تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 931 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,491,666 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,239 |
دقوقی، فراداستانی پسامدرن | ||
ادبیات عرفانی | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 17، آذر 1396، صفحه 65-93 اصل مقاله (874.17 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2018.21614.1573 | ||
نویسنده | ||
زهرا رجبی* | ||
زبان و ادبیات فارسی/ دانشکده علوم انسانی/ دانشگاه اراک/ اراک | ||
چکیده | ||
فراداستان یکی از رویکردهای مدرن داستاننویسی در ادبیات داستانی پسامدرن است که عموماً پیدایش آن را محصول قرن بیستم میلادی میدانند. در ایران نیز پژوهشگران دیرینه، پیدایش و نمود این تکنیک داستاننویسی را عمدتاً در آثار داستانی معاصر دهۀ 70 به بعد میدانند، اما نگارنده بر آن است که در مثنوی مولوی، شگردهای داستاننویسی فراداستان بهکار رفته است. پژوهش حاضر با بررسی مؤلفهها و شگردهای اساسی فراداستاندرداستان دقوقی از دفتر سوم مثنوی مولوی به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ میدهد که آیا میتوان مولوی را نویسندهای فراداستانی و پسامدرن دانست؛ و اینکه کدامیک از شگردهای این سبک پسامدرن در داستان دقوقی بهعنوان یک اثر کلاسیک فارسی وجود دارد. مطابق نتایج، داستان دقوقی روایتی کاملاً فراداستانی و پسامدرن است که نویسندۀ آن در خلق این داستان، از بسیاری از مؤلفهها و شگردهای سبک فراداستان مانند چارچوببندی فراداستانی، اتصال کوتاه، بازیهای زبانی، تناقض و ناسازه، و اقتباس بهره برده است. | ||
کلیدواژهها | ||
پسامدرنیسم؛ دقوقی؛ فراداستان؛ مثنوی؛ مولوی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Daghoughi, the Postmodern Metafiction | ||
نویسندگان [English] | ||
Zahra Rajabi | ||
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Arak University | ||
چکیده [English] | ||
Metafiction is one of the modern approaches of story writing in postmodern fiction whose origin is generally assumed to date back to the twentieth century. Iranian philologists also believe that the emergence and presentation of this story writing technique largely date back to the contemporary fictional works of the 70s and afterwards. However, the author claims that metafiction techniques have been deployed in Mathnavi Ma’navi of Rumi. Accordingly, the present study, conducted through descriptive-analytical method, aims at examining the main components and techniques of metafiction in Daghoughi story in Book III of Mathnavi. The questions addressed are whether Rumi could be considered a metafictionist and a postmodern writer and which techniques of this postmodern style are seen in the story of Daghoughi, as a Persian classic text. The findings reveal that Daghoughi story is totally a metafictional and postmodern narrative whose author has applied many components and techniques of metafiction style in its creation including metafictional framing, short circuit, language plays, contradiction, paradox, and adaptation. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Postmodernism, Daghoughi, Metafiction, Mathnavi, Rumi | ||
مراجع | ||
