تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,494,480 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,885,832 |
البدء و التاریخ؛ روایت/تفسیری از بافتار فکری جامعه اسلامی در قرن چهارم هجری | ||
تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
مقاله 3، دوره 26، شماره 18 - شماره پیاپی 103، دی 1395، صفحه 43-70 اصل مقاله (706.78 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2017.12096.1086 | ||
نویسندگان | ||
زهیر صیامیان گرجی* 1؛ سعید موسوی سیانی2 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی | ||
2دانشجوی دکترای تاریخ اسلام در دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
کارکرد منابع تاریخی قرون متقدم اسلامی در تعینبخشی به تصور مسلمانان دورههای مختلف از سنت اسلامی و تعریف راست کیشی اسلامی موجبات اهمیت نقد تاریخی این متون میشود. مسئله مقاله حاضر بررسی این وضعیت در البدء و التاریخ بهعنوان نمونهای از این متون است که نهتنها مشمول این شکل از اهمیت قرار میگیرد بلکه متأثر از ساختار جدلی آن نقش و اهمیت ثانویهای نیز دارد؛چراکه با تحلیل و بازشناسی ساختار استدلالهای مطروحه در کتاب میتوان به تصویری از ماهیت و عملکرد عقل اسلامی مستعمل میان جریانهای کلامی حاضر در قرون نخستین اسلامی نیز دست یافت،درعینحال آشکارسازی ماهیت جدلی کاربرد گذشته در این متون را نیز ممکن میسازد.رویکرد نظری مقاله، پذیرش ایدهی تعین اجتماعی و فرهنگی معرفت است که به نظر میرسد راه پاسخ به مسئلهی مقاله را از طریق تفسیر عمیق معناکاوانه متن و نظام دلالتهای آن هموارتر میکند.بررسی معنایی که مقدسی در روایت خود از وقایع تاریخی درصدد تلقین آن به مخاطبان بود، بیش از آنکه بهقصد بازسازی واقعیتهای تاریخی باشد،نمایشگر بافتار فکری جامعه اسلامی است که زیست جهان مؤلف را پدید آورده است.بنیانهای این بافتار بدان شیوه که جوئل کرمر بیان میکند مبنای تفسیر این متن است.گسترش جهانوطنی، فردگرایی و دینگریزی، بهمثابهی جلوههای فرهنگی انسانگرایی اسلامی در قرن چهارم شرایط بافتار فکری است که بهعنوان مشکلهای، انگیزه مقدسی برای بازنمایی گذشته به شکل فرآوردهای جدلی گردید تا راه هدایت را با نقد آن مولفهها،در قالب بازگشت به اصول و حدود اسلام البته با محوریت مذهبی که وی به آن تعلق فرقهای داشت بازنمایی کند | ||
کلیدواژهها | ||
البدء و التاریخ مقدسی؛ مجادلات کلامی اسلامی؛ راست کیشی اسلامی؛ نقد تاریخی؛ بافت تاریخی جامعه اسلامی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Interpretation/ Narrative A: Tarikh-al wa' Bad-Al in Society Islamic of Context Intellectual the of .H.A Century Fourth t | ||
نویسندگان [English] | ||
Zohair Siyamiyan Gorji1؛ Saeid Mousavi2 | ||
1Faculty Member in Department of History, Shahid Beheshti University | ||
2PHD Student of the History, Shiraz University | ||
چکیده [English] | ||
The function of the historical sources of the early centuries of Islam in determining the conception of Muslims of different periods of the Islamic tradition and the definition of Islamic orthodoxy makes the historical critique of these texts important. The present article examines this situation in Al-Bad' wa al-Tarikh as an example of these texts, which not only has this form of importance, but also, because of its controversial structure, it has a second role and importance, in that by analyzing and recognizing the structure of the arguments in the book we can find an image of the nature and function of the Islamic reason in work among the theological movements of the early Islamic centuries. The theoretical approach of the paper is to accept the idea of social and cultural determination of knowledge, which seems to pave the way for the answer to the problem of this paper through a profound interpretation of the meaning of the text and the system of its implications. The meaning that Maḳdisī in his narrative of historical events intended to convey to the audience, far from being a reconstruction of the historical reality, is a reflection of the intellectual context of the Islamic society that shaped the lifeworld of the author. The foundations of this context, in the way that Joel Kremer expresses it, are the basis for examining his narrative/interpretation in this text. The development of cosmopolitanism, individualism, and secularism as the cultural manifestations of Islamic humanism in the fourth century are the contextual conditions that, as a problem, were Maḳdisī's motive for representing the past in the form of polemic products, in order to guide the path with the critique of those components, in the form of returning to the principles of Islam, of course, based on the interpretation to which he had an ideological affiliation. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Maḳdisī's Al-Bad' wa al-Tarikh, Islamic Theological Disputes, Islamic Orthodoxy, Historical Criticism, Historical Context of Islamic Society | ||
