پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,654 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,497,093 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,887,575 |
معرفت و موقعیت های مرزی در مثنوی مولوی | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 4، دوره 9، شماره 16، مرداد 1396، صفحه 83-117 اصل مقاله (835.59 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2018.20101.1501 | ||
| نویسندگان | ||
| منیره طلیعه بخش* 1؛ علیرضا نیکویی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان | ||
| چکیده | ||
| برخلاف تصور رایج که متون عرفانی را فاقد گزاره‌های معرفتی و فلسفی می‌داند، گزاره‌ها و مبانی شناختی و فراشناختی به‌وفور در متون عرفانی، به‌ویژه مثنوی مولوی به‌چشم می‌خورد. مولوی از نقش شاکله‌ها، ذهنیت‌ها و موقعیت‌ها در شکل‌گیری شناخت آدمی آگاهی دارد.اگرچه این مکتب اگزیستانسیالیسم بود که نخستین بار تجربه‌های وجودی را مفهوم‌سازی کرد، از آن زمان که بشر وجود داشته است، خود را درگیر آن‌ها یافته است. متفکرانی مانند مولوی، از این تجربه‌های وجودی سخن گفته‌اند. از دیدگاه مولوی، شناخت ما از خود و جهان شناختی براساس اعتباراتی است که آن‌ها را قطعی و جزمی می‌پنداریم، اما با قرارگرفتن در موقعیت‌هایی درمی‌یابیم که چندان قابل‌اطمینان نیستند. او برای نشان‌دادن بی‌اعتباری شناخت و ذهنیت‌های مشروط، غالباً شخصیت‌های داستان‌های خود را در وضعیتی شکننده، بحرانی و مرزی قرار می‌دهد تا به محک تجربۀ وجودی، عزیمت‌ها و شاکله‌های نادرست و منفی آن‌ها که بدیهی، طبیعی و معتبر جلوه می‌کنند، دستخوش واسازی و دگرگونی شوند. در این موقعیت‌های مرزی (به تعبیر یاسپرس) و تجربۀ اضطراب ناشی از آن‌ها، تکیه‌گاه‌های اعتباری و تصورات قالبی انسان‌ها فرومی‌ریزد و امکان تجربه‌ها و منظرهای نو همچون امکان تجربۀ فراسوی محدودیت‌ها یعنی تعالی و هستی در خود شکل می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مولوی؛ یاسپرس؛ معرفت؛ موقعیت مرزی؛ اضطراب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Knowledge and Boundary Situations in Mowlavi's Mathnavi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Monireh Taliehbakhsh1؛ Alireza Nikouei2 | ||
| 1PhD Candidate of Mystical Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor of Persian Language and Literature, Guilan University, Guilan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Despite the prevalent and dominant assumption which considers mystical texts devoid of epistemological and philosophical propositions, cognitive and metacognitive propositions and principles can be seen profusely in mystical texts, specifically in Mowlavi's couplets. Mowlavi is well aware of the role of schemas, mentalities, and situations in shaping human cognition. Although this was Existentialism that initially conceptualized existential experiences. Yet human being has found himself involved with these situations since the advent of existence. Intellectuals such as Mowlavi have also referred to these existential experiences. From Mowlavi viewpoint, our knowledge of self and the world is based on the accounts that we dogmatically consider as absolute and definite. However, upon being put in certain situations, we get to realize that they are not that reliable. To display the incredibility of conditional mentalities and cognition, he frequently places his stories' characters in brittle, tensional, and boundary situations to make their inaccurate and negative schemas—which seem evident, natural and credible—get deconstructed and transformed by examining existential experiences. Through experiencing such boundary situations (using Jaspers’ words) and the anxiety caused by them, reliable supports and formal stereotypes begin to collapse, and the possibility of new experiences and perspectives, such as the possibility of experiencing beyond the limits, namely, transcendence and existence, is raised. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mowlavi, Jaspers, Knowledge, Boundary situation, Anxiety | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. (1381). هایدگر و پرسش بنیادین. مرکز. تهران. اونامونو، میگل‌دی. (۱۳۸۸). درد جاودانگی. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. ناهید. تهران. بارت، ویلیام. (1394). اگزیستانسیالیسم چیست. ترجمۀ منصور مشکینپور. چاپ سوم. آگاه. تهران. باربور، ایان. (۱۳۷۴). علم و دین. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. مرکز نشر دانشگاهی. تهران. برلین، آیزایا. (1385). مجوس شمال (یوهان گئورگ هامان و خاستگاه‌های عقل‌ناباوری جدید). ترجمۀ رضا رضایی. ماهی. تهران. بلاکهام، هرولد جان. (1368). شش متفکر اگزیستانسیالیست. ترجمۀ محسن کریمی. مرکز. تهران. تیلیش، پل. (۱۳۶۶). شجاعت بودن. ترجمۀ مراد فرهادپور، علمی و فرهنگی. تهران. حسینی، سیده زهرا و احد فرامرز قراملکی. (1391). «ازخودبیگانگی، موقعیت‌های مرزی و مرگ در مثنوی مولوی»، مجلۀ فلسفه و کلام اسلامی. سال چهلوپنجم. ش 2. صص 47-65. جمادی، سیاوش. (1385). زمینه و زمانۀ پدیدارشناسی؛ جستاری در زندگی و اندیشه‌های هوسرل و هایدگر. ققنوس. تهران. ــــــــــــــ . (1382). سیری در جهان کافکا. ققنوس. تهران. رنیه، توما. (1385). اضطراب هستی. ترجمۀ چیترا رهبر. مجلۀ سمرقند. ش 13 و 14. سروش، عبدالکریم. (۱۳۸۳). قمار عاشقانۀ شمس و مولانا. چ ششم. مؤسسۀ فرهنگی صراط. تهران. شمس تبریزی، محمدبن‌علی. (1391). مقالات. تصحیح و تعلیق: محمدعلی موحد. چ چهارم. خوارزمی. تهران. شوپنهاور، آرتور. (۱۳۸۸). در باب حکمت زندگی. ترجمۀ محمد مبشری. نیلوفر. تهران. طاهری، قدرت‌الله. (1392). روایت سرّ دلبران: بازجست زندگی و تجارب تاریخی مولانا در مثنوی. علمی. تهران. صفایی حائری، علی. (۱۳۸۶). روش نقد. ج اول. لیلة‌القدر. قم. کلنبرگر، جیمز. (1384). کرکگور و نیچه. ترجمۀ ابوتراب سهراب. الهام عطاردی. نگاه. تهران. کی‌یرکه‌گور، سورن آبو. (۱۳۷۷). بیماری به‌سوی مرگ. ترجمۀ رؤیا منجم. پرسش. تهران. ــــــــــــــــــــ . (۱۳۸۵). ترس‌ولرز. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. چ پنجم. نی. تهران. مصفا، محمدجعفر. (۱۳۹۳). با پیر بلخ. نفس. تهران. مک‌کواری، جان. (1382). الهیات اگزیستانسیالیستی: مقایسۀ هیدگر و بولتمان. ترجمۀ مهدی دشت بزرگی، بوستان کتاب قم. قم. ــــــــــــــ . (۱۳۷۷). فلسفۀ وجودی. ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، هرمس. تهران. ــــــــــــــ . (1393). مارتین هایدگر. ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، هرمس. تهران. مصلح، علی‌اصغر. (1384). تقریری از فلسفه‌های اگزیستانس. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. تهران. مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد. (1378). مثنوی معنوی. تصحیح توفیق سبحانی. روزنه. تهران. وال، ژان. (1345). اندیشۀ هستی. ترجمۀ باقر پرهام. انتشارات طهوری. تهران. نوالی، محمود. (1379). فلسفه‌های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی. انتشارات دانشگاه تبریز. تبریز. نیکویی، علیرضا. (1388). بررسی آرای مولوی و گاست در باب موقعیت، امکان و آزادی در بررسی تطبیقی نگاه مولوی و متفکران ملل دیگر به درد و رنج‌های بشری. به‌کوشش مصطفی گرجی. جهاد دانشگاهی. تهران. واعظی، احمد. (1380). درآمدی بر هرمنوتیک. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. تهران. ورنو، روژه و ژان وال. (1372). نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفه‌های هستبودن. برگرفته و ترجمۀ یحیی مهدوی. خوارزمی. تهران. هایدگر، مارتین. (1394). هستی و زمان. ترجمۀ سیاوش جمادی. چ ششم، ققنوس. تهران. ـــــــــــــ . (1383). متافیزیک چیست. ترجمۀ سیاوش جمادی. ققنوس. تهران. یاسپرس، کارل. (1374). زندگینامۀ فلسفی من. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. مجموعۀ سپهر اندیشه. تهران. ـــــــــــــ . (1383). کوره‌راه خرد. ترجمۀ مهبد ایرانیطلب. چ دوم. قطره. تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,059 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 800 |
||