تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 924 |
تعداد مقالات | 7,621 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,425,206 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,844,292 |
اقدام علاءالدوله از منظرِ ساختارِ تشکیلات ادارة شهری پیشامدرن | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 1، دوره 28، شماره 39 - شماره پیاپی 129، آذر 1397، صفحه 9-20 اصل مقاله (728.36 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2018.12280.1224 | ||
نویسنده | ||
مسعود آتشگران* | ||
دانش آموخته دکتری تاریخ ایران اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
چکیده | ||
منابع روایی انقلاب مشروطه چوبزدن تجّار قند از سوی حاکم تهران را اقدامی ناهنجار و ظالمانه تلقی کردهاند که به دنبال بحران گرانی قند کیفر شدند و اسباب شورش مردم فراهم گشت. نوشتار حاضر فارغ از این پیشفرض در پی پاسخ به این پرسش است چرا بهرغم سابقۀ اینگونه اقدامات حکومتی، تا پیش از این شاهد چنین واکنشی از سوی جامعۀ ایران نبودهایم؟ آیا رفتار علاءالدوله مغایر با سنت پیشین بود؟ یا این زمان تحولی در فهم ایرانیان از حکومتداری رخ نموده بود که اقدامات معمولِ دولت خشم آنان را برانگیخت؟ اساساً اقدام علاءالدوله تا چه اندازه تخطی از رویة نظام کهنِ حاکم بوده و تا چه میزان تحت تأثیر نظام مشروطه داوری شده است؟ مقاله میکوشد با دوری از رویکرد ارادهگرایانة متکی به اشخاص از دیدگاه ساختاری به این واقعه توجه کند. به باور نگارنده، علاءالدوله در این رخداد از محدودۀ اختیارات معینه در نظامات کهن عدول نکرد بلکه اقداماتش با سازوکار دیوان حسبه و محکمۀ عدلیه در ساخت تشکیلات اداره شهری پیشینه دارد، بنابراین باید واکنش جامعه علیه اقدامات وی متوجه ناکارآمدی ساخت دولت در این زمان باشد که عمر آن به آخر رسیده بود. | ||
کلیدواژهها | ||
حاکم تهران؛ تجار قند؛ علاءالدوله؛ دولت پیشامدرن؛ دیوانحسبه؛ مشروطه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
ʿAlāʾ al-Dawla's Action from the Perspective of the Structure of the Pre-modern City Administration | ||
نویسندگان [English] | ||
Masoud Atashgaran | ||
PhD in History of Islamic Iran, Institute for Humanities and Cultural Studies | ||
چکیده [English] | ||
The narrative sources of the Constitutional Revolution saw the crackdown on sugar business by the ruler of Tehran as an abusive and cruel act that was followed by a massive crisis of sugar culprits, and a riot of people was provided. Without prejudice to this premise, the present article seeks to answer the question why, despite the history of such government actions, we have not seen such a reaction by the Iranian community before? Was the behavior of ʿAlāʾ al-Dawla contrary to the previous tradition? Or at this time a change had happened in the understanding of the Iranian people about governance? which routinely caused the government to anger them? In essence, how much did ʿAlāʾal-Dawla’s actions violate the rules of the regime and to what extent have they been judged by the constitutional system? The article tries to focus on the event from the structural point of view by rejecting the voluntaristic approach of individuals. According to the writer, ʿAlāʾ al-Dawla, in this event, he did not resign from the limits of authority in the old systems, but his actions had a background in the disciplinary office and the court of justice in the organization of the city administration; therefore, the community's response to his actions would be to toward the ineffectiveness of structure of the state at this time, which his life was over. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Ruler of Tehran, Sugar traders, ʿAlāʾ al-Dawla, Pre-modern state, disciplinary office, Constitutionalism | ||
مراجع | ||
ـ آدمیت، فریدون (2535). ایدئولوژی نهضت مشروطیت، تهران: پیام. ـ آبراهامیان، یرواند (1391). تاریخ ایران مدرن. ترجمه محمدابراهیم فتاحی. تهران: نی. ـ ادیب، غلامحسین (1361). افضلالتواریخ. به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان. تهران: نشر تاریخ ایران. ـ ابناخوه، محمد (1394). معالم القربه فی احکامالحسبه. مترجم جعفر شعار. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ احتشامالسلطنه، مهدی (1366). خاطرات احتشامالسلطنه. به کوشش سیدمحمدمهدی موسوی. تهران: زوار. ـ انصافپور، غلامرضا (2536). ساخت دولت در ایران. تهران: امیرکبیر. ـ بزرگامید، ابوالحسن (1363). از ماست که بر ماست. تهران: دنیای کتاب. ـ بویل، جی.آ (1366). تاریخ ایران کمبریج. جلد پنجم. تهران: امیرکبیر. ـ جعفریلنگرودی، محمدجعفر (1368). ترمینولوژی حقوقی. تهران: گنج دانش. ـ حجتی کرمانی، علی (1369). سیر قضاوت در ادوار تاریخ. تهران: مشعل دانشجو. ـ دولتآبادی، یحیی (1328). حیات یحیی. جلد دوم. تهران: آثار جاویدان و شرکت نسبی اقبال. ـ سپهر، عبدالحسین (1368). مرآةالوقایع مظفری و یادداشت ملکالمورخین. به کوشش عبدالحسین نوایی. تهران: زرین. ـ ساکت، محمدحسین (1382). دادرسی در حقوق اسلامی. تهران: میزان. ـ شریفکاشانی، محمدمهدی (1362). واقعات اتفاقیه در روزگار. به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان. تهران: تاریخ ایران. ـ کرزن، ن.جرج (1362). ایران و قضیه ایران. ترجمه وحید مازندرانی. جلد اول. تهران: مرکز انتشارات علمی ـ فرهنگی. ـ کتاب آبی(اسناد وزارت امور خارجه انگلیس) (1363). جلد اول. تهران: نو. ـ کتاب نارنجی(اسناد وزارت امور خارجه روسیه) (1367). جلد اول. تهران: نور. ـ ناظمالاسلام کرمانی، محمد (1357). تاریخ بیداری ایرانیان. به کوشش علیاکبر سعیدی سیرجانی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ـ یوسفیفر، شهرام (1390). جستارهایی در مناسبات شهر و شهرنشینی در دوره سلجوقیان. تهران: پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 413 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 379 |