پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 957 |
| تعداد مقالات | 7,864 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,328,987 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,458,611 |
حاکمیت وُلات عباسی در تبرستان براساس گاهنگاری سکه‌ها و منابع مکتوب | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 4، دوره 27، شماره 20 - شماره پیاپی 105، مهر 1396، صفحه 79-107 اصل مقاله (1.41 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2018.19254.1199 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه قلی زاده* 1؛ حسن کریمیان2؛ جواد نیستانی3؛ سید مهدی موسوی کوهپر3؛ صفورا برومند4 | ||
| 1گروه باستان شناسی. دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2گروه باستان شناسی دانشگاه تهران. | ||
| 3گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 4عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ. پژوهشگاه علوم انسانی | ||
| چکیده | ||
| تبرستان پس از حدود یک و نیم سده مقاومت در برابر عرب های مسلمان سرانجام در زمان منصور عباسی (158-137 ه.ق) گشوده شد و از آن پس توسط ولات عباسی اداره گردید. آگاهی ما از والیان این ولایت برگرفته از منابع تاریخی و شواهد سکه شناختی است. اما علیرغم وجود منابع مذکور تعیین زمان دقیق زمامداری هر یک از والیان به دلیل عدم همخوانی متون با شواهد سکه‌شناختی دشواری‌هایی را فرا روی پژوهشگران قرار داده است. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که چه عواملی سبب تفاوت اطلاعات مندرج در منابع تاریخی و سکه های ضرب شده توسط ولات عباسی در تبرستان گردیده اند؟ برای پاسخ به این سوال از رویکرد و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. نتیجۀ مطالعات حاکی از آن است که اوضاع آشفته سیاسی و اجتماعی در این دوران به دلیل نارضایتی مردم و خاندان های محلی در منطقه و همچنین سلسله مراتب اداری حکومت عباسیان منجر به عزل و نصب های دائمی ولات از طرف خلفای عباسی می شده که می تواند دلیلی بر گزارش ناقص یا بعضاً اشتباه در متون تاریخی باشد. از همین رو سکه ها را می توان به عنوان منابع دست اول و ملاکی دقیق و متقن برای گاهنگاری حکومت ولات عباسی مورد بررسی قرار داد. با بررسیِ تحلیلی در پژوهش حاضر علاوه بر یافتن پاسخی بر دلایل آشفتگی در گاهنگاری حکومت ولات، فهرست جدید و دقیقی از والیان و زمان حکومت هر یک از آنها در تبرستان نیز ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سکه های عرب- ساسانی؛ سکه های عرب- تبرستانی؛ ولات عباسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study of the Governance of Abbasid Rulers in Tabaristan Based on Choronology of Coins and Written Sources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Gholizadeh1؛ Hasan Karimian2؛ Javad Neyestani3؛ Seyed Mehdi Mousavi3؛ Safoura Boroumand4 | ||
| 1Archaeology of Department, Tarbiat Modares of University | ||
| 2Archaeology of department, university of tehran | ||
| 3Department of Archaeology, University of Tarbiatmodares | ||
| 4Institute for Humanities and Cultural Studies . | ||
| چکیده [English] | ||
| Tabaristan was conquered during Al-Mansour (158-137 AH) after one and a half centuries of resistance to the Arabs. From then on Tabaristan was managed by Abbasid Governors. Our knowledge of the governors of the province is primarily based on historical sources and Arab-Tabaristan coins. Despite the information that is available from Abbasid governors in various sources, determining the precise timing of each and every one of them due to the inconsistency of written texts with numismatic evidences is a challenge for the researchers. The purpose of this research is to answer this question