تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 915 |
تعداد مقالات | 7,521 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,223,454 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,644,687 |
پژوهشی در اختلاف پوشش الهه آناهیتا در نقوشبرجسته نقش رستم و طاق بستان | ||
جلوه هنر | ||
مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1397، صفحه 45-52 اصل مقاله (1.16 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2017.7629.1036 | ||
نویسنده | ||
ابراهیم رایگانی* | ||
استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه نیشابور، ایران، نویسنده مسئول. | ||
چکیده | ||
نقش برجسته یکی از مصادیق جاودانه نمودن صحنه تاجگذاری در دوره ساسانی بود که، باعث ایجاد چندین نقش از این دست شده است. پادشاهان ساسانی، صحنههای نقشبرجسته زیادی ایجاد کردند. این نقوش، بازگو کننده اعتقادات مذهبی و اندیشههای سیاسی پادشاهان ساسانی در مدت بالغ بر چهار قرن بود. الهه آناهیتا، جزوی از این باور اعتقادی به شمار میرفت که از زمان نرسی، تصویرسازی آن بر نقوشبرجسته آغاز گردید. هدف پژوهش حاضر، بررسی نحوه نگرش هنرمندان ساسانی به وضعیت محیطی در زمینه ایجاد نقوشبرجسته میباشد؛ به صورت مطالعه موردی، به نحوه پوشش آناهیتا در دو نقش میپردازیم. اقلیم، یکی از تاثیرگذارترین عوامل در نحوه ارائه پوشش در نقوشبرجسته آناهیتا در نقش رستم و طاقبستان بوده است. در طاقبستان، آناهیتا پوشاک گرم متناسب با آب و هوای سرد کرمانشاه دارد؛ حال آنکه، لباس نازک و چسبان این الهه در نقشرستم، احتمالاً در کنار سایر عوامل مذهبی، از محیط نسبتاً گرم منطقه فارس حکایت دارد. باورهای مذهبی و توصیفات متون زرتشتی نیز در کنار عوامل محیطی از جمله اقلیم، بر نحوه ارائه پوشاک آناهیتا در نقوشبرجسته را نباید از نظر دور داشت. حجار و کارفرمایان ساسانی نقوشبرجسته یاد شده، خود را ملزم به رعایت توصیفات اوستا از پوشاک و ظاهر آناهیتا دانستهاند. در مقاله پیشرو، در پی پاسخگویی به این پرسش هستیم که، تفاوت پوشش الهه آناهیتا، در دو مکان نقش رستم و طاق بستان چه دلیلی داشته است؟ فرضیه متناظر با این پرسش نیز چنین است که، مهمترین دلیل تفاوت در پوشش الهه آناهیتا، تفاوت در اقلیم و توجه بانیان امر به رعایت شعائر مذهبی وابسته به این الهه بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
دوره ساسانی؛ پوشش؛ اقلیم؛ آناهیتا؛ طاقبستان؛ نقش رستم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Study of Differences in Costume of the Goddess Anahita in Naqsh-e Rostam and Taq-e Bustan Relives | ||
نویسندگان [English] | ||
E. Raigani | ||
Assistant prof. of Archeology, University of Neyshabur, Iran, (corresponding Author). E | ||
چکیده [English] | ||
Rock relief was one of the best method to immortalize the Coronation in Sassanid Era which has resulted in a number of noticeable relives. Sassanid monarchs created many rock relives. These patterns represented the Religious beliefs and Political thought of Sassanid monarchs throughout four centuries. The Goddess Anahita was a part of this religious belief and depicting her on rock relief started from Narseh era. Present paper’s main goal is to study the view of Sassanid sculptors to the environmental situation in to creation of rock reliefs; and we have case studied Anahita’s costume in two of these reliefs. Climate is one of the most influential factors affecting the presentation of Anahita’s costume in