پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 939 |
| تعداد مقالات | 7,734 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,750,569 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,073,804 |
ابن اثیر ومنابع مغرب اسلامی واندلس | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 1، دوره 27، شماره 20 - شماره پیاپی 105، مهر 1396، صفحه 5-28 اصل مقاله (753.55 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2018.12708.1099 | ||
| نویسنده | ||
| علی سالاری شادی* | ||
| دانشیار گروه تاریخ دانشگاه ارومیه | ||
| چکیده | ||
| سرزمین مغرب اسلامی و اندلس از سرزمین‌های قدیمی و سنتی جهان اسلام و جزء لاینفک تاریخی آن محسوب است. شمال آفریقا سرزمینی وسیع و بسیار حادثه‌خیز بود؛ چرا که به‌خاطر وسعت و بافت جغرافیایی و همچنین دوری نسبی از حوزه مرکزی و شرق اسلامی، مکرر پذیرای جریان‌های متعدد موافقان و مخالفان سیاسی و مذهبی وضع موجود بود. خوارج، اسماعیلیان و علویان با همراه‌کردن ساکنان بومی بربر و قبایل آن سامان، تأثیرات و تحولات فراوانی را در آن دیار موجب شدند و اولین حکومت‌های بزرگ و مستقل از خلافت عباسی را بنیاد نهادند که در جهان اسلام بی‌سابقه بود. اما علی‌رغم این همه تغییر و تحولات بزرگ و کوچک، تاریخ و احوال این منطقه، در نوشته‌های مورخان مرکز و مشرق اسلامی بازتاب چندانی نیافت که آن خود ناشی از دلایل متعدد بود. در میان مورخان مرکزنشین، شاید تنها ابن‌اثیر، برخلاف دیگران، با حساسیت زیادی درصدد بیان و رصد تاریخ مغرب و اندلس برآمده است که ضمن بیان اخبار مهم و تفصیلی از آن منطقه، از مورخان قبلی به‌خصوص طبری، به‌خاطر این بی‌توجهی انتقاد کرده است.اما ابن‌اثیر علی‌رغم بیان تاریخ مغرب و اندلس از ایام فتوحات تا عصر خود، از ذکر منابع خود تا حد زیادی خودداری ورزیده است. این نوشته درصدد است تا تعدادی از این منابع(ناشناس) مغرب و اندلس را که منبع و مرجع ابن‌اثیر بوده‌اند، از راه مقایسه و مقابله بشناساند و معرفی نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سرزمین مغرب اسلامی؛ اندلس؛ مورخان؛ طبری؛ ابن‌اثیر؛ منابع تاریخی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ibn al-Athir and the Arabic Maghreb and Andalusia resources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Salarishadi | ||
| Associated Professor, Department of History, Urmiah University | ||
| چکیده [English] | ||
| Land of the Arabic Maghreb and Andalusia are parts of the land of the famous Traditional Islamic world. These areas have been deeply influenced by Islam and Islamic culture. North Africa was eventful on an extremely large scale. The region, because of its extent and geographical situation and also staying far from the Central and Eastern Islamic lands was impressed by Kharijites, Ismailis, Alavis, who influenced Berber tribes and caused numerous developments. They founded the first big government which was independent of the Abbasid Caliphate. However, the history of this region was not well expressed in the works of Historians of Central and Eastern Islamic lands. Perhaps only Ibn al-Athir has tried to express the events and developments in Arabic Maghreb and Andalusia. He has criticized Tabari on having less attention to the history of this area. The problem is that Ibn al-Athir has not mentioned his historical sources about this region. This article, by the means of comparing, is about to introduce a number of sources on Islamic Maghreb events that were used by Ibn al-Athir. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Land of the Arabic Maghreb, Andalusia, Historians, Tabari, Ibn al-Athir, Historical sources | ||
| مراجع | ||
|
