پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 951 |
| تعداد مقالات | 7,816 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,997,110 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,213,609 |
تعارض محتوایی در رویکرد عرفانی منطق‌الطیر عطّار با رسالةالطیر ابن سینا | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 3، دوره 8، شماره 15، آذر 1395، صفحه 31-66 اصل مقاله (688.1 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2017.13590.1269 | ||
| نویسندگان | ||
| علی دهقان* 1؛ سید ارسلان ساداتی2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مقاطع تقابل عقل و عرفان، رویکرد شریعت‌گرای برخی علما و عرفا با رویکرد خردگرای برخی حکما و فلاسفه در قرون پنجم تا هفتم است. این تقابل به‌صورت تعارضهای علمی و عقیدتی نامحسوس و عمیقاً اثرگذار، در زیر پوست خشن تاریخ آن قرن‌ها در جریان بود و برخی از فلاسفه و عرفا نمایندة دو جبهة آن تلقی می‌شدند. هدف این تحقیق، واکاوی تشابهات و تباینهای دو جریان فکری متقابل سینوی و عطاری است که نمایندگان دو رویکرد یادشده بودند. این پژوهش با طرح پیش‌فرض هدفمندی تصنیف و تألیف رسالات نمادین سلوک مرغان، تباینهای محتوایی رسالةالطیر ابنسینا و منطق‌الطیر عطار را بررسی می‌کند. پس از نقل اختصاری متون معارض، موارد تباین و تقابل معرفی و شرح، علل و عوامل منجر به بروز تقابل‌ها بیان شده است. مغایرت در تلقی از جان و هبوط آن در جسم، رویکرد به ضرورت رهبری، نگاه به قوانین علمی و نفی منطق و علیت، تباین رویکرد به تعامل ملک مرغان با مرغان سالک، درون‌گرایی و شناخت برون‌گرای علمی-فلسفی، اختلاف‌نظر در شمار سالکان واصل به مقصد و توفیق برای دیدار حضرت ملک، تعارض در سنجش سلوک شناخت‌شناسانه به وسیلة عقل و عشق، از یافته‌های این تحقیق‌اند که می‌توان آن‌ها را بازنمایی مبانی تقابل تاریخی عرفان شریعت‌مدار با عرفان مبتنی بر خردورزی فلسفی تعریف کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعارض؛ رمز؛ فلسفه؛ عرفان؛ عقل؛ نفس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Content-based Contradiction in Mystical Approach: Attar's Mantiq al-Tayr and Avicenna’s Risalat-al-Tayr | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Dehghan1؛ Seyyed Arslan Sadati2 | ||
| 1Associate Profssor of Persian Language and Literature, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran | ||
| 2MA in Persian Language and Literature,Tabriz Branch. Islamic Azad University,Tabriz,Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the contradictions of reason and mysticism was the contrast between religious-oriented approach of some scholars and mystics and rationalistic approach of some governors and philosophers during 5th-7th centuries (AH)/ 12th-15th centuries (AD). This hidden yet deep contrast continued throughout the centuries in different scientific and ideological forms among philosophers, jurisprudents, and mystics, and some philosophers and mystics were representatives of these different thought factions. The present study examined the similarities and differences of the two contradictory movements called Avicenna's and Attar's approaches, as representatives of each approach. In this study, presuming the purposeful authorship of symbolic journey of birds, the contradictions in Avicenna's Risalat-al-Tayrand Attar's Mantiq al-Tayr were examined. To this end, the contradictory contents of the mentioned books were extracted, compared, and then analyzed. The results showed that the point of departure between Attar and Avicenna is their interpretation of the soul and its dwelling in the body. Furthermore, the necessity for a path-finder's guide, a scientific approach towards phenomena on Avicenna's part and rejection of logic and cause-and-effect view on Attar's part, different approaches concerning the interactions between King of birds and other birds, different viewpoints on the matters ofmeeting God and the number of mystics who managed to meet Him, the epistemological difference between reason and love, and finally the introvert prospect of mysticism and the extrovert approach of philosophy are the main contradictory points of these two scholars. These contradictions could be suggestive of historical contrasts between religious-oriented mysticism and philosophical and rational mysticism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Contradiction, Code, Philosophy, Mysticism, Reason, self | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. (1349). ترجمه و تجمیع تفسیر از زین‌العابدین راهنما. چاپ کیهان. تهران. ابنسینا. ابوعلی حسین. (1364). رساله مبدأ و معاد. مصحح حسین خدیو جم. انتشارات اطلاعات. تهران. ـــــــــــــــ . (1383الف). طبیعیات دانشنامۀ علایی. تصحیح سید محمد مشکور. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. تهران. ـــــــــــــــ . (1383ب). رگشناسی (= رساله در نبض). تصحیح سید محمد مشکور. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. تهران. ـــــــــــــــ . (1388). اشارات و تنبیهات. ترجمه و شرح حسن ملکشاهی. انتشارات سروش. تهران. الفاخوری، حنا- الجر، خلیل. (1373). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی. انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. برتلس، یوگنی ادواردویچ. (1387). تصوف و ادبیات تصوف. انتشارات امیرکبیر. تهران. جابری. محمد عابد. (1394). تکوین عقل عربی. نشر نسل آفتاب. تهران. زرینکوب، عبدالحسین. (1389). دنبالۀ جستجو در تصوف ایران. انتشارات امیرکبیر. تهران. ساوی، ابن سهلان. (1391). شرح رسالۀالطیر. انتشارات نور محبت. تهران. سهروردی، شهاب‌الدین‌یحیی. (1377). قصه‌های‌شیخ‌اشراق. ویرایش‌جعفرمدرس صادقی. نشر مرکز. تهران. عطار، فریدالدین. (1384). منطق‌الطیر. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. انتشارات سخن. تهران. ـــــــــــــــ . (1376). منطق‌الطیر. تصحیح ذکاءالملک فروغی. انتشارات سنایی. تهران. عین القضات میانجی همدانی. عبدالله. (1392). تمهیدات، تصحیح عفیف عُسیران، انتشارات منوچهری. تهران. غزالی، محمد. (1349). اعترافات غزالی (= ترجمۀ المنقذ من الظلال). انتشارات عطائی. تهران. ـــــــــــــــ . (1355). متن فارسی رسالۀالطیر خواجه احمد غزالی- از روی متن عربی رسالۀالطیر [محمد غزالی]. اهتمام نصرالله پورجوادی. چاپ انجمن فلسفه. تهران. ـــــــــــــــ . (1380). کیمیای سعادت. کوشش حسین خدیوجم. انتشارات علمی و فرهنگی. تهران. فلوطین. (1388). اثولوجیا. ترجمۀ حسن ملکشاهی. انتشارات سروش. تهران. کوربن. هانری. (1392). ابن سینا و تمثیل عرفانی. ترجمۀ انشاالله رحمتی. انتشارات سوفیا. تهران. لاهوری، محمد اقبال. (1336). احیای فکر دینی در اسلام. ترجمۀ احمد آرام. انتشارات رسالت قلم. تهران. یثربی، سیدیحیی. (1370). فلسفۀ عرفان. دفتر تبلیغات حوزۀ علمیه. قم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,824 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,039 |
||