تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,652 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,492,215 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,884,474 |
تأثیر سیاستهای کشاورزی دولت ایران بر بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی در دوران برنامههای عمرانی(1357-1327ش) | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 5، دوره 27، شماره 35 - شماره پیاپی 125، آذر 1396، صفحه 105-128 اصل مقاله (529.18 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2017.15954.1397 | ||
نویسنده | ||
مهدی رفعتی پناه مهر آبادی* | ||
دکترای تاریخ ایران دوره اسلامی،دانشگاه شهید بهشتی، ایران، تهران | ||
چکیده | ||
از زمان تنظیم برنامههای عمرانی یکی از اهداف اصلی این برنامهها توسعه کشاورزی ایران و افزودن بر سطح زیر کشت اراضی بود. به این منظور طرحهای مختلف آبیاری به اجرا درآمد و توجه به آبهای زیرزمینی به علت صرفة اقتصادی آنها شکل ویژهای به خود گرفت. در این دوران دولت با اختصاص اعتبارات و وامهای مختلف کوشید از آبهای زیرزمینی بهرهبرداری بهتری کند و سیاست مشخصی را جهت حفر چاههای عمیق و نیمهعمیق به مرحله اجرا درآورد. در این پژوهش سعی بر آن است تا با واکاوی این سیاست به تأثیر سیاستهای کشاورزی دولت بر بهرهبرداری از منابع آبهای زیرزمینی پرداخته و نشان داده شود که به دلیل اجرای الگوی توسعه ناپایدار و سیطره نگاه ابزاری به منابع طبیعی و نیز توجه به صرفه اقتصادی منابع آب زیرزمینی، این سیاستها بدون در نظر گرفتنِ توان واقعی آبهای زیرزمینی به اجرا درآمد و همین امر منجر به پایین رفتن سطح این منبع گردید. همچنین از آنجا که دولت صرفاً جنبه اقتصادی و ابزاری منابع آب را جهت توسعه کشاورزی و رشد اقتصادی در نظر داشت، اجرای این سیاست هرگز متوقف نگردید و تا امروز ادامه یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
پهلوی دوم؛ سیاستهای کشاورزی؛ بحران آبهای زیرزمینی؛ برنامههای عمرانی؛ توسعه ناپایدار | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Impact of Agricultural Policies of Iran’s State on the Use of Groundwater through Developmental Programs (1984-1978) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahdi Rafatipanah Mehrabadi | ||
PhD in Islamic History of Iran, Shahid Beheshti University, Iran, Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Since the generating the developmental programs, one of the main goals of them was the agricultural expansion of Iran, and increase in lands of cultivation. For this purpose, different irrigation projects were carried out and groundwater for economical efficiency was evaluated. In this period, the government by the appropriation of funding and various loans, tried to exploit groundwater more and conducted the specific policies for the sake of drilling deep and shallow wells. This research intends to analyze the impacts of agricultural policies of government on exploitation of groundwater resources and to be indicated that, since the performing the format of unsustainable development and the domination of instrumental look toward the natural resources and the attention to the economical efficiency of groundwater resources. These policies conducted without the true consideration of the volume of groundwater and therefore, decreased the amount of these resources. Since the government considered the economical and instrumental aspects of water resources for agricultural and economic development, performing this policy never stop and have been continued till now. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Second Pahlavi, Agricultural Policies, Groundwater Crisis, Developmental Process, Unsustainable Development | ||