- اخوت، احمد. (1377). دستور زبان داستان. فردا. تهران. - اسفندیار، سبیکه. (1394). «تحلیل سوررئالیستی داستان دقوقی در مثنوی مولوی». فصلنامه پژوهشهای نقد ادبی و سبکشناسی. دورۀ ششم. ش 22. صص 27-56. - اسکولز، رابرت. (1387). عناصر داستان. ترجمۀ فرزانه طاهری. چ 1. نشر مرکز. تهران. - اسماعیلی و همکاران. (1391). «رویکرد نشانه-معناشناختی فرایند مربع معنایی به مربع تنشی در حکایت دقوقی مثنوی». فصلنامه پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا). دوره 6. شماره 3 (پیاپی 23). صص 69-94. - ایرانزاده، نعمتالله و نفیسه لیاقی مطلق. (1396). «عدم قطعیت در فراداستان شب ممکن». پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت. دورۀ 6. ش 1. صص 51-70. - برتنس، هانس. (1383). مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی. چ 1. ماهی. تهران. - پاینده، حسین. (1383 الف). «فراداستان: سبکی از داستاننویسی در عصر پسامدرن». کتاب ماه ادبیات و فلسفه. صص 26-37. - ــــــــــــ . (1383 ب). مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان (گزینش و ترجمه). روزنگار. تهران. - توکلی، حمیدرضا. (1389). از اشارتهای دریا، بوطیقای روایت در مثنوی. چ 1. مروارید. تهران. - داد، سیما. (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. مروارید. تهران. - ریمون کنان، شلموت. (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حری. چ 1. نیلوفر. تهران. - زرینکوب، عبدالحسین. (1372). سر نی. ج 1. چ 4. انتشارات علمی. تهران. - شریفنسب، مریم و محمدمهدی ابراهیمی فخار. (1392). «شیوههای خلق فراداستان و کارکردهای آن در داستانهای کوتاه فارسی دهۀ 70 و 80». ادب پارسی معاصر. سال سوم. ش 3. صص 1-25. - غریب، مصطفی و محمد بهنامفر. (1396). «داستان دقوقی از منظر ادبیات شگرف»، بوستان ادب. ش 2. صص 141-166. - فروزانفر، بدیعالزمان. (1349). مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی. چ 2. امیرکبیر. تهران. - طاهری، قدرتالله. (1392). «رابطۀ داستان دقوقی با تجارب زیستی مولانا». مجلۀ تاریخ ادبیات. دانشگاه شهید بهشتی. ش 3/75. صص 151-171. - کالر، جاناتان. (1382). نظریۀ ادبی معرفی بسیار مختصر. ترجمۀ فرزانه طاهری. چ 1. مرکز. تهران. - مارتین، والاس. (1386). نظریههای روایت. ترجمۀ محمد شهبا. چ 2. هرمس. تهران. - مالپلاس، سایمون. (1388). ژان فرانسوا لیوتار. ترجمۀ بهرنگ پورحسینی. چ 1. مرکز. تهران. - محمدیارزاده، سجاد و علیرضا دریابیگی. (1389). هنر و پستمدرنیسم. چ 1. افراز. تهران. - مککاریک، ایرنا ریما. (1385). دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. چ 1. آگه. تهران. - مکوئیلان، مارتین. (1388). مجموعه مقالات روایت. ترجمۀ فتاح محمدی. مینوی خرد. تهران. - مولوی، جلالالدین محمد. (1379). مثنوی معنوی. به کوشش و اهتمام رینولد نیکلسون. چ 7. طلوع. تهران. - میرصادقی، جمال. (1394). عناصر داستان. چ 9. سخن. تهران. - ـــــــــــــــ . (1377). واژهنامۀ هنر داستاننویسی. چ 1. کتاب مهناز. تهران. - لاج دیوید و همکاران. (1386). نظریههای رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم. ترجمۀ حسین پاینده. چ 1. نیلوفر. تهران. - وو، پاتریشیا. (1390). فراداستان. ترجمۀ شهریار وقفیپور. چ 1. چشمه. تهران. - وارد، گلن. (1386). پستمدرنیسم. ترجمۀ قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی. چ 1. ماهی. تهران. - هیکس، استیون. (1391). تبیین پستمدرنیسم. ترجمۀ حسین پورسفیر. چ 1. ققنوس. تهران.
- Cazzato, Luigi (2002). Metafiction of Anxiety: Modes and Meanings of the Postmodern Self-Conscious Novel.The University of Michigan.
- Currie, Mark (2014). Metafiction. London and New York: Routledge Taylor & fransis Group.
- Lodge, David (1992). Mimesis and Diegesis in Modern Fiction. Jencks, Charls. Ed. The Post Modern Reader. London: Academy Editions.
- MacHale, Brain (1987). Postmodernist Fiction. London: Routledge.
- Schonert, Jorg (2009). Handbook of Narratology. Edited by Peter Hühn, John Pier, Wolf Schmid. Berlin: Walter de Gruyter.
- Wallace, Martin (1986). Resent Theories of Narrative. Ithaca and London: Cornell University Press.
- Waugh, Patricia (2013). Metafiction-The theory and Practice of Self-Conscious Fiction. London and New York: Routledge Taylor & fransis Group.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 622 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 900 |