that what are the reasons of the difference between the information extracted from the sources and from the Abbasid coins in Tarbristan? To answer this question, a descriptive-analytical approach has been used. The results of the studies indicate that the political and social turmoil during this period, due to the dissatisfaction of the local people and Ispahbads in the region, as well as the administrative hierarchy of the Abbasids, led to the permanent dismissal and appointment of governors by the Abbasid Caliphs, which could be a reason for incomplete or sometimes mistaken reporting in historical texts. Therefore, coins can be considered as the most important resources and means for establishing the chronology of the rule of Abbasid governors. As the result of present study, in addition to finding an answer to the reasons for the heterogeneity in the chronology of the government of governors, a new and accurate list of the governors in Tabaristan is presented. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Arab-Sasanid Coins, Arab-Tabaristan Coins, Abbasid Governors | ||
| مراجع | ||
|
ـ آملی، اولیاء‌الله(1313). تاریخ رویان. تصحیح و تحشیه منوچهر ستوده. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. ـ ابناثیر، عزالدین ابوالحسن علی(۱۳۷۰). تاریخ کامل. ترجمه محمدحسن روحانی. جلد ۵، ۹-۷. تهران: انتشارت اساطیر. ـ ابناسفندیار، بهاالدین محمد بن حسن(1389.) تاریخ طبرستان. جلد اول. به تصحیح عباس اقبال آشتیانی. تهران: انتشارات اساطیر. ـ ابنتغری بردی، جمال‌الدین(۱۹۹۹). النجومالزاهرهفیملوکمصروالقاهره، قاهره: وزاره الثقافه والارشادالقومی. ـ اشپولر، برتولد(1386). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی. ترجمه مریم میراحمدی. جلد دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ اصفهانی، حمزهبن حسن(1346). تاریخ پیامبران و شاهان (سنی الملوک الارض و الانبیاء). ترجمه جعفر شعار. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران ـ اعظمی سنگسری، چراغعلی. «سکههای طبرستان، گاوبارگان و حکام خلفا». مجله بررسیهای تاریخی. شماره 44 و 45، 1352. صص 194-153. ـ بارتولد، واسیلی ولادیمیرووچ(۱۳۵۲). ترکستان‌نامه. ترجمه کریم کشاورز. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. ـ بلاذری، احمدبن یحیی(1364). فتوح‌البلدان. بخش مربوط به ایران. ترجمه آذرتاش آذرنوش. تصحیح علامه محمد فروزان. تهران: انتشارات سروش. چاپ دوم. ـ بیهقی، ابوالفضل محمدبن حسین(۱۳۵۸). تاریخ بیهقی. تصحیح علیاکبر فیاض. تهران: انتشارات دانشگاه فردوسی. ـ پاکزادیان، حسن(۱۳۷۸). تاریخ و گاهشماری در سکههای اسپهبدان و حکام عرب در تبرستان: بررسی و تحلیل تاریخ‌های نقرشده بر مسکوکات تبرستان. نشر پاکزادیان. ـ حاجیتبار، مجید. «گونهشناسی سکههای تراز ساسانی طبرستان». فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. شماره 21. 1394. صص 142-119. ـ خواندمیر(1333). تاریخ حبیب السیّر فی اخبار افراد بشر. جلد دوم. تهران: انتشارات کتابخانه خیام. ـ رابینو، ه.ل. «حکام خلافت عربی در طبرستان از سال 18 تا 328». ترجمه باقر امیرخانی. مجله پژوهشهای فلسفی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز. شماره 64، 1342، صص 60-41. ـ ـــــــــ (1365). مازندران و استرآباد. ترجمه غلامعلی وحیدمازندرانی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ رضایی باغبیدی، حسن(1393). سکههای ایران در دوره اسلامی. چاپ اول. تهران: انتشارات سمت. ـ دینوری، ابوحنیفه احمدبن داوود(1346). اخبار الطوال. ترجمه صادق نشأت. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. ـ سلامی، حسینبن احمد(1390). اخبار ولاة خراسان. پژوهش و بازسازی محمدعلی کاظم بیگی. تهران: انتشارات میراث مکتوب. ـ شمساشراق، ع(1369). نخستین سکههای امپراتوری اسلام. اصفهان: تهران: انتشارات خدمات فرهنگی استاک. ـ طبری، محمدبن جریر (۱۳۵۴). تاریخ الرسل و الملوک. ترجمه ابوالقاسم پاینده. جلد ۱۳-۱۰. تهران: انتشارت اساطیر. ـ فرخندزاده، محبوبه. «حاکمیت خلافت عباسی بر مبنای نظریه اقتدار سنتی ماکس وبر». مطالعاتتاریخفرهنگی؛پژوهش‌نامهانجمنایرانیتاریخ، سال هفتم، شمار‌ه‌ی بیست و پنجم، پاییز ۱۳۹۴، صص ۹۶-۷۳. ـ کانپوری، عبدالرزاق(1348). برمکیان. ترجمه سید مصطفی طباطبایی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات کتابخانه سنایی. ـ کندی، محمدبن یوسف(۱۹۰۸). الولاه و کتاب القضاه. بیروت: دارالکتب العلمیه. ـ گردیزی، ابوسعیدعبدالحی بن ضحاک بن محمود(۱۳۶۳). زین‌الاخبار. به تصحیح عبدالحی حبیبی. تهران: انتشارات دنیای کتاب. ـ لاپیدوس، ایرام(1387). تاریخ جوامع اسلامی. ترجمه علی بختیاری‌زاده. چاپ دوم. تهران: انتشارات اطلاعات. ـ ماوردی، علیبن محمد(۱۳۸۳). آیین حکمرانی. ترجمه حسین صابری. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ـ مرعشی، میرسید ظهیرالدین(1345). تاریخ طبرستان و رویان و مازندارن. به کوشش محمد حسین تسبیحی. تهران: موسسۀ مطبوعاتی شرق. ـ مهرآبادی، میترا(1387). تاریخ سلسلههای محلی ایران. تهران: انتشارات دنیای کتاب. ـ نیستانی، جواد و تقوی، عابد: «مکان‌یابی پادگان‌های نظامی طبرستان در صدر اسلام (براساس منابع مکتوب)». دانشنامه علوم اجتماعی. دوره 1، شماره 4، 1389، صص 143-128. ـ همدانی، ابن فقیه: مختصر البلدان: بخش مربوط به ایران. ترجمه محمدرضا حکیمی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. بیتا. ـ یعقوبی، ابن واضح: تاریخ یعقوبی (۱۳۴۳)، ترجمه محمد ابراهیم آیتی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. چاپ دوم. - Album, Stephen: Checklist of Islamic Coins, Third Edition, Published by Stephen Album Rare Coins, 2011. - Abu-L-Faraj, Muhammad: Rare Islamic Coins: Additions, Near Eastern numismatics, iconography, epigraphy, and history: studies in honor of George C. Miles, Beirut: American University of Beirut, 1974. - Bates, Micheal: Arab- Sasanian, Encyclopedia Iranica, Vol. II, 1986, pp. 225-229. - Malek, Hodge Mehdi: The Dabuyid Ispahbads and Early Abbasid Governors of Tabaristan: History and Numismatics, Royal Numismatic Society, 2004. - Malek, Hodge Mehdi: The Dἄbὓyid Ispahbads of Tabaritἄn, AJS 5-6, 1993-94, pp. 105-160. - Miles, George: Rare Islamic Coins, New York: the American Numismatic Society, 1950. - Nastich, Vladimir: A Survey of the Abbasid Copper Coinage of Transoxiana, 3rd Simone Assemani Symposium on Islamic Coins, 2012. - Lane pool, Stanley: Catalogue of the Collection of Arabic coins Preserved in the Khedivial Library at Cairo, London: B. Quaritch. , 1857 - Levy, Reuben: The Social Structure of Islam (Being the Second Edition of the Sociology of Islam), Cambridge University Press, 1957. - Lowick, Nicholas:Early Abbasid Coinage: A Type Corpus, Edited by Elizabeth Savege, British Museum Press, 1980. - Shams Esharagh, a: Silver Coinage of the Caliphate, Spink & Son, London, 2010. - Vardanyan, Aram: Hārūn al-Rashid’s accession to the throne and the ‘Abbasid administration in “Armīniyya” as reflected in sources, Based on the Proceedings of the International Conference “Two Centuries of Islamic Numismatics in Russia. General Results and Prospects”, the State Hermitage Publishers, 2017. - Walker, John: A Catalogue of the Arab Sasanian Coins, British Museum, Printed by Order of the Tustees, 1941. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 943 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 694 |
||