پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 933 |
| تعداد مقالات | 7,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,515,480 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,896,731 |
مبانی و ریشه‌های مشروعیت شاه در دورۀ اشکانی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 6، دوره 28، شماره 39 - شماره پیاپی 129، آذر 1397، صفحه 107-131 اصل مقاله (859.91 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2018.19561.1600 | ||
| نویسنده | ||
| فرشید نادری* | ||
| استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| اشکانیان در هنگامۀ حساسی پادشاهی خود را بنیان نهادند. سلوکیان به‌عنوان جانشینان اسکندر، بخش بزرگی از آسیا را در تصرف خود داشتند و یونانی‌گری یا همان «هلنیسم» در اجزای گوناگون زندگی ازجمله سیاست، فرهنگ و هنر نفوذ کرده بود. در چنین شرایطی اشکانیان که دارای ریشه‌های قبیلگیِ استواری بودند، تلاش خود را به‌منظور بیرون‌راندن سلوکیان از سرزمین ایران و بنیان‌نهادن یک دودمان شاهی نوین آغاز کردند. در این میان، ارشَک، بنیادگذار پادشاهی اشکانی نقش اساسی و سرنوشت‌سازی را برعهده داشت. پادشاهی نوبنیاد اشکانی نیازمند کسب وجهه و مشروعیت سیاسی بود. در این فرایند با توجه به زمانۀ حساس و دشوار اشکانیان، مبانی و ریشه‌های مشروعیت پادشاه به‌آرامی در حال شکل‌گرفتن و تکوین بود. مقالۀ پیش‌ِروی در تلاش است اجزای پیچیده، درهم‌تنیده و چندوجهی مشروعیت سیاسی در دورۀ اشکانی را مورد بررسی قرار دهد. براساس نتایجِ به‌دست‌آمده، مهم‌ترین مبانی و بنیان‌های مشروعیت و مقبولیت پادشاه در دورۀ اشکانی عبارت بودند از: سنت‌های قبیلگی و دودمانی که بازتاب اساسی آن را در شخصیت ارشَک می‌توان جست، سنت‌های کهن ایرانی و به‌شکل مشخص خود سنت‌های شاهانۀ هخامنشی و سنت‌های مشروعیت‌بخش یونانی و به تعبیر درست‌تر آن سلوکی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشکانیان؛ شاه؛ مشروعیت؛ سنت‌های هخامنشی؛ سنت‌های سلوکی؛ ارشَک‌یکم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Principles and Roots of King’s Legitimacy in Arsacid Dynasty | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farshid Naderi | ||
| Assistant Professor, Department of History, Shahid Chamran University of Ahwaz | ||
| چکیده [English] | ||
| Arsacid dynasty was established in a tumultuous time. Seleucid Empire, as the successor of Alexander, had conquered a large part of Asia and Hellenism had spread into various aspects of life like politics, culture and art. It was under these circumstances that Arsacids with their robust tribal background tried their best to drive the Seleucids out of their motherland, Persia, and establish a new kingdom. Arsaces, the founder of dynasty, had a substantial and determining role. The newly founded kingdom needed political legitimacy and reputation, and given the difficult and tumultuous time Arsacids were living in, the principles and roots of king’s legitimacy were still in the making. The present paper tries to study the complex, interwoven political legitimacy of the Arsacid dynasty. According to results, the most important principles in this period were the tribal and dynastic traditions, the reflection of which can be found in Arsaces’ character, in Persia’s long-standing tradition—not least the kingship tradition of Achaeminds—and in Greek legitimating traditions or, more appropriately, Seleucid traditions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Arsacid dynasty, legitimacy, Achaemenid traditions, Seleucid traditions, Arsaces I | ||
