پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 962 |
| تعداد مقالات | 7,968 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,470,192 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,569,983 |
بررسی کارکرد تجاری راه‌سازی عصر ناصری در ایالت مازندران | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 2، دوره 28، شماره 38 - شماره پیاپی 128، شهریور 1397، صفحه 33-64 اصل مقاله (1.32 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2017.10703.1168 | ||
| نویسندگان | ||
| علی رستم نژاد نشلی* 1؛ اصغر منتظرالقائم2؛ ابوالحسن فیاض انوش3 | ||
| 1دانش آموخته دکترای تاریخ محلی دانشگاه اصفهان | ||
| 2استاد تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| 3دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| در عصر قاجار مازندران از حیث تجاری برای حاکمیت دارای اهمیتی دوگانه بود: اول، نزدیکترین ایالتِ غنی در تولید مواد غذایی به پایتخت بود. دوم، نزدیکترین راه ارتباطی دارالخلافة تهران با دریای مازندران ــ که مسیر تجارت ایران با عمدهترین شریک تجاری ایران یعنی روسیه بودــ از این ایالت میگذشت. علاوه بر این، مازندران دارای مزیت نسبی در تولید برخی اقلامِ خامِ صادراتی و ارزآوری چون برنج، پنبه، ابریشم و چوب بود. به همین دلایل توسعة راه های مازندران متغیرِ مهمی در توسعة اقتصاد محلی، منطقه ای و ملی به حساب می آمد. در دوره ناصرالدین شاه علی‌رغم چالش های سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی در توسعه راه های مازندران، پس از یک رشته مطالعات مقدماتی توسط مهندسان راه سازی از بین سه راه موجود هزارچم، لاریجان و سوادکوه، حکومت با ملاحظة حفظ امنیت سیاسی و اقتصادی پایتخت تصمیم به توسعه و ترمیم راه لاریجان گرفت و هزینة سنگینی صرف این کار نمود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، براساس داده های آماری و با ترسیم نمودارها به بررسی تأثیر سیاست های راه سازی ناصرالدین شاه بر تجارت مازندران می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد پس از پایان اقدامات راه‌سازی، میزان واردات و صادرات ایالت مازندران افزایش یافت. از دیگر پیامدهای سیاست های راه سازی این دوره بر تحولات تجاری مازندران، افزایش تعداد کاروان سراهای تجاری، رشد و توسعة بازار شهرهای بارفروش، ساری و اشرف بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ناصرالدین شاه؛ مازندران؛ راه سازی؛ راه لاریجان؛ تجارت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation of Commercial Function of Road Construction in Mazandaran Province during Naseri Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Rostamnejad Nesheli1؛ Asghar Montazeralghaem2؛ Abolhasan Fayaz Anush3 | ||
| 1PhD in Local History, University of Isfahan | ||
| 2Professor in History, University of Isfahan | ||
| 3Associated Professor in History, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| In Qajar era, the importance of commercial function of Mazandaran province to sovereignty was considerable due to its position. In fact, Mazandaran had a strategic position for government regarding two reasons; the first reason is that it was the nearest rich province to Tehran -capital of Iran- in foodstuff production and second one is that the closest trade link of Tehran to Caspian Sea, which was the route of Iran's trade with Russia _ the largest trading partner of Iran– passed through this province. Moreover, Mazandaran had a comparative advantage in the production of some exported crude stuffs such as rice, cotton, silk and wood. Consequently, the expansion of Mazandaran roads could be considered an important factor in developing of economy in the local, regional and national scales. In Naser al-Din Shah Period, Despite of all political, economic and geographical difficulties in expanding of Mazandaran's roads, government decided to spend a huge capital in the expansion of Larijan road considering the protection of political and economic security of the capital city according to a number of preliminary studies conducted by a group of engineers on three available routes including Hezar Cham, Larijan and Savadkuh. The present research endeavors to investigate the effects of road construction programs of Naser al-Din Shah on the trade of Mazandaran province based on statistical data and using diagrams with descriptive-analytical approach. The outcomes of this research reveal not only the substantial role of road construction in increasing of exports and imports of Mazandaran province but also its impact on Mazandaran's commercial changes such as the increase of commercial caravansaries and the growth of markets of Barforush, Sari and Ashraf cites. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Naser al-Din Shah, Mazandaran, Road Construction, Larijan Road, Trade | ||
| مراجع | ||
|
الف) اسناد آرشیوی ـ آرشیو اسناد تصویری کاخ گلستان: (آلبوم شماره220: عکس شماره 42 )؛ (آلبوم شماره 298: عکس شماره 47)؛ (آلبوم شماره 894: عکس شماره 46) ـ ساکما(سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران): (قرارداد واگذاری تعمیر و نگهداری راه لاریجان به سیفالملک از طرف ناصرالدین شاه، شماره بازیابی 296001848)؛ (رونوشت فرمان ناصرالدینشاه مبنی بر واگذاری خالصههای مشهدسر به امینالسلطان، شماره بازیابی 240000285)؛ (دستخط ناصرالدین شاه به علاءالدوله: لزوم ارسال مخارج راه آمل لاریجان به وزیر فوائد عامه، شماره بازیابی 296001566).
