پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,652 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,493,074 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,753 |
امکان‌سنجی تأثیرپذیری قرائت حمزه کوفی از قرائت امام صادق(علیه‌السلام) | ||
| تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 3، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 37، فروردین 1397، صفحه 75-106 اصل مقاله (821.71 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2018.16529.1736 | ||
| نویسنده | ||
| محمد جانی پور* | ||
| دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| حمزة بن حبیب (80–156ق)، یکى از قاریان هفتگانه کوفی است که گفته‌شده اساسی‌ترین ویژگى قرائتش، فراگیری از طریق نقل و اثر بدون هیچ‌گونه اجتهاد و اختیار بوده به‌گونه‌ای که به‌واسطه بررسی قرائت او، می‌توان به قرائت بزرگ‌ترین مشایخ و ممتازترین اساتید قرائت از صحابه دست یافت. مسئله نقل از طریق اثر بدون اجتهاد آن‌چنان در قرائت حمزه شاخص است که برخی از عالمان این دانش راه دستیابی به قرائت صحابه را، تأمل در قرائت حمزه دانسته و با مبنا قرار دادن قرائت حمزه، به مقایسه آن با دیگر قرائات پرداخته‌اند. در گزارش‌های تاریخی آمده است که وی بیشترین استفاده را از جعفر بن محمد الصادق(ع) (م148ق) داشته و قرآن را مستقیماً بر ایشان قرائت کرده و تنها در 10 حرف با آن امام اختلاف دارد. بی‌شک اگر این‌گونه گزارش‌ها صحّت داشته باشد و قرائت حمزه نیز به‌صورت کامل در دسترس باشد، راه وصول به قرائت اهل‌بیت(ع) امکان‌پذیر است. لذا در این پژوهش تلاش شده تا دلایل امکان چنین واقعه‌ای بررسی و تحلیل شود. مؤلف معتقد است که این گزارش‌ها، دالّ بر وجود جریان «اهل‌بیت محوری» در بوم کوفه بوده که بررسی آن به‌منظور تحلیل حوادث صدر اسلام به‌ویژه در حوزه علوم قرآنی برای پژوهشگران این عرصه بسیار ضروری است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اهل‌بیت(ع)؛ امام صادق(ع)؛ کوفه؛ حمزة بن حبیب؛ قراء سبعه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Feasibility of The Influence of Imam Sādiq's Reading on Ḥamza b. Ḥabīb Kūfī’s | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Janipoor | ||
| Esfahan University | ||
| چکیده [English] | ||
| Ḥamza b. Ḥabīb (80-156 H.) is one of the seven Kūfī Qur'anic readers (reciters), which proves that the most basic feature of his reading is reciting the holy Qur’an by Traditions (ḥadīth) without interfering his own personal opinions or authority (fatwā). Through examining his reading, therefore, we can reach that of the greatest Companions as well. The issue of traditional-based reading without personal fatwās is so prominent in Hamza's recitation that some scholars considered the study of this recitation as a way to achieve the Companions’ readings. Historical reports say that he used greatly Imam Sādiq (AS)’s (d. 148 H.) views, read the Qur'an directly to him, and differed with him only on 10 letters. If such reports are correct, we can without a doubt detect the Ahl al-Bayt (AS)’s reading of the holy Qur’an. The present research aims to investigate the reasons of such facts. The author believes that these reports refer to the prevailing tendency to Ahl al-Bayt in Kūfa community, which is very important for analysing the events of the early Islamic period, especially for those who study Qur’anic sciences. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ahl al-Bayt (AS), Imam Sadiq (AS), Kufa, Hamz'a b. Habib, seven Qur'anic readings | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - ابن جزری، محمد بن محمد،(1960م)، غایة النهایه فی طبقات القراء، تصحیح برگشترسر، قاهره: مکتبة الخانجی. - ابن جزری، محمد بن محمد ،(1967م)، النشر فی القرائات العشر، قاهره: مطبعة مصطفی البابی. - ابن جزری، محمد بن محمد،(1986م). طبقات القرا، بیروت: دار الکتب العلمیه. - ابن جنی، الموصلی،(1420)، المحتسب، مکه المکرمه: وزارة الاوقاف. - ابن حجر عسقلانی،(1412ق)، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، بیروت: دار المعرفه. - ابن خالویه،(1421ق)، الحجة فی القرائات السبع، بیروت: موسسة الرسالة. - ابن خلکان، احمد بن محمد،(1364ق)، وفیات الأعیان و اتباع ابناء الزمان، به کوشش احسان عباس، قم: - ابن سعد، محمد بن سعد،(1418ق)، طبقات الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیه. - ابن کثیر، ابوالفدا