| مراجع | ||
|
ـ ادی، سموئیل کندی (1381). آیین شهریاری در شرق. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ اُلبریخت، مِارک (1392). «فرهنگ مناطق استپی و روابط میان جمعیت کوچگر و یکجانشین». امپراتوری اشکانی و اسناد و منابع آن. گردآوری یوزف ویسهوفر. ترجمۀ هوشنگ صادقی. تهران: نشر و پژوهش فرزان‌روز: صص 1-29. ـ اینورنیتزی، آنتونیو (1392). «نسا در دورۀ اشکانی: پرتوهای تازه در پژوهش». امپراتوری اشکانی و اسناد و منابع آن. گردآوری یوزف ویسهوفر. ترجمۀ خشایار بهاری. تهران: نشر و پژوهش فرزان‌روز. صص 57-74. ـ آلرام، میشائیل (1392). «چگونگی و وظایف سکه‌شناختی اشکانیان». امپراتوری اشکانی و اسناد و منابع آن. گردآوری یوزف ویسهوفر. ترجمۀ هوشنگ صادقی. تهران: نشر و پژوهش فرزان‌روز: صص 563-596. ـ بروسیوس، ماریا (1388). ایران باستان. ترجمۀ عیسی عبدی. تهران: نشر ماهی. ـ بریان، پی‌یر (1379). تاریخ امپراتوری هخامنشیان (از کورش تا اسکندر). ترجمۀ مهدی سمسار. جلد اول. تهران: انتشارات زریاب. ـ بیوار، ا.د.ه (1373). «تاریخ سیاسی ایران در دورۀ اشکانیان». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان. (ج 3. قسمت اول). گردآورنده احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: موسسۀ انتشارات امیرکبیر: صص 123-197. ـ پریخانیان، ا.گ. (1377). «جامعه و قانون ایرانی». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان. (ج.3 قسمت دوم). گردآورنده احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر: صص 11-71. ـ جلیلیان، شهرام (1387). «شاه‌گُزینی در دورۀ ساسانیان: فرایند شاه‌گُزینی در نامۀ تنسر به گُشنسپ». تاریخ ایران. شمارۀ 5/59. زمستان: صص 89-115. ـ ___________ (1388). «ساسان‌خُودای: چهره‌ای تاریخی یا افسانه‌ای؟». تاریخ ایران. شماره5/63. زمستان: صص 27-54. ـ ___________ (1396). تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها. پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم‌انسانی. ـ حمزۀ اصفهانی، حسن (1346). تاریخ پیامبران و شاهان. ترجمۀ جعفر شعار. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. ـ خطیبی، ابوالفضل (1394).الف. «اشکانیان در حماسۀ ملی». تاریخ جامع ایران، دنبالۀ تاریخ هخامنشی تا پایان تاریخ ساسانی و تاریخ اساطیری. (ج.دوم). زیرنظر کاظم موسوی بجنوردی. سرویراستاران حسن رضائی‌باغ‌بیدی- محمود جعفری‌دهقی.تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی): صص 371-421. ـ __________(1394).ب. «خدای‌نامه». تاریخ جامع ایران، زبان و ادبیات، تاریخ‌نگاری و جغرافیا، فلسفه و نهضت ترجمه در ایران‌باستان. (ج. پنجم). زیرنظر کاظم موسوی بجنوردی. سرویراستاران حسن رضائی‌باغ‌بیدی- محمود جعفری‌دهقی.تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی).ص 675-705. ـ رضایی‌باغ‌بیدی، حسن (1392). «سکه‌های اشکانی». تاریخ جامع ایران، (اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران هنر و معماری ماد و هخامنشی). (ج.3)زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی. سرویراستاران حسن رضائی‌باغ‌بیدی. محمود جعفری‌دهقی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: صص 397-414. ـ زرین‌کوب، روزبه و فرشید نادری (1393). «اشکانیان و سنت‌های کهن ایرانی: پای‌بندی یا عدم تقید اشکانیان به سنت‌ها و مواریث فرهنگ ایرانی». جستارهای تاریخی. سال پنجم. شمارۀ دوم. پاییز و زمستان: صص41-63. ـ سلوود، دیوید (1373)الف. «سکه‌های پارتی»، تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان. (ج.3 قسمت اول). گردآوری احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر: صص381-401. ـ ___________ (1373)ب. «دولت‌های کوچک جنوب ایران». