تهران: انتشارات ایل شاهسون بغدادی. ـ جوینی، مؤیدالدوله منتجب‌الدین (1329). عتبةالکتبة. تصحیح علامه محمد قزوینی و عباس اقبال. شرکت سهامی چاپ. ـ الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد. (1993م/ 1413 ق). تاریخ اسلام. ج 26. تحقیق عمر عبدالسلام تدمری. بیروت: دارالکتاب العربی. ـ راوندی، محمد بن علی (1363). راحۀالصدور و آیةالسرور. تصحیح محمد اقبال. تهران: انتشارات علمی. ـ سبط بن جوزی (1370). مرآة الزمان فی تاریخ الاعیان، حیدرآباد: مطبعة مجلس دائرةالمعارف العثمانیه. مجلد ثمانیه. جزء الاول. ـ قمی، نجم‌الدین ابوالرجاء (1363). تاریخ الوزراء. به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چ اول. ـ کرمانی، افضل‌الدین (1386). سلجوقیان و غز در کرمان. محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: ناشر علمی. چ اول. ـ کلوزنر، کارلا (1363). دیوان‌سالاری در عهد سلجوقی. ترجمه یعقوب آژند. تهران: انتشارات امیرکبیر. ـ لمتون، آن. کاترین (1372). تداوم و تحول در دوره‌های میانه. ترجمه یعقوب آژند. تهران: نشرنی. ـ ـــــــــــــــ (1339). مالک و زارع در ایران. ترجمه منوچهر امیری. تهران: بنگاه ترجمه و نشرکتاب. ـ __________ (1372). تداوم و تحول در دوره‌های میانه. ترجمه یعقوب آژند، تهران: نشرنی. ـ __________ (1385). «ساختار درونی امپراتوری سلجوقی». تاریخ ایران کمبریج. گردآورنده: جی، بویل. ترجمه حسن انوشه. تهران: انتشارات امیرکبیر. ـ ـــــــــــــ «اقطاع و فئودالیته». مجله راهنمای کتاب. ش 108. ـ ـــــــــــــ (1346). تکامل نظام اقطاع در ایران قرون وسطی». مجله نگین. ترجمه عطاءالله مرزبان. ش 34. ـ مرعشی، ظهیرالدین (1361). تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. با مقدمه دکتر محمدجواد مشکور. تهران: انتشارات شرق. ـ مستوفی، حمدالله (1381).نزهۀالقلوب. به کوشش سید محمد دبیرسیاقی. قزوین: حدیث امروز. ـ ـــــــــــ (1364). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: انتشارات امیرکبیر. چ سوم. ـ نظام‌الملک، حسن بن علی (1371). سیاستنامه. به کوشش دکتر جعفر شعار. تهران: انتشارات امیرکبیر. ـ نیشابوری، ظهیرالدین (1332). سلجوقنامه. تصحیح محمد رمضانی. تهران: نشریه کلاله خاور. ـ ولی، عباس(1380). ایران پیشاسرمایه‌داری. ترجمه شمس‌آوری. تهران: نشرمرکز. ـ ویتفوگل، کارل آگوست(1391). استبداد شرقی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر ثالث. ـ یوسفی،جمیله.(1387 )«تاثیر اقطاعداری بر فروپاشی حکومت سلجوقی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، با راهنمایی دکتر اسماعیل حسن زاده، دانشگاه الزهرا. ـ یوسفی‌فر، شهرام(1383). «سازمان سپاه در دوره سلجوقیان بزرگ ایران»، مقالات تاریخ و جغرافیای تاریخی، تهران: بنیاد ایران‌شناسی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 515 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 649 |
||