ب) نسخ خطی ـ کاستگرخان مهندس‌باشی «قانون مشق نظامی»، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، شماره بازیابی 25911-6. ـ کتابچه جمع و خرج مازندران در سال 1290ق.، مرکز اسناد آستان قدس: شماره ثبت122281. ـ «سیاحتنامه یکنفر روسی»، ترجمه عبدالله مترجم، 1306قمری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، شماره بازیابی10888ـ5. ـ حسینقلی قاجار مهندس، «برآورد مخارج راه‌سازی مازندران»، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، شماره بازیابی 10812-5. ـ امیر نظام گروسی، «منشآت»، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، شماره بازیابی 25195ـ5. ج) کتابها ـ ابوت، کیث ادوارد(بیتا). روایت سفر از تبریز به تهران از طریق سواحل بحر خزر در1844ـ1843. ترجمه احمد سیف. بیجا: بینا. ـ احتشامالسلطنه، محمود(1367). خاطرات. به کوشش سید محمدمهدی موسوی. تهران: زوار. ـ اسکندر بیگ ترکمان(1350). تاریخ عالمآرای عباسی. تصحیح ایرج افشار. تهران: امیرکبیر. ـ اسناد مکمل قاجاریه(1385). به کوشش محمدحسن کاووسی عراقی. تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه. ـ اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا(1390). سفرنامه به لاریجان. مندرج در نامه مازندران سفرنامه‌های عصر ناصرالدینشاه. به کوشش مصطفی نوری. تهران: البرز. ـ اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان(1356). المآثر والاثار. تعلیقات حسین محبوبی اردکانی. تصحیح ایرج افشار. تهران: اساطیر. ـ ـــــــ (1367). مرآت البلدان. به کوشش عبدالحسین نوائی و میرهاشم محدث. تهران: دانشگاه تهران. ـ ـــــــ (1368). تاریخ منتظم ناصرى، مصحح: محمداسماعیل رضوانى. تهران: دنیای کتاب. ـ افضل الملک(1390). سفرنامه. [مندرج در] نامه مازندران سفرنامه‌های عصر ناصرالدینشاه. به کوشش مصطفی نوری. تهران: البرز. ـ انتنر، مروین ل(1369). روابط بازرگانی روس و ایران(1828-1914م). ترجمه احمد توکلی. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ـ اورسل، ارنست(1353). سفرنامه اورسل. ترجمه علی‌اصغر سعیدی. تهران: چاپخانه بیست و پنج شهریور. ـ برونیار، کلنل(1388). سفرنامه مازندران. سفرنامه‌های خطی فارسی. تصحیح و پژوهش هارون وهومن. تهران: اختران. ـ بهلر(1390)، سفرنامه، مندرج در نامه مازندران سفرنامه‌های عصر ناصرالدینشاه، به کوشش مصطفی نوری، تهران: البرز. ـ جمالزاده، سید محمدعلی(1335). گنج شایگان یا اوضاع اقتصادی ایران. تهران: کتاب تهران. ـ خاوری، میرزا فضلالله(1380). تاریخ ذوالقرنین. مصحح ناصر افشار. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس. ـ دارسی تاد، الیوت(1388). سفرنامه مازندران. سفرنامه‌های خطی فارسی. تصحیح و پژوهش هارون وهومن.تهران: اختران. ـ دلاواله، پیترو(1380). سفرنامه. ترجمه محمود بهروزی. تهران: قطره. ـ رابینو، ه.ل(1365). مازندران و استرآباد. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ـ روششوار. ژولین دو(1378). خاطرات سفر ایران. ترجمه مهران توکلی. تهران: نی. ـ ساروی، محمدفتحالله(1371). تاریخ محمدی یا احسن‌التواریخ. مصحح غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: امیر کبیر. ـ ستوده، منوچهر(1366). از آستارا تا استرآباد. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ـ سرنا، کارلا(1362). سفرنامه مادام سرنا. آدم‌ها و آیینها در ایران. ترجمه علی‌اصغر سعیدی. تهران: زوار. ـ سیف، احمد(1387). قرن گمشده. اقتصاد و جامعه ایران در قرن نوزدهم. تهران: نشر نی. ـ شاردن.(1372). سفرنامه. ترجمه اقبال یغمایى. تهران: توس. ـ عیسوی، چارلز(1362). تاریخ اقتصادی ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران: گستره. ـ فریزر، جیمز بیلی(1364). سفرنامه فریزر معروف به سفر زمستانی. ترجمه و حواشی منوچهر امیری. تهران: توس. ـ کاظمبیکی، محمدعلی(1377). «موانع توسعه اقتصادی در ایران عصر قاجار: پژوهشی در تولید شکر در مازندران». مجله علوم انسانی دانشگاه الزهرا. شماره 26 و 27. کرزن جورج ناتانیل(1380). ایران و قضیه ایران. ترجمه غلام‌على وحید مازندرانى. تهران: علمى و فرهنگى. ـ کینر، ماکدونالد(1369). سفرنامه. موقعیت جغرافیایی امپراتوری ایران. [مندرج] در ده سفرنامه. ترجمه مهراب امیری. تهران: وحید. ـ مجدالاسلام کرمانى، احمد(بی تا). سفرنامه کلات. مصحح محمد خلیل پور. اصفهان: دانشگاه اصفهان. ـ محمدمیرزا مهندس(1390). سفرنامه مازندران. [مندرج در] نامه مازندران سفرنامه های عصر ناصرالدین شاه. به کوشش مصطفی نوری. تهران: البرز. ـ مکنزی، چارلز فرانسیس(1359). سفرنامه شمال. ترجمه منصوره اتحادیه. تهران: گستره. ـ ملگونوف، گریگوری(1376). کرانه‌های جنوبی دریای خزر. ترجمه امیر هوشنگ امینی. تهران: کتابسرا. ـ موزر، هنری(2536). سفرنامه ایران و ترکستان. به کوشش محمد گلبن. تهران: سحر. ـ میرزاابراهیم(2535). سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان. به کوشش مسعود گلزاری. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ـ میرزا سراجالدین(1369). تحف اهل بخارا. مقدمه دکتر محمد اسدیان. تهران: ابوعلی سینا. ـ ناصرالدین شاه(1390). سفرنامه. [مندرج در] نامه مازندران سفرنامه‌های عصر ناصرالدینشاه. به کوشش مصطفی نوری. تهران: البرز. ـ ـــــــــــ (2536). روزنامه سفر مازندران. مصحح ایرج افشار. تهران: انتشارات فرهنگ ایران زمین. ـ وامبری، آرمینیوس(1387). سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه. ترجمه فتحعلی خواجه نوریان. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ـ وحید قزوینى، میرزا محمد طاهر(1383). تاریخ جهانآراى عباسى. مصحح سید سعید میرمحمدصادق. تهران: ناشر: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى. ـ وزین افضل، مهدی(1394). تحلیلی تاریخی از سیاست گذاریها. چالشها و کارکردهای توسعه راه‌سازی شوسه در نیمه دوم قاجار با تکیه بر اسناد.(1264 تا 1344ق.). پایان‌نامه دکتری. گروه تاریخ دانشگاه اصفهان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 786 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,008 |
||