Naqsh-e Rostam and Taq-e Bostan Relives. Anahita was wearing a warm dress that compatible with cold climate in Taq- Bostan which is in Kermanshah province, whiles this goddess wear in very thin and tight dress in Naqsh-e Rostam, which is due to warm and dry climate of Fars province, along with other religious factors. We should not neglect the religious belief and Zoroastrian religious texts descriptions that along with environmental factors such as climate, affect the representation of Anahita’s costume. Sassanid Art patrons and sculpture felt obligated to follow the Avesta’s description of Anahita’s costume and appearance. Present paper is trying to answer the fallowing question: why there are costume differences in goddess Anahita’s appearance in Naghsh-e Rostam and Taq-e Bustan? The hypothesis presented for such question is that, the most important reason of this costume difference in goddess Anahita is due to differences in climate and the patrons attention toward religious beliefs regarding the goddess. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Sassanid Era, Wearing, Climate, Anahita, Taq-e Bostan, Naqsh-e Rostam | ||
مراجع | ||
پروکوپیوس (1909). جنگهای پارسیان ایران و روم، ترجمه محمد سعیدی، 1391، تهران: علمی و فرهنگی. پوربهمن، فریدون (1996). پوشاک در ایران باستان، ترجمه هاجر ضیا سیکارودی، 1386، تهران: امیرکبیر. پورداود، ابراهیم (1377). یشتها، جلد 1، تهران: طوس. رضایی، عبدالعظیم (1386). تاریخ ده هزار ساله ایران، جلد 2، تهران: اقبال. سامی، علی (1389). تمدن ساسانی، دوجلدی، تهران: سمت. سرفراز، علی اکبر و فیروزهمندیشیرهجینی، بهمن (1385). باستانشناسی و هنر دوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، تهران: مارلیک. شیپمان، کلاوس(1985). مبانی تاریخ ساسانیان، ترجمه کیکاووس جهانداری، 1390، تهران: فرزانروز. ضیاءپور، جلیل (1347). پوشاک زنان ایران از کهنترین زمان تا آغاز شاهنشاهی پهلوی، تهران: وزارت فرهنگ و هنر. گدار، آندره(1965). هنر ایران، ترجمه بهروز حبیبی، 1377، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. گیرشمن، رومن(1962). هنر ایران در دوران پارت و ساسانی، ترجمه بهرام فرهوشی، 1370، تهران: علمی و فرهنگی. لوکونین، ولادیمیر(1967). تمدن ایران ساسانی، ترجمه عنایتالله رضا، 1372، تهران: علمی و فرهنگی. محمدیفر، یعقوب و امینی، فرهاد(1394). باستانشناسی و هنر ساسانی، تهران: شاپیکان. محمودی، محمدعلی(1388). جشن آبریزگان و تاق بزرگ بستان، زبان و ادب فارسی (وابسته به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز)، سال52، شماره 209، 136-115. هرتسفلد، ارنست(1941). ایران در شرق باستان، ترجمه همایون صنعتیزاده، 1381، تهران و کرمان: پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی و دانشگاه شهید باهنر. موسوی حاجی، سید رسول (1387). تأملی دیگر در اثبات هویت واقعی و محتوای تاریخی نقشبرجستههای تاقبستان، هنرهای زیبا، دوره35، شماره 35، 85 – 92. هرمان، جورجینا(1977). تجدید حیات هنر وتمدن در ایران، ترجمه مهرداد وحدتی، 1373، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. واندنبرگ، لویی(1968). باستانشناسی ایران باستان، ترجمه عیسی بهنام، 1348، تهران: دانشگاه تهران. ویلسون، ج، کریستی(1938). تاریخ صنایع ایران، ترجمه عبدالله فریار، 1356، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. نفیسی، سعید (1387). تاریخ و تمدن ایران ساسانی، تهران: پارسه.