مراجع | ||
ـ آذرنوش، آذرتاش (1387). چالش میان فارسی و عربی (سدههای نخست). تهران: نشر نی ـ ایزوتسو، توشیهیکو (1380). مفهوم ایمان در کلام اسلامی. ترجمه زهرا پورسینا. تهران: نشر سروش. ـ ایگرس، گئورگ(1389). تاریخنگاری در سدة بیستم. عبدالحسین آذرنگ. تهران: سمت. ـ بختیاری، شهلا و طاهره نظری ایلخانیآبادی (1390). «بینش معرفشناسانه در تاریخنگاری مطهربن طاهر مقدس». دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخنگری و تاریخنگاری دانشگاه الزهرا. سال بیست و یکم، دوره جدید. شماره 7، پیاپی 88، بهار و تابستان 1390. ـ بولت، ریچارد (1364). گروش به اسلام در قرون میانه. ترجمه محمدحسین وقار. تهران: نشر تاریخ ایران. ـ حضرتی، حسن(1389). «درآمدی بر نقد تاریخی». چاپشده در جستارهایی در تاریخ و تاریخنگاری، جلد اول، تهیه و تنظیم حبیبالله اسماعیلی و منیر قادری. تهران: خانه کتاب. ـ دفتری، فرهاد (1387). تاریخ و عقاید اسماعیلیه. ترجمه فریدون بدرهای. تهران: نشر فرزان روز. ـ رضوی، سید ابوالفضل(1385). «بینش و نگرش در تاریخنگاری اسلامی (مطالعه موردی تاریخ نگاری ابن مطهر مقدسی)». قبسات. سال یازدهم، زمستان 1385. ـ روزنتال، فرانتس (1385). میراث کلاسیک اسلام. ترجمه علیرضا پلاسید. تهران: نشر طهوری. ـ ــــــــ (1392). علم پیروزمند. ترجمه علیرضا پلاسید. تهران: نشر گستره. ـ ــــــــ (1365). تاریخ تاریخنگاری در اسلام. ترجمه اسدالله آزاد. بیجا. مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. ـ شفیعی کدکنی، محمدرضا(1374). «درباره مؤلف»؛ چاپشده در آفرینش و تاریخ. ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه. ـ صیامیان گرجی، زهیر و سعید موسوی سیانی (1394). «ضرورت تعامل بینرشتهای معرفتشناسی و علم تاریخ در بررسی چالشهای شکاکانه درباره امکان و اعتبار شناخت تاریخی». فصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی. دوره هفتم، شماره 3، تابستان 1394، صص 26-1. ـ فرای. ریچارد ن. (1363). عصر زرین فرهنگ ایران. ترجمه مسعود رجبنیا. تهران: سروش. ـ کرمر.جوئل ل. (1375). احیای فرهنگی در عهد آلبویه: انسانگرایی در عصر رنسانس اسلامی. ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ـ کرون، پاتریشیا (1394). تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام. ترجمه مسعود جعفری. تهران: نشر سخن. ـ کندی، هیو «زندگی عقلانی در چهار سده نخستین اسلامی» در فرهاد دفتری (1380). سنتهای عقلانی در اسلام. ترجمه فریدون بدرهای. تهران: نشر فرزان روز. ـ گرشاسب چوکسی، جمشید (1381). ستیز و سازش: زرتشتیان مغلوب و مسلمانان غالب در جامعه ایران نخستین سده های اسلامی. ترجمه نادر میرسعیدی. تهران: نشر ققنوس. ـ گوتاس، دیمیتری (1381). تفکر یونانی ـ فرهنگ عربی: نهضت ترجمه کتابهای یونانی به عربی در بغداد و جامعه آغازین عباسی (قرنهای دوم تا چهارم / هشتم تا دهم). ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی. تهران: نشر مرکز دانشگاهی. ـ گولدزیهر، ایگناتس (1383). گرایشهای تفسیری در میان مسلمانان. ترجمه ناصر طباطبایی. تهران: نشر ققنوس. ـ لمبارد، موریس (1391). جغرافیای تاریخی جهان اسلام در چهار قرن نخستین. ترجمه عبدالله ناصریطاهری و سمیه سادات طباطبائی. تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام. ـ متحده، روی (1389). اوضاع اجتماعی در دورة آلبویه: وفاداری و رهبری در جامعه اسلامی سدههای نخستین. ترجمه محمدرضا مصباحی و علی یحیایی. مشهد: نشر آبی. ـ متز، آدام (1388). تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس اسلامی. ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو. تهران: امیرکبیر. ـ مقدسی، مطهر بن طاهر(1374). آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگه. ـ مکالا، سی بی ین (1387). بنیادهای علم تاریخ. ترجمه احمد گلمحمدی. تهران: نشر نی. ـ مککارتی، ای.دی. (1388). معرفت بهمثابه فرهنگ، جامعهشناسی معرفت جدید. ترجمه کمال خالقپناه و دیگران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. ـ ملایی توانی، علیرضا (1387). درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ. تهران: نشر نی. ـ مهدی محسن «سنت عقلانی در اسلام» در فرهاد دفتری (1380). سنتهای عقلانی در اسلام، ترجمه فریدون بدرهای. تهران: نشر فرزان روز. ـ موسوی سیانی، سعید (1394). «اهمیت و ضرورت پرداخت معرفتشناسانه به تاریخ». دوﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ ـ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺧﺮدﻧﺎﻣﻪ، سال ششم، ﭘﺎﯾﯿﺰ و زﻣﺴﺘﺎن 1394. ـ میثمی، جولی اسکات(1391). تاریخنگاری فارسی. ترجمه محمد دهقانی. تهران: نشر ماهی. ـ وائل ابن حلاق (1386)، تاریخ تئوریهای حقوقی اسلامی: مقدمهای بر اصول فقه سنی. ترجمه محمد راسخ. تهران: نشر نی. ـ یارشاطر، احسان «حضور ایرانیان در جهان اسلام» در ریچارد هوانسیان و جورج صباغ (1381). ترجمه فریدون بدرهای. تهران: نشر مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
منابع لاتین ـMeiland,jack w(2010),historical knowledge,in A companion to epistemology,wiley-blackwell
ـNagel,Thomas(1987),What does it all mean?,new york,oxford university press
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 557 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 665 |