اسماعیل،(1409ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالمعرفه. - ابن مجاهد، احمد بن موسی،(1980م)، السبعة فی القرائات، تحقیق شوقی ضیف، مصر: دارالمعارف. - ابن ندیم، محمد بن اسحاق،(1350ش)، الفهرست، به کوشش رضا تجدد، تهران: نشر حق. - ابوشامه، عبدالرحمن،(1349ق)، ابراز المعانی من حرز الامانی، قاهره: مطبعة مصطفی البابی. - ابوشامه، عبدالرحمن ،(1975ق)، المرشد الوجیز، به کوشش طیار آلتی قولاچ، بیروت: دارصادر. - ابوعمرو دانی، عثمان بن سعید،(1930م)، التیسیر فی القرائات السبع، به کوشش اتو پرتسل، استانبول: بی نا. - ابوعمرو دانی، عثمان بن سعید ،(1986م)، المحکم فی نقط المصاحف، دمشق: دار الفکر. - امین، سیّد محسن،(1420ق)، أعیان الشّیعه، بیروت: دارالتّعارف للمطبوعات، - اندرابی،(1407ق)، قرائات االقراء المعروفین بروایات الرواة المشهورین، بیروت: دارالعلم. - البناء، احمد بن محمد، (1407ق)، اتحاف فضلاء البشر، به کوشش شعبان محمد اسماعیل، قاهره. - پاکتچی، احمد، (1392)، تأملاتی در مباحث فرهنگ اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع). - پیشوایی، مهدی،(1384ش)، سیره پیشوایان، قم: دارالحق. - جانی پور، محمد،(1393)، «حمزه»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به کوشش کاظم موسوی بجنوردی، تهران: انتشارات دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. - جانی پور، محمد ،(1394)، «تحلیل اختلاف قرائات قرآنی از منظر صادقین(ع)»، رساله دکتری، تهران: دانشگاه امام صادق(ع) - حازم سلیمان،(1408ق)، الکوفیون و القرائات، کوفه: جامعة الکوفه. - حر عاملی، محمدبن حسن،(1409ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: موسسه آل البیت،. - حمودة، عبدالوهاب،(1948م)، القراءات و اللهجات، بیروت: دارالنشر - خطیب، عبداللطیف،(2000م)، معجم القرائات، دمشق، دار السعدین. - خطیب بغدادى، احمد بن علی،(1971م)، شرف اصحاب الحدیث، به کوشش محمد سعید خطیب اوغلى، آنکارا: بی نا. - خویی، سید ابوالقاسم،(1416ق)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسه احیاء آثار الامام خوئی. - خویی، سید ابوالقاسم ،(1413ق)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم: دار الثقلین - ذهبی، شمس الدین محمد،(1967م)، معرفة القراء الکبار، به تحقیق سید جادالحق، مصر: مطبعه دارالکتاب الحدیث. - ذهبی، شمس الدین محمد ،(1388ق)، تذکرة الحفاظ، حیدراباد دکن: بی نا. - ذهبی، شمس الدین محمد ،(1405ق)، سیر اعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت: دارالعلم. - ذهبی، شمس الدین محمد ،(1406ق)، الامصار ذوات الاثار، به کوشش قاسم على سعد، بیروت: دارالصادر. - زبیدی، محمد مرتضی،(1306ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، مصر: المطبعة الخیریه، چاپ اول. - الزبیدى، محمد حسین،(1970م)، الحیاة الاجتماعیه و الاقتصادیه فى الکوفه فى قرن الاول الهجرى، بغداد: جامعة بغداد. - زرکلی، خیرالدین،(1999م)، الأعلام، بیروت: دارالعلم للملایین - زرقانی، عبدالعظیم،(1409ق)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتاب العلمیه. - سالم مکرم، عبدالعال،(1389ق)، اثر القراءات فی الدراسات النحویة (القرآن الکریم و اثره فی الدراسات النحویة)، قاهره: مطبعة المجلس. - سخاوی، علم‌الدین،(1413ق)، جمال القرّاء و کمال الإقراء، بیروت: دارالبلاغة. - سیوطی، جلال الدین،(1363ش)، الاتقان فی علوم القرآن، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: منشورات رضی. - صفری فروشانی، نعمت الله،(1381)، ویژگی‌های مدرسه کوفه، تهران: انجمن تاریخ پژوهان. - طبری، محمدبن جریر،(1415ق)، جامع البیان عن تأویل آى القرآن، به‌کوشش صدقى جمیل العطار، بیروت: دارالفکر - طوسی، محمد بن حسن،(1415ق)، الرجال، به کوشش جواد قیومی اصفهانی، قم: موسسة النشر الاسلامی. - کلینی، محمد بن یعقوب،(1429ق)، الکافی، تصحیح دارالحدیث، قم: دارالحدیث. - محیسن، محمد سالم،(1974م)، الارشادات الجلیة فی القرائات السبع من طریق الشاطبیة، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة. - محیسن، محمد سالم ،(1984م)، القراءات و اثرها فی علوم العربیة، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریه. - محیسن، محمد سالم ،(1978م)، المقتبس من اللهجات العربیة، قاهره: مکتبة الأزهریة. - مزى، یوسف،(1400ق)، تهذیب الکمال، به کوشش بشار عواد معروف، بیروت: دارالعلم. - نصر بن مزاحم،(1382ق)، وقعة صفین، به کوشش عبدالسلام محمد هارون، قاهره: دارالعلم. - نجاشی، احمد بن علی،(1416ق)، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، قم: موسسه نشر اسلامی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 850 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 697 |
||