Erdeman. K, (1937).Das Datum as AK-I Bustan, Ars Islamic, Vol: A, p:79- 97. Fukai, Sh., Horiuchi, K. (1969, 1972). Taq-I Bustan I-II, Tokyo. Fukai, Sh., Sugiyama, J., Kimata, K., Tanabe, K. (1983). Taq-i Bustan III, Tokyo. Fukai. Sh., Horiuchi. K, Tanabe. K., Domyo, M. (1984), Taq-i Bustan IV, Tokyo. Ghirshman, R. (1962). Iran: Parthians and Sassanians, B. Farehvashy, 1991, Tehran: Elmi Farhangi (Text in Persian). Godard, A. (1965). L’art de l’Iran, B. Habibi, 1998, Tehran: Shahid Beheshti University (Text in Persian). Goldman,B. (1997). Woman's Robbing in the Sasanian Era, IRANICAANTIQUA, Vol: XXXII. pp: 233-300. Hermann, G. (1977). The Iranian Revival, M. Vahdati, 1994, Tehran: IUP (Text in Persian). Hertzfeld. E (1941). Iran in the Ancient East, H. Sanatizadeh, 2002, Tehran & Kerman: Institute for Humanities and Cultural Studies (Text in Persian). Houston, M. G. (1954). Ancient Egyptian, Mesopotamian and Persian Custom and Decoration, London: Courier Corporation. Issar, A. S., & Zohar, M. (2007). Climate change: environment and history of the Near East. Berlin/Heidelberg: Springer . Lukonin, V. G. (1967). Persian Civilization Under Sasanians, E. Reza, 1993, Tehran: Elmi Farhangi (Text in Persian). Mahmoudi, M. A. (2009). Abrizgan Ceremony and Great Bostan Arch, Persian Literature and Language (property of Tabriz Literature and Humanities University), Vol: 52, No: 209, pp: 115-136 (Text in Persian). Mohammadifar, Y., Amini, F. (2015). Sassanian Art and Archaeology, Tehran: Shapikan (Text in Persian). Mousavi Haji, S. R. (2008). Another Reflection to Determine the True Identity and Historic Content of the Rock Reliefs of Taq – i Bustan, HONAR-HA-YE-ZIBA, Vol: 35, No: 35, pp: 85-92 (Text in Persian). Mousavi Haji Seyed Rasoul and Mehrararin, Reza (2009). The Lady Represented in Narseh’s Relief: Shapurdokhtak or Anahita?, Humanities, Vol: 16, pp: 75-85. Nafisi, S. (2008). History and Civilization of Sassanid Iran, Tehran: Parseh (Text in Persian). Pourbahman, F. (1996). Histoire Du Costume En Perse Antique, H. Zia Sikaroudy, 2007, Tehran: Amir Kabir (Text in Persian). Pourdavoud, E. (1998). Yashts (Vol. 1), Tehran: Toos (Text in Persian). Procopius (1909). History of Wars: The Persian Wars, M. Saiedy, 2012, Tehran: Elmi Farhangi (Text in Persian). Rezaiey, A. (2007). Ten Thousand History of Iran (Vol. 2), Tehran: Eghbal (Text in Persian). Sami, A. (2010). Sassanid Civilization (Two Volumes), Tehran: Samt (Text in Persian). Sarafraz, A. A., Firouzemandy Shirehjiny, B. (2006). Archeology and Art of the Historical Periods of Mad, Hakhamaneshi, Ashkani, Sasani, Tehran: Marlik (Text in Persian). Sarre, F. (1910). Iranissche Felsreliefs, Aufnhamen und Untersuchungen von Denkmalem aus Alt-und Mittel Persischer Zeit, Berlin: Verlegt Bei Ernst Wasmuth A.G. Schippmann, K. (1985). Grundzuge der Geschichte des Sacanidschen Reiches, K. Jahandary, 2011, Tehran: Farzan-e-Ruz (Text in Persian). Shahbazi, A. Sh. (1983). Studies in Sasanian Prosopography, AMI, No: 16, pp: 266-268. Sheperd, C. D (1981). Note on the Date of Taq-I Bustan and its Relevance to early Christian Art in the Near East, Gesta, ICMA, Vol: 20, No: 1, pp: 9-13. Tanabe, K. (1984). Royal, Boar-Hunting of the Left Wall,Taq-I Bustan.IV(text), Fukai.sh., Et.al, Tokyo, pp:83-93. Tanabe. K. (2003). The Identification of the King of Kings in the Upper Register of the Larger Grove Taq-e-Bustan:Ardashir Restated, Iran and Aneran web festschrift marshak, pp: 1-32. Tawli, D. Levit (1993), Re- Dating the Sasanian Reliefs at Tang-e Qandil and Barm-e Dilak, Iranica Antiqua, No. 18, pp.144-145. Vandenberghe, L. (1968). Archeologie l’Iran Anclen, E. Behnam, 1969, Tehran: Tehran University (Text in Persian). Wilson, C. J. (1938). History of Iranian Craft, A. Faryar, 1977, Tehran: Bongah-e- Tarjomeh va Nashr-e Ketab (Text in Persian). Ziapour, J. (1968). Iranian Women’s Costume from the Ancient Times to the Beginning of Pahlavi Dynasty, Tehran: Ministry of Culture and Art (Text in Persian).
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 872 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,053 |