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان. (ج.3 قسمت اول). گردآوری احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر: صص 401-429. ـ سودآور، ابوالعلاء (1384). فرّه ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. تهران: نشر نی. ـ شایگان، محمدرحیم (1389). «تحول مفهوم خدا». یشتِ فرزانگی: جشن‌نامه دکتر محسن ابوالقاسمی. به اهتمام سیروس نصرالله‌زاده و عسکر بهرامی. تهران: انتشارات هرمس: صص 297-329. ـ شکوری‌فر، ملیحه. سیروس نصرالله‌زاده (1395). «پیگیری سنت‌های ایرانی در سکه‌های اشکانی». جستارهای تاریخی. سال هفتم. شمارۀ اول. بهار و تابستان: صص 21-45. ـ شول، مونیکا ( 1392). «مدارکی دربارۀ تاریخ و فرهنگ خاراکنۀ پارتی». امپراتوری اشکانی و اسناد و منابع آن. گردآوری یوزف ویسهوفر. ترجمۀ هوشنگ صادقی. تهران: نشر و پژوهش فرزان‌روز: صص 627-641. ـ شیپمان، کلاوس (1384). مبانی تاریخ پارتیان. ترجمۀ هوشنگ صادقی، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. ـ طبری، محمد بن جریر (1352). تاریخ طبری یا تاریخ‌الرسل و الملوک، (ج.2). ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. ـ ــــــــــ (1380). تاریخنامۀ طبری، گردانندۀ منسوب به بلعمی. تصحیح و تحشیۀ محمد روشن. (ج.1). تهران: انتشارات سروش. ـ عریان، سعید (1382). راهنمای کتیبه‌های ایرانی میانه( پپهلوی- پارتی). تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور(پژوهشگاه). ـ فرای، ریچارد نلسون (1377). میراث باستانی ایران. ترجمۀ مسعود رجب‌نیا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ـ ـــــــــــ (1382). تاریخ باستانی ایران. ترجمۀ مسعود رجب‌نیا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ـ فره‌وشی، بهرام ( 1378). کارنامۀ اردشیر بابکان.با متن پهلوی، آوانویسی، ترجمۀ فارسی و واژه‌نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ـ کریستن‌سن، آرتور امانوئل (1374). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. تهران: انتشارات دنیای کتاب. ـ لوکونین، و.گ (1377). «نهادهای سیاسی، اجتماعی و اداری، مالیات‌ها و داد و ستد». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان. (ج.3 قسمت دوم). گردآورنده احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر: صص71-145. ـ ولسکی، یوزف (1383). شاهنشاهی اشکانی. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر. تهران: انتشارات ققنوس. ـ ویدن‌گرن، گئو (1375). دین ایران باستان. ترجمۀ رویا منجم. تهران: انتشارات فکرروز. ـ ـــــــــ (1378). فئودالیسم در ایران باستان. ترجمۀ هوشنگ صادقی. تهران: نشر قطره. ـ ویزهوفر، یوزف ( 1392). «مدارکی دربارۀ تاریخ و فرهنگ پارس در دوران اشکانیان». امپراتوری اشکانی و اسناد و منابع آن. گردآوری یوزف ویسهوفر. ترجمۀ هوشنگ صادقی. تهران: نشر و پژوهش فرزان‌روز. صص 656-673. ـ ویسهوفر، ژوزف (1389). ایرانیان، یونانیان و رومیان نگاهی به دادوستد فرهنگی میان ایران و یونان. ترجمۀ جمشید ارجمند. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. ـ _____________ (1377). ایران باستان از 550 پیش از میلاد تا 650 پس از میلاد. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر، تهران: انتشارات ققنوس. ـ همایون‌کاتوزیان، محمدعلی (1385). تضاد دولت و ملت: نظریة تاریخ و سیاست در ایران. ترجمۀ علیرضا طیب. تهران: نشر نی. ـ یارشاطر، احسان (1373). «پیشگفتار». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان.( ج.3، قسمت اول). پژوهش دانشگاه کمبریج. گردآورنده احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر. صص 9-94. ـ ____________ (1373). «تاریخ ملی ایران». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان.( ج.3، قسمت اول). پژوهش دانشگاه کمبریج. گردآورنده احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر: صص471-587. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 689 |
||