مراجع | ||
ـآل یاسین، احمد(1384). بحران آب. تهران: جامعه مهندسان مشاور. - ارزشیابی عملکرد برنامه سوم. بیجا: سازمان برنامه. بیتا. - امینی، محمدرضا، ابوطالبی، محمدحسین، شهام، احمد،(1353). ارزیابی فعالیتهای انجامشده در ایستگاه تحقیقاتی چالوس. تهران: سازمان حفاظت محیط زیست بخش آلودگی آب. - بررسی وضع موجود و امکانات بهرهبرداری از منابع طبیعی کشور در بلندمدت (2561-2536). تهران: سازمان برنامه و بودجه. دیماه 2536. - برنامه عمرانی چهارم کشور 1347-1351. تهران: سازمان برنامه. بیتا. - برنامه پنجم عمرانی کشور 1352-1356. بیجا: سازمان برنامه. 1351. - بی سن، جان(1382). اخلاق زیستمحیطی. ج1. ترجمه محمدمهدی رستمی. تهران: سازمان حفاظت محیط زیست. - پهلوی، محمدرضا. پاسخ به تاریخ. بیجا: بینا. بیتا. - جواهری، پرهام و جواهری، محسن(1380). چاره آب در تاریخ فارس. تهران: کمیته ملی آبیاری و زهکشی. - «حفر چاه آرتزین». مجله آب و خاک. س اول. ش1. پانزدهم اردیبهشت 1321. ص 17-23. - حقوقی، مرتضی (1392). نظام بهرهبرداری از منابع آب در کشاورزی ایران. تهران: جامعه مهندسان مشاور. - دفتر مطالعات پایه منابع آب. «گزارش خلاصه وضعیت منابع آب زیرزمینی تا پایان سال آبی 93-94». قابل دسترس در: wrbs.wrm.ir/SC.php?type=static&jd=179, [accessed 11/8/1396] - رزازی، زکیه(1394). برنامهریزی و سیاستگذاری دولت ایران در قبال مدیریت منابع آب از 1285-1357ش. پایاننامه کارشناسی ارشد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی. 1394. - روزنامه شهروند، «عمق بحران آبی در حفاری چاههای عمیق». ش503. 28 بهمن1393. - سنجش پیشرفت و عملکرد برنامه عمرانی هفتساله دوم ایران. بیجا. سازمان برنامه. 1338. - صورت جلسات شورای اقتصاد در پیشگاه شاهنشاه یا مجموعهای از اسناد تاریخ معاصر ایران. ج2. (بیجا: بینا. بیتا). - صورت مذاکرات مجلس شورای ملی. دوره بیست ویکم. جلسه 183. یکشنبه 16 خرداد 1344. - گزارش اجرای برنامه هفتساله دوم. بیجا: سازمان برنامه. 1343. - گزارش اقتصادی سال 1341 و سیاست اقتصادی دولت در سال 1342. بیجا: سازمان برنامه. بهمن 1341. - گزارش اقتصادی سال 1432 و سیاست اقتصادی دولت در سال 1343. بیجا: سازمان برنامه. اسفند 1342. -گزارش عملکرد برنامه عمرانی سوم 1341-1346. بیجا: سازمان برنامه. بیتا. - گزارش مقدماتی برنامه عمرانی سوم از مهرماه 1341 تا پایان 1346. بیجا: سازمان برنامه. بیتا. - لیلاز، سعید(1392). موج دوم تجدد آمرانه در ایران. تهران: نیلوفر. - مجلس شورای ملی، مجموعهقوانیندورهقانونگذاریششم، جلسه 149، چ 5، ج 7. - مجموعه قوانین برنامههای عمرانی کشور، قانون برنامه عمرانی سوم، بیجا: سازمان برنامه، بیتا. - مجموعه قوانین سال 1345، نشریه روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران، بیجا: سازمان برنامه، 1345. - مجموعه قوانین سال 1347، نشریه روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران، بیجا، 1347. - مجموعه قوانین و مقررات سازمان برنامه و بعضی قوانین و مقررات دیگر، بیجا: سازمان برنامه، 1337. - مقدمه برنامه عمرانی سوم، بیجا: سازمان برنامه، بیتا. - مقررات و قوانین سازمان برنامه و بعضی از قوانین و مقررات دیگر، بیجا: سازمان برنامه، بیتا. ـ نصیری، حسین(1384). توسعه و توسعه پایدار: چشمانداز جهان سوم. تهران: سازمان حفاظت محیطزیست. -Arnold, steven H. “Sustainable Development: A solution to the Development Puzzle?” Development( journal of SID), vol 2, No 3.
-UNDP, Human Development Report, New York, Oxford University Press, 1998.
-UNESCO, Educating for a sustainable future, Thessaloniki: The government of Greece, 1997.
-United Nation, critical trends Global change and sustainable Development, New York: united nation, 1997.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 969 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 710 |