- ابن اثیرعزالدین،ابوالحسن علی ، (1408 / 1989) الکامل فی‌التاریخ، حققه و ضبط اصوله علی شیری، الطبعه الاول، بیروت، داراحیاء التراث العربی. - -------------------- (1350 ش)، تاریخ کامل – تاریخ بزرگ اسلام و ایران – ترجمه ابوالقاسم حالت، علی هاشمی و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعات علمی. - ابن خلدون (1363)، تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - ابن عذاری،احمد بن محمد(متوفای721)،(1434ه/2013 م)البیان المغرب فی اختصار اخبار الملوک المغرب والاندلس،حققه بشار عواد معروف ومحمود بشار عواد، تونس، دارالغرب الاسلامی. - ابن عماد حنبلی، ابی‌فلاح (بی تا)،شذرات الذهب فی الاخبار من ذهب، بیروت، داراحیاء التراث العربی. - ابن قتیبه،عبدالله بن مسلم(1969/1388 ه.ق) المعارف،حققه وقدمه له ثروت عکاشه،مصر، دارالمعارف. - ابن ندیم، محمد بن اسحاق، (1366)، الفهرست، ترجمه وتحقیق محمدرضا تجدد، تهران، انتشارات امیر کبیر. - ابن قوطیه،ابوبکر محمد بن عمر(1378)تاریخ فتح اندلس،ترجمه حمید رضابخشی،مشهد ،انتشارات قدس رضوی. -ابی عبید،البکری(1857 م)،المغرب فی ذکر بلاد افریقیه والمغرب وهو جزء من الکتاب المسالک والممالک،مکتبه المثنی ببغداد. - ابوحنیفه دینوری، 1368،اخبار الطوال،ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران ، نشر نی. - اشپولر، برتولد(1376)تاریخ مغول در ایران،ترجمه محمود میر آفتاب، تهران،شرکت انشارات علمی وفرهنگی. -ایگناسیو اولاگوئه، هفت قرن فراز و نشیب تمدن اسلامی در اسپانیا، ترجمه ناصر موفقیان، بی جا: نشر ایران، 1365 . - بارتولد، و ، (1366)، ترکستان‌نامه، ترجمه کریم کشاورز، تهران، مؤسسه انتشارات آگاه. - بلاذری،احمد بن یحیی بن جابر(1367)،فتوح البلدان،ترجمه محمد توکل،تهران ،نشر نقره. - روزنتال، فرانتس (1366 ش)، تاریخ تاریخنگاری در اسلام،(جلد1 و 2) ترجمه اسدا... آزاد، مشهد، آستان قدس رضوی. - سالاری شادی،علی،(1391)،«تأثیر پذیری ابن خلدون از ابن اثیر»،مطالعات تاریخ فرهنگی،فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن ایرانی تاریخ،سال سوم،شماره 11. - سالاری شادی،علی؛صفایی،صفی الله(1389)،«تأثیر پذیری ونقد ابن خلدون از مسعودی»، فصلنامه علمی – پژوهشی تاریخ ایران،پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی،ش3،(پیاپی61/5)،صص73-100. - صنهاجی،ابوبکر بن علی( 1971)اخبار المهدی وبدایه الدوله الموحدین،مقدمه عبدالوهاب بن منصور، رباط،،دارالمنصورللطباعه والوراقه. - طبری، محمد بن جریر (1368) تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات اساطیر - الطبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، رواتع التراث العربی. -عمر موسی،عزالدین(1381) دولت موحدون در غرب جهان اسلام، ترجمه صادق خورشا،،قم، پژوهشکده حوزه ودانشگاه. - عویس،عبدالحلیم(1421 ه/2010م)أسطوره أحراق طارق بین زیاد للسفن،قاهره،دار الکلمه للنشر والتوزیع. فرهمند،یونس(1387)«درآمدی بر تاریخنگاری اسلامی در مغرب تا پایان سده هفتم»، مجله علوم اسلامی،پاییز ، شماره 11،صص 19 تا 32. - قاضی نعمان(1975)،کتاب افتتاح الدعوه(تألیف سال 346)،تحقیق فرحات الدشراوی، تونس،الشرکت التونسیه للتوزیع،دیوان المطبوعات الجامعه الجزایری،الطبعه الثانی. - قیروانی،الرقیق (1994م،1414 ه.ق)تاریخ افریقیه والمغرب، تقدیم وتحقیق وتعلیق الدکتور محمد زینهم محمد عزب،القاهره، دارالفرحانی للنشر والتوزیع، الطبعه الاولی. - مراکشی،ابومحمد عبدالواحد بن علی (تإلیف سال 621هوق)،(1383ه/1963م)المعجب فی تلخیص أخبار المغرب،تحقیق الاستاذ محمد سعید العریان،قاهره،المجلس الاعلی للشئون الاسلامیه و لجنته احیاء التراث الاسلامی. - - مسعودی، علی بن حسین،( 1374) مروج‌الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. - یعقوبی،احمد بن ابی یعقوب(،1371)،تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی،تهران،انمتشارات علمی وفرهنگی. -یعقوبی،احمد بن ابی یعقوب(1387)،البلدان، ترجمه محمد ابراهیم آیتی،تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 960 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 623 |
||